3 tác dụng phụ đáng ngạc nhiên khi ăn quá nhiều chất xơ
Chất xơ là một thành phần quan trọng trong chế độ ăn uống, tuy nhiên, việc tiêu thụ quá nhiều có thể dẫn đến một số tác hại. Hãy bổ sung chất xơ một cách hợp lý để tận hưởng tối đa lợi ích của nó.
Chất xơ là một thành phần thiết yếu trong chế độ ăn lành mạnh mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe.
Chất xơ cần thiết cho đường tiêu hóa khỏe mạnh, hỗ trợ giảm cholesterol, bảo vệ tim mạch, tốt cho hệ vi sinh vật đường ruột và kiểm soát cân nặng, huyết áp và lượng đường trong máu. Chất xơ cũng có thể làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và người ta đã chứng minh rằng nó có thể bảo vệ chống lại một số bệnh ung thư, bao gồm cả ung thư ruột kết.
Nghe có vẻ tuyệt vời nhưng điều đó có nghĩa là bạn nên ăn càng nhiều chất xơ càng tốt? Ăn quá nhiều chất xơ có hại không? Cùng tìm hiểu về những tác dụng phụ có thể xảy ra khi thường xuyên ăn quá nhiều chất xơ và cách khắc phục.
1. Ăn nhiều chất xơ có thể gây táo bón
Mọi người thường chỉ nghĩ rằng khi không cung cấp đủ chất xơ sẽ gây táo bón. Nhưng thực sự là, khi cơ thể nạp quá nhiều chất xơ (nhất là loại chất xơ hòa tan) mà không cung cấp đủ nước sẽ gây tác dụng ngược là tình trạng táo bón nặng hơn.
Ăn quá nhiều chất xơ mà không cung cấp đủ nước sẽ gây táo bón.
Khi muốn tăng lượng chất xơ hòa tan để giúp giảm cholesterol và cải thiện việc kiểm soát lượng đường trong máu cần lưu ý nên bổ sung chất xơ một cách từ từ để tránh bị đầy hơi. Đồng thời nên uống nhiều nước vì nước giúp cơ thể tiêu hóa chất xơ, giảm táo bón bằng cách tăng khối lượng và làm mềm phân.
Theo chuyên gia dinh dưỡng Kristi Ruth được chứng nhận tại Hoa Kỳ, tác giả cuốn sách "The Everything Mom's Guide to Prenatal Nutrition" (Hướng dẫn toàn diện về dinh dưỡng cho mẹ bầu) cho biết: Vì chất xơ hấp thụ nước từ ruột nên cần uống đủ nước để giúp cơ thể tiêu hóa chất xơ, giảm táo bón bằng cách tăng khối lượng phân. Nếu tăng lượng chất xơ cũng nên tăng lượng chất lỏng và đảm bảo uống đủ nước mỗi ngày.
2. Quá nhiều chất xơ cũng có thể gây tiêu chảy
Việc tiêu thụ quá nhiều chất xơ đột ngột hoặc không hợp lý có thể dẫn đến một số vấn đề tiêu hóa, bao gồm cả tiêu chảy. Ăn quá nhiều chất xơ có thể gây tiêu chảy, tích tụ ở đại tràng và kích thích tiêu hóa nhiều lần. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, phần lớn điều này không chỉ liên quan đến việc bạn ăn bao nhiêu mà còn liên quan đến loại thức ăn cụ thể.
Chuyên gia Ruth lý giải, nếu tăng lượng chất xơ quá nhanh, bạn có thể bị tiêu chảy. Điều này là do chất xơ (đặc biệt là chất xơ không hòa tan) làm mềm phân và có tác dụng nhuận tràng . Vì vậy, nên cân nhắc tăng dần lượng chất xơ ăn vào để hệ thống tiêu hóa có thời gian để điều chỉnh. Tốt nhất nên cố gắng đạt được sự cân bằng giữa chất xơ hòa tan và không hòa tan.
3. Khó chịu hoặc đầy hơi
Quá nhiều chất xơ cũng có thể nhanh chóng làm hỏng một ngày của bạn với cảm giác khó chịu ở dạ dày. Trong một số ít trường hợp, nó có thể gây tắc nghẽn đường ruột.
TS. Paulina Lee, chuyên gia dinh dưỡng chức năng nổi tiếng tại Hoa Kỳ cho biết: Việc vi khuẩn đường ruột của chúng ta tạo ra một số sản phẩm phụ là khí khi nó tiêu hóa thức ăn và chất xơ mà chúng ta tiêu thụ là điều bình thường. Nhưng khi lượng khí gây chướng bụng trở nên khó chịu, thì bạn cần phải đánh giá lại mức tiêu thụ chất xơ của mình. Để giải quyết vấn đề, nên nạp thêm chất lỏng, tập thể dục và thay đổi chế độ ăn uống giúp cơ thể quen với việc tiêu thụ nhiều chất xơ hơn.
Khi ăn nhiều chất xơ nên uống đủ nước và tập thể dục để cơ thể dễ tiêu hóa hơn.
4. Nên ăn bao nhiêu chất xơ?
Chất xơ là thành phần cần thiết của bất kỳ chế độ ăn kiêng nào và có thể giúp đóng góp cho sức khỏe tổng thể. Lượng chất xơ cung cấp cho cơ thể mỗi ngày liên quan trực tiếp với sức khỏe đường ruột. Theo các khuyến cáo dinh dưỡng, phụ nữ nên tiêu thụ 21 - 25g chất xơ mỗi ngày, trong khi nam giới được khuyến khích tiêu thụ 30 - 38g mỗi ngày.
Cần lưu ý, không nên để cơ thể rơi vào tình trạng thừa chất xơ. Các chuyên gia dinh dưỡng cho biết người bổ sung từ 70g chất xơ mỗi ngày có nguy cơ gây hại đến sức khỏe.
5. Phân biệt chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan
Chất xơ có trong hầu hết các loại thực phẩm nguồn gốc thực vật. Có 2 loại chất xơ là chất xơ hòa tan và chất xơ không hòa tan.
| Đặc điểm | Chất xơ hòa tan | Chất xơ không hòa tan |
| Khả năng hòa tan | Hòa tan trong nước, tạo thành chất gel mềm | Không hòa tan trong nước |
| Nguồn thực phẩm | Yến mạch, trái cây (táo, cam, chuối), rau củ quả (bông cải xanh, cà rốt), đậu, đậu nành, đậu ngự, đậu tây, hạt,... | Ngũ cốc nguyên cám, khoai tây, các loại đậu, quả hạch, rau củ,... |
| Tác dụng | Hấp thụ độ ẩm, giúp phân mềm hơn và dễ đi ngoài hơn. Hỗ trợ tiêu hóa, kiểm soát lượng đường trong máu, giảm cholesterol, tạo cảm giác no lâu. | Không hấp thụ độ ẩm, nhưng bổ sung số lượng lớn vào phân và tăng tốc độ di chuyển thức ăn qua ruột. Chất xơ không hòa tan có thể có lợi cho chứng táo bón, tăng cường sức khỏe đường ruột. |
Chế độ ăn uống cân bằng, đa dạng và đầy đủ dinh dưỡng là điều quan trọng để duy trì sức khỏe đường ruột tốt. Ăn nhiều loại thực phẩm giàu chất xơ khác nhau để cung cấp đầy đủ các loại chất xơ cần thiết.
Danh sách trái cây, rau và ngũ cốc có nhiều chất xơ (số gam/mỗi cốc khoảng 200g)
Hoa quả | Rau củ | Đậu và các loại hạt |
|---|---|---|
| Quả mâm xôi: 8g | Cải rổ: 8g | Đậu đen: 16,6g |
| Quả việt quất: 4g | Atiso: 7g | Đậu xanh: 12,5g |
| Quả anh đào: 3g | Bông cải xanh: 5g | Đậu thận: 11g |
| Dâu tây: 3g | Rau chân vịt: 4g | Đậu xanh: 9g |
| Mơ: 3g | Bí ngòi: 2g | Đậu Hà Lan: 4g |
| Đào: 2g | Đậu bắp: 4g | Quinoa: 5g |
| Mận: 2g | Măng tây: 4g | Bột yến mạch: 4g |
| Dưa lưới: 2g | Củ cải: 4g | Gạo lứt: 3g |
| Chuối: 5g | Cà chua: 2g | Gạo trắng: ~1g |
| Táo: 6g | Khoai lang: 3,75g | Hạt kê: 2g |
*Nguồn: Trung tâm Dữ liệu Thực phẩm Bộ Nông nghiệp Hoa Kỳ (USDA)
Nếu bạn gặp các vấn đề tiêu hóa sau khi tăng lượng chất xơ, hãy giảm lượng chất xơ hoặc điều chỉnh chế độ ăn uống phù hợp. Nhai kỹ thức ăn sẽ giúp phân hủy chất xơ một cách cơ học thành những mảnh nhỏ hơn, giúp chất xơ di chuyển qua đường tiêu hóa dễ dàng hơn.
Tế bào ung thư 'sợ' gì nhất trong mâm cơm nhà bạn: 3 loại rau đang bán rẻ đầy chợ, người Việt nên ăn nhiều hơn
Sống khỏe - 2 giờ trướcGĐXH - Một chế độ ăn uống khoa học với những thực phẩm giàu chất chống oxy hóa có thể hạn chế sự phát triển của tế bào ung thư.
Tại sao ngày càng nhiều người suy thận?: Hóa ra 'sát thủ' hủy diệt thận đang ở trên mâm cơm hàng ngày
Sống khỏe - 5 giờ trướcGĐXH - Tại sao nhiều người bị suy thận khi còn trẻ? Câu trả lời nằm ở chính những gì chúng ta đưa vào miệng mỗi ngày.
Vì sao người bệnh ung thư không nên uống vitamin C khi đang hóa trị?
Sống khỏe - 5 giờ trướcSử dụng vitamin C khi đang dùng thuốc hóa trị là một vấn đề phức tạp và vẫn còn đang được nghiên cứu. Có một số lo ngại mà các chuyên gia y tế thường khuyên không nên dùng vitamin C khi đang dùng thuốc hóa trị.
Người phụ nữ suy thận cấp vì uống thứ nước 'vạn người mê', bác sĩ chỉ ra 4 loại đồ uống cần đặc biệt cảnh giác
Bệnh thường gặp - 7 giờ trướcGĐXH - Trong làn sóng sống khỏe, ăn sạch đang lan rộng, nhiều người tin rằng những thực phẩm “tự nhiên”, giàu chất xơ và men vi sinh luôn an toàn tuyệt đối. Tuy nhiên, thực tế y khoa đang cho thấy một nghịch lý đáng sợ: không ít ca suy thận nghiêm trọng lại bắt nguồn từ những món đồ uống được gắn mác “healthy”.
Tưởng con sốt phát ban, bà mẹ tá hỏa khi bác sĩ kết luận tay chân miệng
Mẹ và bé - 11 giờ trướcMột bà mẹ trẻ không khỏi bất ngờ khi con trai 2 tuổi được chẩn đoán mắc tay chân miệng dù đang giữa mùa đông, thời điểm nhiều người vẫn nghĩ bệnh đã “qua mùa”.
Người đàn ông 49 tuổi suy thận sau nhiều năm ăn uống chủ quan: 'Tôi đã khuyên nhưng anh ấy không nghe'
Sống khỏe - 11 giờ trướcGĐXH - Suy thận không xảy ra trong một sớm một chiều mà là hậu quả tích lũy của những thói quen sinh hoạt và ăn uống tưởng chừng vô hại.
Các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, giàu chất sắt cho trẻ
Sống khỏe - 11 giờ trướcGĐXH - Tùy thuộc vào thói quen ăn uống hàng ngày, bạn có thể lựa chọn các thực phẩm giàu chất dinh dưỡng, giàu chất sắt trong danh sách dưới đây.
Mùa đông nên ăn gì để giảm cân? Gợi ý thực phẩm giúp giữ dáng mà không phải nhịn ăn
Sống khỏe - 13 giờ trướcGĐXH - Mùa đông khiến nhiều người dễ tăng cân vì cảm giác thèm ăn và ít vận động hơn. Tuy nhiên, theo các chuyên gia dinh dưỡng, nếu lựa chọn đúng thực phẩm trong bữa ăn hằng ngày, bạn vẫn có thể kiểm soát cân nặng hiệu quả mà không cần ép mình ăn kiêng khắc nghiệt. Vậy nên ăn gì trong mùa lạnh để vừa đủ năng lượng, vừa hạn chế tích mỡ?
Tế bào ung thư 'thích' gì nhất? Cảnh báo 1 môi trường thuận lợi cho chúng phát triển
Sống khỏe - 13 giờ trướcGĐXH - Một thói quen ăn uống hằng ngày vô tình tạo điều kiện thuận lợi cho quá trình khởi phát và phát triển của tế bào ung thư nếu kéo dài.
Không phải ai cũng biết: Mật ong uống buổi sáng khác hoàn toàn buổi tối
Sống khỏe - 14 giờ trướcMật ong là thực phẩm quen thuộc trong nhiều gia đình Việt, nhưng thời điểm sử dụng lại quyết định lớn đến hiệu quả đối với sức khỏe. Uống mật ong buổi sáng hay buổi tối không giống nhau, bởi mỗi khung giờ gắn liền với nhịp sinh học, tiêu hóa và điều hòa năng lượng của cơ thể.
Người phụ nữ suy thận giai đoạn 3 vì lý do nhiều người mắc phải nhưng ít khi nghĩ tới
Sống khỏeGĐXH - Cái gì quá mức cũng không tốt, thậm chí phản tác dụng. Kiểu bồi bổ của người phụ nữ này khiến thận "sợ" chẳng kém gì nhịn tiểu hay uống nhiều bia rượu.
