Đề xuất tịch thu phương tiện khi lái xe có nồng độ cồn: Nhiều lo ngại về sự minh bạch

Ông Phạm Mạnh Hùng: “Chúng ta hãy nghĩ chín hơn một chút để chọn ra những phương pháp tối ưu nhất, khoa học nhất, hợp với lòng dân nhất”. Ảnh: P.Bình

Dễ tiêu cực?

Trong những ngày qua, việc Ủy ban An toàn giao thông Quốc gia (UBATGTQG) đề xuất Chính phủ cho phép tịch thu phương tiện của người điều khiển ôtô, xe máy có nồng độ cồn quá mức quy định, đã gây ra nhiều luồng ý kiến. Giới luật học đánh giá đây là một kiến nghị vi hiến, xâm phạm quyền sở hữu tài sản của công dân. Người dân băn khoăn về những hệ lụy sẽ phát sinh khi đề xuất này được áp dụng vào đời sống. Trong khi đó, những người đề xuất lại cho rằng đây là biện pháp cần thiết để đẩy lùi tai nạn giao thông (TNGT).

Tại hội thảo “Giảm thiểu tai nạn giao thông bằng chế tài mạnh; Tịch thu phương tiện: Pháp lý và thực tiễn” vừa diễn ra, ông Khuất Việt Hùng, Phó Chủ tịch UBATGTQG chia sẻ: “Hiện nay, đối tượng gây ra tai nạn giao thông do sử dụng rượu, bia là rất lớn. Hôm mùng 4 Tết Nguyên đán vừa qua, tôi đến Bệnh viện Việt Đức để thăm các nạn nhân cấp cứu vì TNGT, lúc đó trong số 60 nạn nhân, có tới 42 người liên quan đến uống rượu bia”.

Luật sư Ngô Văn Vinh, Đoàn Luật sư Hà Nội cho rằng, để công bằng và nghiêm túc trong vấn đề tịch thu phương tiện thì cần có cơ chế giám sát chặt chẽ cả người tham gia giao thông lẫn người thực thi pháp luật giao thông. Sở dĩ LS Ngô Văn Vinh đưa ra quan điểm này, vì theo ông, tình trạng tiêu cực của đội ngũ cán bộ thực thi pháp luật trong xử phạt vi phạm giao thông ở nước ta hiện nay không phải là hiếm.

Kiến nghị của UBATGTQG mặc dù được nhiều ý kiến ủng hộ nhưng cũng đã dấy lên một luồng ý kiến phản đối cả trên các phương tiện thông tin đại chúng, lẫn các trang mạng xã hội.

Theo kết quả khảo sát trên diễn đàn OtoFun, có 1.407/1.718 ý kiến không đồng ý giải pháp này, còn trên Diễn đàn Nhà báo trẻ cũng có tới 75,7% ý kiến không ủng hộ. Khảo sát của một số tờ báo cho thấy, đa số ý kiến đều chỉ ủng hộ giải pháp tăng mức xử phạt (bằng tiền) và không ủng hộ việc tịch thu phương tiện.

Cần cân nhắc cho phù hợp thực tiễn

Nhận định về tính khả thi của đề xuất trên, PGS. TS Hoàng Mạnh Hùng, nguyên Phó viện trưởng Viện Khoa học hình sự (Bộ Công an), Giám đốc Trung tâm Tư vấn giám định dân sự cho rằng: “Chưa đầy đủ các yếu tố để khẳng định chuyện này cả về mặt pháp lý cũng như thực tiễn. Về mặt pháp lý thì còn nhiều văn bản pháp luật chồng chéo, đan xen. Còn về mặt thực tiễn, cần phải tính, khả năng tiêu cực sẽ có hay không. Và nếu có thì sẽ phải xử lý, ngăn chặn ra sao? Thứ hai, phương án này có dễ thực hiện hay không? Xử phạt, rồi bảo quản phương tiện như thế nào? Tôi e rằng, bộ máy của nhà nước sẽ phình ra nhiều hơn. Tôi rất trân trọng ý kiến của lãnh đạo các ngành, các cấp để giảm thiểu TNGT. Bởi vì con số 9.000 người chết trong 1 năm vì TNGT mà chúng ta không nghĩ tới thì sẽ là thiếu trách nhiệm với nhân dân nhưng phương pháp làm cần cân nhắc cho phù hợp với thực tiễn. Nếu như còn những yếu tố chưa lường hết được mà đã đưa ra thì có thể làm giảm uy tín của lãnh đạo, của Chính phủ cũng như của một bộ, ngành nào đó”.

Theo ông Hùng, việc tịch thu phương tiện, nếu chúng ta làm tốt thì đó là một biện pháp rất tốt. Nhưng trong trường hợp của đất nước ta thì nó vẫn chưa thực sự phù hợp. “Theo tôi, trước khi đưa ra một chính sách nào đó nên tham khảo, lấy ý kiến của dân, của những người đại diện. Trong số hơn 200 quốc gia thì chúng ta nên tìm hiểu xem nước nào tịch thu, nước nào không, chứ không thể chỉ dẫn một vài nước rồi đưa ra quyết sách được. Ta nên làm theo số đông, học theo cái tốt, cái hay của những nước phát triển, đi trước ta. Có như vậy thì mới được nhân dân ủng hộ”, ông Hùng chia sẻ.

Ông Hùng cũng quan ngại, nếu như đề xuất trên được áp dụng trên thực tế thì những hiện tượng tiêu cực có thể xảy ra, gây nên sự bất bình trong nhân dân. Vậy nên chúng ta không thể vội, hãy nghĩ cho chín hơn một chút nữa để chọn ra những phương pháp tối ưu nhất, khoa học nhất, hợp với lòng dân nhất.

Phùng Bình