Hồng Ánh: Đã có được một người chồng hiểu nghề, hiểu mình

Không lo chuyện “múa rìu qua mắt thợ”

Và vừa “tan học” là cắm cổ thực hành ngay: ra phim trường để... cãi?

- Không định nghỉ ngơi, nhưng thực ra, tôi cũng không tính nhận vai này (“Tâm hồn mẹ”, đạo diễn: Nhuệ Giang), để nhường mình cho vai kịch trong “Nửa đời ngơ ngác” của sân khấu Hoàng Thái Thanh. Đóng đinh vào một dạng vai là điều không ai muốn, khi làm nghề chuyên nghiệp. Nhưng quả thực, mỗi vai diễn cũng là một duyên số. Tôi đã từ chối, đạo diễn cũng đã có những phương án khác, nhưng cuối cùng lại vẫn “phải duyên”. Và đúng là để sự trở lại không là lặp lại, tôi lại buộc phải... cãi. Gặp phải đạo diễn cũng rắn, lúc đầu quyết không nghe, nhưng sau rồi cũng xuôi một phần. Tới lúc đó, tôi mới quyết định nhận vai diễn.

Trước nay chị vẫn quen “cãi ngược” thế, hay là đi học về thì... “tinh tướng” hơn, đủ để dám “múa rìu qua mắt thợ”?

- Vì mình đã từng cãi, nên việc mình cãi tiếp cũng chẳng có gì lạ. Nhất là khi sự trở lại có nguy cơ bị lặp lại.

Nên sự thỏa hiệp, nếu không là nhất thiết, thì đừng! Có điều, trước, sự cãi của mình thường dè dặt bắt đầu bằng: “Em cảm giác...” thì giờ có thể là: “Em thấy...”. Trước, mình không có nhiều lý lẽ để giải thích cho cảm giác (dù thường là đúng) của mình, nhưng giờ, mình đã có thêm những lý lẽ hơn để thuyết phục cộng sự. Nói sao nhỉ, giờ giống như góc nhìn của mình rộng hơn, nó không dừng lại ở con mắt của một người diễn viên nữa, mà ít nhiều có thêm cái nhìn của một đạo diễn, một nhà sản xuất. Nó là một bước ngoặt trong cái đầu của mình. Không có lo chuyện “múa rìu qua mắt thợ” ở đây, vì nghề này mênh mông lắm chị, tranh luận sẽ giúp nhau kinh nghiệm. Ít ra là có được sự thoải mái khi đứng trước ống kính. Chứ diễn mà cứ ấm ức, lấn cấn ở đâu đó, kiểu gì cũng hỏng...

Về việc này, chị từng có bài học?

- Nhớ Quỳ trong “Người đàn bà mộng du” không? Vai đó, giá mà tôi được làm lại... Tôi tiếc là tôi đã thỏa hiệp và thiếu quyết liệt cho nó, dù khi làm, cũng đã lờ mờ nhận ra có gì đó không ổn rồi. Chỉ là không đủ lý lẽ để thuyết phục đạo diễn, nên đành chịu, phải cam phận “đặt đâu ngồi đấy”.

“Tôi muốn trở thành nhà làm phim độc lập”

Sát thủ, hài, kinh dị... - Toàn những “món” không ra chất Hồng Ánh lắm nhỉ?!

Thế thì xem ra chị vẫn còn nặng lòng với nghiệp diễn lắm nhỉ! Ra là chị đi học về sản xuất phim chủ yếu để chuyên nghiệp hóa hơn nghề diễn?

- Đúng, nhưng chỉ một phần! Vì ý nghĩ nung nóng tôi lúc này là được trở thành một nhà làm phim độc lập, với những bộ phim ngốn ít kinh phí, bối cảnh hẹp, ít diễn viên, để dễ xin tài trợ hoặc có thể làm bằng tiền của mình và không phải chịu áp lực, nhưng kể được những câu chuyện lạ làm ám ảnh người xem. Nhưng từ giờ tới đó chắc còn lâu, nên trước mắt, tôi làm phim truyền hình đã. Vì cơ hội đến trước: 30 tập phim do đạo diễn Việt Linh viết kịch bản, tôi đạo diễn, sẽ bấm máy vào tháng 2 tới – dự kiến thế!

30 tập phim – nặng đấy chứ! Chị có vẻ không phải là “vợ ngoan” lắm nhỉ: “cưới nhau xong là đi”, rồi đi học về, là 30 tập phim? Chị không sốt ruột làm mẹ sao, con Hồng Ánh và Thanh Sơn là dễ “ra trò” lắm đấy!

Nhân nhắc đến “Cánh đồng bất tận”, nhà phê bình Nguyễn Thanh Sơn không thích nó thì rõ rồi, chị thì sao?

- Trong mặt bằng phim Việt Nam hiện nay, tôi thấy phim đó được. Nhưng có lẽ vì đã quá ấn tượng với truyện, mà phim thì lại chỉ thay đổi chút ít so với truyện, nên khi xem, khó mà phân biệt được phim và truyện, rất khó quên được ấn tượng đã có với truyện. Thà anh đổi hẳn đi, chỉ cốt mượn cái nền sông nước ấy, thì có thể ấn tượng ấy nó không làm khó người đọc truyện đến vậy! Thế nên, nếu để phim đứng độc lập ra, thì tôi lại thấy phim đó thường, chưa hay, trong khi lẽ ra nó phải hay hơn... Ồ, mà lẽ ra tôi không nên nói thêm về chuyện này thì phải, chỉ là vì hỏi thì trót nói! Bỏ câu này đi được không?

Xem Đỗ Hải Yến đóng Sương, chị có tiếc mình đã từ chối vai đó – một cơ hội thật đắt để chị đổi tông?

- Câu này thì nhất quyết không trả lời rồi nha! Mình chưa làm, biết thế nào mà so sánh? Nếu là tiếc, thì có một vai, mà nếu cho tôi được làm lại, chắc tôi không dại mồm chối nữa: là Vy, trong “Mùi ngò gai”.

Muốn khác không dễ

Cái đích mà chị nhắm khi làm phim là gì: những trận mưa Sen Vàng, Sen Bạc,... thảm đỏ LHP Quốc tế như những “Đời cát”, “Thung lũng hoang vắng”, “Trăng nơi đáy giếng”... hay là thôi “Sen” - chán rồi, giờ là khán giả?

Sau bao nhiêu năm theo đuổi dòng phim nghệ thuật, trong đó có không ít phim Sen Vàng Sen Bạc đầy mình mà vẫn chung số phận xếp kho như thường, liệu chị đã thấm thía bi kịch “muốn cho cũng không được”?

Có điều này tôi hết sức băn khoăn: Tại sao một gương mặt thuần Việt, sặc Nam Bộ như Hồng Ánh, và cũng từng có phim tham dự LHP Quốc tế như ai, lại hầu như rất ít khi được các đạo diễn nước ngoài hay Việt kiều để mắt đến nhỉ?

- Có thể là lúc mình đang sung sức nhất thì thị trường chưa mở, làn song các nhà làm phim Việt kiều về nước làm phim chưa nhiều. Rồi tới giờ thì có thể một phần mình ở vào cái tầm lỡ cỡ nữa chăng, để vào vai “mẹ” thì hơi non, mà vào vai gái trẻ thì lại hơi “dừ”. Thà là lớn hẳn như cô Như Quỳnh hay trẻ hẳn như Đỗ Hải Yến!

Hơn nữa, giờ phim của các đạo diễn Việt kiều thì thường thuộc mảng phim thị trường, mà tôi thì đã bao giờ là lựa chọn của phim thị trường? Mà cũng không biết được, cái này không dễ cắt nghĩa, vì mỗi người một số phận, một cái duyên làm nghề, đâu cứ mình muốn, mình định là được!

Chị có nghĩ, biết đâu chừng có ngày, Hồng Ánh cũng sẽ làm phim thị trường?

- Tôi chắc phim thị trường sẽ không bao giờ là lựa chọn của mình. Dĩ nhiên, khó mà đòi hỏi tư nhân làm công việc định hướng khán giả nên ai làm được gì, mạnh cái gì thì cứ làm thôi. Còn tôi, tôi nhất định sẽ đi theo con đường trở thành một nhà làm phim độc lập.

Chị biết là phim độc lập hoàn toàn không dễ ra rạp nhé!

“Anh Sơn viết về tôi coi sao được!”

Trong dự định trở thành nhà làm phim độc lập của chị, nhà phê bình Nguyễn Thanh Sơn có được chị nhắm là người viết kịch bản?

- Nước Nam này thiếu gì người làm phê bình, hà cớ gì người viết về tôi cứ phải là anh Sơn? Tôi không hề ngại bị phê, nhưng tôi muốn đó phải là người ngoài. Anh Sơn viết về tôi coi sao được, “mâu thuẫn quyền lợi” rồi! Nhưng cứ thử hỏi anh Sơn xem, biết đâu ảnh đồng ý? Và nếu thế, tôi hoàn toàn tôn trọng quyết định của ảnh, và tôi tin là nếu đem tôi lên “bàn mổ”, trong một nhu cầu tự thân, chắc ảnh cũng không “nương tay” đâu! Ảnh biết rõ điểm yếu của tôi mà!

Còn chị, chị nghĩ điểm yếu nhất ở Hồng Ánh – đạo diễn là gì?

- Dù đã được học ít nhiều nhưng cái làm tôi lo nhất, thiếu tự tin nhất vẫn là những gì thuộc về khía cạnh kỹ thuật, công nghệ sản xuất vì vẫn cảm thấy có một số thứ dường như mình vẫn còn bập bõm, cần cọ xát nhiều hơn vào thực tế.

Điểm mạnh?

- Cá tính quyết liệt, đôi khi hơi bảo thủ và ít khi chịu thỏa hiệp. Đó là một tố chất mà tôi nghĩ rất cần có ở một đạo diễn và tôi đã nhìn thấy nó rất rõ ở những nữ đạo diễn thành công như Việt Linh, Nhuệ Giang,... dù vẫn biết để đi đến thành công ấy, các chị đều có những hy sinh cá nhân không nhỏ.

Nhưng thực tế thì chị đã có trên một lần thỏa hiệp, như chính chị tự nhận. Thường thì lúc nào chị cho phép mình thỏa hiệp?

- Là khi tôi biết rõ nguyên nhân khiến mình chấp nhận thỏa hiệp. Chẳng hạn: những yêu cầu bất khả kháng trong điều kiện làm phim ở Việt Nam, hoặc vai mình đóng không phải là vai quá quan trọng trong phim để mà bắt mọi người phải chăm chút nó quá mức. Và thường thì là vì liên quan đến yếu tố tình cảm... Nhưng nếu đó là một vai rất quan trọng, quyết định sống còn đến sự thành bại của phim, và ngay lúc đọc kịch bản, mình đã cảm thấy chỗ này chỗ kia không ổn, và không đáng để đánh rớt thành công, thì tôi nhất định sẽ “chiến đấu” quyết liệt để bỏ bằng được cảnh này hay giữ bằng được cảnh kia.

Trong trường hợp đạo diễn không đồng ý?