Hà Nội
23°C / 22-25°C

“Sự tử tế” trong đề thi học sinh giỏi Quốc gia môn Ngữ văn có “làm khó” thí sinh?

Thứ bảy, 14:41 28/12/2019 | Xã hội

GiadinhNet - Đề thi môn Ngữ văn (lần 1) kỳ thi học sinh giỏi quốc gia THPT năm học 2019 - 2020 thu hút sự quan tâm, thảo luận của dư luận. Đề thi đề cập đến “sự tử tế”, một chủ đề hay nhưng không dễ thực hiện.

Môn Ngữ văn học sinh giỏi Quốc gia THPT năm 2019 - 2020 do Bộ GD&ĐT tổ chức ngày 27/12, đề thi bao gồm 2 câu. Ở câu 1 Nghị luận xã hội, đề bài yêu cầu bày tỏ suy nghĩ về "Con đường đi đến thành công bằng sự tử tế là nhan đề bản dịch Tiếng Việt cuốn sách của Inamori Kazuo - một doanh nhân người Nhật". 

Ở câu 2 Nghị luận văn học, đề yêu cầu học sinh trả lời nội dung: "Thời đại ngày nay, con người phải đối mặt với nhiều áp lực trong cuộc sống. Liệu văn học có khả năng giúp con người hóa giải những áp lực đó?".

Nhận định về đề thi, TS.Trịnh Thu Tuyết - giáo viên Ngữ văn (Hệ thống Giáo dục Hocmai) cho rằng, cả hai câu nghị luận xã hội và nghị luận văn học đều đặt ra những vấn đề quen thuộc mà không bao giờ nhàm chán của cuộc sống và văn chương, đều không có điểm tựa nào ngoài vốn sống, vốn văn chương và năng lực nhận biết, lý giải vấn đề của thí sinh.

Câu nghị luận xã hội khá thú vị bởi nhiều lẽ. Trước hết là cách nhìn ra vấn đề khá độc đáo từ nhan đề một cuốn sách dịch "Con đường đi đến thành công bằng sự tử tế" thay vì những danh ngôn, quan niệm hay những câu chuyện… như phần lớn các đề quen thuộc.

“Sự tử tế” trong đề thi học sinh giỏi Quốc gia môn Ngữ văn có “làm khó” thí sinh? - Ảnh 1.

Đề thi môn Ngữ văn Kỳ thi học sinh giỏi Quốc gia THPT năm 2019 - 2020.

"Thành công" và "tử tế" là hai vấn đề thường xuất hiện độc lập trong rất nhiều đề thi, rất nhiều bài viết. Sự kết nối giữa chúng với nhau trong mối quan hệ nhân quả chính là góc nhìn tạo hứng thú cho học trò trong thời đại của các trào lưu startup và "việc tử tế". Đặc biệt, khi người ta nói nhiều tới "việc tử tế" như một tín hiệu cho thấy cuộc sống đang thiếu vắng sự tử tế và nhiều thành công bất chấp cả đạo lý lẫn pháp lý.

Câu lệnh yêu cầu trình bày "suy nghĩ của anh/chị về "con đường" này" sẽ mở ra khá nhiều khả năng kiến giải, dù có thể thấy trước hướng khẳng định sẽ chiếm tuyệt đại đa số khi làm bài, bởi học trò sẽ không khó khăn để nhận ra tính đúng đắn muôn đời của sự tử tế.

Tuy nhiên, theo TS. Trịnh Thu Tuyết, đề bài vẫn mở ra những khoảng trống của thử thách giúp phân loại những bài viết nhằm tới cái đúng đương nhiên, an toàn với những bài viết thể hiện hiểu biết xã hội sâu rộng, thể hiện những trăn trở suy tư thấu đáo trước mối quan hệ giữa lẽ phải với thực tế cuộc sống nhiều khi trái ngược.

Học sinh sẽ thể hiện kiến thức đời sống xã hội, năng lực lý giải và nhất là bản lĩnh tự chủ của mình khi đặt được vấn đề về nghịch lý và hướng giải quyết nghịch lý khi sống tử tế, trung thực thường thua thiệt, thậm chí thất bại.

Cũng vì nghịch lý này đang trở thành lẽ đương nhiên trong thực tế cuộc sống nên nếu học sinh không có tầm nhìn sâu rộng, không có khả năng lý giải, lập luận…, đề bài dễ đưa tới những bài văn viết như… nghị quyết hay bài giáo dục công dân.

Câu nghị luận văn học đề cập vấn đề quen thuộc của lý luận văn học là chức năng văn học, đặt vấn đề cụ thể về khả năng của văn học nhằm "giúp con người hóa giải những áp lực" trong cuộc sống. Với yêu cầu này của đề bài, học trò phải nắm chắc và đề cập được tất cả các chức năng của văn học, từ nhận thức, giáo dục, thẩm mĩ cho tới giao tiếp, giải trí…

Cũng theo TS. Trịnh Thu Tuyết, thử thách của đề bài không chỉ dừng lại ở phần kiến thức khá nặng của lý luận văn học vốn trừu tượng với các em mà còn hiện hữu chủ yếu ở cách các em xử lý mảng kiến thức ấy khi kết hợp với những minh chứng qua văn chương; thậm chí, khó khăn còn xuất hiện ngay trong mảng kiến thức đời sống khi các em đề cập tới những áp lực của đời sống tinh thần.

"Xưa nay, dù được coi là phương tiện "chở đạo/ đâm gian", văn chương vẫn chỉ là sự ánh chiếu cuộc sống, có thể phản ánh, khơi thức, dự báo..., nhưng thật khó để "hoá giải". Đây cũng là sự thật mà không nhiều học trò có thể đề cập" - TS Tuyết nhận định.

Quang Anh

Ngô Quang Huy
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Thương tâm: Va chạm với ô tô đầu kéo, người phụ nữ đi xe máy tử vong

Thương tâm: Va chạm với ô tô đầu kéo, người phụ nữ đi xe máy tử vong

Xã hội - 27 phút trước

GĐXH - Trong quá trình điều khiển xe máy lưu thông trên QL18 đoạn chạy qua địa phận phường Yên Thanh, chị T. bất ngờ va chạm với ô tô đầu kéo đi cùng chiều. Cú va chạm khiến chị T. cùng xe máy ngã ra đường và bị ô tô đầu kéo chèn qua tử vong.

Bắt một giám đốc doanh nghiệp lừa đảo chiếm đoạt gần 987 lượng vàng

Bắt một giám đốc doanh nghiệp lừa đảo chiếm đoạt gần 987 lượng vàng

Pháp luật - 30 phút trước

GĐXH - Với thủ đoạn tinh vi, một giám đốc doanh nghiệp đã lừa đảo, chiếm đoạt gần 987 lượng vàng 18k, tương đương số tiền hơn 35 tỷ đồng của nhiều người.

Bắt thanh niên 18 tuổi lừa đảo hàng trăm người

Bắt thanh niên 18 tuổi lừa đảo hàng trăm người

Pháp luật - 39 phút trước

GĐXH - Sau khi lập Facebook, Quý đăng tải bài viết về cho vay online với thủ tục đơn giản, giải ngân nhanh rồi yêu cầu người vay đóng phí. Bằng thủ đoạn này, đối tượng lừa đảo 162 nạn nhân.

Truy đến cùng thông tin xấu độc vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não

Truy đến cùng thông tin xấu độc vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não

Pháp luật - 1 giờ trước

GĐXH - Chiều 28/3, tại cuộc họp báo thông tin kinh tế - xã hội Quý I/2024 của Hà Nội, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội đã thông tin về vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não xảy ra trên địa bàn quận Long Biên.

Công an vào cuộc vụ cây sao đen trăm tuổi bị chặt hạ trên phố Lò Đúc

Công an vào cuộc vụ cây sao đen trăm tuổi bị chặt hạ trên phố Lò Đúc

Đời sống - 1 giờ trước

GĐXH - Mới đây, UBND TP Hà Nội đã giao Công an TP làm rõ những vấn đề liên quan đến thông tin phản ánh 3 cây sao đen trăm tuổi trước các ngôi nhà mới xây trên phố Lò Đúc bị chết bất thường.

Kết quả xổ số (KQXS) hôm nay thứ Năm ngày 28/3/2024

Kết quả xổ số (KQXS) hôm nay thứ Năm ngày 28/3/2024

Xã hội - 1 giờ trước

GĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Năm ngày 28/3/2024: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB, xổ số Vietlott - XS Vietlott.

Đêm nay miền Bắc có mưa rất to do khối không khí lạnh tăng cường

Đêm nay miền Bắc có mưa rất to do khối không khí lạnh tăng cường

Thời sự - 1 giờ trước

GĐXH - Theo dự báo thời tiết, miền Bắc đón đợt không khí lạnh tăng cường yếu nên từ chiều tối và đêm nay có mưa rào và rải rác có dông. Cục bộ mưa to đến rất to.

Tin mới nhất vụ nam sinh lớp 8 chơi bóng rổ bị đánh dẫn đến chết não

Tin mới nhất vụ nam sinh lớp 8 chơi bóng rổ bị đánh dẫn đến chết não

Thời sự - 2 giờ trước

GĐXH - Liên quan đến vụ nam sinh lớp 8 chơi bóng rổ bị đánh dẫn đến chết não, Cục Trẻ em đã có báo cáo với Bộ trưởng Bộ LĐTBXH về vụ việc.

Hà Nội chốt 3 môn thi chính thức thi vào lớp 10 năm học 2024-2025

Hà Nội chốt 3 môn thi chính thức thi vào lớp 10 năm học 2024-2025

Giáo dục - 2 giờ trước

GĐXH - UBND TP Hà Nội có văn bản chấp nhận tờ trình của Sở GD&ĐT Hà Nội về phương án thi vào lớp 10 năm học 2024-2025. Học sinh Hà Nội sẽ thi 3 môn: Toán, Văn, Ngoại ngữ.

Báu vật nghìn năm trong ngôi đền cổ nhất xứ Thanh

Báu vật nghìn năm trong ngôi đền cổ nhất xứ Thanh

Xã hội - 2 giờ trước

GĐXH - Đền Lê Hoàn ở Thanh Hóa là Di tích lịch sử Quốc gia đặc biệt, được ví như ngôi đền cổ nhất xứ Thanh. Nơi đây hiện còn lưu giữ nhiều cổ vật quý, trong đó có đôi đũa kim loại, chén bạc và đĩa ngọc có niên đại lên tới hơn 1.000 năm.

Tin sáng 28/3: Diễn biến mới vụ đánh nam sinh lớp 8 chết não ở Hà Nội; 'Tổng tài gia trưởng Nam đẹp trai' đang gây 'sốt' là ai?

Tin sáng 28/3: Diễn biến mới vụ đánh nam sinh lớp 8 chết não ở Hà Nội; 'Tổng tài gia trưởng Nam đẹp trai' đang gây 'sốt' là ai?

Đời sống

GĐXH - Thời gian gần đây, cái tên "Tổng tài gia trưởng Nam đẹp trai" bỗng nhiên nổi rần rần trên mạng; Công an quận Long Biên (TP Hà Nội) đã ra quyết định khởi tố vụ án cố ý gây thương tích, để điều tra vụ nam sinh lớp 8 bị đánh chấn thương sọ não...

Top