Bút tích của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn gây tranh cãi

Bút tích được cho là của cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn với nội dung cho phép ca sĩ Khanh Ly biểu diễn các ca khúc của ông với giá tác quyền là 5.000 USD. Ảnh: TL

 

Sau gần 1 tháng tranh cãi xung quanh phí bản quyền ca khúc trong đêm nhạc của ca sĩ Khánh Ly ở Hà Nội và Đà Nẵng, ngày 27/8, Thanh tra Bộ VH,TT&DL đã mời Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam và đơn vị tổ chức liveshow Khánh Ly (Công ty TNHH Giải trí Đồng Dao) lên để “hòa giải”. Sau 3 tiếng đồng hồ làm việc, cuối cùng Công ty TNHH Giải trí Đồng Dao đã chấp thuận sẽ trả 250 triệu đồng phí tác quyền cho cả 2 đêm diễn. Thời gian hoàn trả là 1 tuần sau khi ký, nếu không thực hiện thì phía Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam có thể khởi kiện ra tòa.

Những tưởng câu chuyện sẽ dừng lại ở đây, chấm dứt sự mệt mỏi cho cả hai bên cũng như những người có liên quan gián tiếp là ca sĩ Khánh Ly và gia đình cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn thì Công ty TNHH Giải trí Đồng Dao bất ngờ công bố bút tích của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, được cho biết là do ca sĩ Khánh Ly gửi từ Mỹ. Nội dung của bản thư tay này khá ngắn gọn: “Tôi là nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, đồng ý cho Khánh Ly sử dụng những bài hát của tôi. Tiền tác quyền là 5.000 USD”. Nhiều thông tin cần thiết để làm rõ phạm vi điều chỉnh của bản xác nhận này đã không được nhắc đến, như dành cho chương trình ở trong nước hay ở nước ngoài (vì khi đó, ca sĩ Khánh Ly đang sống ở Mỹ); thời hạn thụ hưởng là bao lâu; có phân định với tính chất của chương trình thương mại hay từ thiện không…

Khi được hỏi về việc tại sao có bản xác nhận này mà phía Công ty TNHH Giải trí Đồng Dao vẫn đồng ý trả tiền tác quyền, đại diện Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam cho biết: “Vấn đề này cũng đã được đưa ra trong cuộc làm việc giữa hai bên tại Bộ VH,TT&DL, nhưng do tính pháp lý của nó chưa được làm rõ nên đã không được xem xét”.

Để làm rõ hơn giá trị của bản viết tay này, luật sư Trần Đình Triển phân tích: “Đây là sở hữu mang tính dân sự và nó có giá trị pháp lý, nhưng cần phải xem xét đó là thật hay giả. Muốn khẳng định được điều này cần phải có sự giám định về chữ viết, chữ ký của một cơ quan chuyên môn như Bộ Công an hoặc đơn vị có chức năng giám định. Còn bản tiếng Anh có dấu chứng thực đi kèm chỉ là bản dịch thuật từ tiếng Việt sang tiếng Anh. Nó cũng giống như tôi viết một văn bản rồi sau đó mang ra trung tâm dịch thuật nào đó để dịch vậy”.

Nói về nội dung của bút tích, luật sư Trần Đình Triển cho biết, sau khi giám định, nếu khẳng định đó là chữ viết, chữ ký của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn thì đây là một văn bản có giá trị pháp lý. Vì trong văn bản không xác định thời gian và không gian nên đương nhiên nó được hiểu là “giao dịch một lần”. Nghĩa là, ca sĩ Khánh Ly có thể hát bất cứ lúc nào, trong nước hay ngoài nước, bao nhiêu bài…đều thuộc phạm vi điều chỉnh của thỏa thuận dân sự này.

Khi được hỏi, bản thân chữ viết của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn cũng cần có sự giám định của Bộ Công an thì với Khánh Ly, giả sử có nhiều người nhận mình là Khánh Ly thì sao, luật sư Trần Đình Triển không chỉ ra căn cứ pháp lý mà cho rằng: “Có thể có nhiều người tên Khánh Ly, nhưng về mặt ý thức thì người nắm giữ bản cam kết này sẽ được coi là căn cứ tin cậy. Ngoài ra còn được tính đến các yếu tố khác, như đó là nhân vật được nhiều người biết đến là có mối quan hệ thân thiết với nhạc sĩ Trịnh Công Sơn…”.

 

Tuy nhiên, trái với nhận định của luật sư Trần Đình Triển, trả lời trên một tờ báo, luật sư Nguyễn Kiều Hưng ở hãng luật Giải Phóng lại lập luận rằng: “Bút tích lập ngày 22/5/2000 của cố nhạc sỹ Trịnh Công Sơn rất chung chung, không tuân thủ hình thức của giao dịch là hợp đồng quy định tại Điều 767 Bộ luật Dân sự nên không có giá trị. Mặt khác, nhạc sĩ Trịnh Công Sơn đã mất nên giao dịch này đã chấm dứt”.

Một nguồn tin khác cung cấp cho chúng tôi (đề nghị không nêu tên) thì lập luận rằng, giả sử bản xác nhận này có giá trị pháp lý thì điều này cũng chỉ được thực hiện với ca sĩ Khánh Ly. Trong khi đó, chương trình liveshow “Khánh Ly in concert” là do Công ty TNHH Giải trí Đồng Dao tổ chức. Vấn đề tác quyền vừa qua cũng diễn ra giữa Trung tâm Bảo vệ quyền tác giả âm nhạc Việt Nam với đơn vị tổ chức này chứ không phải với ca sĩ Khánh Ly.

Ở một góc độ khác, khá nhiều người quan tâm đến phản ứng của gia đình cố nhạc sĩ Trịnh Công Sơn trước bản xác nhận này. Chúng tôi đã liên hệ với bà Trịnh Vĩnh Trinh, em gái và là người thừa kế hợp pháp gia sản âm nhạc của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn nhưng bà đã từ chối trả lời. Lý do được bà đưa ra là: “Những gì cần nói tôi đã nói hết rồi nên không muốn nhắc lại nữa. Tôi không muốn vì chuyện này mà làm anh tôi buồn lòng. Nhưng từ trước tới nay, gia đình chưa bao giờ đặt vấn đề tác quyền với cá nhân chị Khánh Ly. Nhưng điều đó không có nghĩa là điều này sẽ không được tính với các công ty tổ chức”.