Hà Nội
23°C / 22-25°C

Tủ sách cổ 500 năm tuổi

Thứ bảy, 09:46 07/04/2012 | Xã hội

GiadinhNet - Được lưu truyền suốt 5 đời ở dòng họ Lê Mai, tủ sách "Thư gia Vạn Ninh Đường" được đánh giá là tủ sách cổ nhất của tỉnh Thanh Hóa tính tới hiện tại.

Tủ sách với số lượng lên tới gần 600 cuốn bao gồm sách Nôm, Hán văn, thuộc nhiều loại: Văn, sử, khoa học…; Trong số có nhiều cuốn có niên ại từ thế kỷ XVII. Nhưng sự tàn phá của thời gian, phương thức bảo quản thô sơ, tủ sách này đang đứng trước nguy cơ biến mất.
 

Tủ sách Thư gia Vạn Ninh Đường đã được họ Lê Mai lưu giữ 5 đời nay với hơn 150 năm. Ảnh: H.V

 
Tủ sách "vàng" của xứ Thanh
 

Hiện tại, Thư gia Vạn Ninh Đường vẫn được ông Bửu cất giữ cẩn thận, nhưng việc bảo quản bằng phương pháp thủ công nên đến bây giờ hơn 70% trong số 600 cuốn sách đã bị hư hỏng, hơn 20 cuốn đã bị bục nát hoàn toàn, mặc dù bị bục nát hoàn toàn nhưng ông Bửu vẫn bọc báo rồi cất cẩn thận như một vật quý.

Nghe tương truyền nhà ông Lê Mai Bửu có một tủ sách cổ quý hơn vàng, chúng tôi đã tìm đến để tận mục sở thị. Ông Bửu là một nhà giáo đã nghỉ hưu hơn hai mươi năm nay, trú ở thôn Đồng Lạc, xã Hoằng Trạch, huyện Hoằng Hóa, tỉnh Thanh Hóa.

Tận mắt được ông Bửu mở tủ sách cho xem, chúng tôi thực sự "choáng". Tủ sách chứa gần 600 cuốn sách Nôm, Hán văn với nhiều chủng loại như: Văn, sử, khoa học... Chiếm số lượng lớn nhất là các cuốn sách về Y học cổ truyền Phương Đông với số lượng lên tới 300 cuốn, cùng hàng trăm loại sách quý viết về lịch sử phong tục ở các địa phương trong cả nước. Hơn 60% số sách trong tủ in bằng Hán Văn, số còn lại là sách Việt Nam được in khắc và viết tay.

Trong số 600 cuốn sách này, cuốn có niên đại cổ nhất vào thế kỷ XVII, như cuốn "Lã Đường Di Cảo" và cuốn sách có giá trị là cuốn “Kim Vân Kiều quảng tập truyện”, in năm Giáp Thìn đời vua Thành Thái. Cuốn sách cổ “Kim Vân Kiều quảng tập truyện” là một trong mười văn bản Truyện Kiều đã được công bố và có giá trị nhất từ trước đến nay. Năm 2007, cuốn sách được các nhà nghiên cứu về Truyện Kiều chụp ảnh và dịch ra tiếng Việt.
 

Cuốn Kim Vân Kiều truyện, được đánh giá là có giá trị nhất.

Năm 2007, cuốn Kim Vân Kiều truyện được Hội bảo tồn di sản Hán Nôm in lại thành một bản mới.


Tò mò chúng tôi hỏi về nguồn gốc lưu giữ của gần 600 cuốn sách cổ này, ông Bửu cho biết, tủ sách “Thư gia Vạn Ninh Đường” được lưu truyền ở dòng họ Lê Mai đã 5 đời nay. Theo ông Lê Mai Quảng - đời thứ tư, bố ông Bửu truyền lại. Cụ Lê Mai Bình là một nhà Nho học, ngày đêm lo dùi mài kinh sử, để mai này đỗ đạt thành danh phò vua giúp nước nên bao nhiêu gia sản cơ nghiệp cụ đều dồn vào mua sách, nhưng không may là cụ không đỗ đạt.
 
Tiếp đến là đời ông Lê Mai Lễ cũng tiếp tục sự nghiệp dùi mài kinh sử nhưng cũng không thành danh. Đến đời thứ 3 là ông Lê Mai Đăng, ông không theo hướng đi của bố và ông mà ông theo nghề y  do đó ông đã tìm mua những loại sách có liên quan đến y học, và đến đời ông Lê Mai Bửu ngày nay...
 
Cần có cách bảo quản kịp thời
 
Nhiều nhà khoa học, các Viện nghiên cứu Trung ương và Thanh Hoá đã tới xem xét khảo cứu đánh giá: Đây là tủ sách Hán Nôm phong phú về chủng loại, có giá trị văn hoá lịch sử của dân tộc Việt Nam nói chung và lịch sử phong tục địa phương Thanh Hoá nói riêng.

Để bảo vệ sách không bị ướt, ẩm mốc, rách nát, gia đình ông Bửu đã phải bọc kỹ rồi bỏ vào tủ gỗ khóa cẩn thận. Ông tâm sự: “Thời chiến tranh, nhiều người ở tỉnh Thanh Hóa đã đem sách chữ Hán Nôm ra đốt vì sợ "mang họa vào thân". Bố con tôi phải đào hầm đưa sách đi cất giấu, cương quyết không để cho bom đạn, kẻ thù tàn phá tủ sách của gia đình.
 

Nhiều cuốn sách do thời gian cùng với cách bảo quản thủ công khiến các chữ trong sách ngày một mờ đi.

 
Thời gian đầu chưa biết nhiều về cách bảo quản sách cổ, thỉnh thoảng trời nắng, tôi lại lấy sách ra ngoài phơi. Mãi sau này tôi mới nhận ra rằng, càng phơi nắng thì sách càng nhanh hư vì giấy sáp không được phơi nắng nhiều, phơi nhiều giấy sẽ nhanh nhàu, mất chữ. Cũng từ đó tôi  rút kinh nghiệm, chỉ phơi sách ở những nơi râm mát và che đậy rất cẩn thận”.
 

Để bảo quản sách ngoài bọc kỹ cất cẩn thận vào tủ, ông Bửu còn phải để vôi bột dưới gầm tủ để hút ẩm.


Khi hỏi về nguyện vọng của gia đình để lưu giữ tủ sách quý ông Bửu tâm sự: " Tủ sách này là kho trí thức chung của nhân loại, gia đình tôi chỉ là người lưu giữ thôi. Bây giờ gia đình chỉ mong sao tủ sách cổ này được các nhà khoa học, các nhà nghiên cứu về khai thác kho trí thức này, tôi nghĩ nếu không kịp thời khai thác thì số sách quý sẽ bị hư hỏng theo thời gian. Đặc biệt là gần 300 cuốn sách Y học cổ truyền Phương Đông vẫn đang còn nằm chất đống trong tủ mà không được nghiên cứu, tôi thấy tiếc quá".
 
Hoàng Văn
thuctap
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Diễn biến mới nhất vụ hai mẹ con tử vong bất thường trong ngôi nhà bốc cháy ở Thanh Hóa

Diễn biến mới nhất vụ hai mẹ con tử vong bất thường trong ngôi nhà bốc cháy ở Thanh Hóa

Xã hội - 3 giờ trước

GĐXH - Bước đầu cơ quan chức năng nhận định B. V. G. đã phóng hỏa đốt nhà khiến người mẹ đẻ ngủ dưới tầng 1 chết cháy, sau đó dùng dao tự sát.

Sau 7 tháng thi công, cầu vượt sông Đáy ở Nam Định đang dần lộ diện

Sau 7 tháng thi công, cầu vượt sông Đáy ở Nam Định đang dần lộ diện

Đời sống - 3 giờ trước

GĐXH - Sau khi hoàn thiện cầu vượt sông Đáy nối Nam Định và Ninh Bình có tổng mức đầu tư 1.450 tỷ đồng sẽ rút ngắn thời gian cũng như quãng đường di chuyển từ khu vực phía Nam 3 tỉnh Ninh Bình, Nam Định, Thái Bình đi Hải Phòng, giúp phát triển kinh tế địa phương.

Hàng triệu phụ huynh Hà Nội cần nắm rõ chi tiết các khoản thu và mức thu dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục

Hàng triệu phụ huynh Hà Nội cần nắm rõ chi tiết các khoản thu và mức thu dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục

Giáo dục - 4 giờ trước

GĐXH - Hà Nội quy định rõ danh mục các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu chi đối với các dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục. Vậy các khoản thu và mức thu được quy định thế nào?

Hà Nội sẽ có cả 'rừng trúc' xung quanh hồ Trúc Bạch

Hà Nội sẽ có cả 'rừng trúc' xung quanh hồ Trúc Bạch

Đời sống - 4 giờ trước

GĐXH - Vườn hoa Trúc Bạch (Ba Đình, Hà Nội) sẽ được trồng thêm nhiều rặng trúc, kết hợp chỉnh trang đô thị, mở rộng không gian đi bộ, phục vụ các hoạt động quảng bá văn hóa, giới thiệu ẩm thực.

Khối không khí lạnh tràn về có gây mưa rét ở Hà Nội và miền Bắc?

Khối không khí lạnh tràn về có gây mưa rét ở Hà Nội và miền Bắc?

Đời sống - 6 giờ trước

GĐXH - Theo dự báo thời tiết, không khí lạnh yếu kết hợp với vùng hội tụ gió trên cao sẽ gây mưa ra một đợt mưa dông diện rộng ở các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Thời tiết nhiều nơi mát mẻ.

Tuyên dương 5 học sinh trả lại đồ cho người đánh rơi

Tuyên dương 5 học sinh trả lại đồ cho người đánh rơi

Giáo dục - 7 giờ trước

Sau khi nhặt được đồ, 5 học sinh Trường THCS Nguyễn Trãi (huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị) thông báo cho cơ quan chức năng để trả lại người đánh rơi.

Điện Biên Phủ rực rỡ cờ hoa trước ngày diễu binh, diễu hành

Điện Biên Phủ rực rỡ cờ hoa trước ngày diễu binh, diễu hành

Đời sống - 7 giờ trước

Những ngày này, các tuyến đường phố, địa điểm công cộng, quảng trường... ở thành phố Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên) được trang hoàng rực rỡ với biểu ngữ, cờ, hoa... trước thềm Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).

Đầu tháng 5/2024, đã có 200 trường công bố xét tuyển đại học bằng học bạ THPT năm 2024

Đầu tháng 5/2024, đã có 200 trường công bố xét tuyển đại học bằng học bạ THPT năm 2024

Giáo dục - 7 giờ trước

GĐXH – Tính đến đầu tháng 5/2024, đã có khoảng 200 trường công bố xét tuyển đại học bằng học bạ năm 2024. Dưới đây là danh sách chi tiết và mới nhất.

Kết quả xổ số - KQXS hôm nay thứ Hai, ngày 6/5/2024

Kết quả xổ số - KQXS hôm nay thứ Hai, ngày 6/5/2024

Đời sống - 7 giờ trước

GĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Hai ngày 6/5/2024: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB như thế nào? Mời độc giả cập nhật kết quả ngay dưới đây.

5 lưu ý mà mọi sinh viên năm cuối cần phải nắm được nếu muốn trúng tuyển vào các doanh nghiệp lớn

5 lưu ý mà mọi sinh viên năm cuối cần phải nắm được nếu muốn trúng tuyển vào các doanh nghiệp lớn

Đời sống - 8 giờ trước

GĐXH - Cơ hội làm việc tại các công ty, doanh nghiệp lớn ngay sau khi tốt nghiệp là mục tiêu mà hầu hết sinh viên đều mong muốn.

Tin sáng 6/5: Trần tình của người phụ nữ đạp cư dân ở chung cư tại Hà Nội; 'Lật Mặt' thu hơn 1.000 tỷ đồng, vợ chồng Lý Hải - Minh Hà bỏ túi bao nhiêu?

Tin sáng 6/5: Trần tình của người phụ nữ đạp cư dân ở chung cư tại Hà Nội; 'Lật Mặt' thu hơn 1.000 tỷ đồng, vợ chồng Lý Hải - Minh Hà bỏ túi bao nhiêu?

Thời sự

GĐXH - Người phụ nữ đạp cư dân ở chung cư tại Hà Nội gây xôn xao thời gian qua là con gái của ông Đặng Hồng Minh – Phó Ban quản trị tòa nhà Đồng Phát - Park View Tower; trên thực tế, nhà rạp, nhà phát hành lấy khoảng 60% doanh thu bộ phim chiếu rạp. Và với bảy phần phim Lật Mặt, Lý Hải thực nhận khoảng 240 tỷ đồng, chưa kể đến thuế TNCN, chi phí tài chính và lãi vay... (nếu có).

Top