“Cha đẻ” của dòng tranh ghép gỗ
GiadinhNet - Ở làng nghề mộc thôn Khúc Toại (xã Khúc Xuyên, TP Bắc Ninh), Công ty gỗ mỹ nghệ Sơn Đông thoạt nhìn từ bên ngoài không có mấy nổi bật.
Bức “Trận đánh bên dòng sông Như Nguyệt”. |
Trở về quê nhà anh đem theo nỗi buồn tiếc ngẩn ngơ và cả bao niềm băn khoăn trăn trở khi đối diện với thực tế đầy khó khăn của cuộc sống. Làm nghề gì để lo cho đời sống của gia đình? Lập nghiệp phải bắt đầu từ đâu, liệu có nên tiếp tục theo nghề mộc đói mốc meo của gia đình? Những nỗi niềm suy tư cứ bám riết lấy chàng trai mới ngoài đôi mươi khi anh không có nhiều ngả rẽ để lựa chọn. Rồi một ngày khi nhìn ngắm những gốc rễ cây trôi lập lờ trên dòng Ngũ Huyện Khê, anh sinh viên Mỹ thuật ngày nào bỗng nảy ra ý tưởng vớt chúng mang về để bóc tách, cắt gọt tỉ mỉ và dần dần ghép lại để tạo thành những bức tranh ghép gỗ đầu tiên, dù còn rất nhỏ bé.
Anh tâm sự: "Đấy là gốc rễ của gỗ, thời đó thứ này có sẵn mà thường bị bỏ đi một cách lãng phí. Tôi tận dụng gốc cây để làm vì nó cứng, có nhiều màu sắc mà đặc biệt là mình tận dụng được gỗ thừa chứ không nhất thiết phải lấy gỗ thịt ở thân cây". Từ ý tưởng sáng tạo đến khi thành một sản phẩm hoàn chỉnh ra đời là sự đánh đổi của biết bao công sức, mày mò, không ngừng học hỏi của anh em Viện. Họ phải cất công đi nhặt tìm những gốc rễ bỏ đi, trôi dạt trên sông nước, thậm chí phải cho thuê người đi đào gốc rễ còn sót lại ở dưới đất lên để làm nguyên liệu thô. Tìm được nguồn nguyên liệu đủ dồi dào cũng đã vất vả, nhưng việc thể hiện được tác phẩm, đem lại hồn sống cho từng thớ gỗ vô tri lại đòi hỏi sự kiên trì và trên hết là phẩm chất sáng tạo của một người nghệ sĩ.
Bức “Ngựa phi”. |
Và bao ngày tháng vất vả lao động miệt mài đã đem lại những kết quả tốt lành đầu tiên. Anh đã trân trọng từng thớ gỗ bằng tất cả tâm hồn nghệ sĩ và sự sáng tạo của mình nên chúng cũng không nỡ phụ anh. Năm 1986, anh và gia đình đã đạt 3 Huy chương Vàng tại triển lãm nghệ thuật Giảng Võ cho ba bức tranh: Bức tranh chiếc tủ có hình ảnh cầu Chọi cổ mái cong, Bức tranh Phòng tuyến sông Như Nguyệt, và Bộ đèn lồng. Đến năm 1987, tại triển lãm Vân Hồ - Hà Nội gia đình anh lại được tặng 2 huy chương Vàng và 1 huy chương Bạc cho bộ bàn ghế chơi cờ vua và tranh ghép gỗ mỹ nghệ. Với nhiều sản phẩm gửi đi triển lãm toàn quốc, nhiều tác phẩm đạt kết quả cao nên anh đã được Nhà nước phong tặng danh hiệu "Nghệ nhân có đôi bàn tay vàng" năm 1987 và dân thạo nghề thường phong anh chức danh không chính thức là "ông Tổ của dòng tranh ghép gỗ". Chính những giải thưởng ấy đã khuyến khích tinh thần hăng say tìm đầu ra cho sản phẩm, bởi anh cũng thú thực là hồi ấy do một vài cơ sở làm theo nên mình mới được giải cao, cũng không đồng nghĩa có giải là bán được sản phẩm nhanh hơn.
Hồn tranh và hồn người
Được ghé thăm xưởng sản xuất và ngắm nhìn tận mắt những bức tranh ghép gỗ, chúng tôi mới có thể cảm nhận được vẻ đẹp rất riêng của dòng tranh này. Những bức tranh ghép gỗ được dựng la liệt sát tường hoặc được treo lên như bộ tranh tứ quý "Bốn mùa". Có hai loại tranh ghép gỗ là tranh ghép gỗ chìm và tranh ghép gỗ nổi. Ghép gỗ chìm là các miếng gỗ được ghép liền với nhau, và được bào sao cho thật phẳng, bức tranh nhẵn thín và nhìn có chiều sâu như tranh khảm trai, tranh rắc cát. Chỉ có điều chất liệu ở đây hoàn toàn là gỗ. Còn tranh ghép nổi là các miếng gỗ có độ dày được ghép với nhau và dán nổi lên trên nền gỗ công nghiệp tạo ra hình dáng và ý đồ của bức tranh.
Anh Nguyễn Văn Viện bên bức “Phòng tuyến sông Như Nguyệt”. |
Có được cơ ngơi như hôm nay anh Viện cũng đã trải qua nhiều bước đi thăng trầm từ sáng tạo tác phẩm và mở rộng thị trường. Lúc mới lập nghiệp đầy khó khăn vì đây là nghề mới, người tiêu dùng chưa quen với dòng tranh này, lúc đầu chỉ làm tranh chân dung sau anh mới mở rộng làm cả tranh phong cảnh. Hồi đầu dân sành chơi chưa biết đến nên nhiều bức cho không bạn bè. Chính những bức tranh "cho không" ấy đã dần dần đến tay những dân chơi. Anh cho biết đã gắn với nghiệp này đòi hỏi sự bản lĩnh, kiên định, đã nhiều lần anh cũng cảm thấy chán nản và cô độc trên con đường mới mẻ này. Những năm mở cửa 1989 - 1990, anh đã từng bị phá sản một lần. "Thị trường tranh có nhưng hồi đấy còn nhiều cái mù mờ quá nên tôi đã bị người ta lừa mất hết". Không nản chí, con người giàu nghị lực này lại đứng dậy bằng hai bàn tay trắng, với tất cả tình yêu nghệ thuật và niềm tin vào vẻ đẹp riêng của tranh ghép gỗ. Anh dần dần khôi phục và mở rộng sản xuất, xây dựng mạng lưới khách hàng cả trong Nam ngoài Bắc và hiện đã có 2 cửa hàng giới thiệu sản phẩm ở TP. Bắc Ninh.
Chia tay người con Kinh Bắc tài hoa ấy, nghe gió chiều lững thững thổi trên dòng Ngũ Huyện Khê, chúng tôi vẫn nhớ mãi lời tâm sự của anh, "thú vị của mỗi bức tranh là ở người cảm nhận, mỗi người sẽ có một cảm nhận khác nhau khi đứng trước nó. Tâm hồn của tranh gỗ là cái hồn mộc mạc của đất của cây, ở cái dung dị trong từng thớ gỗ đường vân và cũng là tấm gương phản chiếu chính tâm hồn người sáng tạo và người thưởng thức vào trong đó ".
Lễ Quốc khánh 2/9/2024 được nghỉ mấy ngày?
Thời sự - 18 phút trướcGĐXH - Dịp Lễ Quốc khánh năm 2024, cán bộ, công chức, viên chức và người lao động được nghỉ từ thứ Bảy ngày 31/8 đến hết thứ Ba ngày 3/9, kéo dài 4 ngày.
Nắng nóng sắp quay lại miền Bắc sau không khí lạnh gây mưa dông
Thời sự - 1 giờ trướcGĐXH - Từ ngày 10/5, nắng nóng có thể quay trở lại miền Bắc sau đợt mưa dông do ảnh hưởng không khí lạnh, tuy nhiên chưa đến mức độ gay gắt.
Đồng Nai: Hàng chục cảnh sát xuống giếng tìm bé trai mất tích
Thời sự - 1 giờ trướcBé trai đi chơi với bạn rồi bất ngờ mất tích. Gia đình cùng lực lượng chức năng đang nỗ lực tìm kiếm.
Tin sáng 5/5: Thông tin mới nhất vụ tạt sơn 6 ô tô ở Hà Nội; tiết lộ doanh thu khủng 'Lật mặt 7' sau một tuần công chiếu
Thời sự - 1 giờ trướcGĐXH - Công an quận Hoàng Mai (Hà Nội) đã bắt giữ nhóm đối tượng gây ra vụ 6 xe ô tô bị tạt sơn tại chung cư; sau 7 ngày công chiếu “Lật mặt 7: Một điều ước” của đạo diễn Lý Hải đã đạt doanh thu vượt mốc 200 tỷ đồng.
3 nhóm đối tượng được điều chỉnh tăng lương hưu từ 1/7/2024
Đời sống - 2 giờ trướcGĐXH - Bộ LĐ,TB&XH đã đưa ra phương án đề xuất tăng lương hưu, trợ cấp bảo hiểm xã hội thực hiện từ ngày 1/7/2024 cùng với chính sách tiền lương mới. Ba nhóm đối tượng nào được điều chỉnh tăng lương hưu khi cải cách tiền lương?
Vụ nổ ở Đồng Nai khiến 6 người thiệt mạng: Lò hơi chưa có giấy tờ kiểm định
Thời sự - 10 giờ trướcTheo Sở Lao động, Thương binh và Xã hội tỉnh Đồng Nai, Công ty gỗ Bình Minh chưa đăng ký sử dụng thiết bị an toàn lao động, chưa có các giấy tờ kiểm định lò hơi.
Làm rõ nguyên nhân ô tô bị tạt sơn ở Định Công, bắt 4 đối tượng
Pháp luật - 11 giờ trướcNgày 4/5, Công an quận Hoàng Mai đã bắt giữ nhóm đối tượng gây ra vụ việc 6 xe ô tô bị tạt sơn tại chung cư Nơ 14C và CT16 (khu đô thị Định Công, phường Định Công, quận Hoàng Mai, Hà Nội).
Hà Nội thông tin về bùn thải tràn xuống đường tại khu xử lý chất thải Nam Sơn
Đời sống - 11 giờ trướcMưa lớn bất lợi kéo dài liên tục đã dẫn đến xảy ra sạt lở bờ bao ô lưu chứa bùn tại Ô1 giai đoạn I Khu Liên hiệp xử lý chất thải Nam Sơn. Một phần lượng bùn lưu chứa tại Ô1 chảy xuống khu vực cầu cân và đường nội bộ tiếp giáp bờ suối Lai Sơn.
Vụ nghi ngộ độc thực phẩm ở Đồng Nai: Hỗ trợ học sinh ôn tập và thi học kỳ sau khi khỏi bệnh
Giáo dục - 11 giờ trướcLãnh đạo tỉnh Đồng Nai cho biết, UBND thành phố đã chỉ đạo Phòng Giáo dục và Đào tạo có giải pháp hỗ trợ việc học, ôn tập và thi học kỳ cho các học sinh vụ nghi ngộ độc thực phẩm xảy ra trên địa bàn, giúp các em ổn định tâm lý, yên tâm điều trị.
Bộ Nội vụ thông tin về tiến độ cải cách tiền lương
Thời sự - 11 giờ trướcTheo đại diện Bộ Nội vụ, cải cách tiền lương hiện còn một số vấn đề cần xin ý kiến như thống nhất 5 thang bảng lương và 9 nhóm phụ cấp chức vụ lãnh đạo quản lý, chế độ tiền lương thưởng của các cán bộ công chức, viên chức của lực lượng vũ trang.
Công ty Agri - Vina nuôi lợn công nghệ cao tiếp tục gây ô nhiễm môi trường
Xã hộiGĐXH - Từng bị xử phạt 95 triệu đồng vì gây ô nhiễm môi trường trang trại lợn của Công ty CP đầu tư nông nghiệp Agri - Vina tiếp tục bị phản ánh bốc mùi hôi thối, làm ảnh hưởng đến đời sống người dân.