Nguyên nhân khiến sóng thần xuất hiện sau động đất
Địa chấn dưới đáy đại dương chỉ có thể tạo nên sóng thần trong một số điều kiện nhất định.
![]() |
Những chiếc tàu lật vì sóng thần tại một cảng ở thành phố Hachinohe, quận Aomori hôm 11/3. Ảnh: AFP. |
Sóng thần ập tới Nhật Bản sau khi trận động đất mạnh nhất trong vòng 140 năm qua xảy ra tại đảo quốc này. Ngay sau khi địa chấn xảy ra, giới chức Nhật Bản đã ban bố cảnh báo sóng thần.
Livescience cho hay, sóng thần có thể hình thành khi các mảng địa tầng dưới đáy biển va chạm vào nhau vào gây nên động đất.
Nếu địa chấn mạnh xảy ra dưới đáy đại dương, một hoặc nhiều mảng địa tầng có thể được nâng lên hoặc sụt xuống khiến nước ở phía trên trồi lên hoặc sụt xuống theo. Sóng lớn hình thành ngay sau đó trong cả hai trường hợp. Như vậy, khi một hoặc nhiều khu vực dưới đáy đại dương nâng lên hoặc hạ xuống mạnh, sóng thần có thể hình thành.
Vì nhiều lý do mà người ta không thể dự đoán được sự xuất hiện của sóng thần sau những trận động đất ngoài đại dương. Thông thường, nếu động đất xảy ra, các nhà khoa học không thể biết ngay tác động của nó đối với đáy đại dương, mà phải chờ vài giờ sau đó. Ngoài ra con người không thể phát hiện sóng thần nếu chúng ta ở giữa đại dương, bởi chúng chỉ thể hiện sức mạnh khi tới gần bờ.
Không phải mọi cơn địa chấn dưới đáy biển đều gây nên sóng thần. Giới chuyên gia nhận định sóng thần chỉ xảy ra sau động đất nhờ sự kết hợp của ba yếu tố sau: cường độ địa chấn, hướng dịch chuyển của mảng địa tầng và địa hình đáy biển. Khả năng hình thành của sóng thần sẽ rất thấp nếu sự va chạm giữa các mảng địa tầng xảy ra rất sâu so với đáy đại dương, mảng địa tầng chỉ dịch chuyển nhẹ theo phương thẳng đứng, mảng địa tầng dịch chuyển theo phương ngang.
Đáy biển chuyển động càng mạnh theo phương thẳng đứng thì độ cao của sóng thần càng tăng. Sức mạnh của sóng thần sẽ tăng tới mức khủng khiếp nếu tâm chấn của động đất nằm dưới đáy đại dương và mảng địa tầng dịch chuyển mạnh theo phương thẳng đứng. Trận sóng thần năm 2004 trên Ấn Độ Dương và năm 1964 trên Đại Tây Dương là những đợt sóng có khả năng vượt qua cả đại dương. Khi lan truyền trên mặt đại dương, sóng thần thường đạt vận tốc gần bằng máy bay phản lực, nghĩa là từ 800 tới 1.000 km/h. Nhưng khi tới gần đất liền tốc độ của sóng thần giảm dần.

Vụ ô tô tông hàng loạt xe máy trên phố Trần Đại Nghĩa: 1 nạn nhân tử vong
Đời sống - 18 phút trướcGĐXH - Một nạn nhân khoảng 40 tuổi trong vụ tai nạn giao thông liên hoàn trên phố Trần Đại Nghĩa - Đại La (TP Hà Nội) nhập viện trong tình trạng đa chấn thương. Do vết thương quá nặng, người này đã tử vong.

Nhiều phương tiện vẫn đi 'nhầm' làn ở đường Võ Chí Công, lực lượng CSGT vất vả điều tiết
Thời sự - 41 phút trướcGĐXH - Nhiều phương tiện vẫn di chuyển sai, gây nên tình trạng lộn xộn tại một số nút giao trên đường Võ Chí Công sau phân làn, lực lượng chức năng liên tục nhắc nhở, phân luồng để đảm bảo trật tự, an toàn giao thông trong giờ cao điểm.

Nam sinh đưa em đến điểm thi nhờ người trông hộ đã trúng tuyển lớp 10 trường top
Giáo dục - 53 phút trướcNam sinh Nguyễn Mạnh Đức (lớp 9A3 Trường THCS Dịch Vọng Hậu) - từng được biết đến với việc đưa em gái đến trường thi, nhờ các tình nguyện viên trông hộ để thi vào lớp 10 - đã trúng tuyển vào trường THPT top đầu Hà Nội.

Đường dây giết mổ, tiêu thụ lợn bệnh quy mô lớn giữa lòng Thủ đô: Khởi tố 3 vụ án hình sự 'Vi phạm quy định về an toàn thực phẩm'
Pháp luật - 1 giờ trướcGĐXH - Ngày 9/7, Cơ quan Cảnh sát điều tra – Công an thành phố Hà Nội cho biết, cơ quan này đã ra Quyết định khởi tố 03 vụ án hình sự về tội "Vi phạm quy định về an toàn thực phẩm" theo quy định tại Điều 317 Bộ luật Hình sự vào ngày 8/7/2025.

Hà Nội: Khoảnh khắc xe ô tô con mất lái, tông hàng loạt phương tiện trên phố Trần Đại Nghĩa
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Chiếc xe ô tô con trong lúc di chuyển qua nút giao phố Trần Đại Nghĩa - Đại La (TP Hà Nội) đã bất ngờ mất lái, tông hàng loạt phương tiện trước khi đâm vào gốc cây bên đường.

Hai học sinh tiểu học tử vong thương tâm do đuối nước ở Nghệ An
Thời sự - 2 giờ trướcGĐXH - Một nhóm học sinh rủ nhau ra đập nước trên địa bàn xã Phúc Lộc (Nghệ An) để chơi. Trong lúc nô đùa, hai em không may bị sảy chân xuống vùng nước sâu, đuối nước.

Hé lộ 4 số cuối ngày sinh Âm lịch quyết định tài lộc cả đời một con người
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Người sinh vào những ngày Âm lịch kết thúc bằng con số này thường được cho là sẽ có một cuộc đời đầy tài lộc, may mắn.

Tử vi tháng 6 âm lịch 2025, con giáp tuổi Tý đón nhận những điều không ngờ từ sau ngày Rằm
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH – Theo chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà xem tử vi tháng 6 âm lịch dự báo, tuổi Tỵ có một tháng tràn đầy năng lượng, nhất là từ sau Rằm tháng 6 âm lịch sẽ đón nhận điều đầy bất ngờ.

Hà Nội: Xe ô tô 'điên' tông liên hoàn 10 xe máy trên phố Trần Đại Nghĩa
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Chiếc xe ô tô con màu trắng trong lúc di chuyển qua khu vực ngã tư Trần Đại Nghĩa - Đại La (TP Hà Nội) đã bất ngờ mất lái, tông liên hoàn khoảng 10 phương tiện đang đi trên đường.

Hiện trường vụ 2 xe giường nằm tông nhau trên cao tốc khiến 3 người tử vong
Thời sự - 5 giờ trướcVụ tai nạn giao thông nghiêm trọng giữa hai xe khách giường nằm trên cao tốc Vĩnh Hảo - Phan Thiết vào rạng sáng nay khiến 3 người chết, nhiều người bị thương.

Hà Nội: Xe ô tô 'điên' tông liên hoàn 10 xe máy trên phố Trần Đại Nghĩa
Đời sốngGĐXH - Chiếc xe ô tô con màu trắng trong lúc di chuyển qua khu vực ngã tư Trần Đại Nghĩa - Đại La (TP Hà Nội) đã bất ngờ mất lái, tông liên hoàn khoảng 10 phương tiện đang đi trên đường.