Hà Nội
23°C / 22-25°C

Người Cơ Tu khóc trâu

Thứ sáu, 13:53 14/01/2011 | Xã hội

Người Cơ Tu có phong tục đâm trâu trong các lễ hội được mùa (Bhuối A ví), lễ hội mừng lúa mới (Cha ha roo Tơmêê), lễ hội nhà Gươl (Langtơrí).

Già làng Alăng Avel 86 tuổi ở thôn Tà Làng (xã Bhalêê, Tây Giang, Quảng Nam) kể, khi xưa, mỗi mùa lúa mới, dân làng thường tổ chức lễ lớn.

Vào dịp này, nhà nào cũng chuẩn bị sẵn một vài món ngon, sau lễ đâm trâu, mang đến nhà Gươl góp, tổ chức ăn uống linh đình trong suốt một tuần và nghi thức đâm trâu cũng có nhiều luật tục phức tạp hơn bây giờ, trong đó có nghi thức khóc trâu (nơơi) trong lễ đâm trâu. 
Bà Rí ở thôn Giàn Bí ( Hoà Vang, thành phố Đà Nẵng) đang
"khóc trâu".

Chiều tối của đêm trước ngày đâm trâu, già làng sẽ tổ chức cúng trâu tại sân Gươl (gọi là dục t'trí). Cúng dục t'trí phải có đầu heo, gà luộc và chai rượu cúng và khấn với Yàng rằng mọi việc chuẩn bị xong xuôi, ngày mai xin Yàng cho dân làng đâm trâu. Đêm này, cả làng múa hát vui vẻ đến khuya, còn người già thường thức đến sáng để tế, khóc trâu.

Màn tế, khóc trâu, nghi thức khóc trâu do một người già có vai vế trong làng, có năng khiếu về nói lý, hát lý, đại diện cho dân làng ra đứng gần bên con trâu mà than khóc. Nội dung khóc tế trâu nói lên tình cảm, thương tiếc con vật đã suốt đời gắn bó, phục vụ con người, nay lại làm vật hiến sinh cúng Yàng.

Giữa đêm khuya tĩnh lặng của rừng núi thâm u với vài ngọn lửa le lói cháy giữa sân Gươl, 5 -6 người ngồi vừa tế, vừa đánh trống ngắt nhịp kèm theo lời ai oán, não nề, không gian lúc này rất thiêng liêng, u tịch. "Nơơi" là hình thức tế trâu rất đặc sắc, gắn liền với phong tục, văn hóa Cơ Tu… Theo các già làng, nhiều con trâu hiểu và nghe tiếng người khóc đã chảy nước mắt theo người tế.

Tiếp đến, người tế trâu khóc: “Trâu ơi, trâu đừng trách dân làng, đây là nghi lễ truyền thống bao đời của dân làng hàng năm hiến tế trâu cho trời, đất, tổ tiên để cầu cho dân làng được bình an, không bị dịch bệnh, thú dữ, hoa màu tươi tốt, mọi người khỏe mạnh. Cầu cho linh hồn trâu về cõi trời được an lành...”.

Sau nghi thức “khóc trâu'', tốp đàn ông, thanh niên, phụ nữ Cơ Tu mang trống chiêng, gươm, giáo... nhảy múa vòng quanh trụ Gươl với vũ điệu múa Tung tung - Za zá. Cánh đàn ông múa gươm oai hùng, phụ nữ thì múa rất uyển chuyển.

Sau cuộc nhảy múa, mọi người bắt đầu lễ đâm trâu. Đồng bào Cơ Tu cắt đầu trâu cùng với một hũ rượu cần đặt sát trụ Gươl để cúng trời, đất, tổ tiên, ông bà hưởng; còn thân trâu thì mổ thịt chia đều cho từng hộ dân làng. Buổi chiều, cái đầu trâu ấy sau khi già làng khấn vái xong lễ, họ mang đi làm sạch, nấu cho những người có công trong việc tổ chức lễ hội ăn uống ngày hôm sau.
 
Theo Dân Việt
hoahue
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Hà Nội: Xử lý nghiêm vụ ca sĩ Jack với phần biểu diễn gây bức xúc dư luận

Hà Nội: Xử lý nghiêm vụ ca sĩ Jack với phần biểu diễn gây bức xúc dư luận

Đời sống - 6 giờ trước

GĐXH - Sở Văn hóa và Thể thao Hà Nội (VH-TT) đang hoàn thiện hồ sơ, quyết định xử phạt vi phạm hành chính liên quan đến chương trình Tuổi thơ dưới ánh trăng (Moonlit Childhood) với phần biểu diễn của ca sĩ Jack.

Công an TPHCM bắt giam diễn viên Trương Ngọc Ánh để điều tra về hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt hàng ngàn lượng vàng

Công an TPHCM bắt giam diễn viên Trương Ngọc Ánh để điều tra về hành vi lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt hàng ngàn lượng vàng

Pháp luật - 7 giờ trước

Ngày 31/10/2025, Cơ quan Cảnh sát điều tra (Phòng Cảnh sát kinh tế) Công an TP Hồ Chí Minh đã ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can và thi hành Lệnh bắt bị can để tạm giam đối với Trương Ngọc Ánh (nghệ sĩ, diễn viên) để điều tra về hành vi “Lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”.

Vụ việc Công ty TNHH Ngọc Linh vi phạm đất rừng ở Thái Nguyên: Xã Bằng Thành nói 'diện tích vi phạm lớn, vụ việc phức tạp'

Vụ việc Công ty TNHH Ngọc Linh vi phạm đất rừng ở Thái Nguyên: Xã Bằng Thành nói 'diện tích vi phạm lớn, vụ việc phức tạp'

Đời sống - 7 giờ trước

GĐXH - UBND xã Bằng Thành, tỉnh Thái Nguyên cho biết, Công ty TNHH Ngọc Linh có dấu hiệu vi phạm thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau, diện tích vi phạm lớn, vụ việc phức tạp.

Trộm hơn 15 tấn thép ở công trường, nhóm bảo vệ, lái xe, công nhân nhận kết đắng

Trộm hơn 15 tấn thép ở công trường, nhóm bảo vệ, lái xe, công nhân nhận kết đắng

Pháp luật - 7 giờ trước

GĐXH - Nhóm đối tượng này đã thực hiện 7 vụ trộm cắp vật tư trong khoảng thời gian từ ngày 30/9 đến ngày 13/10/2025, chiếm đoạt tổng cộng 15,210 kg thép các loại, với tổng trị giá lên hơn 232 triệu đồng...

Không nhận ra Hội An sau trận lũ lịch sử

Không nhận ra Hội An sau trận lũ lịch sử

Đời sống - 8 giờ trước

Nước lũ rút, để lại khung cảnh ngổn ngang giữa lòng phố cổ Hội An (TP Đà Nẵng). Rác thải, bùn đất phủ kín từng con đường, góc phố.

Người dân nội thành Huế sau lũ lịch sử: 'Bất lực nhìn tài sản bị nước nhấn chìm'

Người dân nội thành Huế sau lũ lịch sử: 'Bất lực nhìn tài sản bị nước nhấn chìm'

Đời sống - 8 giờ trước

Sau trận lũ lịch sử, nhiều khu dân cư trong nội thành TP Huế ngổn ngang bùn đất và rác thải. Người dân nơi đây đang tất bật thu dọn, khôi phục lại nhà cửa, tài sản sau nhiều ngày bị nước lũ nhấn chìm.

Cái miệng làm hại cái thân: 5 con giáp nên cẩn trọng lời nói kẻo rước họa

Cái miệng làm hại cái thân: 5 con giáp nên cẩn trọng lời nói kẻo rước họa

Đời sống - 8 giờ trước

GĐXH - Theo tử vi, 5 con giáp dưới đây được cảnh báo cần đặc biệt cẩn trọng trong giao tiếp, bởi "cái miệng" có thể khiến họ vướng vào rắc rối không đáng có.

Hà Nội: Bắt đối tượng 4 tiền án chuyên lừa tiền xe ôm công nghệ

Hà Nội: Bắt đối tượng 4 tiền án chuyên lừa tiền xe ôm công nghệ

Pháp luật - 8 giờ trước

GĐXH - Lợi dụng lòng tốt và sự nhẹ dạ của các tài xế xe ôm, đối tượng Nguyễn Xuân Thành (42 tuổi) đã dàn cảnh "quên chìa khóa" để lừa mượn tiền của nhiều bị hại trên địa bàn Hà Nội. Công an phường Giảng Võ đã nhanh chóng xác minh và bắt giữ đối tượng này.

1 tấn thuốc và vật tư y tế cho người dân vùng lũ Huế kịp thời từ Long Châu

1 tấn thuốc và vật tư y tế cho người dân vùng lũ Huế kịp thời từ Long Châu

Xã hội - 10 giờ trước

Sáng 31/10, hệ thống nhà thuốc và trung tâm tiêm chủng Long Châu khẩn cấp, nhanh chóng hỗ trợ ứng cứu 1 tấn thuốc, sản phẩm chăm sóc sức khỏe, vật tư y tế thiết yếu cho người dân vùng lũ ở Huế, chung tay cùng người dân miền Trung khắc phục hậu quả bởi mưa lũ kéo dài.

Ninh Bình: Ngoài buôn bán hàng giả, chủ kênh Tiktok 'Gia đình Hải Sen' bị khởi tố thêm tội danh 'trốn thuế'

Ninh Bình: Ngoài buôn bán hàng giả, chủ kênh Tiktok 'Gia đình Hải Sen' bị khởi tố thêm tội danh 'trốn thuế'

Pháp luật - 10 giờ trước

GĐXH - Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh Ninh Bình bổ sung thêm Quyết định bổ sung tội danh "trốn thuế" đối với vụ án xảy ra tại Công ty TNHH Hải Bé chủ kênh Tiktok "Gia đình Hải Sen".

Top