Vụ Nguyên Phó chủ nhiệm Văn phòng chính phủ Vũ Đình Thuần bị bắt: Hơn 3.700 tỉ đồng chảy về đâu?

>> Bắt nguyên phó chủ nhiệm Văn phòng chính phủ

5 năm, chỉ có 3 phần mềm được thử nghiệm

Trước khi thực hiện lệnh bắt giữ, cơ quan điều tra Bộ Công an đã khởi tố vụ án kinh tế liên quan đến các sai phạm xảy ra tại PMU 112. Cùng bị khởi tố, bắt tạm giam với ông Vũ Đình Thuần còn có ông Lương Cao Sơn - chuyên viên Văn phòng Chính phủ (VPCP), thư ký ban chỉ đạo điều hành PMU 112; ông Hoàng Đăng Bảo - chuyên viên Vụ Hành chính, Văn phòng Chính phủ; ông Nguyễn Đức Giao - Giám đốc Nhà xuất bản Tư Pháp (Bộ Tư pháp); ông Bùi Duy Hồng - Phó phòng kế hoạch NXB Tư Pháp; hai Phó Tổng giám đốc Tổng công ty Phát hành sách là bà Nguyễn Thị Phương Hoa và bà Nguyễn Thị Minh Thiệu; bà Ngô Thị Nhâm - Phó phòng Kinh doanh Tổng công ty Phát hành sách. Cơ quan điều tra đã khám xét nơi ở, nơi làm việc của 7 bị can, thu giữ một số tài liệu quan trọng liên quan đến việc thực hiện Đề án 112.

Gọi là đại dự án vì ngày 25/7/2001, Thủ tướng Chính phủ ban hành Quyết định 112/2001/QĐ-TTg phê duyệt Đề án tin học hóa quản lý hành chính nhà nước giai đoạn 2001-2005.

Tin học hóa quản lý hành chính nhà nước được hiểu là việc ứng dụng công nghệ thông tin vào quá trình quản lý của hệ thống các cấp hành chính nhà nước.

Thủ  tướng  giao Văn phòng Chính phủ chủ trì, phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính, Ban Tổ chức - Cán bộ Chính phủ, Bộ Khoa học, Công nghệ và Môi trường hướng dẫn các bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ, ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương triển khai thực hiện.

Quá trình triển khai sau này, ông Vũ Đình Thuần, lúc ấy là Phó Chủ nhiệm VPCP được giao làm Trưởng ban điều hành dự án (ngày 1/5/2006 ông Vũ Đình Thuần chính thức rời khỏi vị trí Trưởng ban điều hành dự án 112 theo Quyết định của Thủ tướng Chính phủ). Bắt tay vào thực hiện, đã có nhiều hạng mục của dự án được triển khai.

Nhưng theo đánh giá của Chính phủ thì sau 5 năm triển khai, đề án này đã  bị phá sản, chỉ có 3 phần mềm gồm thông tin điện tử tổng hợp kinh tế - xã hội, quản lý văn bản và hồ sơ công việc, trang thông tin điện tử phục vụ điều hành được thử nghiệm tại 27 tỉnh, thành và 15 bộ, ngành.

Theo một báo cáo của  Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường của Quốc hội, kết quả giám sát việc thực hiện Đề án tin học hóa quản lý hành chính nhà nước giai đoạn 2001- 2005 đã khẳng định đây là đề án có phạm vi, đối tượng và ảnh hưởng rất rộng đến hoạt động của các cơ quan nhà nước thông qua việc ứng dụng công nghệ thông tin (CNTT), nhưng việc triển khai đề án còn chậm, kết quả chưa đạt được như các mục tiêu của đề án đã đề ra, còn nhiều bất cập... Vẫn theo kết quả giám sát trên thì Đề án 112 không đạt được mục tiêu, bởi dù ban điều hành không có chức năng quản lý nhà nước về CNTT nhưng vẫn tổ chức thẩm định các dự án phần mềm và hướng dẫn ban điều hành các tỉnh thẩm định thiết kế kỹ thuật, tổng dự toán, trái với nghị định, qui định về quản lý đầu tư xây dựng cơ bản, tạo nên tình trạng “vừa đá bóng vừa thổi còi” trong đầu tư CNTT. Thậm chí, Ban chỉ đạo quốc gia về CNTT cũng không chỉ đạo, bao quát được Đề án 112.

Liên quan đến vấn đề kinh phí và phân cấp đầu tư cho đề án 112, báo cáo cho rằng việc phân cấp đầu tư được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt trong đề án rõ ràng và tạo điều kiện chủ động cho các bộ, ngành, địa phương. Nhưng trong quá trình chỉ đạo, do Ban điều hành Đề án 112 của Chính phủ không định được khung chuẩn các hệ thống tin học hóa của các các bộ, ngành, địa phương, không xác định được mức đầu tư sàn nên dẫn tới tình trạng các bộ, ngành, địa phương tùy tiện đầu tư. Có bộ, ngành, địa phương đầu tư rất lớn; có nơi lại ít quan tâm, hầu như không đầu tư gì thêm ngoài nguồn từ kinh phí trung ương cấp về. Không ít địa phương cố gắng “tranh thủ”, đồng thời ỷ lại vào ngân sách trung ương, ỷ lại vào phương án triển khai, không chú trọng đúng mức tới hiệu quả đầu tư. Ngay kinh phí trung ương cũng không dự trù sát mà chỉ nêu “không dưới 1.000 tỉ đồng” trong khi Ban điều hành Đề án 112 ở trung ương không nắm được các bộ, ngành, địa phương đầu tư thêm bao nhiêu. Ban điều hành đề án báo cáo tính đến tháng 9/2003 số tiền đầu tư cho đề án đã là 3.730 tỉ đồng. Rất nhiều người đặt câu hỏi: Hơn 3.700 tỉ đồng ấy đã chảy vào những nơi nào? Bao nhiêu phần trăm số đó chảy đúng mục đích?

Người nhận cũng đau đầu!

Ngày 19/4/2007, sau buổi làm việc với Ban điều hành Đề án 112 và lãnh đạo một số bộ ngành liên quan về đề án này, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Tấn Dũng đã yêu cầu ngừng triển khai Đề án 112. Ban điều hành Đề án phải tiến hành tổng kết, nghiêm túc kiểm điểm việc không hoàn thành mục tiêu, nhiệm vụ; khẩn trương thực hiện kiểm toán, giải quyết những vấn đề tồn tại, liên quan.

Tiếp đó, Bộ Thông tin và Truyền thông được giao nhiệm vụ tiếp nhận các kết quả của đề án. Và theo Bộ này thì tài sản có được sau 5 năm triển khai Đề án tin học hóa quản lý hành chính nhà nước gồm phần mềm dùng chung, PC, thiết bị... sẽ được phát miễn phí cho các bộ, ban, ngành.

Tuy nhiên, không mấy đơn vị mặn mà với ý tưởng này. Nhiều ý kiến cho rằng, đây cũng là hình thức để đánh giá thực tế những gì Đề án 112 đã làm được và nếu có sức sống, nó sẽ lan toả. Trường hợp không thể tồn tại, Bộ Thông tin và Truyền thông sẽ có kế hoạch tiếp tục hoàn thiện các phần mềm đó, sau khi nhận được bàn giao từ Ban điều hành 112.

Chúng tôi sẽ tiếp tục trở lại vụ án nghiêm trọng này khi có thêm thông tin từ cơ quan điều tra và các đơn vị, bộ, ngành liên quan.

Ngọc Tước