Kiểm soát mất cân bằng giới tính khi sinh
Mặc dù các ngành chức năng đã có rất nhiều những giải pháp nhưng tình trạng mất cân bằng giới tính khi sinh (MCBGTKS) vẫn chưa được kiểm soát, lan rộng từ nông thôn tới thành thị và tập trung chủ yếu ở miền bắc, cao nhất là tại các tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Hồng.
Nếu cứ để tình trạng này diễn ra sẽ dẫn đến những hệ lụy rất lớn.
“Càng chống càng tăng”?
Theo báo cáo của Tổng cục Dân số Kế hoạch hóa gia đình (Bộ Y tế), trong mười năm qua (2006-2016), tỷ lệ MCBGTKS tăng dần từ 105, 106 và có lúc lên đến 130 bé trai/100 bé gái. Cứ duy trì tình trạng này thì chỉ trong thời gian ngắn nước ta sẽ dư thừa từ 2,3 đến 4,3 triệu nam thanh niên. Năm 2009, kết quả tổng điều tra dân số cho thấy tỷ lệ chênh lệch giới tính là 110,5 bé trai/100 bé gái và chưa có sự chênh lệch giữa thành thị và nông thôn. Tuy nhiên, cho đến thời điểm này, thì tỷ lệ chênh lệch giới tính ở nông thôn cao hơn thành thị rất nhiều và tập trung phần lớn ở vùng đồng bằng sông Hồng. Đáng chú ý, tỷ lệ MCBGTKS tăng cũng do áp lực văn hóa vùng miền còn in đậm trong từng nếp nhà, nếp nghĩ của người dân vùng Bắc Bộ… cùng với việc được tiếp cận các kỹ thuật tiên tiến trong việc lựa chọn giới tính thai nhi đã dẫn đến việc chọn lựa giới tính một cách dễ dàng… Vô hình trung, những điều này đã làm cho sự chênh lệch giới tính ngày một tăng.
Trong nhiều chuyến công tác tại các địa phương tìm hiểu về tình hình MCBGTKS chúng tôi được biết công tác tuyên truyền, xử phạt cũng đều được thực hiện, nhưng rất nhiều người dân vẫn cho rằng phải cố bằng được con trai. Khi cộng tác viên dân số đến tuyên truyền, không ít người bỗ bã “cự” lại: nhà anh chị có con trai rồi nên nói hay được, lúc gia đình có việc không có con trai gánh vác, anh chị có đến gánh vác cho gia đình tôi được không? Mỗi lần đi ăn giỗ, chỉ vì đẻ toàn con gái, cho nên chúng tôi là cha, là ông mà toàn phải ngồi mâm dưới, lại còn bị “nói mát”. Thậm chí có vị cao niên trong họ còn mắng là nhà mày là đồ không biết đẻ, toàn gái như thế lúc nào mà ngẩng đầu lên được… Cho nên kiểu gì cũng phải cố ra con trai thì thôi.
Chị Trần Thị Tuyết, một cộng tác viên dân số ở huyện Chí Linh (Hải Dương) cho rằng: Người dân nơi đây biết cả đấy, vì bây giờ công tác truyền thông dân số vào tận bản, làng, đến những vùng xa xôi hẻo lánh nhất, nói gì đến cái nơi gần phố thị như thế này. Nhưng để thay đổi được tư duy của người dân nơi đây không phải một sớm, một chiều là làm được.
Theo báo cáo của Tổng cục Dân số, MCBGTKS xảy ra ngay ở lần sinh thứ nhất và cao nhất ở lần sinh thứ ba. Lần sinh thứ nhất: 109,7/100; lần hai: 11,9/100 và lần thứ ba cao vượt trội: 119,7/100. Theo điều tra, tỷ số giới tính khi sinh cao ngay ở lần sinh thứ nhất cho thấy khát vọng có con trai là rất mãnh liệt và các cặp vợ chồng đã lựa chọn giới tính ngay lần sinh đầu tiên. Gần 83% số phụ nữ ở thành phố biết giới tính con trước sinh, tỷ lệ này ở nông thôn cũng là gần 75%. Các tỉnh thuộc vùng đồng bằng sông Hồng, tỷ lệ phụ nữ mong muốn sinh con trai chiếm tỷ lệ cao nhất cả nước (38%).
Theo Phó Tổng cục trưởng Dân số Hồ Chí Hùng, MCBGTKS chủ yếu là do phong tục tập quán, tư tưởng Nho giáo phải có con trai nối dõi tông đường, thờ cúng tổ tiên ăn sâu vào tiềm thức người dân. Bất bình đẳng giới còn tồn tại trong cả ý thức lẫn hành động của một bộ phận người dân. Chế độ gia tộc phụ hệ truyền thống, con mang họ cha, con trai mới được nối dõi tông đường, mới được vào nơi thờ tự, khi chết, con trai là người chống gậy, hương khói thờ cúng… Bản thân người phụ nữ cũng bị rất nhiều sức ép từ chồng, bố mẹ chồng, dòng họ khi chỉ đẻ được con gái, cho nên bằng mọi cách, mọi phương tiện kỹ thuật để sinh bằng được con trai cho yên cửa, yên nhà. Do chế độ an sinh chưa bảo đảm, hiện nay phần lớn dân số sống ở nông thôn không có lương hưu bảo đảm tuổi già, họ cần có con trai để phụng dưỡng chăm sóc…
Cần có những giải pháp triệt để
Thứ trưởng Y tế Nguyễn Viết Tiến cho rằng, những biện pháp nhằm giảm sự gia tăng tỷ lệ MCBGTKS triển khai thời gian vừa qua đáng được ghi nhận nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu. Các biện pháp can thiệp mới chú trọng về kỹ thuật, cấm siêu âm, chẩn đoán giới tính, cấm phá thai lựa chọn giới tính… nhưng tính khả thi không cao. Biện pháp căn bản, tận gốc, cốt lõi là thay đổi được tư duy của người dân.
Cần tăng cường, nâng cao hiệu quả truyền thông, giáo dục và vận động nâng cao nhận thức chuyển đổi hành vi đến từng người dân. Đẩy mạnh và duy trì các hoạt động tuyên truyền vận động, cung cấp thông tin nhằm tăng cường sự lãnh đạo, chỉ đạo của các cấp ủy đảng và chính quyền; sự ủng hộ và tham gia của các tổ chức chính trị - xã hội và người có uy tín ở cộng đồng trong việc phòng ngừa và giải quyết tình trạng MCBGTKS. Ở các tỉnh, thành phố, tuyên truyền mạnh hơn nữa để người dân hiểu hậu quả của vấn đề chênh lệch giới tính sẽ ảnh hưởng đến chính gia đình mình như thế nào. Thực hiện chặt chẽ các quy định về nghiêm cấm lựa chọn giới tính khi sinh; tổ chức các buổi nói chuyện chuyên đề về sự lựa chọn giới tính tại các câu lạc bộ gia đình, các buổi họp khu phố; nhất là các cấp phụ huynh, ông bà nhằm thay đổi những tư tưởng cổ hủ của người cao tuổi khi nhận thức về vấn đề phải sinh con trai.
Bên cạnh đó, cần tuyên dương, khen thưởng những gia đình sinh con một bề là gái có thành tích học tập cao. Tăng cường công tác quản lý, kiểm tra, kiểm soát các trung tâm y tế công lập, các phòng khám y tế tư nhân trên địa bàn nhằm phát hiện ngăn chặn kịp thời những hành vi vi phạm lựa chọn giới tính thai nhi. Hiện nay, các phòng y tế tư nhân vẫn tự do thông báo cho thai phụ khi họ siêu âm để biết giới tính. Vấn đề này, cũng một phần do xử phạt vi phạm còn quá nhẹ, nên chăng khi vi phạm cần xử phạt nặng hơn như tịch thu giấy phép hành nghề, đóng cửa phòng khám.
Sau khoảng mười năm triển khai các biện pháp ngăn chặn nhưng tình trạng MCBGTKS đến thời điểm này có chiều hướng ngày càng tăng. Đã đến lúc cần sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp chính quyền để tìm ra các giải pháp một cách triệt để, quyết liệt hơn. Biến lời nói thành hành động để bức tranh MCBGTKS về lại thế cân bằng.
Theo Nhân dân
Nghệ An tổ chức Hội thi 'Người cao tuổi sống vui, sống khoẻ'
Dân số và phát triển - 3 giờ trướcGĐXH - Hội thi là hoạt động thiết thực nhằm nâng cao vai trò trách nhiệm cho cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân về chính sách của Đảng, pháp luật của Nhà nước về người cao tuổi. Đồng thời, khẳng định vai trò, sự cống hiến của người cao tuổi đối với mọi mặt của đời sống...
Ung thư buồng trứng có chữa được không?
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcUng thư buồng trứng là căn bệnh thường tiến triển âm thầm và triệu chứng không rõ ràng khiến nhiều người chủ quan, khi đi khám đã ở giai đoạn muộn. Vậy ung thư buồng trứng có chữa được không, làm thế nào để phát hiện sớm?
Có phải trẻ béo phì dễ dậy thì sớm?
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcTrẻ béo phì có nguy cơ cao dậy thì sớm hơn so với trẻ có cân nặng bình thường. Vậy nguyên nhân tại sao trẻ béo phì lại dễ bị dậy thì sớm và có thể phòng ngừa được không?
Phụ nữ mang thai bị đa ối nên điều chỉnh chế độ ăn như thế nào?
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcĐa ối là khi lượng nước ối vượt quá mức bình thường ảnh hưởng đến sức khỏe cả mẹ và bé. Mặc dù chế độ ăn không phải là yếu tố quyết định duy nhất nhưng việc điều chỉnh chế độ ăn uống hợp lý có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng này.
Giảm nguy cơ sinh non khi bà mẹ được quản lý thai nghén đầy đủ
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcNguy cơ sinh non sẽ được giảm thiểu tối đa nếu thai phụ được khám thai và thực hiện sinh tại cơ sở y tế có đầy đủ phương tiện kỹ thuật cùng đội ngũ y bác sỹ trợ giúp.
Hải Phòng triển khai đồng bộ nhiều hoạt động giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcGĐXH - Với phương châm "đưa chính sách đến gần dân," xã Hùng Tiến, huyện Vĩnh Bảo, Hải Phòng triển khai đồng bộ nhiều hoạt động giúp người dân tiếp cận dịch vụ y tế chất lượng (chăm sức khỏe sinh sản, hỗ trợ người cao tuổi) và phát huy vai trò của đội ngũ cộng tác viên dân số.
Bổ ích hội thi rung chuông vàng tìm hiểu kiến thức về dân số và chăm sóc sức khoẻ sinh sản
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcGĐXH - Hội thi giúp cho học sinh nâng cao những kỹ năng hoạt động, kiến thức chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên. Đồng thời, tạo sân chơi lành mạnh, bổ ích để học sinh thể hiện tài năng, trí tuệ, sự sáng tạo.
Gần 150.000 em bé chào đời nhờ kỹ thuật thụ tinh trong ống nghiệm
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcSau 25 năm, Việt Nam có gần 300.000 chu kỳ thụ tinh trong ống nghiệm được thực hiện, 147.000 em bé ra đời khoẻ mạnh. Trong đó, có gần 3.000 trẻ được chào đời tại Bệnh viện Hùng Vương nhờ kỹ thuật IVF.
5 biểu hiện cho thấy bạn đã mắc hội chứng ống cổ tay
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcHội chứng ống cổ tay là tình trạng phổ biến trong cộng đồng. Hiện số người mắc hội chứng này ngày càng tăng do liên quan đến công việc có sử dụng nhiều tới độ linh hoạt, tỉ mỉ và lặp đi lặp lại của cổ tay.
Bác sĩ khuyến nghị 5 điều quan trọng nên biết về ung thư buồng trứng
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcPhụ nữ thường hiểu nhầm những dấu hiệu ung thư buồng trứng là triệu chứng của các căn bệnh về phụ khoa khác. Việc biết về dấu hiệu ung thư buồng trứng giúp chị em mắc bệnh được điều trị và sớm tăng tỷ lệ sống.
Tuổi 50 nên chọn loại hình tập luyện nào là tốt nhất?
Dân số và phát triểnỞ độ tuổi 50 trở lên, tập luyện thể chất không chỉ tập trung vào nâng cao sức khỏe mà còn hướng đến lối sống năng động, dẻo dai, vui vẻ...