Ngôi đình cổ đặc biệt ở miền Trung
GiadinhNet - Đó là đình Hoành Sơn tọa lạc bên dòng sông Lam, thuộc xóm 7, xã Khánh Sơn, huyện Nam Đàn (Nghệ An).Với kiến trúc lịch sử đặc sắc, đình Hoành Sơn được đánh giá là một trong những ngôi đình cổ đẹp nhất miền Trung và được đón nhận bằng công nhận Di tích cấp Quốc gia đặc biệt.
Đình Hoành Sơn được xây dựng vào tháng Chạp năm Nhâm Ngọ, niên hiệu Cảnh Hưng thứ 23 (1763) và đến cuối năm Quý Tỵ (1764) thì hoàn thành.
Đình thờ Uy Minh Vương Lý Nhật Quang (con trai thứ 8 của vua Lý Thái Tổ) – người có nhiều đóng góp trong công cuộc xây dựng và bảo vệ quốc gia Đại Việt, Phật Thích ca Mâu Ni và Tứ vị Thánh nương. Đây là ngôi đình cổ được đánh giá là đẹp bậc nhất miền Trung với lịch sử tồn tại lâu gần 3 thế kỷ.
Đình Hoành Sơn với những nét chạm trổ tinh xảo.
Người khởi xướng và chủ sự xây dựng công trình này là Đặng Thạc, một vị Hương cống, làm quan dưới triều vua Lê Hiển Tông thuộc dòng dõi thế tộc và có uy quyền nhất vùng.
Đình Hoành Sơn tọa lạc bên hữu ngạn sông Lam, thuộc xóm 7, xã Khánh Sơn, H.Nam Đàn (Nghệ An) với diện tích 1.663,3m2, nơi đây được xem là "rốn lũ" của tỉnh Nghệ An. Đình nổi tiếng với công trình kiến trúc lịch sử độc đáo, gồm 2 tòa, trong đó nghệ thuật chạm khắc tập trung ở Đại đình.
Đại đình có diện tích 330,4 m2, gồm 7 gian, 2 chái với 6 bộ vì, 12 cột cái, 20 cột quân. Trên các cấu kiện gỗ, từ con rường, quá giang, câu đầu đến cốn mê, xà, cổ nghé, kẻ…đều được trang trí dày đặc, kỹ thuật chạm khắc tinh xảo với đề tài phong phú, đa dạng. Ngoài hình tượng "tứ linh" (long, ly, quy, phượng) được khắc họa dưới nhiều hình thức khác nhau, còn có nhiều đề tài minh họa các điển cố, điển tích, thể hiện ước mơ của những người nông dân Nghệ An nói chung và làng Hoành Sơn nói riêng.
Nghệ thuật chạm khắc tại Đình đạt đến trình độ tinh xảo với mật độ chạm khắc dày đặc, đề tài phong phú, đa dạng. Ngoài hình tượng "tứ quý" còn xuất hiện nhiều hình tượng là các điển tích thâm thúy như "Văn Vương nghinh Thái Công", "Đại Thánh phá trời"… Đặc biệt, trong khi các đề tài dân dã hầu như không còn ở thế kỷ XVIII thì tại di tích này, các hình tượng đó vẫn phổ biến và được thể hiện rất sinh động như "chèo thuyền", "đi cấy", "thưởng trà", "câu cá"….
Bên cạnh đó, điểm độc đáo tại ngôi đình này còn sự lặp đi lặp lại của một số hình ảnh như "phượng hàm thư", "chèo thuyền", "vinh quy bái tổ"… giữa ba bộ vì phía Tây Bắc và ba bộ vì phía Đông Nam, một mặt, nó góp phần bổ trợ và tôn vinh lẫn nhau nhưng mặt khác nó thể hiện trình độ, tay nghề và khả năng thẩm mỹ của hai tốp thợ, gợi cho chúng ta liên tưởng đến câu chuyện xây đình.
Đình Hoành Sơn.
Các vì kèo liên kết theo cấu trúc "chồng diêm" với những bức chạm khắc "lưỡng long chầu nguyệt" rất đẹp. Các cột đình đều có đường kính trên 50cm và là cơ sở chịu lực của toàn bộ kết cấu đình.
Đình Hoành Sơn còn được biết đến là chứng tích lịch sử. Đó là hình ảnh của lính khố xanh được lưu lại trên một số cấu kiện gỗ của đình. Những chứng tích ấy thêm một lần nữa khẳng định sự kiên cường, lòng nhiệt tình cách mạng của dân nơi đây.
Đình Hoành Sơn đã trải qua nhiều thời đại, lịch sử. Trước cách mạng tháng 8-1945 Đình Hoành Sơn là nơi ở của thực dân Pháp, sau cách mạng nơi đây là trụ sở làm việc của địa phương cho đến năm 1992. Sau khi trụ sở làm việc được chuyển ra nơi khác, đình trở thành nơi sinh hoạt của người dân, nơi tổ chức hội hè.
Trước đây, tại đình thường diễn ra 2 kỳ lễ lớn là lễ kỳ phúc vào tháng 2 và lễ rước thần vào Rằm tháng 6 (AL). Hiện nay các kỳ lễ bị mai một nhưng đình Hoành Sơn vẫn là một trong những địa chỉ sinh hoạt văn hóa tâm linh của người dân xã Khánh Sơn và vùng phụ cận. Năm 1980, đình Hoành Sơn được xếp hạng là Di tích lịch sử - kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia.
Vào dịp kỷ niệm 990 năm danh xưng Nghệ An, đình Hoành Sơn đã được đón nhận bằng công nhận là Di tích Quốc gia đặc biệt. Đình Hoành Sơn được công nhận là Di tích lịch sử cấp quốc gia đặc biệt bởi các lý do: Kiến trúc nghệ thuật độc đáo, quy mô lớn, niên đại xây dựng lâu, chạm khắc, họa văn, họa tiết độc đáo và hiếm có của khu vực miền Trung. Đây là sự ghi nhận và tôn vinh xứng đáng cho những giá trị đang được lưu giữ tại di tích này.
V. Đồng
Thắm tình quân dân ở vùng ngập lụt
Đời sống - 6 giờ trướcBộ Tư lệnh Quân khu 7 đã huy động lực lượng, phương tiện tại chỗ và các đơn vị chủ lực cơ động khẩn trương giúp đỡ người dân tại các vùng bị ngập lụt
Bắt nhóm thanh niên gây ra 13 vụ trộm cắp xe máy
Pháp luật - 7 giờ trướcSau thời gian theo dõi, lực lượng công an bắt giữ 7 đối tượng tuổi từ 16–18 đã gây ra 13 vụ trộm xe máy với tổng giá trị hơn 230 triệu đồng.
Sở GD&ĐT Hà Nội lý giải dự kiến lùi lịch thi lớp 10 năm 2026
Giáo dục - 8 giờ trướcĐại diện Sở GD&ĐT Hà Nội cho hay, kỳ thi tuyển sinh lớp 10 năm học 2026-2027 dự kiến diễn ra vào cuối tháng 6/2026, thay vì đầu tháng 6 như mọi năm. Tuy nhiên, theo đại diện Sở GD-ĐT, đây mới chỉ là thông tin dự kiến.
Mailisa và chồng bị khởi tố, bắt tạm giam về tội “Buôn lậu”
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Cục Cảnh sát điều tra tội phạm về tham nhũng, kinh tế, buôn lậu (C03) Bộ Công an đã khởi tố vụ án “Buôn lậu" xảy ra tại Công ty MK Skincare và các đơn vị liên quan. Đồng thời, khởi tố bị can, bắt bị can để tạm giam đối với Phan Thị Mai, Giám đốc Công ty TNHH thẩm mỹ viện Mailisa và các đối tượng liên quan về tội “Buôn lậu”.
Các con giáp luôn cho mình đúng, không nghe ai khuyên, khó hợp tác nổi
Đời sống - 9 giờ trướcGĐXH - Theo tử vi, 4 con giáp dưới đây thường có xu hướng tự tin thái quá, một khi đã đưa ra quyết định thì không dễ gì thay đổi.
Hà Nội: Truy tìm, xử phạt lái xe tải vượt ẩu, chèn ép xe khách tại nút giao
Đời sống - 11 giờ trướcGĐXH - Đội CSGT đường bộ số 15 (Phòng CSGT Công an TP Hà Nội) đã tiến hành xác minh, xử lý tài xế xe tải vượt ẩu, gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông tại nút giao Trường Sa với Quốc lộ 3 (xã Xuân Canh, TP Hà Nội).
Ninh Bình: Bắt nguyên công chức địa chính nhận hối lộ
Pháp luật - 11 giờ trướcGĐXH - Công an tỉnh Ninh Bình vừa khởi tố và bắt tạm giam Trịnh Văn Minh, nguyên công chức địa chính xã, để điều tra hành vi nhận hối lộ trong quá trình làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.
Liên tiếp phát hiện viên nén nghi ma túy trôi dạt vào bờ biển Quảng Trị
Xã hội - 11 giờ trướcGĐXH - Đồn Biên phòng Triệu Vân (BĐBP tỉnh Quảng Trị) cho biết, đơn vị vừa tiếp nhận và niêm phong một lượng lớn chất nghi ma túy được người dân phát hiện trên bờ biển xã Nam Cửa Việt.
Rủ nhau đi trộm gà của người dân sau cuộc nhậu
Pháp luật - 11 giờ trướcGĐXH - Sau khi nhậu xong, Cường và Sơn bàn bạc với nhau đi thăm dò xem nhà người dân quanh xã có ai nuôi gà để buổi tối đi trộm. Xác định được mục tiêu, hai đối tượng đột nhập nhà dân bắt trộm 24 con gà về cất giấu.
Sơn La: Dùng xe máy đi hái trộm 295kg cà phê, 3 phụ nữ bị khởi tố
Pháp luật - 11 giờ trướcGĐXH - Công an tỉnh Sơn La vừa khởi tố ba phụ nữ tại xã Púng Bánh về hành vi hái trộm gần 300 kg quả cà phê của người dân, trị giá hơn 7,6 triệu đồng.
Đáp ứng điều kiện bắt buộc này, người thuê nhà, ở trọ mới được đăng ký thường trú tại Hà Nội
Đời sốngGĐXH - Để được đăng ký thường trú tại Hà Nội, người thuê nhà, ở trọ phải đáp ứng điều kiện gì? Dưới đây là các thông tin liên quan bạn đọc có thể tham khảo.