Các tỉnh miền núi phía Bắc sẽ không thiếu bác sỹ

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến thăm hỏi động viên các bác sỹ trẻ tình nguyện công tác tại các vùng sâu, vùng xa, đặc biệt khó khăn tại các tỉnh miền núi phía Bắc. Ảnh: Xuân Thắng

Những chuyển biến tích cực

Vùng trung du và miền núi phía Bắc bao gồm 14 tỉnh: Lạng Sơn, Cao Bằng, Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Điện Biên, Sơn La, Bắc Giang, Thái Nguyên, Bắc Kạn, Tuyên Quang, Phú Thọ, Yên Bái, Hòa Bình và 21 huyện phía Tây của hai tỉnh Thanh Hóa, Nghệ An có vị trí chiến lược đặc biệt quan trọng về kinh tế xã hội, chính trị, quốc phòng an ninh của đất nước. Tuy vậy, đây lại là vùng nghèo và khó khăn bậc nhất cả nước.

Nhằm củng cố, hoàn thiện mạng lưới y tế cơ sở, trong thời gian qua, Bộ Y tế đã phối hợp cùng các tỉnh miền núi phía Bắc tập trung chỉ đạo, củng cố và phát triển hệ thống cung ứng dịch vụ y tế, trọng tâm là y tế cơ sở để phù hợp với thực tế của vùng và bước đầu đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận.

Về các cơ sở khám, chữa bệnh của 14 tỉnh phía Bắc có 56 bệnh viện tuyến tỉnh với 10.048 giường bệnh, 2 bệnh viện da liễu và 9 cơ sở điều dưỡng phục hồi chức năng với 684 giường. Bên cạnh đó, các cơ sở y tế dự phòng cũng được kiện toàn về nhân lực và chất lượng. Tuyến y tế cơ sở gồm tuyến huyện, xã, bản cũng có những bước tiến khả quan.

Chất lượng công tác khám, chữa bệnh ngày càng tăng, thể hiện qua số lượng thu dung, số lượng khám bệnh năm 2012 khoảng 19 triệu lượt người, năm 2013 - 2014 khoảng trên 20 triệu lượt người. Số ngày điều trị nội trú bình quân duy trì ở mức 5,5 - 6,5 ngày và tỷ lệ bệnh nhân chuyển tuyến trên đã được cải thiện đáng kể, đặc biệt sau khi các bệnh viện tuyến huyện được đầu tư từ nguồn trái phiếu Chính phủ.

Bên cạnh đó, khả năng tiếp cận và sử dụng các dịch vụ y tế vùng cũng có nhiều chuyển biến tích cực. Mức độ sử dụng dịch vụ y tế, tỷ lệ phụ nữ có thai được tiêm phòng uốn ván, đỡ đẻ... tăng dần theo từng năm.

Tuy nhiên, y tế các tỉnh miền núi phía Bắc hiện vẫn còn tồn tại nhiều thách thức. Do địa bàn rộng, dân cư thưa thớt, nhiều phong tục tập quán lạc hậu vẫn còn tồn tại nên khả năng tiếp cận dịch vụ y tế của người dân còn hạn chế. Điểm đáng chú ý là hơn 95% dân số trong vùng có bảo hiểm y tế (BHYT), đa số là BHYT hộ nghèo nhưng do kỹ thuật y tế chưa phát triển, số dịch vụ thực hiện được còn hạn chế nên nhiều tỉnh có số kết dư quỹ BHYT rất lớn, thậm chí kết dư tới 50% như Sơn La, Lạng Sơn.

Điều này vừa ảnh hưởng đến khả năng cân đối thu chi, tái đầu tư phát triển cơ sở y tế ở địa phương, vừa ảnh hưởng đến quyền lợi thụ hưởng của người bệnh.

Giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực y tế

Đề án thí điểm “Đưa bác sỹ trẻ tình nguyện về công tác tại các tỉnh miền núi, vùng sâu, vùng xa, biên giới hải đảo, vùng có điều kiện kinh tế xã hội khó khăn (ưu tiên 62 huyện nghèo)” là một sáng kiến nổi bật cho thấy sự quyết tâm cao của Bộ Y tế trong việc giải quyết vấn đề thiếu hụt nguồn nhân lực y tế.

Nhằm đảm bảo tính công bằng trong thụ hưởng dịch vụ y tế tại các vùng, miền trong cả nước, Bộ Y tế đã bắt đầu thí điểm mô hình đưa sinh viên y khoa tốt nghiệp loại khá, giỏi tình nguyện lên công tác tại vùng khó khăn. Thời gian công tác tối thiểu là 3 năm (với nam), 2 năm (với nữ). Hết thời gian trên, các bác sỹ trẻ sẽ được đề nghị ở lại cống hiến hoặc bố trí công việc khác, nhường chỗ cho lớp tình nguyện hoặc bác sỹ tay nghề cao lên thế chỗ.

Về việc kéo dài độ tuổi nghỉ hưu của cán bộ chuyên môn y tế, Bộ Y tế cũng đang kiến nghị Chính phủ xem xét. Cụ thể, ngoài 60 tuổi đối với nam và đến 60 đối với nữ.  Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh: Chế độ đãi ngộ dành cho các bác sỹ trẻ tình nguyện tại vùng khó khăn sẽ được ưu tiên hơn nữa. Những người này sau khi hoàn thành thời gian công tác tình nguyện sẽ nằm trong diện cán bộ nguồn trở thành bác sỹ chuyên khoa, tham gia công tác quản lý. Với Đề án trên, Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến tin rằng, trong tương lai không xa, các tỉnh miền núi phía Bắc sẽ không còn cảnh thiếu bác sỹ.

Bộ trưởng cũng cho biết: Theo lộ trình quy hoạch ngành Y tế đến sau năm 2016, các trung tâm y tế huyện, xã sẽ được kiện toàn, tinh giản và hoạt động hiệu quả hơn. Điều này sẽ giúp Bộ Y tế thuận lợi hơn trong công tác quản lý, giảm bớt được gánh nặng về tài chính. Ngoài ra, Bộ Y tế cũng đang trình lên Quốc hội việc cho phép địa phương giữ lại 20% kết dư BHYT, tăng giá dịch vụ, nhằm tăng nguồn thu ngân sách cho y tế.

Bên lề Hội nghị “Tăng cường chất lượng công tác y tế các tỉnh miền núi phía Bắc”, ông Nguyễn Đức Vinh, Phó Vụ trưởng Vụ Sức khỏe Bà mẹ và Trẻ em (Bộ Y tế) cho hay: Bộ quan tâm đặc biệt đến mô hình “Cô đỡ thôn bản” tại các huyện vùng sâu, vùng xa, đặc biệt khó khăn. Mô hình này khi được triển khai đã nhận được những phản hồi tích cực, góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khỏe đối với  sản phụ người dân tộc thiểu số.

Nhưng vấn đề đáng nói chế độ đãi ngộ cho các cô đỡ thôn bản còn thấp (hiện tại chỉ 200.000 đồng/1 tháng/mỗi người). Ông Vinh cho rằng cần phải nâng cao chế độ đãi ngộ cho các cô đỡ thôn bản, tối thiểu là 600.000 đồng/tháng, đồng thời lãnh đạo các địa phương cần có sự quan tâm sát sao hơn nữa đến đội ngũ này.

 Xuân Thắng