Những món ăn tiềm ẩn giun sán
Gỏi cá, thịt bò nhúng, tái, cua nướng... là những món ăn được nhiều người ưa thích. Tuy nhiên, nhiều người không hề biết chúng có thể chứa ký sinh trùng giun sán và có thể truyền bệnh cho người.
Dưới đây là một số thực phẩm dễ là nơi "cư trú" của nhiều loại giun, sán:
Bệnh sán lá gan nhỏ được phát hiện ở 24 tỉnh, thành trên cả nước, tập trung chủ yếu ở vùng dân cứ có thói quen ăn gỏi cá. Nhiều nơi tỷ lệ ăn gỏi cá trên 70% như: Thanh Hóa, Ninh Bình, Hòa Bình, Nam Định và Hà Nội.
![]() |
Ăn cá không nấu kỹ rất dễ bị lây truyền các bệnh từ cá như sán lá ruột nhỏ, sán lá gan... |
Những người có thói quen ăn cá không nấu kỹ (đặc biệt là gỏi cá) rất dễ bị lây truyền các bệnh từ cá như sán lá ruột nhỏ, sán lá gan... Cá đã chế biến làm gỏi xét nghiệm thấy 95% ấu trùng vẫn còn sống. 13 loại lá hay dùng ăn gỏi cũng được xay ra xét nghiệm thì 93% ấu trùng vẫn còn sống sau 4 giờ.
Trong năm 2009, Phó giáo sư Nguyễn Văn Đề, Chủ nhiệm khoa Ký sinh trùng, Đại học Y Hà Nội cùng các cộng sự cũng đã tiến hành lấy 250 mẫu cá gồm: cá chép, mè, trôi, trắm và rôphi. Kết quả cho thấy, tỷ lệ nhiễm ấu trùng sán lá gây bệnh cho người trong cá ở Nam Định là 10%, Hòa Bình 3,2% và Hà Nội 2%.
Ngày nay rất nhiều người ưa chuộng món thịt bò nhúng, tái mà không biết rằng bệnh sán dây bò cũng bắt nguồn từ những món ăn này. Loài sán này rất nguy hiểm, có thể sống trong cơ thể người 50 - 60 năm ở trong ruột, trong cơ, não, mắt...
Ngoài ra cũng phải kể đến sán lá gán lớn, ký sinh chủ yếu ở động vặt ăn cỏ như trâu, bò, dê, cừu... và gây bệnh ở người. Tỷ lệ trâu, bò nhiễm sán lá gan lớn từ 31 đến 98%. Bệnh có diễn biến cấp tính, gây đau bụng vùng gan, tổn thương gan, nguy hiểm đến tính mạng, đã có trường hợp vỡ gan (ghi nhận tại Bệnh viện Đa khoa Bình Định).
Ấu trùng sán lá gan lớn có thể di chuyển ra ngoài gan, sán non có thể cư trú ở khớp, não, đại tràng, dưới da... làm cho bệnh cảnh lâm sàng phức tạp, khó chẩn đoán.
Tại một số vùng bệnh sán lá phổi như: Lai Châu, Yên Bái, Lào Cai, Sơn La, Hòa Bình, Hà Giang..., nhóm nguy cơ mắc cao thường do ăn cua nướng. Kết quả điều tra của Viện Sốt rét - Ký sinh trùng Trung ương cho thấy 100% cua có mang ấu trùng sán lá phổi.
Nhiều người còn ngộ nhận rằng cứ nướng cua là sán chết. Tuy nhiên, thực tế trên cua đã nướng vàng vỏ, 65% ấu trùng sán lá phổi còn sống, còn cua nướng cháy vỏ, tỷ lệ này là 23%.
Ngoài ra, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện ấu trùng của giun đầu gai trên lươn, ấu trùng sán trên nhái.
Ấu trùng của sán lá gan lớn được tìm thấy trên một số loại rau thủy sinh ở Việt Nam như: ngổ, cải xoong... Tuy nhiên, không chỉ các loại rau sống dưới nước mà cả những rau trồng trên cạn cũng nhiễm ký sinh trùng giun sán do được tưới bằng nước thải sinh hoạt.
Trong gần 1.000 mẫu rau lấy tại Hà Nội, Hòa Bình, Nam Định vào năm 2009, tỷ lệ nhiễm ấu trùng giun sán như giun đũa, giun móc, giun tóc... cao nhất ở Nam Định (hơn 8%), sau đó là Hà Nội (hơn 3%). Trong đó, rau cải xanh nhiễm nhiều hơn cả.
Vì thế, để phòng bệnh giun sán, nếu chỉ kiêng ăn sống các loại rau thuỷ sinh thì chưa đủ, mà các loại rau trồng trên cạn cũng cần được nấu chín.
Người nhiễm sán dây, ấu trùng sán lợn có tính chất tản phát tại các vùng miền khác nhau. Tỷ lệ nhiễm thường cao hơn ở miền núi và trung du, bệnh được phát hiện ở 50 tỉnh, thành, có tỷ lệ nhiễm dao động từ 0,5-12%. Con người dễ nhiễm sán dây lợn khi ăn phải thịt lợn, gan lợn không được nấu chín, tiết canh.

Bác sĩ hướng dẫn cách ăn quả na không làm tăng đường huyết cho người bệnh đái tháo đường
Bệnh thường gặp - 10 giờ trướcQuả na vẫn có lợi cho người bệnh đái tháo đường nếu biết ăn đúng cách. Để ăn na một cách an toàn và không làm tăng đường huyết, người bệnh nên tham khảo lời khuyên của bác sĩ.

Một chế độ ăn đơn giản giúp giảm ung thư, đái tháo đường và bệnh tim
Bệnh thường gặp - 13 giờ trướcBạn đã bao giờ tự hỏi: Có chế độ ăn uống nào có thể giúp phòng ngừa bệnh tật không? Các nhà khoa học đã phát hiện một chế độ ăn uống đơn giản nhưng mang lại hiệu quả bất ngờ giúp giảm nguy cơ ung thư, đái tháo đường và bệnh tim.

Nỗi khổ của người phụ nữ có bộ ngực to quá khổ: Nhức mỏi, ngại giao tiếp
Bệnh thường gặp - 14 giờ trướcGĐXH - Trước khi phẫu thuật phì đại tuyến vú, người phụ nữ này có bộ ngực bị quá khổ khiến chị thường xuyên nhức mỏi, đi lại khó khăn, ngại giao tiếp...

Xuất huyết não: Hiểm họa thầm lặng và cách phòng ngừa để bảo vệ não bộ
Bệnh thường gặp - 15 giờ trướcGĐXH - Đừng xem nhẹ các cơn đau đầu dữ dội, yếu liệt tay chân hay rối loạn ngôn ngữ – đó có thể là cảnh báo xuất huyết não nguy hiểm.

7 loại thực phẩm đại kỵ khi dùng thuốc tim mạch
Bệnh thường gặp - 18 giờ trướcGĐXH - Người bệnh tim mạch tuyệt đối không nên ăn 7 loại thực phẩm này vì có thể làm giảm tác dụng thuốc và gây nguy hiểm tính mạng.

5 việc làm ‘đủ’ giúp bạn giữ vững sức khỏe, sống an yên khi bước sang tuổi 50
Sống khỏe - 21 giờ trướcGĐXH - Tuổi 50 là giai đoạn cơ thể dễ suy yếu. Chỉ cần duy trì 5 thói quen đơn giản nhưng “đủ”, bạn sẽ khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.

6 nhóm thực phẩm nên kiêng trước khi chạy bộ đường dài
Bệnh thường gặp - 22 giờ trướcĐể chuẩn bị tốt cho các cuộc chạy bộ đường dài, bạn có thể tham khảo hướng dẫn về những thực phẩm nên tránh để duy trì thể chất và tinh thần tốt nhất.

Nên đi bộ bao nhiêu mỗi ngày để có sức khỏe tốt nhất?
Sống khỏe - 22 giờ trướcĐi bộ là một trong những cách dễ dàng và hiệu quả để duy trì ít nhất một hình thức tập thể dục hàng ngày. Vậy đi bộ bao nhiêu bước hoặc bao lâu mỗi ngày là tốt nhất?

Mẹo đơn giản mà hiệu quả giúp kiểm soát cân nặng và đường huyết trong dịp nghỉ lễ
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcGĐXH - Trước mỗi bữa tiệc hoặc buổi liên hoan gặp gỡ bạn bè, đừng nên để bụng quá đói vì điều đó có thể khiến bạn ăn uống mất kiểm soát...

5 cách đơn giản kiểm tra trái tim khỏe mạnh hay không tại nhà
Bệnh thường gặp - 1 ngày trướcMỗi người hãy tạo thói quen lắng nghe cơ thể và nhận biết sớm các dấu hiệu bất thường để chủ động bảo vệ sức khỏe tim mạch.

5 việc làm ‘đủ’ giúp bạn giữ vững sức khỏe, sống an yên khi bước sang tuổi 50
Sống khỏeGĐXH - Tuổi 50 là giai đoạn cơ thể dễ suy yếu. Chỉ cần duy trì 5 thói quen đơn giản nhưng “đủ”, bạn sẽ khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.