'Chợ Đồng Xuân - Không gian ký ức' - hành trình lưu giữ hơn 135 năm lịch sử của một biểu tượng Thủ đô
GĐXH - Sáng 8/10, tại Hà Nội, ấn phẩm "Chợ Đồng Xuân - Không gian ký ức" chính thức ra mắt, mang đến góc nhìn đa chiều về một địa danh biểu tượng của Thủ đô, nơi hội tụ lịch sử, văn hóa và ký ức của nhiều thế hệ người Hà Nội.
Ấn phẩm do Trung tâm Lưu trữ quốc gia I (thuộc Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước) phối hợp cùng Công ty Cổ phần Đồng Xuân biên soạn, dựa trên nguồn tư liệu phong phú và những nghiên cứu chuyên sâu từ nhiều lĩnh vực.
Cuốn sách không chỉ là tập hợp tư liệu, hình ảnh mà còn là hành trình kể lại hơn 135 năm thăng trầm của ngôi chợ mang dấu ấn lịch sử Thủ đô.
Lưu giữ hơn 135 năm lịch sử, văn hóa và ký ức Hà Nội
Ra đời năm 1889, chợ Đồng Xuân không chỉ là trung tâm thương mại sầm uất mà còn là nơi giao thoa giữa truyền thống buôn bán lâu đời và nhịp sống đô thị hiện đại. Trải qua hơn một thế kỷ, ngôi chợ đã chứng kiến biết bao đổi thay của đất kinh kỳ, trở thành một phần ký ức không thể tách rời trong tâm thức người Hà Nội.

Ấn phẩm "Chợ Đồng Xuân - Không gian ký ức" chính thức ra mắt hôm nay (8/10). Sản phẩm lưu giữ hơn 135 năm ký ức về lịch sử, văn hóa của Thủ đô.
Ông Nguyễn Song Tùng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đồng Xuân cho biết: "Ấn phẩm 'Chợ Đồng Xuân - Không gian ký ức' không chỉ là tập hợp tư liệu và hình ảnh, mà còn như cuốn nhật ký sống động về hành trình của chợ Đồng Xuân - nơi quá khứ, hiện tại và tương lai cùng giao thoa".
Theo ông Tùng, cuốn sách là nỗ lực nhằm gìn giữ, hệ thống hóa và lan tỏa giá trị lịch sử - văn hóa của khu chợ hơn trăm năm tuổi.

Ông Đặng Thanh Tùng - Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước chia sẻ về hoài niệm với chợ Đồng Xuân.
Đồng thời khẳng định vị trí đặc biệt của Đồng Xuân trong đời sống kinh tế - xã hội Thủ đô. Ấn phẩm cũng góp phần nuôi dưỡng niềm tự hào, quảng bá hình ảnh Hà Nội - thành phố nghìn năm văn hiến, văn minh và hiện đại.
Góc nhìn đa chiều về biểu tượng văn hóa Thủ đô
Tại lễ ra mắt, nhiều chuyên gia, nhà nghiên cứu và nhân chứng lịch sử đã chia sẻ những ký ức sâu sắc về chợ Đồng Xuân.
Ông Đặng Thanh Tùng, Cục trưởng Cục Văn thư và Lưu trữ nhà nước, xúc động kể về tuổi thơ gắn bó với khu chợ Đồng Xuân - nơi gia đình ông từng là khách quen của nhiều sạp hàng.
Ông nhấn mạnh vai trò của những "nhân chứng sống" đang góp phần giúp ký ức về Đồng Xuân "không chỉ nằm trong hoài niệm, mà song hành cùng đời sống hôm nay".

Ông Nguyễn Song Tùng, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Đồng Xuân.
Nhà sử học Dương Trung Quốc cho rằng: "Chợ Đồng Xuân không chỉ có ý nghĩa thương mại, mà còn hiện diện trong trái tim và ký ức sâu nặng của người Hà Nội".
Ông gợi nhớ những ngày tháng lịch sử khi chợ là nơi diễn ra các trận chiến đầu tiên của cuộc kháng chiến toàn quốc, gắn với tinh thần "quyết tử để Tổ quốc quyết sinh" năm 1947.
Nhà báo Trần Hữu Phúc Tiến kể lại ấn tượng từ lần đầu đến Đồng Xuân năm 1984 và ông coi đây là "ngôi chợ lớn ngang tầm Bến Thành". Ông nhắc lại lời nhà văn Thạch Lam từng viết: "Đồng Xuân là cái bụng của Hà Nội" - nơi không chỉ cung cấp thực phẩm mà còn chứa đựng linh hồn văn hóa đô thị.

Toàn cảnh tọa đàm chia sẻ về quá trình nghiên cứu, thực hiện ấn phẩm chứa đựng ký ức của hơn 135 năm lịch sử, văn hóa của Thủ đô.
Ở góc độ quy hoạch, kiến trúc sư người Pháp Emmanuel Cerise, Giám đốc Cơ quan hợp tác vùng Paris tại Việt Nam, nhận định Đồng Xuân là một "dấu ấn lịch sử", thuộc hệ thống các chợ lớn ở Đông Dương do người Pháp quy hoạch.
Ngày nay, chợ Đồng Xuân không chỉ là đầu mối thương mại của miền Bắc, mà còn là điểm đến du lịch hấp dẫn, nơi du khách trong và ngoài nước cảm nhận rõ nét đời sống và bản sắc văn hóa của Thủ đô. Với nhiều du khách quốc tế, đây chính là điểm dừng chân đầu tiên khi họ muốn "chạm vào linh hồn của Hà Nội".
Một số hình ảnh về hoạt động thương mại tại chợ Đồng Xuân những năm 1890 - 1990:

Buổi ra mắt ấn phẩm "Chợ Đồng Xuân - Không gian ký ức" kết hợp triển lãm những hình ảnh ghi lại Thủ đô và hoạt động giao thương của chợ Đồng Xuân vào những năm 1890 - 1990. Triển lãm thu hút nhiều người dân.

Cầu Doumer (nay là Long Biên) được chụp giữa thế kỷ 20, khi đó chợ Đồng Xuân đã hoàn thành với 5 dãy chợ.

Hình ảnh ký ức cầu Long Biên và Nhà máy sợ Bắc Kỳ cạnh chợ Đồng Xuân những năm đầu thế kỷ 20.

Hình ảnh ký ức Chợ trên phố Hàng Tre đầu thế kỷ 20.

Hình ảnh đình Đồng Xuân trước khi mở rộng Chợ, vào khoảng năm 1899.

Hình ảnh bên trong chợ Đồng Xuân năm 1890.

Hình ảnh quầy hàng bán theo giá mậu dịch tại chợ Đồng Xuân những năm 1980.

Cận cảnh những quầy hàng bán theo giá mậu dịch tại chợ Đồng Xuân những năm 1980.

Hành lang phía sau chợ Đồng Xuân những năm 1905.

Chợ Đồng Xuân năm 1890 với hai dãy nhà khung thép mái tôn đầu tiên của chợ.

Bên trong không gian chợ Đồng Xuân và phía sau là ao chưa lấp, những năm 1895.

Hình ảnh bến sông Hồng với giao thương tấp nập, những năm 1890 - 1895.

Hình ảnh Ô quan chưởng khoảng năm 1908.

Hình ảnh giao thương tấp nập tại phía trước chợ Đồng Xuân tại thời điểm đang cải tạo chợ, năm 1990.

Hình ảnh chợ Đồng Xuân thời điểm đang cải tạo công trình chợ Đồng Xuân, tháng 2/1990.
Hà Nội: Cháy lớn tại căn hộ tầng 5 ở khu tập thể Phạm Ngọc Thạch
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Sáng 14/11, một vụ hỏa hoạn bất ngờ đã xảy ra tại khu tập thể A2 trên phố Phạm Ngọc Thạch (phường Kim Liên, TP Hà Nội). Nhờ phản ứng nhanh của người dân và lực lượng chức năng, đám cháy đã được dập tắt nhanh chóng, không gây thiệt hại về người.
'Ổ voi, ổ gà' giăng kín tỉnh lộ 530D tại Thanh Hóa
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Tỉnh lộ 530D (Thanh Hóa) dài 16km đã xuống cấp nghiêm trọng, đầy rẫy "ổ voi, ổ gà" do thiếu hệ thống thoát nước và chịu tải nặng, gây nguy hiểm cho giao thông và cản trở phát triển kinh tế.
4 con giáp âm thầm gây dựng cơ đồ: Không cần khoe tài vẫn giàu
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Thành công của 4 con giáp này không đến từ may mắn, mà từ sự bền bỉ, kiên định và khả năng nắm bắt thời điểm vàng trong cuộc đời.
Tháng sinh Âm lịch của người bản lĩnh, càng khó khăn càng mạnh mẽ
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Theo tử vi, người sinh vào 3 tháng Âm lịch sau đây dù sinh ra trong nghịch cảnh vẫn luôn giữ được tinh thần vững vàng, càng trải qua khó khăn càng trở nên mạnh mẽ, kiên định và thành công hơn.
Mức lương tối thiểu đóng bảo hiểm xã hội 2026 là bao nhiêu?
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Theo BHXH Việt Nam, hiện nay mức tiền lương tháng đóng BHXH bắt buộc không thấp hơn mức lương tối thiểu vùng tại thời điểm đóng đối với người lao động. Từ 2026, lương tối thiểu vùng tăng theo đó làm căn cứ tính đóng bắt buộc được điều chỉnh.
Hà Nội: Xe máy va chạm với xe tải cẩu khiến 2 người thương vong
Đời sống - 16 giờ trướcGĐXH - Chiều 13/11, tại nút giao Phạm Hùng - Đại lộ Thăng Long (TP Hà Nội) đã xảy ra vụ tai nạn giao thông giữa xe máy và xe ô tô tải cẩu khiến 1 người tử vong tại chỗ, 1 người khác bị thương.
Dù xung quanh đang khó khăn thì 4 con giáp này vẫn kiếm tiền đều tay
Đời sống - 17 giờ trướcGĐXH - Trong khi nhiều người than thở vì kinh tế khó khăn, việc làm bấp bênh, thì vẫn có những con giáp khéo léo "biến nguy thành cơ", nắm bắt cơ hội giữa thách thức để tiền bạc chảy đều về túi.
5 số cuối ngày sinh Âm lịch đặc biệt tốt lành: Càng lớn tuổi càng nhiều phúc
Đời sống - 1 ngày trướcGĐXH - Theo tử vi, 5 chữ số cuối ngày sinh Âm lịch này được xem là may mắn nhất, mang đến phú quý, hạnh phúc và bình an trọn đời.
Hành trình đến trường lắm nỗi gian truân của những đứa trẻ có H
Đời sống - 1 ngày trướcGĐXH - Việc học tập của các em là một trong những vấn đề được Trung tâm Bảo trợ Xã hội 1 (Hà Nội) đặc biệt quan tâm và cũng là trăn trở lớn nhất. Dù không khiếm khuyết về thể chất hay trí tuệ, nhưng những đứa trẻ nhiễm HIV ấy vẫn không được được học tập như bao bạn bè khác mà phải học trong "ngôi trường đặc biệt" của riêng mình vì những điều mà không cần nói xã hội đều hiểu.
Điểm mới trên VNeID, hàng loạt tính năng được cập nhật người dân cần biết ngay kẻo mất quyền lợi
Đời sống - 1 ngày trướcGĐXH - Mới đây VNeID đã có bản cập nhật 2.2.4 với nhiều điểm mới. Theo đó, VNeID phiên bản mới có thêm các tích hợp mới.
5 số cuối ngày sinh Âm lịch đặc biệt tốt lành: Càng lớn tuổi càng nhiều phúc
Đời sốngGĐXH - Theo tử vi, 5 chữ số cuối ngày sinh Âm lịch này được xem là may mắn nhất, mang đến phú quý, hạnh phúc và bình an trọn đời.


