TP.HCM: Nỗi sợ cướp tiệm vàng

>> Khánh Hòa: Chủ tiệm vàng bắt cướp

Ẩn số gần chục vụ cướp

Mới cách đây ba ngày, vụ cướp bất thành tại tiệm vàng Tân Kim Thành 2 (quận Bình Tân) lại khiến cho giới chủ tiệm vàng lo sợ.

Vì chỉ mới cách đây ít ngày, vụ cướp tiệm vàng Ngọc Châu ở phường Tân Hưng (quận 7) vào ngày 13.6 và vụ cướp tiệm vàng Kim Lý (quận 5) ngày 26.4 vẫn chưa tìm ra thủ phạm.

Một chủ tiệm vàng lâu năm ở chợ Bến Thành không giấu nổi sự hoang mang: “Do công an chưa phá được các vụ cướp tiệm vàng trước đây nên có lẽ nhiều đối tượng cho rằng loại án này vừa kiếm được nhiều tiền, vừa khó phá, nên không ngừng gây tội ác. Chưa bao giờ giới kinh doanh vàng bạc lại lo sợ về sự an toàn tính mạng, tài sản như hiện nay. Một số người quen của tôi đã có ý định chuyển sang nghề khác”.

Được biết, sau vụ cướp tiệm vàng Kim Lý, nhiều người kinh doanh vàng bạc ở chợ An Đông đã tìm cách tự bảo vệ bằng cách thuê một “đội bảo vệ dân lập” chuyên đi rảo quanh chợ, thấy ai có biểu hiện khả nghi thì cấp báo. Tuy nhiên, một cán bộ điều tra đánh giá: “Việc này chẳng nhằm nhò gì!”.

Vụ cướp tiệm vàng Kim Lý được coi là điển hình để chứng minh cho nhận định này. Chủ tiệm đã cảnh giác cao độ, cho gắn ba camera để theo dõi từ đầu khách hàng và cả nhân viên của mình. Một người được trả lương chuyên làm nhiệm vụ bảo vệ đứng canh chừng trước cửa. Địa thế của tiệm khá an toàn do nằm bên góc chợ An Đông, phía trước có một bãi xe lớn có nhiều nhân viên giữ xe và khách qua lại. Hơn nữa, tiệm gần như đối diện với trụ sở công an phường...

Vậy mà, bọn cướp đã làm cho mọi người không kịp trở tay. Đầu tiên, hai kẻ đeo khẩu trang bước vào, rút súng bắn hai phát chỉ thiên khống chế tinh thần những người trong tiệm. Do tiệm gắn cửa kính, tiếng nổ không vang xa được, cũng không nghe tiếng kêu cứu, nên chẳng ai để ý, mặc dù vỉa hè bên cạnh còn có nhiều người đang uống cà phê. Camera ghi lại, toàn bộ hành động nổ súng, đập vỡ tủ để cướp khoảng 20 cây vàng chỉ trong chưa đầy 42 giây. Chứng tỏ, bọn cướp đã nghiên cứu địa hình và tập luyện với nhau rất nhiều mới thực hiện nhanh và chính xác đến như vậy…

Nhưng, quay lại các vụ án trước đây vài năm mới thấy sợ với sự dã man của hung thủ. Điều này giải thích tại sao, hai vụ mới đây ở trên, đối tượng không cần bắn người vẫn dễ dàng khống chế được chủ tiệm.

Giữa năm 2002, rúng động giới kinh doanh vàng bạc TP.HCM là vụ bắn trọng thương ông P.T.M, chủ tiệm vàng ở chợ Bến Thành, khi ông và người làm vừa về đến nhà ở đường Huỳnh Khương Ninh, quận 1. Lúc đó là 19 giờ, xe hơi đưa hai người và thùng vàng từ tiệm về, vừa tới cửa thì bị hai tên đi xe hai bánh áp sát, dùng súng AK bắn tới tấp, cướp thùng vàng chứa 250 lượng. Trước khi tẩu thoát, bọn cướp còn bắn vung vãi khắp khu vực rồi vứt khẩu súng lại bên đường. Tuy vậy, đến nay nguồn gốc khẩu súng cũng như hung thủ vẫn còn trong vòng bí ẩn.

Tàn bạo nhất là vụ hung thủ bắn chết ông Doãn Mỹ, chủ tiệm vàng Kim Thanh (quận 8), khi đang trên đường về nhà. Lúc đó 19 giờ 30, trời mưa, bốn người đàn ông bịt mặt đi trên hai xe gắn máy ép xe vợ chồng ông Mỹ, giật túi đựng 30 lượng vàng, 100.000 USD, 150 triệu đồng. Bị chống cự, chúng bắn thẳng vào ông Mỹ khiến ông chết trên đường cấp cứu. Vợ ông bị thương do bị đập báng súng vào đầu.

Một vụ đặc biệt nghiêm trọng khác, lúc 18 giờ ngày 30.3.2005, anh Diệp Bảo Hoà, chủ tiệm vàng ở Long Thành (Đồng Nai) trên đường đi mua vàng về đến gần cầu Sài Gòn thì bị hai hung thủ bịt mặt, đuổi theo bắn chết tại chỗ và cướp đi túi tiền, vàng...

Còn rất nhiều vụ cướp đặc biệt nghiêm trọng khác chưa tìm được hung thủ như: giữa tháng 2.2007, hung thủ vừa cầm theo súng, vừa cầm dao, đâm chết một người, bị thương một người là chủ tiệm vàng ở đường Huỳnh Văn Bánh, quận Phú Nhuận. Trong tuần qua, một thanh niên bị bắn chết bằng súng AK ngay trước cửa nhà ở quận 6 nhưng hung thủ chưa kịp lấy chiếc xe SH…

“Không dấu vết”?

Tại TP.HCM, thời gian qua, cơ quan điều tra đã phá được khá nhiều vụ án cướp giật, giết người dã man. Tuy nhiên, với các vụ cướp tiệm vàng có súng thì gần như bị động hoàn toàn. Ngay cả việc phá được vụ án cướp tiệm vàng Ngọc Hà “nổi đình nổi đám” vài năm trước ở quận Tân Bình cũng chỉ là “ăn may”. Vì sau một thời gian dài kể từ ngày xảy ra vụ cướp giết gây náo loạn, cơ quan điều tra không hề tìm thấy tung tích gì của hung thủ. May mắn, có một đối tượng, tuy không liên quan, nhưng mượn khẩu súng là hung khí vụ cướp này, bắn ra oai với dân phòng nên cơ quan điều tra mới lần ra nguồn gốc và phá được án…

Thường người ta thấy sau vụ án xảy ra thì cơ quan điều tra mới xuống triển khai các biện pháp nghiệp vụ mang tính tố tụng như: khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, giám định, lần theo dấu vết của hung thủ… Đó chỉ là giải quyết phần ngọn, phần hậu quả, chứ không phải là phần gốc.

Đầu tháng 6.2007, đại tá Phan Anh Minh, phó giám đốc Công an TP.HCM, cho biết: “Hầu hết các vụ cướp có súng đều diễn ra nhanh, không để lại dấu vết; các đối tượng thường là người ở tỉnh khác đến nên cơ quan điều tra gặp nhiều khó khăn”.

Thực tế, một cán bộ Tổng cục Cảnh sát cho biết, trong đấu tranh chống tội phạm, công tác theo dõi, quản lý đối tượng chặt chẽ từ đầu mới là cơ bản để ngăn ngừa tội phạm và phá án hiệu quả. Về điều này, ở Hà Nội làm tốt hơn TP.HCM do dân số ở TP.HCM đông và phức tạp hơn. Trên 90% vụ trọng án, đặc biệt các vụ cướp có súng, đều được Công an TP Hà Nội phá nhanh chóng là nhờ “định hướng” đối tượng tốt…

Mới cách đây vài ngày, tại đường Đinh Tiên Hoàng (quận 1), công an phá được vụ giật giỏ xách có 600 triệu đồng của một chủ tiệm vàng từ Cần Thơ lên là nhờ có người nghi ngờ báo trước. Điều này chứng tỏ công tác điều tra cơ bản từ đầu là hết sức quan trọng.

Công tác điều tra đến đâu?

Mới đây, các cơ quan nghiệp vụ của Tổng cục Cảnh sát đã yêu cầu các đơn vị nghiệp vụ của Công an TP.HCM báo cáo tình hình điều tra các vụ cướp tiệm vàng trên địa bàn từ năm 2001 đến nay.

Qua việc nghiên cứu đặc điểm các vụ cướp tiệm vàng tại TP.HCM thời gian qua, nhiều người chung nhận định là hung thủ nghiên cứu rất kỹ địa hình, kể cả quy luật hoạt động của các chủ tiệm vàng. Chúng hoạt động không chỉ ở những nơi thưa vắng mà ngay cả khu trung tâm. Vì với súng đạn trong tay, chúng biết rằng công an truy đuổi thì vẫn không dám bắn vì sợ trúng người dân đi đường. Hung thủ rất thông thuộc địa bàn thành phố nên chỉ có thể là người thành phố hoặc người ở tỉnh nhưng đã sống ở thành phố khá lâu rồi. Những đối tượng này sẽ thuê nhà chứ không sống chung với gia đình vì sợ lộ, ngay cả với người thân. Nhiều khả năng nhà mà chúng thuê cũng ở vùng ven chứ ít khi ở trung tâm vì những nơi đông người rất dễ bị để ý hành tung, nhất là lúc chuẩn bị đi cướp hoặc đã cướp được, ăn chia….

Từ những nhận định đại loại như vậy, người ta bắt đầu chĩa “mũi dùi” trách nhiệm vào các đơn vị chức năng. Trách nhiệm đầu tiên là cảnh sát hình sự cấp quận, huyện và thành phố. Cho đến nay, các lực lượng này đã không nắm trước được rõ ràng một dấu hiệu khả nghi nào từ các đối tượng “nằm trong vòng ngắm” lâu nay.

Các đơn vị nghiệp vụ khác như lưu giữ hồ sơ, nhận dạng, quản lý vũ khí… cũng không thể không có trách nhiệm. Đành rằng, nhiều người nói chỉ cần mấy triệu đồng sang Campuchia thì có thể mua dễ dàng súng đạn. Nhưng bằng nghiệp vụ của mình, tại sao cơ quan chức năng không ngăn chặn từ đầu được?

Quan trọng nhất, nhiều người ít để ý nhất, là trách nhiệm của cảnh sát khu vực (CSKV). CSKV là người được giao nắm về tình hình trong khu vực để báo cáo về cư trú, trật tự an ninh và các biểu hiện khả nghi... Thế nhưng, đến nay, sau gần chục vụ cướp tiệm vàng ngày càng táo tợn, vẫn chưa có một báo cáo nào chắc chắn phục vụ cho việc phá án.

Thực tế, CSKV hiện nay thường “lo” các loại tội phạm bề nổi như: mại dâm, ma tuý, cờ bạc… Vì lỡ có đơn vị nào phá án các loại tội này trên địa bàn mà CSKV không có báo cáo trước đó thì phải liên đới chịu trách nhiệm. Mặt khác, theo đánh giá của chính ngành công an, hiện nay, không ít CSKV chưa làm tròn trách nhiệm, trình độ nghiệp vụ còn bất cập, hoặc lo kiếm tiền hơn công tác…

Rõ ràng, không phải hung thủ gây án không để lại dấu vết gì, mà có để lại và để lại nhiều dấu vết nhưng cơ quan điều tra không có gì để đối chiếu, từ đó tìm ra manh mối thủ phạm và tăng cường các biện pháp giữ gìn an ninh khác! Vì vậy, nỗi lo vẫn treo lơ lửng trên đầu những người kinh doanh.

Theo Dương Phi Anh

SGTT