Cuộc hồi sinh bản làng người Mông bị thiên tai ở Bắc Kạn (kỳ 1): Hành trình 'thần tốc'

Xây dựng 25 căn nhà mới

Xuân Lạc là xã vùng cao, khó khăn nhất của huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn với hơn 80% diện hộ nghèo, cận nghèo. Do ảnh hưởng bão số 3 (Yagi), xã này có gần 50 hộ gia đình có nhà bị sạt lở, vùi lấp hoặc phải di dời do nằm ở khu vực nguy cơ sạt lở cao.

Do ảnh hưởng của cơn bão số 3, ở thôn Tà Han, xã Xuân Lạc, huyện Chợ Đồn, tỉnh Bắc Kạn xuất hiện vết nứt tại các khu vực đường dân sinh, nhà ở. Nhiều vết nứt làm nứt vỡ nền nhà và đường dân sinh, may mắn chưa gây thiệt hại về người. Các vết nứt tiếp tục xuất hiện ngày càng nhiều và phát triển rộng, nguy cơ sạt trượt theo khối với diện tích khu vực khoảng 5 ha, trong đó có nhà ở và 25 hộ dân hiện đang sinh sống canh tác ổn định.

Thôn Tà Han bao năm yên bình giờ phải vật lộn với khó khăn. Hàng chục hộ dân đồng bào H'Mông phải di dời khẩn cấp đến nơi an toàn tránh sạt lở. Sống trong những lán tạm chật chội, thiếu thốn, người dân mòn mỏi mong có nơi ở kiên cố.

Nhằm giúp đỡ các hộ dân vượt qua khó khăn, sớm ổn định cuộc sống, Bộ Quốc phòng đã hỗ trợ kinh phí xây dựng khu tái định cư cho 25 hộ dân khu vực Búp Toong ở thôn Tà Han. Khu tái định cư được thực hiện tại điểm Pá Nà, thôn Tà Han, xã Xuân Lạc. Dự án khu tái định cư thôn Tà Han được Bộ Quốc phòng hỗ trợ kinh phí gần 29 tỷ đồng và giao cho Quân Khu I cùng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bắc Kạn triển khai xây dựng.

Dự án được khởi công ngày đầu tháng 11/2024, do cán bộ, chiến sĩ các lực lượng của Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bắc Kạn, Quân Khu I thi công.

Theo thiết kế về mặt bằng của khu tái định cư được chia làm 3 cấp với tổng diện tích gần 1,5 ha, diện tích của mỗi căn nhà là 140 m2, có giá trị từ 720-800 triệu đồng.

Trong những ngày cuối tháng 12/2024, PV tìm về xã Xuân Lạc, huyện Chợ Đồn để lên khu tái định cư ghi nhận thực tế. Tại đây, chúng tôi được anh Hoàng Văn Thủy - Phó bí thư đoàn xã Xuân Lạc chở và dẫn đến điểm đang xây dựng khu tái định cư cho 25 hộ dân ở thôn Tà Han.

Đường từ UBND xã Xuân Lạc vào đến Tà Han dù chỉ cách vài cây số nhưng đường đi khó, vòng vèo và leo dốc. Trên đường đi, anh Thủy cho biết, ở Xuân Lạc đa số là người dân tộc thiểu số như Tày, Mông, Dao,... người dân vẫn còn khó khăn, thiếu thốn. Từ ngày xây dựng khu tái định cư Tà Han, Đoàn Thanh niên xã Xuân Lạc ngày nào cũng có mặt để hỗ trợ các chiến sĩ bộ đội, người dân khu vực bị ảnh hưởng. Đoàn Thanh niên xã gần như túc trực 24/24, tại điểm xây dựng khu tái định cư, cần hỗ trợ gì đoàn có mặt.

Rời UBND xã, khoảng 20 phút PV đã đến thôn Tà Han. Điểm đầu tiên, chúng tôi tiếp cận là khu lán tạm được chính quyền địa phương dựng lên để người dân bị ảnh hưởng sinh sống tạm thời. Anh Thủy cho biết, khu vực lán tạm những ngày gần đây người dân ít về ở, đa số họ về nhà người thân sinh sống tạm hoặc đi lên điểm xây dựng mới.

Chúng tôi tìm về điểm xây dựng khu tái định cư mới, nhìn từ xa, hình ảnh "đại công tường" cùng những ngôi nhà nơi đây hiện lên dần rõ nét. Tại đây, hàng trăm chiến sĩ, người dân, thanh niên tình nguyện, cơ quan chức năng và các nhà hảo tâm đang nô nức làm việc trên công trường.

Công trường thắm thiết tình quân dân. Sự ấm áp nghĩa tình nơi công trường khu tái định cư Tà Han chỉ để hướng đến một mục tiêu duy nhất là giúp bà con có nơi ở ổn định trước thềm năm mới.

Có nơi an cư mới

Anh Giàng A Vàng (30 tuổi, trú tại thôn Tà Han) cho biết, đều đặn hơn 1 tháng nay (tính từ thời điểm xây dựng đến cuối tháng 12/2024), bất kể ngày nắng cũng như ngày mưa, vợ chồng anh di chuyển vượt quãng đường hơn 3km để đến công trường thi công khu tái định cư Tà Han, để hỗ trợ lực lượng bộ đội. Hai vợ chồng anh có thể làm bất cứ việc gì được giao. Không chỉ có anh Vàng, nhiều người dân khác cũng đến để hỗ trợ bộ đội dựng nhà cho dân.

"Căn nhà cũ của gia đình tôi nằm cheo leo trên đỉnh đồi. Do ảnh hưởng của cơn bão số 3 hồi đầu tháng 9/2024, căn nhà tôi nằm trong diện nguy hiểm. Vợ chồng tôi cùng 2 con nhỏ phải xuống ở tại khu lán do chính quyền địa phương dựng lên.

Sau hơn 1 tháng sinh sống tại khu lán tạm, tôi chưa khi nào thôi lo nghĩ về nơi ăn chốn ở của các thành viên trong gia đình. Gia đình tôi kinh tế khó khăn, vốn liếng dành dụm để dựng được căn nhà cho vợ con sinh sống thì thiên tai ập đến khiến vợ chồng và các con đối diện với cảnh không chốn dung thân" - Anh Vàng tâm sự với PV.

Anh Vàng chia sẻ thêm: "Từ khi công trình được khởi công, ngày nào tôi cũng di chuyển từ khu lán tạm nơi gia đình đang sinh sống lên đỉnh Tà Han để theo dõi quá trình thi công khu tái định cư.

Dần dần, bị cuốn vào công việc lúc nào cũng không hay. Thế rồi tôi xin phép chính quyền và cùng với vợ lên công trường để giúp đỡ đơn vị thi công. Việc làm này cũng như để tôi góp phần xây dựng nên căn nhà của gia đình và những hộ dân khác".

Nhìn những căn nhà đang được xây dựng một cách khang trang, kiên cố trên đỉnh Tà Han, anh Vàng nói, có trong giấc mơ vợ chồng anh cũng chẳng bao giờ nghĩ đến việc một ngày có thể sống trong ngôi nhà khang trang, to đẹp như thế. Căn nhà kiên cố, chắc chắn sẽ giúp gia đình thêm an tâm mỗi khi gặp thiên tai.

Theo quan sát của PV, địa điểm xây dựng 25 căn nhà ở khu tái định cư Tà Han được xây dựng trên khu vực đồi Pá Nà, nơi đây đồi núi cao, dốc. Thời điểm ghi nhận của PV (ngày 27/12), sau gần 50 ngày thi công khu tái định cư cho 25 hộ đồng bào Mông đã hiện hình hài các ngôi nhà. Những ngôi nhà đã được bắn mái tôn, trát tường và chuẩn bị lắp hệ thống điện...

Trao đổi với PV Gia đình và Xã hội, đại tá Dương Hoàng Hồng, Phó Chỉ huy trưởng Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bắc Kạn, Chỉ huy trưởng công trường cho biết, người dân sẽ được đón Tết trong những căn nhà mới.

Để xây dựng 25 căn nhà trên khu đồi dốc, địa hình hiểm trở trong vài chục ngày là cả một quá trình gian nan của hàng trăm chiến sĩ bộ đội, cùng với ban ngành chính quyền địa phương và người dân. Hành trình gian nan đó, chúng tôi sẽ kể với độc giả ở bài viết sau.

Xem thêm video đang được quan tâm: