Đào tạo ồ ạt 9.000 tiến sĩ để làm gì?
GiadinhNet - Bộ GD&ĐT dự kiến kế hoạch trong vòng 8 năm tới (từ 2018-2025) sẽ đạt tỷ lệ giảng viên ĐH, CĐ có trình độ tiến sĩ khoảng 35%. Để thực hiện kế hoạch này, Bộ GD&ĐT sẽ chi 12.000 tỷ đồng đào tạo 9.000 tiến sĩ. Đề án này đã nhanh chóng nhận được nhiều ý kiến bày tỏ lo ngại việc đặt mục tiêu để hoàn thành sẽ cho ra đời hàng loạt “lò” đào tạo tiến sĩ mà số lượng sẽ át chất lượng.

Tốc độ đào tạo tiến sĩ “chóng mặt”
Dự thảo đề án “Nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục đại học và các trường cao đẳng đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện GD&ĐT giai đoạn 2018-2025, tầm nhìn 2030” đặt ra mục tiêu nâng tỷ lệ giảng viên có trình độ tiến sĩ đạt 35%. Để thực hiện mục tiêu này, Bộ GD&ĐT sẽ chi 12.000 tỷ đồng đào tạo 9.000 tiến sĩ. Như vậy, nếu theo phương án của Bộ đưa ra, chỉ trong vòng 8 năm, cả nước sẽ có thêm 9.000 tiến sĩ mới. Đây là con số mơ ước để nâng cao số lượng tiến sĩ, góp phần nâng cao chất lượng giáo dục đại học nếu xét theo lý thuyết.
Đề án này đã nhanh chóng nhận được nhiều phản ứng khác nhau, không ít ý kiến bày tỏ lo ngại, nếu cứ đặt kế hoạch và áp chỉ tiêu đào tạo tiến sĩ sẽ cho ra đời hàng loạt "lò" đào tạo tiến sĩ mà số lượng sẽ át chất lượng. Ước tính hiện nay, cả nước có trên 24.000 tiến sĩ trong suốt nửa thế kỷ qua, nhưng chỉ trong thời gian ngắn sắp tới sẽ có thêm tới 9.000 tiến sĩ. Việc phát triển “nóng” số tiến sĩ khiến nhiều người băn khoăn rõ ràng là có cơ sở.
Xét trên thực tế, nhiều chuyên gia cho rằng, việc đặt mục tiêu phát triển nhanh chóng số lượng TS như vậy là không hợp lý vì hiện nay chưa có đánh giá cụ thể nào về chất lượng của những tiến sĩ hiện tại, mức đóng góp của họ cho xã hội, cho sự phát triển giáo dục ra sao. Ngay cả Đề án đào tạo 20.000 tiến sĩ (Đề án 911 - đào tạo giảng viên có trình độ tiến sĩ cho các trường ĐH, CĐ giai đoạn 2010 - 2020) hiện nay hiệu quả thế nào, bao nhiêu người có việc làm, bao nhiêu người học về nước cống hiến? vẫn đang cần được làm rõ.
Ủng hộ việc cần nâng cao số lượng và chất lượng đối với đội ngũ giảng viên ĐH, tuy nhiên PGS.TS Trần Xuân Nhĩ, Phó Chủ tịch Hiệp hội các trường ĐH, CĐ Việt Nam vẫn cảm thấy lo lắng trước mục tiêu chạy theo số lượng của đề án. Ông cho rằng, chỉ trong vòng có 8 năm mà đặt mục tiêu đào tạo 9.000 tiến sĩ là quá vội vàng, nhất là khi tình hình kinh tế còn nhiều khó khăn, các trường đang trong giai đoạn tự chủ. Hơn nữa, Bộ GD&ĐT còn chưa đánh giá việc bồi dưỡng, nâng cao năng lực tiến sĩ của Đề án 911 đã có kết quả, chất lượng và đóng góp ra sao?
Lãng phí vì chạy theo số lượng?
Không chỉ lo lắng về số lượng, PGS.TS Trần Xuân Nhĩ đặt ra câu hỏi về chất lượng, thậm chí không loại trừ việc “xin-cho” suất học tiến sĩ. PGS Trần Xuân Nhĩ cho biết: “Hiện nay, chương trình mục tiêu đào tạo 20.000 tiến sĩ theo Đề án 911 đã ra đời nhiều “tiến sĩ giấy”, hoặc tiến sĩ không có đóng góp gì cho xã hội. Nếu cứ đào tạo mà không quan tâm tới chất lượng thì chỉ thêm lãng phí. Muốn đào tạo ra những tiến sĩ có chất lượng, nguồn tuyển phải đúng, tránh kiểu chạy chọt, “xin-cho”. Cần đặt ra các tiêu chuẩn cụ thể, siết chặt khâu tuyển chọn, chỉ chấp nhận những đề tài có chất lượng, có tính ứng dụng trong phát triển xã hội”.
Không chỉ PGS Trần Xuân Nhĩ băn khoăn, nhiều chuyên gia quan tâm đến việc thực hiện đề án này ra sao để đầu ra có chất lượng, chứ không phải “sánh vai” với các quốc gia trong khu vực về số lượng tiến sĩ. Theo nhiều chuyên gia từng học tập hay tham khảo mô hình giáo dục tại nhiều nước khác cũng phải thừa nhận rằng, cách đào tạo và chạy theo mục tiêu định ra về số lượng tiến sĩ ở Việt Nam là chẳng giống ai. Con số 2 vạn tiến sĩ, giờ sắp sửa là 9.000 tiến sĩ là một mục tiêu trái quy luật cung-cầu về tiến sĩ, thể hiện trọng bằng cấp hơn chất lượng khi cứ phải thực hiện theo số lượng cho bằng được.
Từng nhiều năm làm công tác quản lý, phát triển giáo dục bậc đại học, TS Lê Viết Khuyến (Hiệp hội các trường ĐH, CĐ Việt Nam) cho biết: “Bộ GD&ĐT cần đánh giá lại Đề án 911 trước khi triển khai đề án tương tự. Cần đánh giá lại giữa đào tạo tiến sĩ trong nước và nước ngoài, quá trình kiểm định chất lượng ra sao? Chưa có gì để khẳng định tăng số lượng tiến sĩ sẽ làm chất lượng giáo dục tăng lên, việc tăng tỷ lệ tiến sĩ phải là do nhu cầu của nền kinh tế, năng lực của đơn vị đào tạo, chứ không theo ý muốn của cơ quan quản lý. Nếu cứ đào tạo (tiến sĩ) ồ ạt sẽ dẫn đến chất lượng không đảm bảo, dư thừa và lãng phí”.
Trả lời báo chí bên hành lang Quốc hội, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ cho biết, tỉ lệ giảng viên đại học có trình độ tiến sĩ ở nước ta hiện nay khoảng 21%, tức là ở mức thấp, nên phải nâng tỷ lệ này lên. Mục tiêu của Đề án 911 là phải đạt tỷ lệ 35%. Thậm chí, thêm 9.000 tiến sĩ cũng mới đạt 30%. Cũng theo Bộ trưởng Nhạ, Đề án này là chỉnh sửa, nâng cao chất lượng từ Đề án 911, trong đó tập trung vào việc thu hút các tiến sĩ đã đào tạo ở nước ngoài. Kinh phí để đào tạo được thực hiện dưới dạng học bổng, ai giành được thì được hưởng, chứ không phải chia tiền rót về địa phương hay cơ sở đào tạo.
Dự thảo đề án “Nâng cao năng lực đội ngũ giảng viên, cán bộ quản lý cơ sở giáo dục đại học và các trường cao đẳng đáp ứng yêu cầu đổi mới căn bản toàn diện GD&ĐT giai đoạn 2018-2025, tầm nhìn 2030” của Bộ GD&ĐT đặt ra mục tiêu đào tạo giảng viên có trình độ tiến sĩ đạt 35%. Để thực hiện mục tiêu này, sẽ chi 12.000 tỷ đồng đào tạo 9.000 tiến sĩ. Hiện nay, Bộ GD&ĐT cũng đang thực hiện Chương trình mục tiêu đào tạo 20.000 tiến sĩ theo Đề án 911.
Quang Anh

Điểm danh những nơi có mưa rất to hôm nay do ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới
Thời sự - 1 giờ trướcGĐXH - Theo cơ quan khí tượng, áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông mạnh thêm, với sức gió cấp 6 - 7, giật cấp 9 và có khả năng đi vào khu vực Quảng Ninh, Lạng Sơn. Nhiều nơi ở miền Bắc và Bắc Trung Bộ mưa lớn dồn dập.

Cận cảnh xe khách giường nằm va chạm ô tô 7 chỗ trong hầm Đèo Ngang, 2 người tử vong
Thời sự - 1 giờ trướcGĐXH - Xe khách giường nằm va chạm với ô tô 7 chỗ trong hầm Đèo Ngang nối Hà Tĩnh và Quảng Trị khiến 2 người tử vong. Lực lượng chức năng đang điều tra làm rõ vụ tai nạn.

Học phí ngành Logistics 2025 ở trường đại học nào rẻ nhất?
Giáo dục - 2 giờ trướcNhiều trường đại học trên cả nước đào tạo ngành Logistics với các mức học phí khác nhau.

Hầm xuyên núi cao tốc Vũng Áng - Bùng trước ngày thông tuyến
Xã hội - 2 giờ trướcGĐXH - Hầm Đèo Bụt, hạng mục trọng điểm của cao tốc Vũng Áng - Bùng (Hà Tĩnh), với vốn đầu tư hơn 1.000 tỷ đồng, đang bước vào giai đoạn hoàn thiện cuối cùng, chuẩn bị thông xe ngày 19/8.

Tháng sinh Âm lịch tiết lộ vận mệnh: Người sinh vào những tháng này cả đời thuận lợi, hanh thông
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Nếu bạn hoặc người thân thuộc vào 4 tháng sinh Âm lịch dưới đây, xin chúc mừng, bởi cuộc sống của họ có nhiều cơ hội thăng hoa cả về sự nghiệp lẫn đời sống tinh thần.

Biết lý do này, người dân nên làm sổ đỏ trước năm 2026 kẻo bị thiệt
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Từ ngày 1/1/2026, bảng giá đất tại các tỉnh, thành sẽ được cập nhật hằng năm thay vì 5 năm/lần như trước đây. Theo đó, chi phí làm sổ đỏ sẽ tăng.

Dự báo thời điểm miền Bắc xuất hiện không khí lạnh gây rét đậm, rét hại trong mùa Đông tới
Thời sự - 6 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, năm nay, không khí lạnh hoạt động sớm hơn trung bình nhiều năm và mạnh dần từ khoảng tháng 10, gia tăng mạnh từ tháng 11.

Bố nữ sinh mong cho con cơ hội sau vụ có hành vi phản cảm với đoàn xe A80
Giáo dục - 6 giờ trướcXem clip con gái có hành động khiếm nhã với đoàn xe A80, anh C cho hay rất thất vọng. “Tuy nhiên, con làm sai phải chịu hậu quả. Gia đình tôi không bênh con”, anh nói.

Tin sáng 18/8: Nhiều quy định mới về đất đai người dân cần lưu ý; Dự báo khu vực sắp mưa to những ngày tới
Thời sự - 6 giờ trướcGĐXH - Chính phủ vừa ban hành Nghị định số 226 sửa đổi, bổ sung một số điều của các Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai; Theo cơ quan khí tượng, từ ngày 18/8, mưa dông ở miền Bắc gia tăng, có nơi mưa rất to...

Phá sới bạc "khủng" dưới vỏ bọc gara sửa xe ô tô
Pháp luật - 7 giờ trướcPhòng Cảnh sát hình sự, Công an thành phố Đà Nẵng vừa triệt xóa tụ điểm đánh bạc lớn do chủ một gara sửa xe ô tô điều hành, hoạt động khép kín và được cảnh giới rất tinh vi. Bước đầu cơ quan Công an xác định, tụ điểm này thu hút hàng chục con bạc tham gia với số tiền giao dịch khoảng 500 triệu đến 1 tỷ đồng mỗi ngày…

Nghi án vợ trẻ đâm chồng tử vong lúc rạng sáng ở Phú Thọ
Pháp luậtGĐXH - Ngày 17/8, Cơ quan công an đang điều tra vụ việc nghi là vợ đâm chồng tử vong tại xã Phú Mỹ (tỉnh Phú Thọ) gây xôn xao dư luận.