Diễn viên Đức Sơn: "Tôi sành điệu!"

- Nhìn anh, tôi lại nhớ thời Văn nghệ Chủ nhật của VTV. Ngày ấy phim về đề tài nông thôn hay quá!

- Thực ra, ở Việt Nam có rất nhiều đề tài hay. Vừa qua, các đạo diễn khai thác một loạt phim nói về người nông dân ở đồng bằng Bắc Bộ, chẳng hạn như Gió làng Kình, hay Ma làng. Vấn đề đó rất hay bởi nó thật. Quan trọng nhất là phải thật, không được giả.

- Tại sao anh lại vào Sài Gòn trong khi ngoài Bắc, anh dễ kiếm show hơn?

- Làm diễn viên như tôi, ở ngoài Bắc cũng như trong Nam. Thực ra, cát-sê trong Nam cao hơn ngoài Bắc. Dù đắt show, chưa diễn viên nào ngoài Bắc có thể sống bằng tiền cát-sê. Ở trong này, nếu chăm chỉ, họ có thể dư. Nhưng bây giờ, chuyện đắt show để dành cho lớp trẻ, còn đối với tôi, việc ấy không quan trọng.

- Ý anh là anh không cần tiền?

- Chỉ ở mức độ nào đó thôi! Ai cũng cần tiền, nhưng nhận show mà không đáp ứng được yêu cầu hoặc diễn cho ra “chất” vai diễn đòi hỏi, tôi thấy khó chịu lắm. Hơn nữa, tôi quan niệm: Làm là làm chứ không phải để thể hiện. Vì vậy, không phải mọi thứ luôn vì tài chính. Thực ra, mời tôi chưa chắc tôi diễn, trong này gọi là chảnh đấy!

- Nghĩa là giờ anh đã chọn lọc hơn trước khi gật đầu? Thích mới làm!

- Gần như vậy! Tôi vừa vào một vai trong phim do đạo diễn Như Phong thực hiện cho hãng phim Giải Phóng. Mặc dù vai này xuất hiện rất ngắn nhưng tôi thích thú. Khi làm việc với tôi, Phong thích lắm! Anh ấy bảo: “Đúng là diễn viên! Sao cứ làm phát một, phát một là xong thế nhỉ!”. Tôi còn “kích thích” để vai hay hơn. Vừa qua, tôi cũng được mời một vai rất hay, đẹp, nhưng vì thấy nó “một màu” nên tôi từ chối.

- Thế thì anh đúng là chảnh thật…

- Nói đúng ra, tôi chỉ là một người làm thuê thôi. Nhưng tôi làm thuê theo ý thích của mình. Tôi có quyền từ chối làm những gì mình không thích, vai diễn ấn tượng. Ngày xưa, tôi tham gia bộ phim dài nhất Việt Nam khi ấy là Gió qua miền tối sáng, 40 tập. Đây là phim thu cả hình lẫn tiếng, rất có lợi cho diễn viên chính.

Quá trình thu âm sẽ cho thấy được ai là loại A, loại B, loại C. Cái dở, cái hay của diễn viên sẽ bộc lộ hết. Nhân vật của tôi có “màu sắc” và tôi cũng thích. Sau đó, đạo diễn Việt Nam làm rất nhiều phim dài. Thế nhưng kỳ ở chỗ, phim dài thì tự nhiên bố cục của câu chuyện cứ lặp đi lặp lại, không khúc chiết. Phim truyền hình nước ta chỉ nên làm 8 đến 10 tập là hay nhất.

- Anh xuất thân từ sân khấu, nhưng người ta biết đến anh chủ yếu qua truyền hình.

- Bởi vì lượng khán giả của mỗi vở diễn ở sân khấu chỉ khoảng mấy trăm người. Mà đâu phải đêm nào cũng diễn. Nhiều người mời đóng phim nên tôi tham gia. Giai đoạn đó, khán giả không có nhiều lựa chọn nên rất quan tâm đến truyền hình. Tôi xuất hiện nhiều nên mọi người biết đến tôi.

- Và nhất là diễn những vai giám đốc, trông anh rất phong độ…

- Không phải vì cái mã của tôi, bởi đâu phải giám đốc nào cũng đẹp. Tất cả do cái đầu. Có người hỏi: “Vai giám đốc của anh có âm mưu, thủ đoạn thế nọ, thế kia không?”. Thật ra, con người luôn có hai mặt, vấn đề là ở trong hoàn cảnh nào, diễn biến nào, điều đó bộc lộ chứ không phải ai cũng ác, ai cũng thủ đoạn.

- Trong sự nghiệp làm diễn viên của mình, có vai diễn nào anh cảm thấy ân hận vì nhận lời chưa?

- Có chứ! Cảm xúc rất đầy đủ nữa là khác! Nghệ thuật là một ngành công nghiệp giải trí. Đã là công nghiệp, nó phải cực kỳ chính xác. Người ta sẽ phải tính toán từng mi-li-mét chứ không phải làm ào một cái là xong. Đừng nghĩ nghệ thuật là tùy hứng, muốn làm gì thì làm, không phải thế!

Tôi nghĩ người làm nghệ thuật phải cực kỳ chỉn chu. Nhiều người nói và phân tích nhân vật rất hay, nhưng không thể hiện được. Còn nghệ sĩ là người khai thác ra được, lôi ra được và có thể thể hiện được. Muốn đóng cho ra, ta phải nhìn từ trên xuống, từ dưới lên và từ các góc độ. Cái đó là chính xác chứ không phải cảm tính! Có lần, NSND Trọng Phương nói với tôi: “Khoảng cách giữa người nghệ sĩ với người thợ diễn chỉ là một sợi tóc!”. Chỉ nhích một chút, tôi là nghệ sĩ. Và nhích thêm một chút, tôi chỉ là thợ diễn mà thôi.

- Nhiều đồng nghiệp trẻ hơn anh đạt rất nhiều giải thưởng. Trong đó, có người đã trở thành NSƯT, NSND. Hình như ở khoản này, anh có gì đó hơi thiệt thòi?

- Thì thế này! Vào đúng giai đoạn dựng hai vở, một vở đi hội diễn, một vở để kiếm tiền, tôi lại nhảy vào vở kiếm tiền. Thế là tôi không được thi thôi. Đến niên hạn nọ, niên hạn kia rồi qua bao năm, tôi không được thành NSƯT hay NSND. Hỏi tôi có chạnh lòng không, tôi nói luôn: “Đạt được danh hiệu rất quý giá, nhưng danh hiệu này ở ta chưa thật sự…”.

- Có phải vì không có danh hiệu nên anh mới nói như thế?

- Không phải! Muốn có danh hiệu, tôi phải đề nghị, viết đơn để họ xét duyệt. Tôi có nghe một câu rất hay trong phim Tài năng và những người hâm mộ của Nga thời xưa, đại loại như: “Nghệ sĩ là người xây tượng đài tưởng niệm trong lòng người hâm mộ”. Bây giờ, mình có được một danh hiệu thì quá tốt, còn không được là do hội diễn của Việt Nam ít quá, năm năm một lần, giải truyền hình lại càng ít.

- Trò chuyện với anh, tôi thấy anh có vẻ rất quan tâm đến những biểu hiện tinh tế?

- Thế nên muốn tiếp khách, việc đầu tiên của người Trung Quốc là mời đi ăn. Bởi vì ẩm thực là một văn hoá. Khi đi ăn, việc anh muốn ăn gì, thức ăn như thế nào, hình thức ăn, cách gắp thức ăn, mời mọc… sẽ làm lộ con người anh. Tôi rất thích ẩm thực vì nó được hình thành từ văn hoá. Ví dụ, người ta nói phở Hà Nội rất ngon nhưng mấy ai giải thích được thế nào là ngon. Đó, ẩm thực là như thế.

- Thế theo anh, phở Hà Nội văn hoá ở điểm nào?

- Hà Nội có bốn mùa, dòng phở cũng rất đa dạng, gồm Thanh Hoá, Nam Định, phở gánh… Văn hoá ở chỗ, nếu bạn ra Hà Nội và muốn đi ăn phở, lúc đó lại là mùa đông, tôi sẽ hỏi bạn đang khoẻ hay yếu. Mùa đông đang lạnh, bạn lại thấy hơi mệt, tôi sẽ đưa bạn đến tiệm phở này. Còn mùa hè, bạn đang rất khoẻ, tôi đưa bạn đến chỗ khác. Đó mới là văn hoá. Còn nếu luôn giống nhau thì văn hoá gì!

- Sành điệu, lại làm diễn viên, anh sẽ có nhiều cơ hội va chạm với người đẹp! Chắc anh cũng khó tránh chuyện nhẹ lòng!

- Chưa từng! Thứ nhất, tôi không quan tâm. Thứ hai, tôi đến trường quay để làm việc chứ không thích ba cái chuyện lăng nhăng.

- Trông anh lúc nào cũng thảnh thơi, tự nhiên, tự tại.

- Ừ, tôi không cần gập mình lại và chẳng thích bon chen.

- Xin cảm ơn anh về cuộc trò chuyện này!

Theo Her World