Tác giả tượng đài Điện Biên Phủ chưa được trả tiền

* Ông được mời làm tượng đài Điện Biên Phủ như thế nào?

Những năm 1960-1965, tượng Điện Biên Phủ của tôi được triển lãm và Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam mua. Tất nhiên giá trị hồi ấy chả đáng là bao, có ai tính đâu, thế là quý với tác giả lắm rồi.

Tôi làm xong trong 2 tháng, đúng hợp đồng. Hội đồng quốc gia duyệt vào tháng 4/2004. Nhưng, chuyện trục trặc bắt đầu thế này: Thái độ của Cty Mỹ thuật T.Ư đối với tác giả là rất nghi ngờ, hành xử keo kiệt khiến tôi không ưng ý.

Họ không muốn bàn, cũng không muốn trao đổi với tôi. Tôi bực lắm, nhưng chỉ nói: Tôi chỉ làm cho Nhà nước thôi. Còn Cty bảo làm thêm gì thì tôi làm cái đó.

Tôi muốn nhắc nhở sự phối hợp cộng tác. Nhưng chắc họ nghĩ khác, họ nghĩ tôi so đo thế nào đó. Tôi làm xong, bảo Cty cứ lấy mà dùng, nhưng tượng mẫu (cao gấp đôi so với tượng Điện Biên Phủ ở Bảo tàng Mỹ thuật) tôi tặng cho Bảo tàng Lai Châu (cũ).

* Cụ thể ông đã phản ứng những gì với Cty Mỹ thuật T.Ư?

Tôi gửi văn bản tới Cty Mỹ thuật, Vụ Mỹ thuật- Nhiếp ảnh và Bộ VHTT, với nội dung chính: Tôi không được đối xử bình đẳng.

Thấy cách làm ăn như thế, kinh phí lại lớn thế, tôi hỏi chị Võ Thị Hồng - Giám đốc Cty Mỹ thuật T.Ư lúc bấy giờ: “Chị nghĩ thế nào về thời gian, tiến độ?”. Chị ấy chỉ bảo: “Anh yên trí”.

* Nghĩa là hồi đó, ông thấy có dấu hiệu gì bất thường?

Họ hẹn tôi phải xong trong 2 tháng, tôi làm đúng hẹn. Xong việc, tôi chờ mãi mà không thấy người ta trả nhuận bút, cuối năm 2005, tôi gửi đơn tới Bộ VHTT, không gửi báo chí vì không muốn làm ầm ĩ quá.

Bản quyền của tôi vẫn ở Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Tôi thấy Cty Mỹ thuật T.Ư cắt xén nhuận bút của mình. Chị Hồng đưa tôi 50 triệu đồng tạm ứng, tôi không nhận. Trước đó, hợp đồng Cty ghi là 100 triệu đồng, nhưng tôi không ký vì thấy họ cò kè quá.

Bàn tới bàn lui mới thống nhất được giá 100 triệu đồng đấy. Đến giờ, tôi chưa lấy đồng xu nào. Quanh việc này có một sự nhầm lẫn: Tôi tuyên bố tặng hình mẫu tượng cho Bảo tàng Lai Châu (cũ), Bảo tàng lại tưởng tôi tặng nhuận bút tượng đài. Chuyện nhầm lẫn sau đó đã được giải quyết.

* Cảm giác của ông khi nghe tin công trình tượng đài trở thành một vụ án trong đó gần 10 cá nhân bị khởi tố?

Của nào thì giá ấy thôi. Tượng không để lâu được nữa, biết có cách nào để cứu nó hay không?

Theo Uy Viễn
Tiền Phong