Hà Nội
23°C / 22-25°C

Khi cha mẹ và con cái 'quay lưng': Tất cả đều liên quan đến 'tài khoản' này - chỉ có 'rút' mà không có 'gửi'

Thứ sáu, 09:59 19/09/2025 | Nuôi dạy con

GĐXH - Tại sao rất nhiều gia đình, đến cuối cùng con cái không yêu thương cha mẹ, và cha mẹ cũng không còn yêu thương con cái nữa? Theo các nhà tâm lý học thì câu chuyện này liên quan đến vấn đề được gọi là "tài khoản cảm xúc".

Khi cha mẹ và con cái 'quay lưng': Tất cả đều liên quan đến 'tài khoản' này - chỉ có 'rút' mà không có 'gửi' - Ảnh 1.3 điểm chung ở những gia đình nuôi dạy con cái xuất sắc: Chỉ cần có 1 trong số đó, con bạn cũng đã trở nên ưu tú

GĐXH - Những gia đình nuôi dạy con cái xuất sắc đều có 3 điểm chung này. Chỉ cần có một trong số đó, con bạn cũng sẽ trở nên ưu tú.

Một người chị họ của tôi đã bỏ nhà và bặt vô âm tín suốt hàng chục năm trời.

Ban đầu, bố mẹ chị ấy cũng đi tìm, nhờ bạn bè, người thân đi làm xa để ý giúp. Nhưng tìm được vài năm thì họ bỏ cuộc. Thậm chí, cứ mỗi khi nhắc đến chị, bố chị lại nghiến răng nghiến lợi: "Cái đứa con gái bất hiếu này, tìm nó làm gì nữa? Tôi coi như chưa từng sinh ra nó."

Nhưng vài năm trước, có hàng xóm đi làm ở xa thấy chị, còn thấy chị dắt theo một đứa trẻ. Người hàng xóm đến chào, hỏi tại sao chị không về nhà, chị trả lời: "Bố mẹ tôi chưa bao giờ yêu thương tôi, tôi về làm gì? Đó không còn là nhà của tôi nữa".

Người hàng xóm về kể lại cho bố mẹ chị, bố chị chỉ nói một câu: "Lần sau nếu còn gặp nó, hãy nói với nó rằng tôi không có đứa con gái vô lương tâm như thế".

Tôi luôn cảm thấy tiếc nuối. Hồi nhỏ, chị ấy thường dắt tôi đi chơi, nhưng giờ thì không ai có thể liên lạc được với chị ấy nữa.

Rõ ràng là cha con, mẹ con ruột thịt, nhưng tại sao đến cuối cùng, có những người con không yêu thương cha mẹ, và cha mẹ cũng không còn yêu thương con cái nữa?.

Theo các nhà tâm lý học thì câu chuyện này liên quan đến vấn đề được gọi là "tài khoản cảm xúc".

Khi cha mẹ và con cái 'quay lưng': Tất cả đều liên quan đến 'tài khoản' này - chỉ có 'rút' mà không có 'gửi' - Ảnh 2.

Ảnh minh hoạ

Thế nào là "tài khoản cảm xúc"?

Trong tâm lý học có một thuật ngữ gọi là "tài khoản cảm xúc".

Nó giống như tài khoản ngân hàng của chính chúng ta. Nếu bạn muốn rút tiền, điều kiện tiên quyết là bạn phải có tiền gửi trong đó. Nhưng nếu bạn không gửi, số dư là 0, thì xin lỗi, bạn không có tiền để rút.

Mối quan hệ giữa người với người cũng tồn tại một "tài khoản" như vậy. Chỉ khác là, nó không lưu trữ tiền mà là "tình cảm". Bạn sẽ không vô cớ mời một người lạ ăn cơm, uống trà sữa, nhưng bạn sẽ chia sẻ đồ ăn vặt và đi mua sắm cùng bạn bè đúng không?

Khi cha mẹ và con cái 'quay lưng': Tất cả đều liên quan đến 'tài khoản' này - chỉ có 'rút' mà không có 'gửi' - Ảnh 3.

Trong tất cả các mối quan hệ, "tài khoản cảm xúc" lớn nhất chính là giữa cha mẹ và con cái. Ảnh minh hoạ

Bởi vì giữa bạn và người lạ không có "tài khoản cảm xúc", nên không có chuyện "gửi và rút". Nhưng giữa bạn và bạn bè, sự quan tâm, trò chuyện, giúp đỡ lẫn nhau hằng ngày chính là việc cả hai bên đã gửi rất nhiều "tình cảm" vào tài khoản này.

Khi bạn cần bạn bè giúp một việc nhỏ, đó chính là "rút tiền". Vì số dư trong tài khoản đủ, nên bạn bè sẵn lòng để bạn rút. Nhưng nếu một ngày nào đó, bạn và bạn bè cãi vã, tuyệt giao, thì xin lỗi, cả hai bên đều đã "rút hết tiền" rồi, bạn có muốn nhờ họ giúp đỡ nữa cũng sẽ không được đáp lại.

Và trong tất cả các mối quan hệ, "tài khoản cảm xúc" lớn nhất chính là giữa cha mẹ và con cái.

"Tài khoản cảm xúc" trong mối quan hệ cha mẹ - con cái

Ngay từ khi đứa trẻ được sinh ra, "tài khoản cảm xúc" giữa chúng ta và con đã có sẵn một "khoản tiền khổng lồ". Chỉ vì đó là con của chúng ta, chúng ta sẵn lòng để con "rút tiền".

Chúng ta cho con ăn, cho con uống, kiếm tiền cho con tiêu, thậm chí đối xử với con còn tốt hơn đối xử với chính mình.

Tất nhiên, chúng ta không chỉ "gửi tiền" vào tài khoản này, mà còn "rút tiền".

Chúng ta ra lệnh cho con làm việc: "Con, đi làm việc này ngay".

Đây là đang rút tiền. 

Chúng ta mắng con không nghe lời: "Nếu con còn như thế, mẹ sẽ không yêu con nữa".

Đây là chúng ta đang rút tiền. 

Chúng ta đánh con: "Ai cho con cãi lại? Không đánh thì con không biết nghe lời".

Đây vẫn là chúng ta đang rút tiền. 

Chúng ta hứa cuối tuần đưa con đi chơi, nhưng lại thất hứa.

Đây cũng là đang rút tiền.

Khi cha mẹ và con cái 'quay lưng': Tất cả đều liên quan đến 'tài khoản' này - chỉ có 'rút' mà không có 'gửi' - Ảnh 4.

Những mệnh lệnh, chỉ trích, so sánh, hạ thấp, đánh mắng này, đều là chúng ta không ngừng "rút tiền".

"Rút tiền" bản thân nó không có vấn đề gì, chỉ cần sau khi rút xong, chúng ta lại "gửi tiền" vào là được. Nếu không, cứ rút mãi thì tài khoản sẽ "không đủ số dư".

Khi tài khoản không đủ số dư thì sẽ thế nào?

"Mau đi dọn dẹp phòng của con cho sạch sẽ đi!" - "Tại sao con phải nghe lời mẹ?"; "Ở trường con thế nào rồi?" - "Không ra sao cả, đừng làm phiền con". "Con lấy giúp mẹ cốc nước đi" - "Mẹ tự lấy không được à, con không rảnh".

Bạn sẽ nhận ra, một khi "tài khoản cảm xúc" của một mối quan hệ không đủ số dư thì hai người đó sẽ trở nên lạnh lùng, xa cách và đầy "thuốc súng".

Tuy nhiên, đó vẫn chưa phải là điều tồi tệ nhất. Điều tồi tệ nhất là khi tài khoản bị "thấu chi".

Đứa trẻ đã vô cùng "chán ghét" chúng ta nhưng chúng ta vẫn không ngừng chỉ trích, trách móc, than phiền, lải nhải không dứt.

Con nhìn thấy chúng ta là bực mình, lớn lên một chút thì đi thật xa, không liên lạc nữa, thậm chí không nói cho chúng ta biết mình đang ở đâu.

Cuối cùng, trong mối quan hệ cha mẹ - con cái chỉ còn lại sự oán hận, không còn tình yêu nữa. Con cái không yêu chúng ta, và chúng ta cũng rất "chán ghét" con.

3. Làm thế nào để "gửi tiền"?

Khi chúng ta ở bên con, mỗi ngày đều là một quá trình "gửi tiền" và "rút tiền" liên tục.

Bạn có thể hỏi, vậy chúng ta phải "gửi tiền" như thế nào để tài khoản luôn "đầy đủ", không bị "thấu chi"?

Cuốn sách 7 thói quen của người thành đạt đã đề cập đến tài khoản cảm xúc và tác giả đưa ra 7 cách "gửi tiền" chính. Tôi sẽ chọn ra vài cách quan trọng để chia sẻ với mọi người.

① Quan tâm đến những chi tiết nhỏ

Chúng ta thường nghĩ, tình yêu dành cho con là rất lớn. Chúng ta kiếm tiền cho con tiêu, cho con những thứ tốt nhất trong nhà, vậy chẳng phải là yêu con sao?

Nhưng con người là một sinh vật sống bằng cảm xúc. Đặc biệt là trẻ nhỏ, cách chúng hiểu tình yêu không phải là "bố mẹ đã tiêu bao nhiêu tiền cho con" hay "bố mẹ đã thức bao nhiêu đêm vì con".

Tình yêu mà con hiểu là bố mẹ đã cho con bao nhiêu sự ấm áp, đã chơi với con bao lâu, đã ôm con bao nhiêu lần.

Khi cha mẹ và con cái 'quay lưng': Tất cả đều liên quan đến 'tài khoản' này - chỉ có 'rút' mà không có 'gửi' - Ảnh 5.

Những hành động nhỏ quan tâm con cái của cha mẹ đều đang truyền tải tình yêu và sự ấm áp. Con sẽ cảm nhận được: "Bố mẹ thật sự rất yêu mình". Ảnh minh hoạ

Thực ra, chỉ cần một hành động nhỏ cũng có thể khiến con cảm nhận được tình yêu của chúng ta.

Ví dụ, bạn nhìn con với ánh mắt đầy yêu thương, ôm con và nói: "Mẹ yêu con nhiều lắm!". Hoặc khi con tan học về, chúng ta dịu dàng chào đón: "Chào mừng con về nhà, mẹ rất vui khi được gặp con". Hoặc khi con sợ hãi, chúng ta ôm chặt con: "Đừng sợ, có mẹ ở đây, mẹ sẽ bảo vệ con."

Những hành động nhỏ này đều đang truyền tải tình yêu và sự ấm áp. Con sẽ cảm nhận được: "Bố mẹ thật sự rất yêu mình".

② Lắng nghe con nói hết câu

Lắng nghe là một khả năng. Bởi vì rất nhiều lúc, chúng ta chỉ nghe được phần mở đầu đã không kìm được mà ngắt lời, theo các cách:

Chỉ trích: "Sao con lại có thể làm như vậy?".

Phán xét: "Có gì to tát đâu, đừng nhỏ mọn thế".  

Cho lời khuyên: "Mẹ đã nói với con bao nhiêu lần rồi, bảo con đừng làm thế, lần sau nghe lời mẹ". 

Lảng tránh: "Thôi được rồi, đừng nói nữa, mau đi làm bài tập đi, đừng bận tâm những chuyện vô bổ đó".

Khi cha mẹ và con cái 'quay lưng': Tất cả đều liên quan đến 'tài khoản' này - chỉ có 'rút' mà không có 'gửi' - Ảnh 6.

Lắng nghe con là cách tăng cường "tài khoản cảm xúc" của cha mẹ với con cái. Ảnh minh hoạ

Chúng ta không lắng nghe con, dần dần, con cũng sẽ không muốn nói chuyện với chúng ta nữa. Mỗi khi con kể cho chúng ta nghe về những chuyện con gặp phải, những ý tưởng, suy nghĩ của mình, dù chúng ta không đồng tình, cũng hãy lắng nghe con nói hết câu.

Khi chúng ta sẵn lòng lắng nghe con, con mới sẵn lòng lắng nghe chúng ta. Mối quan hệ như vậy mới là tương hỗ.

③ Chấp nhận sai lầm của con trước, sau đó mới giáo dục

Khi con mắc lỗi, phản ứng đầu tiên của chúng ta là: giáo dục con, để con không tái phạm nữa.

Nhưng khi con mắc lỗi, thực ra con đang có cảm giác hối hận, tự trách, sợ hãi. Lúc này, nếu chúng ta giáo dục con, con có thể sẽ làm ngược lại, không nghe lời để thoát khỏi những cảm xúc tiêu cực đó.

Khi cha mẹ và con cái 'quay lưng': Tất cả đều liên quan đến 'tài khoản' này - chỉ có 'rút' mà không có 'gửi' - Ảnh 7.

Chấp nhận sai lầm của con trước khi giáo dục, sẽ giúp con tin tưởng và yêu thương cha mẹ hơn. Ảnh minh hoạ

Lúc này, chúng ta phải chấp nhận sai lầm của con trước, sau đó mới giáo dục.

Ví dụ, con làm đổ ly nước, làm vương vãi khắp nơi. Chúng ta có thể lấy khăn lau, cùng con dọn dẹp sạch sẽ. Sau đó bình tĩnh dạy con: "Lần sau đi chậm một chút, cẩn thận giữ thăng bằng là được".

Bằng cách này, con sẽ cảm thấy: dù con có mắc lỗi, bố mẹ vẫn yêu con.

Mối quan hệ giữa chúng ta và con cái phụ thuộc vào số dư trong "tài khoản cảm xúc". Khi rút tiền, đừng quên "gửi tiền" vào nhé!

Theo Abolouwang

Khi cha mẹ và con cái 'quay lưng': Tất cả đều liên quan đến 'tài khoản' này - chỉ có 'rút' mà không có 'gửi' - Ảnh 8.Ngoại hình của con được 'định hình' ở tuổi nào?: Muốn con 'càng lớn càng đẹp', đừng bỏ qua 2 việc này

GĐXH - Chúng ta không thể quyết định con sinh ra trông như thế nào, nhưng chúng ta có thể giúp con đẹp cả về nhan sắc và nội tâm. Hãy làm những việc này để giúp con đẹp cả về ngoại hình và khí chất.

M.Anh
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Con bị bắt nạt, mẹ chỉ biết hỏi 'Tại sao không phản kháng?' trong bất lực

Con bị bắt nạt, mẹ chỉ biết hỏi 'Tại sao không phản kháng?' trong bất lực

Nuôi dạy con - 6 giờ trước

GĐXH - Khi một đứa trẻ bị bắt nạt, cách ứng xử của cha mẹ có thể quyết định liệu con có đứng dậy được hay mãi mãi sống trong sợ hãi.

'Con không muốn học': Câu trả lời của bạn sẽ thay đổi cả cuộc đời con

'Con không muốn học': Câu trả lời của bạn sẽ thay đổi cả cuộc đời con

Nuôi dạy con - 1 tuần trước

GĐXH - Người mẹ gần như phát điên vì đã cố gắng đầu tư, chăm lo cho con nhưng đứa trẻ lại nói "con không muốn học".

Dù cuộc sống khó khăn đến đâu, cha mẹ có tầm nhìn xa sẽ không bao giờ yêu cầu con cái mình 3 điều này

Dù cuộc sống khó khăn đến đâu, cha mẹ có tầm nhìn xa sẽ không bao giờ yêu cầu con cái mình 3 điều này

Nuôi dạy con - 1 tuần trước

GĐXH - Bất kể cuộc sống có khó khăn đến đâu, cha mẹ thực sự có tầm nhìn xa sẽ không bao giờ yêu cầu con cái mình ba điều này.

‘Buông tay’ khi con gái 15 tuổi, người mẹ TPHCM xúc động nhận cuộc gọi từ Mỹ

‘Buông tay’ khi con gái 15 tuổi, người mẹ TPHCM xúc động nhận cuộc gọi từ Mỹ

Nuôi dạy con - 2 tuần trước

Có lẽ, giây phút người mẹ đặt tay lên vai con và nói “con cứ đi đi” chính là khoảnh khắc vừa ấm áp, vừa xé lòng nhất. Bởi phía sau lời dặn tưởng chừng đơn giản ấy là cả một hành trình của niềm tin, nỗi lo và sự trưởng thành trong tình mẫu tử.

Dạy con điều này, cả đời sau cha mẹ không phải hối tiếc, con cái sống hạnh phúc hơn

Dạy con điều này, cả đời sau cha mẹ không phải hối tiếc, con cái sống hạnh phúc hơn

Nuôi dạy con - 3 tuần trước

GĐXH - Nghiên cứu đã chỉ ra rằng, những người biết ơn thường sống hạnh phúc hơn. Biết ơn người khác không chỉ là phép lịch sự cơ bản, mà còn là nền tảng để xây dựng nhân cách cao đẹp, hướng tới một cuộc sống hạnh phúc và khỏe mạnh.

Trẻ bị bạn bè bắt nạt, đừng dại dột dạy con 'đánh trả': Học thuộc 2 câu này, hiệu quả hơn cả đòn đánh!

Trẻ bị bạn bè bắt nạt, đừng dại dột dạy con 'đánh trả': Học thuộc 2 câu này, hiệu quả hơn cả đòn đánh!

Nuôi dạy con - 3 tuần trước

GĐXH - Khi con trẻ bị bắt nạt, cả thế giới của con dường như sụp đổ. Lúc này, phản ứng của cha mẹ đóng vai trò then chốt, quyết định khả năng con vượt qua khủng hoảng và phục hồi tâm lý.

Thông minh chưa chắc đã thành công nhưng với 3 phẩm chất này, con bạn sẽ phát triển rực rỡ dù ở bất cứ đâu

Thông minh chưa chắc đã thành công nhưng với 3 phẩm chất này, con bạn sẽ phát triển rực rỡ dù ở bất cứ đâu

Nuôi dạy con - 3 tuần trước

GĐXH - Làm cha mẹ, ai cũng mong con cái mình thông minh, lanh lợi. Nhưng bạn có nhận ra không, những người thực sự thành công, ngược lại, không phải lúc nào cũng là người thông minh nhất.

Những đứa trẻ 'ít được ôm ấp' khi lớn lên có thực sự độc lập hơn không?: Câu trả lời sẽ khiến bạn phải khóc!

Những đứa trẻ 'ít được ôm ấp' khi lớn lên có thực sự độc lập hơn không?: Câu trả lời sẽ khiến bạn phải khóc!

Nuôi dạy con - 3 tuần trước

GĐXH - Ôm ấp là ngôn ngữ đơn giản nhất nhưng cũng sâu sắc nhất. Đối với trẻ nhỏ, những lần được bế bồng, ôm ấp có thể gieo vào lòng chúng hạt giống của sự an toàn. Vậy, những đứa trẻ "ít được ôm ấp" sẽ xây dựng mối quan hệ khác biệt nào với thế giới này?

Trẻ càng thông minh càng khó bảo?: Đừng lo lắng nếu con có 4 biểu hiện này

Trẻ càng thông minh càng khó bảo?: Đừng lo lắng nếu con có 4 biểu hiện này

Nuôi dạy con - 3 tuần trước

GĐXH - Những đứa trẻ thông minh thường có những suy nghĩ riêng, tính cách khác biệt, thích tìm tòi, khám phá, hành động nên nhiều lúc khiến bố mẹ đau đầu để tìm cách nuôi dạy phù hợpp.

4 'quy luật nhân quả' trong giáo dục con giúp bạn biết trước được tuổi già thảnh thơi hay cô đơn

4 'quy luật nhân quả' trong giáo dục con giúp bạn biết trước được tuổi già thảnh thơi hay cô đơn

Nuôi dạy con - 3 tuần trước

GĐXH - Đôi khi, cha mẹ than vãn rằng con cái vô tâm, bất hiếu, nhưng có bao giờ họ tự hỏi liệu điều đó có phải là kết quả từ chính cách mình từng đối xử, từng giáo dục con hay không?

Top