Đái tháo đường và rối loạn mật độ xương

Thứ sáu, 16:54 26/09/2008 | Sống khỏe

Sự kiện: Tư vấn về bệnh đái tháo đường

Đái tháo đường (ĐTĐ) là một bệnh rối loạn chuyển hóa thường gặp, gây ra nhiều biến chứng nặng nề ở các cơ quan tim mạch, thận, mắt... Các biến chứng về bộ máy vận động tuy không gây nguy hiểm chết người ngay như các biến chứng kể trên nhưng lại gây đau đớn, tàn phế và ảnh hưởng rất nhiều đến chất lượng cuộc sống.

ĐTĐ ảnh hưởng đến bộ máy vận động thông qua nhiều cơ chế khác nhau như glycosyl hóa protein, tổn thương vi mạch máu và thần kinh, lắng đọng collagen ở da và cấu trúc quanh khớp gây nên các thay đổi của tổ chức liên kết.

Biến chứng cơ xương khớp hay gặp nhất ở những bệnh nhân bị bệnh ĐTĐ týp 1 lâu năm, tuy nhiên nó cũng có thể gặp ở những bệnh nhân ĐTĐ týp 2 và những người mới mắc bệnh.

Loãng xương có nguy cơ gẫy xương.

Hội chứng tăng tạo xương lan tỏa nguyên phát (DISH: Diffuse Idiopathic Skeletal Hyperostosis) hay bệnh Forestier, đặc trưng bởi tình trạng loạn sản, canxi hóa dây chằng cột sống kết hợp với hình thành các gai xương.

Tuy nhiên khe đĩa đệm, khớp mỏm sau và khớp cùng - chậu đều bình thường. Đoạn cột sống ngực là vùng hay bị tổn thương nhất, ngoài ra có thể gặp vôi hóa ở các vị trí khác. Triệu chứng thường gặp là đau, hạn chế vận động, cứng vùng gáy và lưng. Điều trị bằng các thuốc NSAID, giãn cơ, giảm đau và vật lý trị liệu.

Rối loạn chuyển hóa xương mà đặc trưng nhất là tình trạng loãng xương, đây là một loại bệnh âm thầm, lặng lẽ, không dễ phát hiện ở giai đoạn sớm. Là một loại bệnh toàn thân mà đặc điểm chính là sự giảm sút mật độ xương, kết cấu các tổ chức xương bị phá vỡ dẫn đến giòn xương, dễ gãy.

Loãng xương không chỉ đem lại nỗi đau khổ cho bệnh nhân, mà còn gây ra ảnh hưởng nghiêm trọng về gánh nặng kinh tế cho gia đình và xã hội. Đặc biệt ở bệnh nhân ĐTĐ thì càng tạo thành một vòng xoắn bệnh lý, làm cho bệnh nặng lên, ảnh hưởng đến chất lượng cuộc sống, giảm khả năng lao động và có thể dẫn đến tàn tật suốt đời.

Những bệnh nhân ĐTĐ týp 1 cũng như týp 2 nếu không được điều trị tốt, đường huyết tăng cao, lượng đường bị đào thải ra ngoài theo nước tiểu nhiều kéo theo lượng canxi, phospho cũng bị đào thải ra nhiều. Những khoáng chất này là thành phần chủ yếu của muối xương, nếu bị mất đi một số lượng lớn sẽ dẫn đến giảm sút mật độ xương gây ra loãng xương.

Qua quan sát trên lâm sàng phát hiện thấy đường huyết lúc đói và số lượng đường trong nước tiểu càng tăng cao thì mật độ xương càng thấp, loãng xương càng dễ hình thành. Nếu đường huyết giảm xuống gần với trị số bình thường thì canxi niệu cũng giảm xuống mức bình thường.

Sự chuyển hóa cơ bản của xương chủ yếu dựa vào việc hình thành và tiêu hủy xương. Sự hình thành của xương chủ yếu là chức năng của tế bào xương trưởng thành, quá trình tiêu hủy xương dựa vào chức năng của hủy cốt bào. ĐTĐ chủ yếu ảnh hưởng đến sự chuyển hóa của xương là do sự suy giảm chức năng của tế bào cốt trưởng thành làm cho sự hình thành xương hoặc bị giảm sút, hoặc bị chậm lại nhưng quá trình tiêu hủy của xương hoặc vẫn bình thường, hoặc tăng hoặc giảm.

Ngoài ra, hiện nay còn phát hiện ra rằng trên tế bào cốt trưởng thành có các thụ thể của insulin có thể làm tăng chức năng và tăng sinh tế bào cốt trưởng thành. Vì vậy nếu thiếu insulin sẽ ảnh hưởng đến sự sinh trưởng của xương. Chính vì những nguyên nhân này mà bệnh nhân ĐTĐ có biến chứng bệnh lý về xương, mật độ xương giảm sút hoặc loãng xương.

ĐTĐ ảnh hưởng đến mật độ xương

Dùng phương pháp đo đậm độ xương kép (DEXA) đo mật độ xương vùng thắt lưng, đoạn trên xương đùi trên bệnh nhân ĐTĐ cho thấy sự thay đổi mật độ xương giữa bệnh nhân ĐTĐ týp 1 và týp 2 hoàn toàn khác biệt.

Mật độ xương bị giảm sút thường gặp ở bệnh nhân ĐTĐ týp 1 là do bệnh nhân ĐTĐ týp 1 thường mắc ở lứa tuổi trẻ, trước 20 tuổi, chính lúc này là giai đoạn xương đang phát triển mạnh, người bệnh thường gầy nhiều và sự thiếu hụt insulin đều có liên quan đến sự phát triển của xương.

Nhiều báo cáo đã chứng minh có sự liên quan giữa sự mất đi của hàm lượng xương ở bệnh nhân ĐTĐ và giới tính; quá trình phát triển bệnh và các yếu tố ảnh hưởng đến mật độ xương, bệnh nhân nữ, người mắc bệnh lâu năm thì lượng xương mất đi càng nhiều.

Gãy xương - biến chứng nguy hiểm ở bệnh nhân ĐTĐ

Một số nghiên cứu chứng minh rằng nguy cơ gãy xương bàn chân và xương ngón chân trên bệnh nhân ĐTĐ so với người bình thường tăng gấp 3 lần, điều này có thể có liên quan với bệnh lý thần kinh, bệnh lý mạch máu do ĐTĐ. Ngoài ra, đối với những bệnh nhân ĐTĐ có thị lực giảm, hay yếu nửa người thì càng dễ ngã và đó là một trong những nguyên nhân dẫn đến gãy xương.

Gãy đoạn trên xương đùi rất thường gặp ở bệnh nhân ĐTĐ lớn tuổi do bệnh nhân đồng thời có kèm theo loãng xương trầm trọng. Thông thường cho rằng bệnh nhân ĐTĐ thường kèm theo có sự rối loạn về chuyển hóa và nội tiết, đồng thời kèm theo có bệnh lý về mạch máu, trong đó bao gồm vi mao mạch xương dẫn đến giảm dinh dưỡng xương, giảm hình thành xương, tăng tiêu hủy xương tiến tới thúc đẩy quá trình loãng xương.

Vì vậy ở những nơi máu được cung cấp quá ít như đoạn trên xương đùi dễ bị loãng xương nghiêm trọng hoặc thậm chí dễ gãy xương

Phòng bệnh: Tất cả các bệnh nhân ĐTĐ cần kiểm soát đường huyết chặt chẽ, đặc biệt là những bệnh nhân phụ thuộc insulin phải tiêm hằng ngày. Bệnh nhân ĐTĐ vẫn có thể dùng các loại sữa giàu canxi, hàm lượng đường thấp để phòng ngừa loãng xương, tăng cường dùng các loại thực phẩm giàu canxi hằng ngày.

Theo BS.Phan Ngọc Minh

Sức khỏe và đời sống

thuhuyen

Chia sẻ facebook

Bình luận

Xem thêm bình luận

Ý kiến của bạn

Cùng chuyên mục

Phẫu thuật giúp người phụ nữ thoát khỏi 20 năm đau nửa đầu

Bệnh thường gặp - 1 giờ trước

Suốt hơn 20 năm sống trong đau đớn vì chứng đau nửa đầu mãn tính, nữ bệnh nhân được “giải thoát” nhờ phương pháp phẫu thuật đặc biệt tại bệnh viện Nhân dân 115.

Cảnh báo 'cơn sóng ngầm' suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi: 3 việc cha mẹ cần làm ngay để con không thấp còi, kém sức

Mẹ và bé - 2 giờ trước

GĐXH - Nhìn những đứa trẻ cùng tuổi mà con mình lại còi hơn, ăn ít hơn, mẹ nào chẳng chạnh lòng. Nhưng ít ai biết rằng, tình trạng suy dinh dưỡng ở trẻ dưới 5 tuổi ảnh hưởng không chỉ đến cân nặng, chiều cao mà còn cả trí tuệ sau này.

Vinmec điều trị thành công ung thư tiền liệt tuyến nhờ phác đồ xạ trị mới

Sống khỏe - 3 giờ trước

Bằng việc cập nhật và ứng dụng phác đồ xạ trị mới đang được triển khai tại Mỹ và châu Âu, Bệnh viện Đa khoa Quốc tế Vinmec Times City đã điều trị thành công cho một bệnh nhân ung thư tiền liệt tuyến giai đoạn nguy cơ cao.

Hà Nội đẩy mạnh các hoạt động trong Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS

Y tế - 8 giờ trước

GĐXH - Ngày 4/11, Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Dương Đức Tuấn vừa ký ban hành Kế hoạch số 298/KH-UBND về Tổ chức hưởng ứng 35 năm Việt Nam ứng phó với HIV/AIDS, Tháng hành động quốc gia phòng, chống HIV/AIDS năm 2025 và Ngày Thế giới phòng, chống AIDS 01/12.

Mùa đông ăn gì để da mặt sáng mịn? Bí kíp giữ da căng bóng mà không cần đến spa

Sống khỏe - 8 giờ trước

GĐXH - Trời lạnh làm da khô, xỉn màu, thiếu sức sống – nhưng bạn biết không, chỉ cần điều chỉnh nhẹ trong bữa ăn mỗi ngày, làn da có thể “hồi sinh” mịn màng trở lại. Cùng khám phá bí kíp ăn uống mùa đông giúp da mặt sáng mịn mà chuyên gia da liễu khuyên ai cũng nên biết!

Bệnh cảm cúm làm gì cho nhanh khỏi: 6 loại nước nên bổ sung thường xuyên để giảm ho, nghẹt mũi

Bệnh thường gặp - 10 giờ trước

GĐXH - Khi bị cúm, bạn nên uống nhiều nước lọc, nước trái cây giàu vitamin C (như cam, chanh), trà gừng, trà chanh mật ong... để bù nước, làm dịu cổ họng và tăng cường hệ miễn dịch

Nhiều trường hợp ở Khánh Hòa bị sán chó, người dân chủ động phòng bệnh

Sống khỏe - 21 giờ trước

Sau khi biết có không ít trường hợp ở Khánh Hòa bị sán chó phải đến bệnh viện khám và điều trị, nhiều người dân trên địa bàn đã chủ động phòng bệnh.

Những 'chiến binh hồng' kiên cường vượt qua thử thách ung thư vú

Sống khỏe - 21 giờ trước

Ung thư vú là căn bệnh phổ biến nhất ở phụ nữ Việt Nam. Theo thống kê mỗi năm nước ta ghi nhận 24.563 ca ung thư vú mới, chiếm 28,9% tổng số ca ung thư ở nữ giới. Việc tầm soát và phát hiện sớm ung thư vú ở phụ nữ 40 tuổi trở lên đóng vai trò quan trọng nâng cao hiệu quả điều trị...

Loại quả giàu vitamin C hơn cam, ăn sống hay nấu chín đều giúp đẹp da và ngừa bệnh mãn tính hiệu quả

Sống khỏe - 22 giờ trước

GĐXH - Ăn nhiều loại rau quả giàu carotene như ớt chuông sẽ trực tiếp làm giảm nguy cơ ung thư vòm họng, ung thư khoang miệng, ung thư tuyến tiền liệt và ung thư phổi.

Từ bữa ăn đến vòng tay yêu thương: Chăm sóc trẻ nhiễm HIV đúng cách tại nhà

Mẹ và bé - 23 giờ trước

GĐXH - Trẻ em nhiễm HIV hoàn toàn có thể sống khỏe mạnh và phát triển bình thường nếu được chăm sóc đúng cách tại nhà. Từ dinh dưỡng, vệ sinh cá nhân đến hỗ trợ tâm lý – mọi bước chăm sóc đều góp phần nâng đỡ thể chất lẫn tinh thần cho trẻ. Dưới đây là hướng dẫn cụ thể từ các chuyên gia y tế giúp cha mẹ đồng hành cùng con an toàn và hiệu quả.

Xem nhiều

5 hành vi đẩy nhanh quá trình lão hóa: Thức khuya chỉ xếp thứ ba, hành vi thứ nhất nhiều người mắc phải

Sống khỏe

GĐXH - Những lựa chọn hàng ngày tưởng chừng nhỏ bé đang âm thầm viết nên câu chuyện về tuổi tác của bạn, đẩy nhanh quá trình lão hóa.

Đái tháo đường và rối loạn mật độ xương

Tin liên quan