Truyền thông DS-KHHGĐ: Vào cuộc mạnh mẽ, đáp ứng nhu cầu tình hình mới
GiadinhNet - Trong thời gian tới, công tác truyền thông về dân số vẫn tiếp tục được đẩy mạnh. Nhưng bài toán truyền thông cần phải hết sức linh hoạt tại từng địa phương khác nhau, đáp ứng được nhu cầu trong tình hình mới.
 |
|
Hội thảo có sự tham gia của đại diện nhiều ban, ngành, đoàn thể và phóng viên báo chí. Ảnh: Chí Cường |
Khi điểm lại một số kết quả đã đạt được trong thời gian qua, TS Dương Quốc Trọng đã đặc biệt nhấn mạnh thành tựu trong lĩnh vực giảm sinh. Ông gọi đây là một “cuộc cách mạng trong sinh đẻ”, khi hiện nay số con trung bình của một phụ nữ trong độ tuổi sinh đẻ tại Việt Nam khoảng 2 con, bằng một phần ba so với cách đây hơn 50 năm. Tính trên bình diện chung cả nước, từ năm 2006 đến nay, Việt Nam luôn đạt dưới mức sinh thay thế, giao động khoảng 2 con.
“Chiến lược Dân số và sức khỏe sinh sản Việt Nam (giai đoạn 2011-2020) đề ra chỉ tiêu đến năm 2015, quy mô dân số nước ta dưới 93 triệu người. Tôi chắc chắn chúng ta sẽ thực hiện được chỉ tiêu này”, TS Dương Quốc Trọng khẳng định. Ông dẫn số liệu chứng minh: Xu hướng những năm vừa qua, số người tăng bình quân hàng năm ngày càng giảm. Tháng 11/ 2013, Việt Nam chào đón công dân thứ 90 triệu. Nếu trước đây, mỗi năm nước ta tăng khoảng 1,1-1,2 triệu người (giai đoạn 1999-2009), tăng bình quân mỗi năm 932.000 người thì đến giai đoạn 2009-2013, mức tăng chỉ khoảng 925.000 người. Theo tính toán, đến năm 2015, dân số Việt Nam sẽ không vượt quá 92 triệu người, thấp hơn mức chỉ tiêu Chiến lược đặt ra.
Tuy nhiên, bức tranh về mức sinh tại các địa phương, vùng, miền lại hết sức khác biệt. “Do đó, bài toán cho công tác truyền thông trong giai đoạn tới về quy mô dân số phải rất linh hoạt, tùy từng tỉnh khác nhau. Nếu thông điệp truyền thông ở TP HCM (nơi tổng tỷ suất sinh chỉ khoảng 1,3 con) lại đem áp dụng ở các tỉnh như Lai Châu, Hà Giang (nơi có mức sinh rất cao) thì rõ ràng không hợp lý”, TS Dương Quốc Trọng phân tích.
Để thích ứng với tình hình mức sinh trong giai đoạn mới, nhằm duy trì một mức sinh hợp lý, ngành Dân số đã đưa ra thông điệp chung cho cả nước là “Mỗi cặp vợ chồng hãy sinh đủ 2 con”, thay cho thông điệp trước đây là “Mỗi cặp vợ chồng chỉ có từ 1 đến 2 con”. Và mỗi địa phương sẽ có cách thức truyền thông, diễn giải để người dân hiểu đúng, thực hiện đúng thông điệp này.
Tổng cục trưởng Tổng cục DS-KHHGĐ cũng lưu ý về những thách thức, khó khăn khác trong công tác dân số như tốc độ già hóa đang gia tăng nhanh chóng, vấn đề tận dụng cơ cấu dân số vàng và đặc biệt là vấn đề mất cân bằng giới tính khi sinh (GTKS).
Từ năm 2006 đến nay, đây đã trở thành vấn đề “nóng”, ngày càng gia tăng nhanh, phức tạp. Nhìn ngược lại các con số, nếu năm 2010, tỷ số này là 111,2 bé trai/100 bé gái; năm 2011: 111,9/100; năm 2012: 112/100 thì năm 2013 đã lên tới 113,8/100. Sáu tháng đầu năm 2014, dù số sinh giảm nhưng chỉ giảm ở số trẻ em gái, còn trẻ em trai vẫn tăng. Do đó, tỷ số GTKS vẫn chênh lệch mạnh, ước tính con số này đã vượt quá 114/100. Trong khi đó, Chiến lược DS – SKSS đề ra chỉ tiêu năm 2015, tỷ số này không vượt quá 113 bé trai/100 bé gái.
Bàn luận về vấn đề này, TS Dương Quốc Trọng cho rằng: “Chúng ta làm quyết liệt, mạnh mẽ, các phương tiện thông tin đại chúng cũng vào cuộc nhưng dường như chừng đó vẫn chưa đủ sức mạnh để thay đổi tập quán, thói quen, hành vi thích sinh con trai của người dân. Chúng ta vẫn chưa ngăn chặn được tốc độ gia tăng mạnh mẽ của tỷ số GTKS. Nếu trong thời gian tới, chúng ta không làm quyết liệt vấn đề này thì sẽ để lại những hệ lụy vô cùng nặng nề. Bởi công tác dân số không chỉ là đáp ứng những vấn đề của ngày hôm nay, mà quan trọng hơn là đáp ứng những vấn đề tương lai sau này. Điều đó đã được khẳng định tại Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 khóa VII: Công tác dân số là vấn đề chiến lược, mang tính lâu dài”.
Chia sẻ về mục tiêu số 1 trong Chiến lược Dân số và sức khỏe sinh sản – vấn đề cải thiện và nâng cao chất lượng dân số, TS Dương Quốc Trọng trăn trở: “Vấn đề chất lượng dân số hiện nay hầu như chưa có sự cải thiện đáng kể. Mặc dù các chỉ tiêu trong Chương trình mục tiêu giao cho ngành Dân số, như tỷ lệ sàng lọc sơ sinh, trước sinh; tư vấn, khám sức khỏe tiền hôn nhân hay giảm tảo hôn, hôn nhân cận huyết, chúng ta đều đạt kết quả khá tốt được nhờ sự chung tay, vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị. Tuy nhiên, còn nhiều vấn đề khác của chất lượng dân số nói chung, trong đó có chất lượng nguồn nhân lực của nước ta vẫn còn thua kém rất nhiều so với các nước trong khu vực và trên thế giới”.
Do đó, Tổng cục trưởng Dương Quốc Trọng đã đề nghị các bộ, ban, ngành, đoàn thể, các phóng viên, cơ quan thông tấn báo chí tập trung đẩy mạnh truyền thông, đặc biệt là những vấn đề còn chưa tốt để đáp ứng nhiều hơn yêu cầu thực tiễn. Ngoài ra, Tổng cục trưởng nhấn mạnh về các phương thức truyền thông hiện đại, tận dụng sự tiến độ khoa học kỹ thuật, mạng Internet, nhằm nâng cao hiệu quả truyền thông.
 Nếu không còn Chương trình mục tiêu Quốc gia- công tác dân số sẽ rất khó khăn
Tại Hội thảo, TS Dương Quốc Trọng đề cập một vấn đề rất quan trọng, đó là mới đây, Thủ tướng Chính phủ ban hành Chỉ thị số 23 về lập kế hoạch đầu tư công trung hạn 5 năm 2016-2020. Theo đó, trong giai đoạn này, chỉ thực hiện 2 Chương trình mục tiêu Quốc gia: Giảm nghèo bền vững và Xây dựng nông thôn mới. Ngoài ra, các bộ, ngành đề xuất, phối hợp với Bộ KH&ĐT, Bộ Tài chính có thể xây dựng các chương trình mục tiêu (CTMT) giai đoạn 2016-2020. “Trong giai đoạn tới, nếu không có CTMT về dân số thì các hoạt động sẽ vô cùng khó khăn, vì hiện nay công tác dân số nước ta không có kinh phí nào khác ngoài nguồn CTMT Quốc gia trước đây”. Do đó, Tổng cục trưởng mong các đại biểu đại diện các bộ, ban, ngành, đoàn thể, các nhà báo có tiếng nói ủng hộ cho ngành Dân số có CTMT về dân số, phù hợp với tình hình giai đoạn mới. |
|
Khẩn trương ổn định bộ máy tổ chức
Một vấn đề “nóng” khác được giới thiệu và chia sẻ tại Hội thảo là tổ chức bộ máy ngành Dân số tại cấp huyện, xã còn khá nhiều bất cập. Bàn về vấn đề này, TS Dương Quốc Trọng cho hay: “Ngành Dân số hầu như đồng lòng kiến nghị đưa Trung tâm DS-KHHGĐ là đơn vị trực thuộc UBND cùng cấp quản lý, thay vì trực thuộc Chi cục DS-KHHGĐ như trước đây. Cán bộ dân số cấp xã là viên chức của Trung tâm DS-KHHGĐ, biệt phái làm việc tại UBND xã. Với mô hình này, chúng ta đảm bảo không tăng biên chế, không tăng kinh phí nhưng hiệu quả thì chắc chắn tốt hơn rất nhiều. Hiện nay, Bộ Y tế đang phối hợp với Bộ Nội vụ xây dựng Thông tư mới, thay thế Thông tư 03, 05 cũ”. Do đó, TS Dương Quốc Trọng bày tỏ mong muốn các nhà báo vào cuộc, truyền thông tích cực hiệu quả của mô hình ưu việt này. Bởi mô hình đã được chứng minh hiệu quả qua thời gian thử nghiệm.
Tại Hội thảo, thay mặt lãnh đạo ngành Dân số, TS Dương Quốc Trọng đã trân trọng cảm ơn sự đồng hành và đóng góp của các cơ quan thông tấn báo chí nói chung và các phóng viên gắn bó với công tác DS-KHHGĐ nói riêng trong suốt thời gian qua. Tổng cục trưởng hy vọng trong thời gian tới, ngành Dân số tiếp tục nhận được sự ủng hộ, giúp đỡ của các ban, ngành, đoàn thể, các nhà báo để công tác dân số đạt được kết quả tốt, đóng góp cho sự phát triển KT-XH chung của cả nước. |
Phường Hà Đông: Nhiều hoạt động thiết thực hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về dân số và Ngày Dân số Việt Nam 26/12
Dân số và phát triển - 15 giờ trướcGĐXH - Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về dân số và kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam 26/12/2025, Trạm Y tế phường Hà Đông (Hà Nội) đã triển khai đồng bộ, sâu rộng nhiều hoạt động truyền thông, tư vấn và chăm sóc sức khỏe cho nhân dân trên địa bàn phường, qua đó góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi hành vi và từng bước nâng cao chất lượng dân số trong tình hình mới.
Vì sao nhiều người mới ngoài 40 đã bắt đầu có "mùi người già"? Không phải do ở bẩn như nhiều người vẫn nghĩ
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcVà trái với suy nghĩ phổ biến, hiện tượng này không liên quan nhiều đến chuyện vệ sinh cá nhân.
3 bệnh tim mạch dễ mắc nhất ở phụ nữ từng bị u xơ tử cung
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcMặc dù u xơ tử cung là khối u lành tính nhưng các nhà khoa học tin rằng chúng có chung các con đường sinh học với bệnh tim mạch. Nghiên cứu cho thấy, phụ nữ bị u xơ tử cung có nguy cơ mắc bệnh tim cao hơn đáng kể so với những người không bị bệnh này.
Không phải loãng xương, đây mới là bệnh nguy hiểm dễ mắc ở phụ nữ khi mãn kinh
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcNhiều phụ nữ lo sợ loãng xương khi mãn kinh nhưng bệnh tim mạch mới là 'kẻ giết người thầm lặng' nguy hiểm nhất, vì vậy chị em không nên chủ quan.
Cách nhận biết sớm nhất dấu hiệu thai ngoài tử cung để tránh nguy hiểm
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcNhận biết sớm dấu hiệu thai ngoài tử cung là yếu tố 'sống còn' giúp thai phụ tránh biến chứng. Với sự tham vấn của chuyên gia, bài viết dưới đây sẽ giúp nhận diện chính xác các cơn đau cảnh báo và lộ trình xử trí kịp thời.
Công tác dân số Việt Nam: Từ 'kế hoạch hóa gia đình' đến chiến lược phát triển bền vững
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcGĐXH - Ngày Dân số Việt Nam (26/12) năm nay mang ý nghĩa đặc biệt quan trọng: Quốc hội vừa thông qua Luật Dân số ngày 10/12/2025, mở đường cho công tác dân số bước vào giai đoạn mới trong bối cảnh với những thành tựu và thách thức đan xen.
Quảng Ninh: Tuyên truyền nâng cao nhận thức cộng đồng về Dân số và Phát triển
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcGĐXH - Dù gặp nhiều khó khăn do sáp nhập địa giới hành chính và biến động dân số, công tác Dân số và phát triển của xã Quảng Hà, Quảng Ninh vẫn đạt nhiều kết quả tích cực nổi bật ở các lĩnh vực truyền thông, sử dụng dịch vụ kế hoạch hóa gia đình, sàng lọc trước sinh-sơ sinh và chăm sóc sức khỏe người cao tuổi.
Người phụ nữ sinh con khỏe mạnh ở tuổi 53 sau 22 năm vô sinh
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcGĐXH - Bé Mơ chào đời là thành quả kiên trì của cặp vợ chồng vô sinh và tiến bộ y khoa trong hỗ trợ sinh sản.
6 dấu hiệu nghi ngờ mắc u xơ tử cung
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcU xơ tử cung có thể gây nhiều biến chứng, vì vậy chị em không nên chủ quan với những dấu hiệu nghi ngờ. Cần đi khám chuyên khoa sớm để được chẩn đoán chính xác và điều trị can thiệp kịp thời.
Cơn ác mộng thầm lặng: Nóng bừng và vã mồ hôi ban đêm ở nam giới trung niên
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcKhi nhắc đến khái niệm 'bốc hỏa' hay 'vã mồ hôi ban đêm', người ta thường nghĩ đến phụ nữ trong thời kỳ tiền mãn kinh. Tuy nhiên, đây cũng là một tình trạng phổ biến và gây ra không ít phiền toái cho nam giới khi bước vào độ tuổi trung niên từ 40 đến 60 tuổi.
Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.
