Thực hư công dụng của loại thảo dược “ông uống bà khen” khiến quý ông Việt đổ xô săn lùng

Lương y Nguyễn Công Đức chia sẻ với phóng viên.

Nguyên nhân là loại cây này được đồn thổi có thể chữa trị mọi loại bệnh, trong đó có bệnh “yếu sinh lý” của cánh mày râu. Tuy nhiên trên thực tế, tác dụng của loại cây này trong “chuyện ấy” đến đâu thì không phải ai cũng biết.

“Nhất dạ ngũ giao” nhờ sâm đắng

Tại Việt Nam, mật nhân thường được gọi là cây bá bệnh bởi có tác dụng điều trị nhiều bệnh lý. Loài cây này thuộc họ thanh thất, cao 2-8m, lá kép, không cuống, mọc đối, mặt trên xanh bóng, mặt dưới trắng mốc. Cuống lá màu nâu đỏ, cụm hoa hình chùm tán mọc ở ngọn. Hoa và bao hoa phủ đầy lông màu đỏ nâu. Quả hình trứng hơi dẹt, có rãnh giữa, khi chín màu vàng đỏ chứa 1 hạt, trên mặt hạt có nhiều lông ngắn. Mùa mật nhân ra hoa quả là từ tháng 3 đến tháng 11. Mật nhân mọc hoang ở vùng núi, trong các rừng thưa, dưới tán các cây gỗ. Ở nước ta, cây mọc chủ yếu tại miền Trung và vùng Đông Nam bộ. Trước khi gây “sốt” tại Việt Nam, mật nhân đã được các nước trong khu vực Đông Nam Á như Indonesia, Brunei, Thái Lan, Campuchia, Lào… biết đến từ lâu với tên gọi Tongkat Ali. Người ta dùng nó để tăng cường chức năng sinh lý cho nam giới, bổ sung năng lượng cho cơ thể, giúp giảm stress, mệt mỏi, tăng cường miễn dịch, ngăn ngừa khối u và phòng chống lão hoá.

Quốc gia được cho là xuất xứ và có truyền thống sử dụng Tongkat Ali lâu đời nhất là Malaysia. Người dân nước này gọi nó là nhân sâm đắng, bởi có vị đắng và tác dụng bồi bổ sức khỏe vô cùng tốt. Malaysia vốn là quốc gia Hồi giáo, đàn ông được lấy và chung sống với nhiều vợ cùng một lúc. Một trong những giai thoại thú vị về cây nhân sâm đắng của người dân nước này được lưu truyền như sau: Xưa kia, tại một ngôi làng nghèo khó có một đại gia đình gồm một anh chồng, 5 cô vợ và hơn chục đứa con. Tuy thời trai tráng rất khỏe mạnh, sung sức nhưng sau khi những đứa trẻ lần lượt ra đời thì người đàn ông này giảm sút “phong độ” hẳn. Ở tuổi 25, anh ta có thể một đêm làm “hài lòng” cả 5 cô vợ. Nhưng đến tuổi 35, anh ta tuần nào cũng phải giả vờ mệt mỏi đi ngủ sớm 3-4 lần. Đến tuổi 40, anh chàng 5 vợ thường xuyên phải “đầu hàng” trước nhu cầu của các bà xã đang hừng hực sức xuân. Trong lúc đang đau đầu tìm giải pháp để “đối phó” với các bà vợ thì người đàn ông trên tìm được một cây thuốc quý.

Chẳng là trong một lần vào rừng săn bắn, khi đào sâu xuống lòng đất để bắt con nhím vừa chạy trốn, anh phát hiện một rễ cây to chắn ngang trước mặt. Anh đào bỏ chiếc rễ cây này lên để thuận lợi cho công việc. Hì hục một lúc lâu chẳng thấy nhím đâu, anh vừa mệt vừa đói ngồi dựa vào gốc cây nghỉ ngơi. Nhìn rễ cây to như bắp chân nằm chỏng chơ, anh thử cầm lên tước một ít vỏ bên ngoài nhai cho đỡ đói. Thật kỳ lạ, rễ cây khi mới vào miệng có vị đăng đắng nhưng lại rất mát. Càng nhai, anh thợ săn càng thấy cơ thể có sự chuyển biến. Anh hết mệt, hết đói và nhanh chóng đứng dậy tiếp tục kiếm bữa ăn cho đại gia đình. Đoán rằng loại thảo dược có công dụng chống đói, anh cũng không quên truy tìm phần thân của rễ cây kia để biết đặc điểm nhận dạng và mang nó về nhà.

Điều kỳ lạ hơn là đêm đó, anh chàng vốn từ lâu ngao ngán chuyện “gối chăn” bỗng bừng bừng ham muốn. Sau khi “chiều lòng” cả 5 cô vợ, anh cảm thấy như mình đã trở lại như xưa và bắt đầu chú ý hơn đến cây thuốc mới mang từ rừng về. Hôm sau anh tiếp tục nhai rễ của loài cây này và nhận thấy “khả năng đàn ông” của mình ngày càng được cải thiện. Loại thảo dược lạ trở thành bí quyết riêng “gối đầu giường” của người đàn ông 5 vợ trong một thời gian dài cho tới một lần anh trót “khoe” với mấy người bạn cùng làng. “Tiếng lành đồn xa”, loài cây giúp anh thợ săn cải thiện khả năng sinh lý xưa kia dần trở thành “thần dược” được các quý ông Malaysia vô cùng tôn sùng. Nó còn được người dân nước này ưu ái gọi là nhân sâm với tên gọi Tongkat ali.

Rễ cây mật nhân.

Phát hiện bất ngờ

Giai thoại thú vị trên có lẽ chỉ là câu chuyện thêu dệt của người dân Malaysia nhằm tôn vinh loại thảo dược được họ coi là nhân sâm. Tuy nhiên trên thực tế, Tongkat Ali đã được chứng minh hiệu quả qua kinh nghiệm sử dụng của người dân nhiều nước Đông Nam Á và một số các nghiên cứu khoa học. Bộ phận được sử dụng làm thuốc chủ yếu là rễ, vỏ và quả cây được sử dụng làm thuốc. Một số nghiên cứu cho thấy, chiết xuất từ rễ cây Tongkat Ali kích thích cơ thể đàn ông tăng tiết hormon giới tính nam (testosteron) một cách tự nhiên. Đó chính là chìa khóa duy trì sự hưng phấn và phong độ tình dục ở nam giới, ngăn chặn các dấu hiệu suy giảm khi bước vào độ tuổi trung niên, như giảm sự ham muốn, chất lượng sinh hoạt tình dục, xuất tinh sớm,… thường gọi chung là yếu sinh lý hay chứng bất lực. Năm 2001, các nhà khoa học Malaysia đã tổ chức một cuộc nghiên cứu về tác dụng của Tongkat Ali trên các tình nguyện viên nam giới và phát hiện, nó làm tăng số lượng tinh trùng cho cánh mày râu, chất lượng “tinh binh” cũng được cải thiện đáng kể. Các chuyên gia cũng đã phân tích thành phần trong vỏ, rễ cây Tongkat Ali và nhận thấy, chúng có thành phần chính là các quasinoide, tritecpenoit, alcaloit… giúp tăng năng lượng hoạt động và sức bền cơ thể.

Khi cơn “sốt” cây nhân sâm đắng của Malaysia lan tới Việt Nam, nhiều quý ông “đại gia” cũng sẵn sàng chi cả ngàn đô để có được loại “thần dược gối đầu giường này”. Tuy nhiên năm 2006, các chuyên gia dược liệu đã công bố một tin sửng sốt rằng, nước ta cũng có thảo dược tương tự Tongkat Ali và đã được sử dụng làm thuốc trong y học cổ truyền từ lâu. Đó chính là cây mật nhân. Tuy vậy, Đông y mới chỉ ghi nhận, mật nhân có vị đắng, tính mát, quy (đi vào) kinh can và thận, có tác dụng bổ dưỡng cho người bị khí huyết hư, gân xương đau nhức, tê chân tay, rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy hay kiết lỵ đều dùng được), phòng ngừa cảm mạo. Về công dụng cải thiện “bản lĩnh đàn ông” thì chưa thấy nhắc đến.

Từ phát hiện này, các chuyên gia thuộc Trường Đại học Dược Hà Nội đã tiến hành nghiên cứu và cho biết, cây mật nhân của Việt Nam có tác dụng không kém, thậm chí còn vượt trội hơn nhân sâm Malaysia. Theo đó, bên cạnh tác dụng giúp tăng cường sinh lực nam giới, làm ấm cơ thể, giảm sốt, loại cây quý này này còn chứa anxiolytic tác dụng giảm lo lắng, tăng cường hoạt động trí óc. Đặc biệt mật nhân kết hợp với cây cà gai leo có tác dụng bảo vệ gan vượt trội và chống xơ gan tốt. Sự kết hợp này rất hữu ích cho các trường hợp xơ gan, uống nhiều bia rượu vì ngoài tác dụng chống xơ gan, mật nhân còn giúp phục hồi sức khoẻ sinh lý, vốn là yếu điểm của nam giới mắc chứng xơ gan và uống nhiều bia rượu.

Tuy đã được chứng minh tác dụng như trên nhưng các nhà khoa học cũng cảnh báo rằng, mật nhân không phải là “thần dược phòng the” như người ta vẫn đồn thổi. Để có công dụng mạnh như viên thuốc kích thích dục năng “viagra”, mật nhân phải được tách chiết quassinoid, alcaloid rồi kết hợp với một số chất bổ trợ khác. Theo cách chế biến của y học cổ truyền thì bộ phận mật nhân thường dùng là rễ hay vỏ thân cây, còn lá thường chỉ được dùng nấu nước tắm trị ghẻ chốc. Rễ của cây mật nhân đem về chặt nhỏ, phơi khô, có thể sao vàng hạ thổ ngâm rượu hoặc nấu nước uống hàng ngày. Tuy nhiên với cách chế biến này, nó chỉ có tác dụng bổ trợ.

Gia Khang