"Sát thủ" thiếu oxy thầm lặng ở bệnh nhân COVID-19

Bộ Y tế chuẩn bị ra sao về xét nghiệm, điều trị tại 19 tỉnh, thành phía Nam khi giãn cách xã hội?

Người đàn ông 58 tuổi nhiễm COVID-19 được chuyển vào bệnh viện dã chiến tại Phú Yên. Bệnh nhân sinh hoạt bình thường, đi lại nhẹ nhàng, nói chuyện, giao tiếp những câu ngắn, đơn giản.

Tuy nhiên, khi thầy thuốc kiểm tra SpO2 (độ bão hoà oxy trong máu) cho thấy chỉ số chỉ còn 50% - mức báo động của một bệnh nhân viêm phổi nặng. Khi chuẩn bị trang thiết bị chuyển khu điều trị tích cực thì bệnh nhân mất ý thức, SpO2 tiếp tục hạ.

Nhân viên y tế liên tục bóp bóng, bệnh nhân lại tỉnh hơn. Dự đoán nguy cơ suy hô hấp trong quá trình di chuyển, bệnh nhân được đặt ống nội khí quản, bóp bóng chuyển lên khu điều trị tích cực bệnh nhân COVID-19 nặng, nguy kịch ở Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Yên. Đó là ngày thứ 5 từ khi bệnh nhân xác định dương tính.

Điều trị bệnh nhân COVID-19 nặng ở Phú Yên. Ảnh: BSCC

BS Nguyễn Minh Nguyên thuộc chuyên ngành Hồi sức cấp cứu, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, đang tăng cường điều trị bệnh nhân COVID-19 nặng, nguy kịch ở Phú Yên cho hay ở "khu dương", các bác sĩ thường gặp bệnh nhân có tình trạng suy hô hấp tuy nhiên không tương xứng với biểu hiện lâm sàng: thở không nhanh, ít gắng sức, mạch không tăng nhiều, vẫn nói các câu ngắn tuy nhiên SpO2 rất thấp và vài trường hợp xuất hiện vân tím.

Khi bệnh nhân không đáp ứng với thở oxy mask túi, tại trung tâm điều trị tiếp tục được can thiệp thở máy không xâm nhập như oxy dòng cao HFNC hoặc máy tạo áp lực dương liên tục (CPAP, BIPAP). 

Với những bệnh nhân này sẽ được theo dõi liên tục nếu không đáp ứng sẽ đặt ống nội khí quản và thở máy xâm nhập. Hình ảnh Xquang cho thấy phổi bệnh nhân tổn thương lan toả hai bên.

Cảnh giác với tình trạng hạ oxy máu thầm lặng

Thực tế, một vài trường hợp ghi nhận ở thế giới cũng như nước ta bệnh nhân COVID-19 có tổn thương phổi nặng và suy hô hấp nhưng không tương xứng với biểu hiện lâm sàng.

Máy đo độ bão hòa oxy cầm tay giúp bác sĩ đánh giá tốt hơn và có hướng xử trí hợp lý cho bệnh nhân COVID-19, đặc biệt là ở các khu dã chiến, số lượng ca nhiễm không triệu chứng và nhẹ tương đối nhiều trong bối cảnh dịch hiện nay và khả năng theo dõi cũng ít nhiều khó khăn – BS chia sẻ thực tế.

Máy đo độ bão hòa oxy cầm tay giúp bác sĩ đánh giá tốt hơn và có hướng xử trí hợp lý cho bệnh nhân COVID-19. Ảnh: BSCC

Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Yên là nơi được phân công điều trị bệnh nhân COVID-19 nặng, nguy kịch của toàn tỉnh, hiện có 4 bệnh nhân thở máy xâm nhập, 4 máy thở oxy dòng cao HFNC đang hoạt động liên tục, 4 trường hợp thở máy áp lực dương liên tục, số còn lại là thở oxy mask.

Không ít trong số này là bệnh nhân trẻ tuổi, không bệnh lý nền. Trong đó có những thanh niên khỏe mạnh, trẻ nhất là 20 tuổi có diễn biến rất nhanh, nặng, khi vào Bệnh viện Đa khoa tỉnh Phú Yên đã tổn thương phổi 2 bên cần thở máy không xâm nhập.

BS Nguyên đánh giá, trong đợt dịch này thuộc chủng Delta thời gian ủ bệnh ngắn từ 2-4 ngày, khả năng lây nhiễm nhanh, 1 số ca diễn biến tăng nặng khá nhanh. Tuy nhiên 80% ca nhiễm không có triệu chứng hoặc nhẹ dẫn đến khó biết người mang mầm bệnh trong cộng đồng, khiến nguy cơ lây nhiễm hiện hữu xung quanh; khoảng 20% bệnh nhân có nguy cơ diễn biến tăng nặng dần; 5% trong số đó sẽ tiến triển nặng và nguy kịch.

3 khuyến nghị mới bác sĩ Trung ương "hiến kế" cho tỉnh

Từ thực tế điều trị tại tỉnh và trong nước cùng những nghiên cứu trên thế giới về việc bệnh nhân hạ oxy máu nhưng biểu hiện lâm sàng ít ỏi, nhóm chuyên gia của Bệnh viện Đại học Y Hà Nội tăng cường cho Phú Yên kiến nghị với tỉnh một số vấn đề về chuyên môn.

Theo đó, tại các bệnh viện dã chiến thu dung các ca nhiễm COVID-19 có triệu chứng nhẹ hoặc không triệu chứng cần tăng cường kiểm tra chỉ số SpO2 cho bệnh nhân bằng thiết bị kẹp đầu ngón tay. Điều này nhằm sàng lọc phân loại bệnh nhân nặng, trung bình nhẹ, theo dõi phát hiện tình trạng diễn biến nặng. 

Các chuyên gia Bệnh viện Đại học Y Hà Nội cũng khuyến cáo cần coi những bệnh nhân mới phát hiện dương tính với SARS-CoV-2 trong tuần đầu tiên là nhóm có nguy cơ diễn biến nặng.

Ngoài ra, tại các bệnh viện tiếp nhận bệnh nhân ở phòng khám thường, khám cấp cứu đến từ vùng có nguy cơ dịch tễ, nếu đo chỉ số SpO2 thấp là dấu hiệu của biểu hiện suy hô hấp cần cho xét nghiệm ngay để phát hiện các trường hợp COVID-19 sớm.

Võ Thu