Giá xăng tăng, dân lo bão giá

Chỉ hơn 2 tuần, giá xăng tăng thêm hơn 3.000 đồng/lít khiến người dân lo ngại. Ảnh: H.Phương

“Thủ phạm” là thuế môi trường?

Giải thích cho việc tăng giá xăng tối 20/5, liên bộ Tài chính - Công Thương cho rằng, do biến động tăng của giá dầu thế giới. Bộ Công Thương còn cho rằng, giá xăng dầu gần đây biến động liên tục khiến giá cơ sở cao hơn giá bán xăng dầu trong nước. Tuy nhiên, nguyên nhân về việc "giá cơ sở tăng cao" do đâu thì vẫn chưa được làm rõ.

Một câu hỏi mà người tiêu dùng đặt ra rằng có hay không việc tăng thuế môi trường đối với mặt hàng xăng dầu là một trong những nguyên nhân chính của đợt tăng giá xăng vừa qua? Trong kết cấu giá cơ sở mới, áp dụng từ đầu tháng 5, có một khoản tăng thêm so với kết cấu cũ: Đó là 3.000 đồng thuế bảo vệ môi trường, tăng thêm 2.000 đồng/lít xăng so với mức cũ. Việc tăng thuế môi trường, theo Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng trình bày trước Ủy ban Thường vụ Quốc hội sáng 10/3 là để bù đắp ngân sách khi Việt Nam phải cắt giảm thuế xuất nhập khẩu từ 35% xuống còn 20%, từ ngày 1/5. Cũng chính ông Dũng cho rằng, số tiền tăng thuế môi trường thấp hơn số tiền giảm thuế nhập khẩu nên không ảnh hưởng đến giá bán lẻ.

Tuy nhiên thực tế, kể từ ngày thuế môi trường tăng, giá xăng liên tục tăng. Do đó, người tiêu dùng không khỏi ngạc nhiên trước việc, khi giá xăng dầu thị trường thế giới diễn biến theo chiều hướng giảm thì giá xăng trong nước lại tăng. Tuyên bố của Bộ Tài chính đưa ra trước tháng 5 rằng thuế môi trường không làm tăng giá xăng càng khiến dư luận nghi ngờ.

Dân lo

Mức tăng qua hai đợt tăng giá xăng vừa qua khiến gánh nặng xăng dầu trong tổng chi phí hằng tháng của người dân tăng đáng kể. Tỉ lệ chi phí xăng dầu so với thu nhập của người lao động cũng đội lên đáng lo ngại. “Bộ Tài chính nói là phí môi trường sẽ không ảnh hưởng tới giá xăng. Chưa kiểm nghiệm sự chính xác của kết luận đó, nhưng thực tế từ khi tăng thuế, giá xăng lại tăng mấy lần. Tôi có theo dõi tình hình giá dầu thế giới và thấy không tăng! Vậy chúng tôi phải hiểu giá xăng trong nước tăng như thế nào đây? Tôi nghĩ Bộ Tài chính nợ người tiêu dùng một lời lý giải thấu đáo”, anh Nguyễn Hoàng Nam trú tại Hồ Đắc Di (Đống Đa, Hà Nội) đặt câu hỏi.

Việc tăng giá xăng gây ra không ít khó khăn cho người dân, nhất là những người lao động, bởi sau đó sẽ kéo theo một loạt mặt hàng tăng giá. “Đấy, từ ngày 1/5 thuế môi trường tăng thêm 2.000 đồng thì giá xăng hai lần tăng cũng 1.200 đồng đến 2.000 đồng/lít, bằng bao nhiêu lần giảm đấy. Mừng vì giá xăng rẻ chưa bao lâu thì nay, xăng đã lại tăng giá mà lại còn tăng mạnh. Giá cả thực phẩm, dịch vụ và các thứ ăn theo vận tải... cũng sẽ được đà “tát nước theo mưa”, trong khi thu nhập thì chưa thấy tăng gì”, chị Nguyễn Diệu Thanh, nhân viên văn phòng nhà đất ở Hà Đông (Hà Nội) ngán ngẩm.

Còn chị Hồ Thu Trang (ở Đội Cung, Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ: “Các tiểu thương thường hay vin vào giá xăng tăng để tăng giá bán lương thực, thực phẩm. Hôm nay tôi đi chợ đã thấy các bà kháo nhau rau, củ quả, thịt cá sắp tăng theo giá xăng rồi”.

Mới đây, Hiệp hội Vận tải Việt Nam, cho rằng giá xăng tăng hơn 3.000 đồng/lít chỉ trong nửa tháng nên cước taxi nhất định phải điều chỉnh. Theo tiết lộ của Hiệp hội Vận tải, mức tăng cụ thể, khoảng 10%, không thể ít hơn vì giá xăng chiếm đến gần 50% yếu tố cấu thành giá cước taxi hiện nay. Thời điểm giá cước taxi chính thức tăng thì chưa thể nói được bởi việc tăng giá luôn phải đi theo lộ trình là doanh nghiệp gửi đề xuất tăng giá lên cơ quan quản lý giá địa phương, tiếp đó là việc cài đặt lại đồng hồ tính cước.

Nhiều doanh nghiệp vận tải vẫn chưa tăng giá cước trong những lần xăng tăng giá trước đây là vì muốn bình ổn thị trường và chia sẻ với người tiêu dùng. Bên cạnh đó, việc điều chỉnh giá xăng diễn ra liên tục nên nếu lần nào cũng điều chỉnh thì sẽ tốn rất nhiều chi phí và gây rối loạn cục bộ.

Tuy nhiên, với lần tăng giá xăng ngày 20/5 vừa qua thì tới đây, Hiệp hội Vận tải đang cân nhắc để tăng giá cước taxi. Ông Bùi Danh Liên, Chủ tịch Hiệp hội Vận tải Hà Nội chia sẻ, mức tăng giá cước của một số hãng taxi tại Hà Nội tương ứng với lần tăng giá xăng này là khoảng 500 - 1.000 đồng/km, tùy loại phương tiện và chất lượng phương tiện.

Hà Phương/Báo Gia đình & Xã hội