Chuyện người vợ bất ngờ trở thành "con nghiện"

Chị Chi và những lá đơn kêu cứu gửi Báo GĐ & XH.

 

Sau thời gian điều trị bệnh, chị Nguyễn Kim Chi (SN 1977, phường Láng Hạ, quận Đống Đa, Hà Nội) bất ngờ bị tòa ra phán quyết mình bị “Hạn chế năng lực hành vi dân sự”. Việc này khiến chị Chi vô cùng bức xúc…

 

Phán quyết không căn cứ

Theo đơn của chị Chi gửi Báo GĐ&XH, sau một thời gian tìm hiểu, đầu năm 2005 chị đã lập gia đình với anh Lý Bá Quang Tuấn (SN 1976, trú tại quận Hoàn Kiếm, Hà Nội) và sinh được một bé gái. Cuộc sống gia đình vẫn hạnh phúc thì bỗng dưng vào tháng 7/2010, chị đi khám và phát hiện mình bị mắc bệnh Wilson (còn gọi là bệnh Thoái hoá gan nhân đậu). Đây là một căn bệnh nguy hiểm, hiếm gặp trên thế giới do lượng đồng trong cơ thể không thể thải qua đường mật mà lắng đọng lại trong gan, não và giác mạc. Gia đình chị Chi dốc hết sức chạy chữa và dần dần sức khỏe của chị đã cơ bản hồi phục. Tuy nhiên cũng lúc này chị bàng hoàng, chua xót khi nhận được hung tin người chồng nhiều năm “đầu gối, tay ấp” đã làm đơn gửi toà án để ly hôn với chị. Đau đớn, suy nghĩ nhiều khiến căn bệnh lại có dấu hiệu tái phát, bố mẹ đẻ chị Chi vội đưa chị đến bệnh viện chữa trị. Khi mà tinh thần, sức khoẻ của chị Chi đang cần sự sẻ chia thì người chồng lại tiếp tục làm đơn gửi tòa yêu cầu tuyên bố vợ mình bị “Hạn chế năng lực hành vi dân sự”.

Ngày 27/12/2011, TAND quận Đống Đa có Quyết định số 17/2011/QĐ-DS kết luận chị Nguyễn Kim Chi là người “Hạn chế năng lực hành vi dân sự”. Sau khi ra quyết định trên, Toà án đã đề nghị anh Nguyễn Anh Tuấn (SN 1974, anh trai chị Chi) là người đại diện hợp pháp của chị Chi để tham gia các phiên hoà giải và phiên xử ly hôn của em gái. Ngày 9/3/2012, TAND quận Đống Đa đã mở phiên sơ thẩm, chấp thuận yêu cầu xin ly hôn giữa anh Lý Bá Quang Tuấn và chị Chi.

Trao đổi với chúng tôi, chị Chi bức xúc: “Toà cho rằng vợ chồng tôi mâu thuẫn, không hợp, bất đồng quan điểm sống làm căn cứ để cho chồng tôi ly hôn với tôi là phiến diện, không khách quan. Trong những lần làm việc, tôi luôn khẳng định rất yêu chồng, thương con và không muốn ly hôn chồng. Bên cạnh đó, tôi hoàn toàn tỉnh táo và chưa bao giờ làm giấy uỷ quyền cho anh trai tôi thay mặt tôi tham gia phiên toà ly hôn. Do vậy, việc toà đưa anh tôi vào làm người đại diện là sai pháp luật. Mặt khác, từ bé đến khi trưởng thành, tôi chưa một lần sử dụng ma tuý hay các chất kích thích khác nhưng bị toà phán quyết “Hạn chế năng lực hành vi dân sự” là một sự vu khống, xúc phạm tôi”…

 

Vi phạm tố tụng

Tìm hiểu được biết, để ra Quyết định số 17/2011/QĐ-DS kết luận chị Nguyễn Kim Chi là người “Hạn chế năng lực hành vi dân sự”, tòa dựa vào công văn số 75/PYTT ngày 16/11/2011 của Trung tâm Giám định pháp y tâm thần Hà Nội. Tuy nhiên, tại công văn này cũng không có kết luận về tình trạng sức khỏe của chị Chi. Công văn ghi: “Căn cứ vào bản trích sao bệnh án ngày 24/6/2011 của chị Nguyễn Kim Chi thì nạn nhân này bị bệnh rối loạn hoang tưởng thực tổn. Đây là bệnh loạn thần triệu chứng có liên quan với sự tiến triển hay thuyên giảm của bệnh thực tổn não hay loạn chức năng não, bệnh hệ thống - được coi là căn nguyên của rối loạn tâm thần. Khi bệnh chính thuyên giảm, ổn định thì rối loạn tâm thần cũng sẽ ổn định và ngược lại, khi bệnh chính tiến triển nặng lên thì nguy cơ rối loạn tâm thần cũng sẽ tăng…Tại thời điểm hiện tại do chị Chi không đến Trung tâm giám định pháp y tâm thần để thăm khám nên chúng tôi không đưa ra kết luận về khả năng nhận thức và điều khiển hành vi của chị Chi được”.

Dù không có kết luận chính thức, nhưng tòa vẫn ra quyết định (số 17/2011/QĐ-DS) tuyên bố chị Chi là người bị “Hạn chế năng lực hành vi dân sự”.

Trong khi đó, theo khoản 1 Điều 23 Bộ Luật dân sự, người “Hạn chế năng lực hành vi dân sự” phải là: "Người nghiện ma túy, nghiện các chất kích thích khác dẫn đến phá tán tài sản của gia đình thì theo yêu cầu của người có quyền, lợi ích liên quan, cơ quan, tổ chức hữu quan, Tòa án có thể ra quyết định tuyên bố là người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự".

Ngoài ra, để tuyên bố một người “Hạn chế năng lực hành vi dân sự”, theo quy định tại Khoản 4 Điều 319 Bộ Luật tố tụng Dân sự thì: "Kèm theo đơn yêu cầu Tòa án tuyên bố một người bị hạn chế năng lực hành vi dân sự phải có chứng cứ để chứng minh người đó nghiện ma túy hoặc nghiện các chất kích thích khác dẫn đến phá tán tài sản của gia đình".

Với các điều luật trên cho thấy, để tuyên bố một người “Hạn chế năng lực hành vi dân sự” thì phải chứng minh được người đó nghiện ma túy hay nghiện các chất kích thích khác dẫn đến phá tán tài sản gia đình. Trong khi đó, toà án cũng như các bên liên quan đều không đưa ra được các chứng cứ pháp lý chứng tỏ điều này.

Trao đổi với PV Báo GĐ&XH sáng ngày 15/7, anh Nguyễn Anh Tuấn (anh trai chị Chi) cho biết, khoảng tháng 10/2011, anh nhận được đề nghị của thẩm phán Đàm Văn Thuận đến trụ sở TAND quận Đống Đa để ký một số giấy tờ liên quan đến vụ án của em gái. Khi đến nơi, thẩm phán Thuận đề nghị anh làm các thủ tục với tư cách là người đại diện cho chị Chi. “Do không có kinh nghiệm pháp luật nên khi nghe thẩm phán đề nghị tôi đã ký vào các tờ giấy này mặc dù chưa được em gái đồng ý hay uỷ quyền. Hiện tại em gái tôi tỉnh táo, đủ nhận thức nên tôi đã làm đơn xin tòa cho chấm dứt việc làm người đại diện cho em gái”- anh Nguyễn Anh Tuấn cho biết.

Anh Tuấn cho biết thêm, anh và gia đình rất buồn và bức xúc trước những phán quyết thiếu căn cứ của toà. Anh hy vọng những quyền lợi chính đáng của em gái mình sẽ được cơ quan có thẩm quyền xem xét!

 

Cần xét xử lại “Việc tòa án tuyên chị Chi là người bị “Hạn chế năng lực hành vi dân sự” nhưng không chứng minh được người này nghiện ma túy hoặc các chất kích thích khác là vi phạm nghiêm trọng khoản 1 Điều 23 BLDS và khoản 4 Điều 319 Bộ Luật TTDS.   Chính vì quyết định sai trái này nên việc đưa anh Nguyễn Anh Tuấn – anh trai chị Chi - là người đại diện tham gia vào các phiên hòa giải là không chính xác. Vì các lẽ trên, phiên tòa xét xử vụ án ly hôn giữa anh Lý Bá Quang Tuấn và chị Nguyễn Kim Chi đã vi phạm Bộ luật TTDS, tòa án phúc thẩm khi đưa ra xét xử cần hủy án, giao hồ sơ cho TAND quận Đống Đa xét xử lại từ đầu”- Luật sư Dương Kim Sơn- Đoàn Luật sư Hà Nội.

 Quốc Tuấn