Hà Nội
23°C / 22-25°C

Cẩn thận với thủy ngân trong đèn compact

Thứ tư, 15:29 06/06/2007 | Xã hội

Ngoài tác động đến hệ thần kinh, thủy ngân còn có thể làm hại thận, gan, gây suy hô hấp cấp, và gây tử vong. Hàm lượng thủy ngân trong một bóng đèn compact trung bình khoảng 5 mg và có kích cỡ bằng hòn bi trong chiếc bút bi.

Với quyết định của Thủ tướng phê duyệt chương trình tiết kiệm điện giai đoạn 2006-2010, đèn huỳnh quang compact (đèn compact) chính thức được phép thay cho đèn dây tóc nóng sáng tại các vị trí thích hợp. Tuy nhiên, ít ai biết rằng thủy ngân chứa trong loại bóng đèn này rất độc hại với cơ thể.

Kẻ thù giấu mặt

Theo TS Nguyễn Văn Khải - Giám đốc Trung tâm tư vấn đèn tiết kiệm điện năng & dung dịch hoạt hóa điện hóa - Việt Nam mới bắt đầu dùng đèn compact từ năm 2000 và cho đến gần đây, chủ yếu sử dụng đèn đã qua sử dụng nhập từ các nước.

Do vậy, cộng với việc chưa có kinh nghiệm lắp bóng và điện lưới không ổn định, số đèn compact hỏng khá nhiều, đồng nghĩa với việc đại đa số thải loại bị ném vào sọt rác.

Thủy ngân có lẽ được biết đến nhiều nhất bởi tác động của nó đến hệ thần kinh. Theo PGS.TS Lê Văn Cát (Viện Hóa học), thủy ngân còn có thể làm hại thận, gan, gây suy hô hấp cấp, và một lượng đủ lớn thủy ngân có thể gây tử vong.

Các nhà khoa học cho rằng, kẻ thù giấu mặt nằm ở các bãi rác chứa các đèn compact thải loại. Một lượng nhất định thủy ngân tỏa ra từ các bãi chôn lấp rác ở dưới dạng hơi methyl-mercury (methyl - thủy ngân), thứ có thể đi vào chuỗi thức ăn dễ dàng hơn thủy ngân nguyên tố dạng vô cơ vốn được phát thải trực tiếp từ các bóng đèn vỡ hoặc các nhà máy nhiệt điện chạy than.

Hàm lượng thủy ngân trong một bóng đèn compact trung bình chứa khoảng 5 mg và có kích cỡ bằng hòn bi trong chiếc bút bi. Các nhà sản xuất thừa nhận lượng thủy ngân họ dùng trong hầu hết các bóng compact là 5-6mg cho mỗi bóng.

Theo ông Alex Ngian (Cty TNHH Điện tử Philips Việt Nam), phần lớn bóng đèn của hãng Phillips chứa không đến 3 mg thủy ngân và một số loại chỉ chứa 1,23 mg.

Phó mặc người tiêu dùng

Đáng tiếc nhất là ý thức về nguy cơ ô nhiễm thủy ngân từ đèn compact ở nước ta gần như ở mức… không có gì.

Cả Cục Bảo vệ môi trường, các nhà sản xuất đèn compact, và nhiều tổ chức đều chưa có bất cứ ý niệm gì về việc cần thiết phải thu hồi và tái chế đèn compact.

Cũng chưa thấy bất cứ nhóm vận động môi trường nào kêu gọi các siêu thị hay các đại lý phân phối lớn đèn compact làm việc này.

Đến Công ty Bóng đèn phích nước Rạng Đông, một trong những doanh nghiệp hàng đầu về sản xuất đèn compact ở Việt Nam, chúng tôi nhận được lời khẳng định của người có trách nhiệm rằng công nghệ sản xuất của công ty là dùng thủy ngân dạng viên Amalgam để nạp vào trong bóng đèn compact, nhằm cố định lượng thuỷ ngân trong đèn và bảo vệ môi trường sản xuất. Viên thủy ngân loại này không ảnh hưởng đến môi trường và sức khỏe người lao động làm việc trên dây chuyền vì đây là công nghệ vật liệu mới.      

“Kể cả các nước công nghiệp tiên tiến nhất như Nhật Bản, việc sản xuất các loại bóng này do cấu tạo và nguyên lý hoạt động của đèn bắt buộc phải có thủy ngân” - Bà Nguyễn Thị Xuân, Trưởng phòng Kỹ thuật công nghệ, Công ty Bóng đèn phích nước Rạng Đông nói.

Khi chúng tôi đặt vấn đề có nên in dòng chữ khuyến cáo cách xử lý với đèn hư hỏng lên bao bì sản phẩm hay không, bà Xuân cho rằng nhà sản xuất không có trách nhiệm đưa ra khuyến cáo này.

“Ngay cả các nhà sản xuất lớn trên thế giới như GE, Philips, Osram, Toshiba, hoặc các chương trình tiết  kiệm năng lượng  trên thế giới và trong nước như UNDP, WB, DSM, VEEPL cũng không thấy đưa ra lời khuyến cáo về nguy cơ tiềm ẩn đến sức khỏe và môi trường ngoài việc tuyên truyền khả năng tiết kiệm điện của đèn compact”.

Tuy nhiên, bà Xuân cũng thừa nhận: “Khi đèn chưa hết tuổi thọ và bị vỡ, thủy ngân mới có nguy cơ thất thoát ra môi trường và gây độc”.

Một quan chức Phòng Kiểm soát ô nhiễm, Cục Bảo vệ môi trường, nói, thủy ngân là kim loại độc hại có trong danh mục các chất thải nguy hại nhưng chưa có quy định cụ thể về các sản phẩm có hàm lượng thủy ngân sau khi sử dụng.

Tuy nhiên ông cho rằng, Luật Bảo vệ môi trường 2005 có điều khoản quy định các nhà sản xuất phải ghi rõ những khuyến cáo với sức khỏe và môi trường nếu trong thành phần của sản phẩm có yếu tố độc hại.  

Theo đánh giá không chính thức của Bộ Công nghiệp, số lượng đèn compact tiêu thụ năm ngoái ở nước ta cỡ một triệu chiếc. Mỗi năm Việt Nam tiêu thụ 50 triệu bóng đèn sợi đốt và lộ trình từ giờ đến năm 2010 sẽ thay thế không dưới một phần ba số bóng đó.

Thông thường khi hỏng, bóng đèn bị ném không thương tiếc vào sọt rác. Theo các nhà khoa học, đây chính là lúc thủy ngân bay hơi và con người vô tình hít phải hơi độc. Thủy ngân khi ở dạng hơi có thể đi vào cơ thể theo đường hô hấp hoặc thấm qua da.

Năm 2005, Pháp, quốc gia mới sử dụng 16 triệu bóng compact, ban hành đạo luật bắt buộc xử lý chất thải là đèn compact có kim loại nặng như thủy ngân. Bang California (Mỹ) ban hành đạo luật cấm công dân của bang ném đèn compact ra bãi rác. Còn bang Massachusetts yêu cầu nhà sản xuất phải thực hiện chương trình thu hồi và tái chế bóng đèn mà họ bán ra.

Theo Tiền Phong

 

giang
Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
Người dân xem diễu binh, diễu hành 2/9 ở Hà Nội, chọn vị trí nào cho hợp lý?

Người dân xem diễu binh, diễu hành 2/9 ở Hà Nội, chọn vị trí nào cho hợp lý?

Thời sự - 1 phút trước

GĐXH - Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 sẽ diễn ra trọng thể tại Quảng trường Ba Đình và các tuyến phố trung tâm Hà Nội. Người dân và du khách có thể đứng tại nhiều cung đường để theo dõi đoàn diễu binh. Sau đây là một số gợi ý về lộ trình và vị trí để dễ dàng quan sát sự kiện đặc biệt này.

Những ngày sinh Âm lịch mang phước lành: Cuộc đời làm gì cũng may mắn, con cháu ba đời thịnh vượng

Những ngày sinh Âm lịch mang phước lành: Cuộc đời làm gì cũng may mắn, con cháu ba đời thịnh vượng

Đời sống - 4 phút trước

GĐXH - Trong tử vi, ngày sinh Âm lịch được xem là dấu ấn quan trọng, phần nào ảnh hưởng đến vận mệnh. Có những người sinh ra đã được phước lành bao bọc, đi đâu cũng có quý nhân trợ giúp, sự nghiệp hanh thông, con cháu đời đời ấm no.

Theo quy định mới nhất, đáp ứng điều kiện gì để được sở hữu nhà ở xã hội 2025?

Theo quy định mới nhất, đáp ứng điều kiện gì để được sở hữu nhà ở xã hội 2025?

Đời sống - 33 phút trước

GĐXH - Nhà ở xã hội là nhà ở có sự hỗ trợ của Nhà nước, quy định diện tích theo từng loại nhà cụ thể. Cần đáp ứng điều kiện gì để được sở hữu nhà ở xã hội?

Cụ ông đột quỵ tử vong khi tắm biển

Cụ ông đột quỵ tử vong khi tắm biển

Đời sống - 2 giờ trước

GĐXH - Trong lúc tắm tại biển Thiên Cầm, một cụ ông 79 tuổi không may bị đột quỵ tử vong.

Hai người Hà Tĩnh bị lừa bán sang Myanmar

Hai người Hà Tĩnh bị lừa bán sang Myanmar

Xã hội - 2 giờ trước

GĐXH - Hai người dân Hà Tĩnh bị lừa bán sang Myanmar tham gia vào tổ chức lừa đảo sau khi tin vào lời hứa hẹn việc nhẹ lương cao.

Học sinh Hà Nội được nghỉ ngày nào trong các ngày hợp luyện diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9?

Học sinh Hà Nội được nghỉ ngày nào trong các ngày hợp luyện diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9?

Giáo dục - 2 giờ trước

GĐXH - Theo thông báo của Sở GD&ĐT Hà Nội, nhiều trường học nội đô sẽ cho học sinh nghỉ trong hai ngày các lực lượng hợp luyện, sơ duyệt, tổng duyệt chương trình diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.

Hà Nội và miền Bắc nắng mạnh trong ngày, chiều tối lại bất ngờ thay đổi thời tiết

Hà Nội và miền Bắc nắng mạnh trong ngày, chiều tối lại bất ngờ thay đổi thời tiết

Thời sự - 2 giờ trước

GĐXH - Theo dự báo thời tiết hôm nay, trưa chiều khu vực Hà Nội, Bắc Bộ và Trung Bộ tiếp tục nắng nhiều và nóng. Đến chiều tối và đêm, mưa dông lại xảy ra tại nhiều khu vực.

Tin sáng 21/8: CSGT Hà Nội khuyến cáo tới người dân muốn xem tổng hợp luyện 2/9; cô gái ở Cần Thơ hoảng loạn vì bị 'bắt cóc online'

Tin sáng 21/8: CSGT Hà Nội khuyến cáo tới người dân muốn xem tổng hợp luyện 2/9; cô gái ở Cần Thơ hoảng loạn vì bị 'bắt cóc online'

Xã hội - 2 giờ trước

GĐXH - CSGT Hà Nội khuyến cáo nên đi xe buýt, tàu điện để xem tổng hợp luyện 2/9; Cô gái 18 tuổi ở Cần Thơ bị đối tượng lừa đảo giả danh công an đe doạ và yêu cầu nạn nhân chuyển hàng trăm triệu đồng.

Điểm tên con giáp sống chân thành nên dễ gặp quý nhân phù trợ, hậu vận rực rỡ

Điểm tên con giáp sống chân thành nên dễ gặp quý nhân phù trợ, hậu vận rực rỡ

Đời sống - 2 giờ trước

GĐXH - Theo tử vi 12 con giáp, những tuổi dưới đây chính là minh chứng rõ rệt: càng thật thà, càng thiện lương thì vận may càng nở rộ.

Công an TP.HCM phá đường dây cho vay nặng lãi do ‘má Hạnh’ cầm đầu

Công an TP.HCM phá đường dây cho vay nặng lãi do ‘má Hạnh’ cầm đầu

Pháp luật - 2 giờ trước

Nhóm người trong đường dây cho vay nặng lãi cho người dân vay với lãi suất lên đến 180 - 360%/năm, thu lợi bất chính cả trăm triệu đồng.

Top