Hà Nội
23°C / 22-25°C

Tháng 3 thả muỗi Wolbachia để gây vô sinh muỗi sốt xuất huyết

Chủ nhật, 07:00 14/01/2018 | Y tế

Bộ Y tế sẽ thả thí điểm muỗi mang vi khuẩn Wolbachia để khiến trứng của muỗi sốt xuất huyết bị "ung" không thể nở thành loăng quăng.

Đây là hoạt động nằm trong Dự án hướng tới loại trừ sốt xuất huyết tại Việt Nam, do Bộ Y tế chủ trì. Theo phương án vừa được Bộ Y tế phê duyệt, trong năm nay sẽ thả muỗi mang vi khuẩn Wolbachia tại 8 thôn trung tâm xã Vĩnh Lương, TP Nha Trang (các thôn Lương Sơn 1-2-3, Văn Đăng 1-2-3 và Võ Tánh 1-2). Thời gian thả muỗi dự kiến bắt đầu từ tháng 3 và kéo dài trong 12-18 tuần. Mỗi tuần sẽ thả trung bình một con muỗi Wolbachia trên mỗi 25 m2.

Trước khi tiến hành thả muỗi, các chuyên gia dự án sẽ phối hợp với các đơn vị liên quan tăng cường truyền thông và tham vấn cộng đồng (phát tờ rơi đến các gia đình, tổ chức họp dân thôn, lấy ý kiến người dân...). Sau đó sẽ khảo sát về mức độ nhận thức của người dân về phương pháp này và lấy phiếu đồng thuận ở 370 gia đình chọn ngẫu nhiên trong khu vực... Việc thả muỗi Wolbachia chỉ được tiến hành sau khi có được sự đồng thuận cao của cộng đồng (từ 80% trở lên).

Cơ chế lan truyền vi khuẩn Wolbachia trong quần thể muỗi vằn. Ảnh: Elminatedengue.
Cơ chế lan truyền vi khuẩn Wolbachia trong quần thể muỗi vằn. Ảnh: Elminatedengue.

Phương pháp sử dụng muỗi Wolbachia để diệt muỗi gây bệnh sốt xuất huyết đã được nghiên cứu, triển khai tại nhiều nước trên thế giới. Các nghiên cứu đánh giá khoa học toàn diện về tính an toàn tại Australia, Việt Nam, Indonesia và hơn 10 năm nghiên cứu ứng dụng ở nhiều nơi trên thế giới cho thấy loài muỗi này an toàn cho con người, động vật và môi trường.

Kế hoạch ban đầu của Dự án là năm 2017 thả muỗi Wolbachia thí điểm ở 4 phường Vĩnh Phước, Vĩnh Thọ, Vĩnh Trường và Phước Long của thành phố Nha Trang, sau đó mở rộng trong những năm tiếp theo. Tuy nhiên, kế hoạch này về sau thay đổi, bước đầu thả muỗi Wolbachia ở xã Vĩnh Lương và đánh giá kết quả, sau đó mới triển khai tiếp ở các phường tại Nha Trang.

Trước đó, nhóm nghiên cứu của Viện Vệ sinh Dịch tễ Trung ương cùng các nhà khoa học Australia nhân nuôi thành công dòng muỗi Aedes aegypti mang vi khuẩn Wolbachia. Muỗi được bắt từ đảo Trí Nguyên, Khánh Hòa. Muỗi Wolbachia đã được thả tại các hộ gia đình trên đảo Trí Nguyên hai đợt, vào tháng 4-9/2013 và tháng 5-11/2014.

Kết quả giám sát dịch tễ các năm gần đây cho thấy trong khi số ca mắc sốt xuất huyết ở TP Nha Trang và tỉnh Khánh Hòa đều ở mức rất cao, thì riêng tại đảo Trí Nguyên từ khi kết thúc thả muỗi Wolbachia năm 2014 đến nay chưa xảy ra bất cứ ổ dịch sốt xuất huyết tập trung nào. Tháng 8/2016, kết quả nghiên cứu thí điểm ứng dụng muỗi mang vi khuẩn Wolbachia trên đảo Trí Nguyên đã được Bộ Y tế nghiệm thu về tính an toàn, khả năng ức chế virus Dengue.

Việc thả muỗi trong cộng đồng dân cư đã được triển khai ở Australia (2011), Việt Nam (2013), Indonesia, Brazil và Colombia (2014). Australia, Indonesia đã triển khai trên diện rộng ở một số thành phố. Gần đây Brazil đã thả muỗi Wolbachia ở thủ đô Rio de Janeiro. Ấn Độ, Sri Lanka và một số quốc đảo ở Thái Bình Dương cũng bắt đầu tham gia chương trình.

Wolbachia là loại vi khuẩn tự nhiên, có trong tế bào của khoảng 60% loài côn trùng sống gần gũi xung quanh con người như ruồi giấm, châu chấu, bướm, chuồn chuồn... Qua nhiều năm nghiên cứu, các nhà khoa học trên thế giới đã thành công trong việc cấy vi khuẩn Wolbachia vào muỗi vằn và chứng minh được rằng trong cơ thể muỗi mang Wolbachia có khả năng ức chế sự phát triển của virus Dengue (gây bệnh sốt xuất huyết), virus Zika và một số loại virus khác truyền qua muỗi, từ đó làm giảm nguy cơ lây truyền virus gây bệnh sang người. Như vậy, vi khuẩn Wolbachia được đưa vào cơ thể muỗi vằn giúp muỗi tăng “sức đề kháng” với virus gây bệnh, có thể ví phương pháp này giống như “tiêm văcxin” cho muỗi.

Một đặc điểm nữa là vi khuẩn Wolbachia được muỗi cái truyền qua trứng sang thế hệ sau, trong khi muỗi đực mang Wolbachia nếu cặp đôi với muỗi cái tự nhiên thì sẽ sinh ra trứng “ung”. Muỗi mang vi khuẩn Wolbachia hoàn toàn không phải là muỗi biến đổi gene vì không có bất cứ sự can thiệp nào vào gene của muỗi. Vi khuẩn này sống cộng sinh trong tế bào muỗi. Muỗi mang vi khuẩn Wolbachia không “tiêu diệt” muỗi vằn tự nhiên, mà chúng cặp đôi, giao phối lẫn nhau.

Việc thả cả muỗi đực và muỗi cái mang Wolbachia giúp loài muỗi này tự duy trì sinh sản qua nhiều thế hệ.

Theo VnExpress

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Tags:
Hai sinh viên vào cấp cứu với hàng chục vết dao đâm

Hai sinh viên vào cấp cứu với hàng chục vết dao đâm

Y tế - 8 giờ trước

Hai sinh viên ở TPHCM được đưa vào cấp cứu trong tình trạng nguy kịch với hàng chục vết thương khắp cơ thể. Ê-kíp cấp cứu đã bật báo động đỏ nội viện mổ ngay trong đêm.

Bước tiến quan trọng trong ứng dụng công nghệ 3D vào nghiên cứu, thực hành y khoa

Bước tiến quan trọng trong ứng dụng công nghệ 3D vào nghiên cứu, thực hành y khoa

Y tế - 8 giờ trước

GĐXH - Hội Công nghệ 3D Y học Việt Nam được thành lập với sứ mệnh kết nối giới y khoa, kỹ sư, nhà nghiên cứu và doanh nghiệp công nghệ.

Người đàn ông 42 tuổi ở Hà Tĩnh đau đầu dữ dội, sốt cao, rối loạn ý thức, suýt tử vong do nhiễm một loại nấm từ phân chim

Người đàn ông 42 tuổi ở Hà Tĩnh đau đầu dữ dội, sốt cao, rối loạn ý thức, suýt tử vong do nhiễm một loại nấm từ phân chim

Y tế - 11 giờ trước

GĐXH - Bệnh nhân V.Đ.P, 42 tuổi, ở Hà Tĩnh được chuyển đến Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương trong tình trạng đau đầu dữ dội, nôn vọt, sốt cao kéo dài và rối loạn ý thức.

Cành cây dài hơn 20cm nằm trong lồng ngực cụ bà 95 tuổi suốt hơn 2 năm

Cành cây dài hơn 20cm nằm trong lồng ngực cụ bà 95 tuổi suốt hơn 2 năm

Y tế - 15 giờ trước

Dị vật là cành cây tro dài hơn 20cm nằm trong lồng ngực cụ bà Trần Thị H. (95 tuổi, trú tại xã Thanh Bình Thịnh, huyện Đức Thọ, tỉnh Hà Tĩnh) đã hơn 2 năm nhưng không hay biết.

Thông tin mới nhất về sức khỏe bé trai 4 tuổi ở Nam Định bị xe công nông 'chèn' qua người

Thông tin mới nhất về sức khỏe bé trai 4 tuổi ở Nam Định bị xe công nông 'chèn' qua người

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - Sau gần 2 tuần điều trị, sức khoẻ bé M.T.A (4 tuổi, quê Nam Định) tiến triển tốt và được xuất viện về nhà tiếp tục chăm sóc.

Việt Nam phát hiện bệnh nhân thứ 26 mắc giun rồng

Việt Nam phát hiện bệnh nhân thứ 26 mắc giun rồng

Y tế - 1 ngày trước

Bệnh nhân T.N.T. (sinh năm 1978, trú tại Phú Thọ) đi khám và phát hiện mắc giun rồng tại Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, trở thành bệnh nhân thứ 26 mắc giun rồng tại Việt Nam.

Suy thận giai đoạn cuối ở tuổi 27, bệnh nhân được cứu sống nhờ ghép quả thận do mẹ hiến tặng

Suy thận giai đoạn cuối ở tuổi 27, bệnh nhân được cứu sống nhờ ghép quả thận do mẹ hiến tặng

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - Người hiến là mẹ ruột của người bệnh H – cặp ghép có cùng huyết thống. Trước tình trạng suy giảm sức khỏe nghiêm trọng của con, người mẹ đã tự nguyện hiến thận.

Bệnh viện giữa lòng Hà Nội với gần 40% diện tích phủ xanh

Bệnh viện giữa lòng Hà Nội với gần 40% diện tích phủ xanh

Y tế - 1 ngày trước

GĐXH - Giữa đô thị ngày càng chật chội và ngột ngạt, có một bệnh viện dành tới gần 40% tổng diện tích xây dựng cho khuôn viên xanh, kết hợp giữa chất lượng khám chữa bệnh và các giải pháp vận hành thân thiện môi trường. Đó là Bệnh viện Việt Pháp Hà Nội, cơ sở vừa được trao chứng nhận "Bệnh viện Xanh Sạch và Dịch vụ y tế chất lượng cao" năm 2025.

Phát thuốc 2 tháng/lần cho người mắc tiểu đường, huyết áp... để giảm thời gian chờ khám BHYT, giảm tải bệnh viện

Phát thuốc 2 tháng/lần cho người mắc tiểu đường, huyết áp... để giảm thời gian chờ khám BHYT, giảm tải bệnh viện

Y tế - 1 ngày trước

SKĐS - Theo Phó Giám đốc BHXH Việt Nam Nguyễn Đức Hòa, trong thời gian cách ly do dịch COVID-19, Bộ Y tế và BHXH Việt Nam đã phối hợp hướng dẫn các bệnh viện phát thuốc 2-3 tháng/lần cho người bệnh mắc bệnh mạn tính (như tiểu đường, huyết áp...) để được điều trị ổn định...

Bé trai 13 tuổi nguy kịch sau 2 tháng bị chó cắn vì việc làm này của người thân

Bé trai 13 tuổi nguy kịch sau 2 tháng bị chó cắn vì việc làm này của người thân

Y tế - 2 ngày trước

GĐXH - Trước đó 2 tháng, cháu bé bị chó cắn, gia đình cho uống thuốc nam. Tuy nhiên, cháu không được người thân cho tiêm phòng, không được theo dõi con chó đã cắn mình.

Top