"Chuyện ấy" ở Khau Khiêng

Thứ bảy, 08:08 11/07/2009 | KHHGĐ

Sự kiện: Hội nghị biểu dương cán bộ, cộng tác viên DS-KHHGĐ cơ sở tiêu biểu toàn quốc 2009

Giadinh.net - Người Dao di cư đến Khau Khiêng, thôn Khau Bao, xã Tân Tri, huyện Bắc Sơn, Lạng Sơn không biết từ bao giờ.

Núi rừng trùng điệp, con người thì nhỏ bé, công cụ duy trì cuộc sống là khẩu súng săn, cái bẫy, con dao. Đàn ông tìm con thú trong rừng, đàn bà phát nương trồng ngô, lúa... Hết vụ, đất bạc màu. Rồi rừng Khau Khiêng cũng cạn, con thú cũng hết mà người thì không giảm...

Vừa lạ, vừa ngượng

Rồi những cán bộ của Đảng và nhà nước đến vận động đồng bào không du canh du cư nữa. Từ cầm dao phát rừng, người dân đã biết cầm cuốc, cầm cày, lựa chiều các dòng khe để làm ruộng bậc thang... Nhưng với những sườn núi dốc, diện tích đất sản xuất không thể mở rộng được, người thì cứ đông mãi ra. Đói nghèo gõ cửa từng nhà, người lớn lại vào rừng tìm nấm, hái măng gùi ra chợ xa cách vài chục cây số đổi từng cân gạo. Trẻ con bữa đói bữa no, cứ gầy ốm tong teo và không được học hành. Từ dăm ba hộ đầu tiên, chỉ mấy chục năm mà thôn Khau Bao đã có đến 65 hộ dân. Chỗ ở chật chội, không có đất sản xuất, một số hộ phải “chạy” vào tận khu trong để tiếp tục bài ca “phát, đốt, chọc, chỉa”.

Anh Dương Thanh Bình đang phát tờ rơi (Ảnh: TG).

Lần đầu tiên nghe cán bộ nói đến việc hạn chế sinh đẻ, trong bản từ già đến trẻ vừa lạ vừa ngượng. Lạ vì “chuyện ấy” nó tự nhiên và muôn đời vẫn vậy, ngượng vì là chuyện “kín” ai lại mang ra bàn. Nhìn căn nhà trống hoác, bầy trẻ lê la dưới đất, cán bộ nói rằng nguyên nhân chính của cái nghèo, cái khổ là do nhiều con. Đời sống của người Dao muốn bằng người ở phố huyện thì chỉ nên đẻ từ 1 - 2 con. Còn làm thế nào để “chuyện ấy” nó vẫn “tự nhiên” mà đẻ ít, thì đã có cách. Cán bộ nói với trưởng thôn họp dân bầu lấy 1 người làm cộng tác viên (CTV). “Cộng tác viên” tức là làm cán bộ. Thấy tôi nhanh nhẹn hoạt bát, người già tiến cử, người trẻ giơ tay đồng tình. Thế là tôi trở thành “cán bộ CTV dân số” của thôn từ năm 1997, khi mới 22 tuổi, đã có vợ và 2 đứa con.

Lúc đầu chưa biết công việc của “cán bộ” là gì. Song qua vài đợt tập huấn trên huyện, tôi mới biết rằng, trước hết mình phải gương mẫu, chỉ dừng lại ở 2 con; đi từng nhà nói cho từng người nghe về lợi ích của việc đẻ ít con, đẻ thưa và vận động họ thực hiện một trong các biện pháp tránh thai. Biết rõ ích lợi, nhưng lúc đầu mọi người còn chưa thật tin, tôi thuyết phục ông Chấp sự của hội Thánh Tin Lành thôn cho tôi thời gian nói chuyện với bà con sau giờ cầu nguyện. Tôi cũng “tranh thủ” sự ủng hộ của Bí thư chi bộ, Đoàn thanh niên, Hội phụ nữ, Hội nông dân... Các buổi sinh hoạt đoàn thể, tôi đề nghị cho ít phút nói về KHHGĐ. Vợ chồng nào chưa thống nhất, đôi nào yêu nhau sắp cưới là tôi gặp riêng để giải thích và tư vấn”.

Nam giới vẫn làm tốt

Xã Tân Tri, Bắc Sơn, Lạng Sơn có nhiều thôn bản thực hiện tốt chính sách dân số. Song Khau Bao có đặc thù riêng là 100% đồng bào Dao theo đạo Tin lành, nên phải “làm theo cách riêng”. Kiên trì vận động, tư vấn tốt, dịch vụ thuận lợi, an toàn; sự ủng hộ của cấp ủy, các đoàn thể và chấp sự... tất cả những yếu tố đó làm nên tính bền vững trong công tác dân số ở Khau Bao.

Vợ chồng anh Triệu Long Hương và chị Lý Thị Nguyện đã có 1 con trai. Khi bàn đến KHHGĐ, anh chị đều nhất trí, song không biết dùng “biện pháp” nào. Anh là người rất thương vợ, “làm kế hoạch” chỉ sợ vợ đau yếu, hoặc nếu “mất an toàn” thì lại phải đẻ. Nghe tôi nói đến đình sản, anh sợ “mất phong độ đàn ông” thì lúc ấy “vợ nó bỏ”. Giải thích mất mấy buổi và lấy ví dụ, sáng hôm sau, người ta thấy anh dắt xe đạp, vượt “cổng trời” ra phố huyện...

Sau vài tháng, gặp nhau tại nhà nguyện, chị Nguyện tươi cười: Được tiền bồi dưỡng, đường và sữa ăn nhiều “khỏe” lắm! Thế là, phong trào KHHGĐ lên rất cao.

Hơn 10 năm, từ những “ca” đầu tiên, đến nay, trong 65 hộ gia đình đã có 58 cặp vợ chồng áp dụng các biện pháp tránh thai, trong đó 6 đình sản nam, 15 đình sản nữ, 13 người đặt dụng cụ tử cung, 22 người dùng viên uống tránh thai và 2 người dùng bao cao su. Toàn thôn không có người sinh con thứ 3 trở lên. Do thực hiện tốt công tác dân số và tiếp nhận đồng bộ các chính sách giảm nghèo của nhà nước, nên từ một thôn luôn thiếu đói, thanh thiếu niên thất học, nay chỉ còn 2 hộ nghèo, tất cả trẻ em trong độ tuổi đều được đi học, các gia đình đã và đang vươn tới cuộc sống sung túc.

Minh Hồng

(Ghi theo lời kể của anh Dương Thanh Bình,

CTV dân số thôn Khau Bao, xã Tân Tri, huyện Bắc Sơn, Lạng Sơn)

thuhuyen

Chia sẻ facebook

Bình luận

Xem thêm bình luận

Ý kiến của bạn