“Sự tử tế” trong đề thi học sinh giỏi Quốc gia môn Ngữ văn có “làm khó” thí sinh?
GiadinhNet - Đề thi môn Ngữ văn (lần 1) kỳ thi học sinh giỏi quốc gia THPT năm học 2019 - 2020 thu hút sự quan tâm, thảo luận của dư luận. Đề thi đề cập đến “sự tử tế”, một chủ đề hay nhưng không dễ thực hiện.
Môn Ngữ văn học sinh giỏi Quốc gia THPT năm 2019 - 2020 do Bộ GD&ĐT tổ chức ngày 27/12, đề thi bao gồm 2 câu. Ở câu 1 Nghị luận xã hội, đề bài yêu cầu bày tỏ suy nghĩ về "Con đường đi đến thành công bằng sự tử tế là nhan đề bản dịch Tiếng Việt cuốn sách của Inamori Kazuo - một doanh nhân người Nhật".
Ở câu 2 Nghị luận văn học, đề yêu cầu học sinh trả lời nội dung: "Thời đại ngày nay, con người phải đối mặt với nhiều áp lực trong cuộc sống. Liệu văn học có khả năng giúp con người hóa giải những áp lực đó?".
Nhận định về đề thi, TS.Trịnh Thu Tuyết - giáo viên Ngữ văn (Hệ thống Giáo dục Hocmai) cho rằng, cả hai câu nghị luận xã hội và nghị luận văn học đều đặt ra những vấn đề quen thuộc mà không bao giờ nhàm chán của cuộc sống và văn chương, đều không có điểm tựa nào ngoài vốn sống, vốn văn chương và năng lực nhận biết, lý giải vấn đề của thí sinh.
Câu nghị luận xã hội khá thú vị bởi nhiều lẽ. Trước hết là cách nhìn ra vấn đề khá độc đáo từ nhan đề một cuốn sách dịch "Con đường đi đến thành công bằng sự tử tế" thay vì những danh ngôn, quan niệm hay những câu chuyện… như phần lớn các đề quen thuộc.

Đề thi môn Ngữ văn Kỳ thi học sinh giỏi Quốc gia THPT năm 2019 - 2020.
"Thành công" và "tử tế" là hai vấn đề thường xuất hiện độc lập trong rất nhiều đề thi, rất nhiều bài viết. Sự kết nối giữa chúng với nhau trong mối quan hệ nhân quả chính là góc nhìn tạo hứng thú cho học trò trong thời đại của các trào lưu startup và "việc tử tế". Đặc biệt, khi người ta nói nhiều tới "việc tử tế" như một tín hiệu cho thấy cuộc sống đang thiếu vắng sự tử tế và nhiều thành công bất chấp cả đạo lý lẫn pháp lý.
Câu lệnh yêu cầu trình bày "suy nghĩ của anh/chị về "con đường" này" sẽ mở ra khá nhiều khả năng kiến giải, dù có thể thấy trước hướng khẳng định sẽ chiếm tuyệt đại đa số khi làm bài, bởi học trò sẽ không khó khăn để nhận ra tính đúng đắn muôn đời của sự tử tế.
Tuy nhiên, theo TS. Trịnh Thu Tuyết, đề bài vẫn mở ra những khoảng trống của thử thách giúp phân loại những bài viết nhằm tới cái đúng đương nhiên, an toàn với những bài viết thể hiện hiểu biết xã hội sâu rộng, thể hiện những trăn trở suy tư thấu đáo trước mối quan hệ giữa lẽ phải với thực tế cuộc sống nhiều khi trái ngược.
Học sinh sẽ thể hiện kiến thức đời sống xã hội, năng lực lý giải và nhất là bản lĩnh tự chủ của mình khi đặt được vấn đề về nghịch lý và hướng giải quyết nghịch lý khi sống tử tế, trung thực thường thua thiệt, thậm chí thất bại.
Cũng vì nghịch lý này đang trở thành lẽ đương nhiên trong thực tế cuộc sống nên nếu học sinh không có tầm nhìn sâu rộng, không có khả năng lý giải, lập luận…, đề bài dễ đưa tới những bài văn viết như… nghị quyết hay bài giáo dục công dân.
Câu nghị luận văn học đề cập vấn đề quen thuộc của lý luận văn học là chức năng văn học, đặt vấn đề cụ thể về khả năng của văn học nhằm "giúp con người hóa giải những áp lực" trong cuộc sống. Với yêu cầu này của đề bài, học trò phải nắm chắc và đề cập được tất cả các chức năng của văn học, từ nhận thức, giáo dục, thẩm mĩ cho tới giao tiếp, giải trí…
Cũng theo TS. Trịnh Thu Tuyết, thử thách của đề bài không chỉ dừng lại ở phần kiến thức khá nặng của lý luận văn học vốn trừu tượng với các em mà còn hiện hữu chủ yếu ở cách các em xử lý mảng kiến thức ấy khi kết hợp với những minh chứng qua văn chương; thậm chí, khó khăn còn xuất hiện ngay trong mảng kiến thức đời sống khi các em đề cập tới những áp lực của đời sống tinh thần.
"Xưa nay, dù được coi là phương tiện "chở đạo/ đâm gian", văn chương vẫn chỉ là sự ánh chiếu cuộc sống, có thể phản ánh, khơi thức, dự báo..., nhưng thật khó để "hoá giải". Đây cũng là sự thật mà không nhiều học trò có thể đề cập" - TS Tuyết nhận định.
Quang Anh

Nhiều cảnh sát ập vào văn phòng công chứng ở Bình Dương bắt nhóm nghi lừa đảo
Pháp luật - 36 phút trướcTại một văn phòng công chứng ở Bình Dương, khi đối tượng đang thực hiện thủ tục giao dịch thế chấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) để vay 8 tỷ đồng thì nhiều cảnh sát ập vào khống chế.

Đang hạ cánh xuống sân bay Nội Bài, phi công phát hiện 3 chiếc diều 'lơ lửng' gần đường băng
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Trong khi đang tiếp cận, chuẩn bị hạ cánh tại sân bay quốc tế Nội Bài (TP Hà Nội), tổ bay chuyến bay từ Kuala Lumpur phát hiện 3 chiếc diều ở gần khu vực đường băng.

Cắt khẩn cấp cầu phao Phong Châu
Thời sự - 2 giờ trướcLưu tốc dòng chảy tại vị trí cầu phao Phong Châu vượt quá 3m/s, Lữ đoàn 249, Binh chủng Công binh đã phải cắt khẩn cấp cầu phao Phong Châu.

Áp thấp nhiệt đới thành bão số 1, miền Trung ảnh hưởng mưa lớn từ hôm nay
Thời sự - 2 giờ trướcGĐXH - Áp thấp nhiệt đới đã thành bão số 1, là cơn bão đầu tiên trên Biển Đông và Tây Bắc Thái Bình Dương trong năm 2025. Dự báo, hoàn lưu bão khiến miền Trung, Tây Nguyên và Nam Bộ có đợt mưa lớn.

Ngày sinh Âm lịch của người lắm tiền nhiều của khi về già
Đời sống - 2 giờ trướcGĐXH - Người sinh vào những ngày Âm lịch đặc biệt này được Thần Tài sủng ái, về già có cuộc sống an nhàn, nhiều phúc lộc.

Điểm chuẩn lớp 10 trường chuyên 'hot' của TPHCM cao nhất là 33,75 điểm
Giáo dục - 2 giờ trướcTrường phổ thông Năng khiếu (ĐH Quốc gia TPHCM) vừa công bố điểm chuẩn vào lớp 10. Điểm cao nhất thuộc về chuyên Toán, với 33,75 điểm.

Tin sáng 11/6: Áp thấp nhiệt đới khả năng mạnh thành bão; Điều kiện để người không có lương hưu được hưởng trợ cấp từ 1/7
Thời sự - 5 giờ trướcGĐXH - Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, áp thấp nhiệt đới có khả năng mạnh lên thành bão trong ngày 11/6; Một trong những chính sách mới được nhiều người lao động quan tâm tại Luật BHXH 2024 là chế độ trợ cấp hưu trí xã hội....

Dự báo tử vi tháng 5 âm lịch 2025, con giáp tuổi Tỵ đón nhận những điều bất ngờ về tiền tài
Đời sống - 5 giờ trướcGĐXH – Dự báo tử vi tháng 5 âm lịch 2025 tuổi Tỵ, chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà cho rằng, nửa cuối tháng 5 này, con giáp tuổi Tỵ đón nhận những điều vô cùng bất ngờ về tiền tài.

Thông tin công chức nên biết: Đình chỉ công tác ngay nếu vi phạm lỗi này
Đời sống - 5 giờ trướcGĐXH - Bộ Tư pháp đang thẩm định dự thảo Nghị định của Chính phủ quy định về tuyển dụng, sử dụng và quản lý công chức do Bộ Nội vụ chủ trì soạn thảo, trong đó nêu rõ các trường hợp bị tạm đình chỉ công tác đối với công chức. Dưới đây là thông tin cụ thể.

Từ tháng 9 tới, người dân Hà Nội không cần xác nhận tình trạng hôn nhân
Đời sống - 5 giờ trướcGĐXH - UBND TP Hà Nội ban hành kế hoạch về việc thực hiện đợt cao điểm 90 ngày, đêm làm sạch dữ liệu hôn nhân và cắt giảm thủ tục xác nhận tình trạng hôn nhân trên địa bàn TP Hà Nội.

Hiện trạng tòa nhà 'Hàm cá mập' sau khi được quây kín bằng hàng rào tôn
Đời sốngGĐXH - Tòa nhà "Hàm cá mập" số 1-3-5 Đinh Tiên Hoàng (quận Hoàn Kiếm, TP Hà Nội) hiện đã được quây kín bằng hàng rào tôn, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có hoạt động phá dỡ, hạ giải công trình.