Hệ thống sinh sản nam hoạt động như thế nào?
Hệ thống sinh sản nam bao gồm một nhóm các cơ quan tạo nên hệ thống sinh sản và hệ tiết niệu ở nam giới. Tìm hiểu xem các cơ quan này hoạt động như thế nào.
1. Hệ thống sinh sản nam giới là gì?
TTND.GS.TS Nguyễn Duy Ánh, chuyên gia sản phụ khoa cho biết, hệ thống sinh sản nam (hay cơ quan sinh dục của nam giới) có chức năng tạo ra tế bào sinh sản hay còn gọi là tế bào sinh dục (tinh trùng) và hormone sinh sản. Hai chức phận này có quan hệ mật thiết với nhau để thực hiện chức năng sinh sản và duy trì nòi giống.
Hệ thống sinh sản nam giới bao gồm các bộ phận cả bên trong và bên ngoài cơ thể nhưng chủ yếu tồn tại bên ngoài.
1.1. Các cơ quan bên trong hệ thống sinh sản nam
Ống dẫn tinh là một ống cơ dài chạy từ mào tinh hoàn vào khoang chậu, ngay sau bàng quang. Ống dẫn tinh là ống dẫn tinh trùng từ tinh hoàn lên túi tinh rồi đổ vào đoạn gốc của niệu đạo, đưa tinh trùng vào vị trí để tống xuất ra ngoài thông qua niệu đạo.
Niệu đạo: Niệu đạo là ống dẫn nước tiểu từ bàng quang (bọng đái) ra ngoài. Khi xuất tinh, van ở cổ bàng quang đóng lại, do đó không có hiện tượng trộn lẫn nước tiểu với tinh dịch.
Túi tinh: Là những túi giống như túi dính vào ống dẫn tinh gần gốc bàng quang. Túi tinh có chức năng bài tiết tinh tương để nuôi dưỡng tinh trùng, tinh tương hòa lẫn với tinh trùng được gọi là tinh dịch có màu trắng đục như sữa.
Tuyến tiền liệt: Tuyến tiền liệt là một tuyến có kích thước bằng quả óc chó nằm bên dưới bàng quang, trước trực tràng. Tuyến tiền liệt bổ sung thêm chất lỏng để xuất tinh, giúp nuôi dưỡng tinh trùng. Niệu đạo chạy qua trung tâm của tuyến tiền liệt.
Tuyến hành niệu đạo (Cowper): Tuyến hành niệu đạo là những cấu trúc có kích thước bằng hạt đậu ở hai bên niệu đạo, ngay bên dưới tuyến tiền liệt. Chúng tạo ra một chất lỏng trong suốt, trơn trượt đổ trực tiếp vào niệu đạo. Chất lỏng này bôi trơn niệu đạo và trung hòa bất kỳ acid nào có thể còn sót lại từ nước tiểu.
Mô phỏng cấu trúc của hệ thống sinh sản nam.
1.2. Các cơ quan bên ngoài hệ thống sinh sản nam
Hầu hết hệ thống sinh sản nam nằm ở bên ngoài khoang bụng hoặc xương chậu. Các bộ phận bên ngoài cơ thể của hệ thống sinh sản nam bao gồm dương vật, bìu và tinh hoàn. Một tên gọi khác của các bộ phận này là bộ phận sinh dục hoặc cơ quan sinh dục.
Dương vật : Dương vật là cơ quan sinh dục của nam giới, chứa nhiều đầu dây thần kinh nhạy cảm và có ba phần là gốc, thân (trục), quy đầu. Cơ quan dùng để đi tiểu và giao hợp. Nó có mô xốp có thể chứa đầy máu để gây cương cứng. Cơ quan này chứa niệu đạo, dẫn cả nước tiểu và tinh dịch.
Bìu: Là một túi da lỏng lẻo treo bên ngoài cơ thể, phía sau dương vật để bảo vệ và giữ tinh hoàn ở đúng vị trí. Nó chứa tinh hoàn cũng như các dây thần kinh và mạch máu. Bìu giữ nhiệt độ cần thiết cho quá trình sản sinh và tồn tại của tinh trùng.
Tinh hoàn: Đây là một cặp tuyến hình bầu dục nằm trong bìu, ở bên ngoài cơ thể. Tinh hoàn sản xuất tinh trùng và testosterone, là hormone sinh dục nam chính. Dây tinh hoàn giữ tinh hoàn tại chỗ và cung cấp máu cho chúng. Bên trong tinh hoàn là các khối ống cuộn tròn, đây là các ống sinh tinh. Các ống sinh tinh sản xuất các tế bào tinh trùng thông qua quá trình sinh tinh.
Mào tinh hoàn: Một ống dài xoắn cao nằm ở phía sau của mỗi tinh hoàn. Nó mang và lưu trữ các tế bào tinh trùng mà tinh hoàn của nam giới tạo ra. Mào tinh hoàn cũng đưa tinh trùng đến trạng thái trưởng thành - tinh trùng xuất hiện từ tinh hoàn chưa trưởng thành và không có khả năng thụ tinh. Trong quá trình kích thích tình dục, các cơn co thắt cơ đẩy tinh trùng vào ống dẫn tinh.
Hình ảnh giải phẫu học tinh hoàn. Nguồn: Nguyễn Quang Quyền (dịch), Frank H.Nett.
2. Hệ thống sinh sản của nam giới hoạt động như thế nào?
Hệ thống sinh sản nam phụ thuộc vào hormone. Hormone là các chất hóa học kích thích hoặc điều chỉnh hoạt động trong các tế bào hoặc cơ quan. Các hormone chính giúp hệ thống sinh sản nam hoạt động bao gồm:
- Hormone kích thích nang trứng (FSH) có tác dụng kích thích tế bào Sertoli sản sinh tinh trùng.
- Hormone hoàng thể (LH). Tuyến yên cũng sản xuất LH - cần thiết để tiếp tục quá trình sinh tinh trùng.
- Testosterone - hormone sinh dục chính ở nam giới. Hormone này giúp phát triển một số đặc điểm nhất định, bao gồm khối lượng và sức mạnh cơ bắp, phân bố mỡ, khối lượng xương và ham muốn tình dục.
3. Những vấn đề thường gặp ở hệ thống sinh sản nam giới
Giống như bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể con người, đôi khi hệ thống sinh sản của nam giới cũng có thể gặp trục trặc. Các tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến hệ thống sinh sản của nam giới bao gồm:
- Ung thư tinh hoàn.
- Ung thư dương vật.
- Ung thư tuyến tiền liệt.
- Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs).
- Xuất tinh sớm.
- Vô sinh ở nam giới.
- Rối loạn cương dương.
- Chứng cương cứng kéo dài.
Chăm sóc sức khỏe nam khoa định kỳ là việc nam giới nên làm để phát hiện sớm và ngăn ngừa bệnh tật.
Các dấu hiệu phổ biến của tình trạng ảnh hưởng đến hệ thống sinh sản nam giới:
- Các khối u hoặc vết loét ở bộ phận sinh dục bên ngoài.
- Đau hoặc sưng.
- Đau nhức hoặc khó chịu xung quanh háng hoặc bụng dưới.
- Có máu trong tinh dịch (xuất tinh ra máu).
- Có máu trong nước tiểu (tiểu ra máu).
- Đau hoặc nóng rát khi đi tiểu (tiểu khó).
- Mất khả năng kiểm soát bàng quang (tiểu không tự chủ).
- Không có khả năng đạt được và duy trì sự cương cứng đủ mạnh để giao hợp.
BSCK2 Nguyễn Văn Phúc, Khoa Nam học, Bệnh viện TWQĐ 108 lưu ý, chăm sóc sức khỏe nam khoa không chỉ giúp nam giới duy trì sức khỏe tốt mà còn phòng ngừa được các bệnh lý ảnh hưởng đến cuộc sống và chất lượng phòng the. Việc thăm khám nam khoa định kỳ giúp ngăn ngừa các bệnh lý. Điều trị sớm có thể tránh được các vấn đề nghiêm trọng lâu dài.
Chu kỳ kinh nguyệt ảnh hưởng thế nào đến khả năng mang thai?
Dân số và phát triển - 22 giờ trướcChu kỳ kinh nguyệt đóng vai trò quyết định đối với khả năng có con, bởi vì các hormone điều khiển chu kỳ này cũng chính là những hormone giúp thụ thai và giữ thai an toàn.
4 loại viêm âm đạo thường gặp trong thai kỳ và cách xử lý
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcViêm âm đạo có thể xảy ra trong thai kỳ và thường được điều trị bằng các biện pháp như thuốc kháng sinh hoặc kem chống nấm. Dưới đây là 4 loại nhiễm trùng âm đạo phổ biến khi mang thai cần lưu ý.
Quảng Ninh triển khai giải pháp đồng bộ, nâng cao chất lượng dân số
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcGĐXH - Để hoàn thành các mục tiêu dân số trong năm 2025, Quảng Ninh đã triển khai nhiều giải pháp từ cấp tỉnh tới cơ sở; trong đó chú trọng công tác tuyên truyền về mất cân bằng giới tính, phổ biến pháp luật, giáo dục kỹ năng sống… Qua đó, nâng cao chất lượng dân số, thích ứng với già hóa dân số và phát triển bền vững trong những năm tiếp theo.
Thai phụ vỡ khối u thận nguy kịch may mắn được cứu sống
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcGĐXH - Thai phụ nhập viện trong tình trạng đau bụng, chóng mặt, tụt huyết áp. Các bác sĩ phát hiện khối máu chảy xuất phát từ vị trí khối u 1/3 dưới thận trái bị vỡ, gây mất máu cấp.
Tháng hành động quốc gia về Dân số năm 2025 ở Quảng Ninh: Thực hiện hiệu quả chính sách dân số trong tình hình mới
Dân số và phát triển - 2 ngày trướcGĐXH - Hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về Dân số và kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam (26/12), Trạm Y tế xã Đường Hoa (Quảng Ninh) tổ chức Hội nghị truyền thông về công tác dân số, qua đó góp phần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của các cấp, các ngành và người dân trong việc thực hiện hiệu quả chính sách dân số trong tình hình mới.
Vi khuẩn 'sát thủ' sống 1 năm ở âm 20°C trong tủ lạnh, bỏ ngay cách bảo quản sai
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcNguy cơ nhiễm khuẩn từ thói quen bảo quản thực phẩm sai cách trong tủ lạnh đang khiến nhiều gia đình đối mặt rối loạn tiêu hóa, ngộ độc và các biến chứng nặng.
Đi tìm biện pháp tránh thai hiện đại phù hợp với nàng
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcViệc chọn đúng biện pháp tránh thai không chỉ giúp tránh được tình trạng mang thai ngoài ý muốn, mà còn đảm bảo sức khỏe cho các bạn nữ. Tuy nhiên, giữa vô vàn biện pháp tránh thai hiện đại, đâu sẽ là lựa chọn phù hợp với nàng? Hãy cùng tìm hiểu ngay tại bài viết bên dưới nhé!
Giáo sư Nhật chỉ mặt 10 món ăn người Việt “nghiện” mỗi ngày đang âm thầm "phá thận"
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcGS Masahiro Kozuki, chuyên gia thận học hàng đầu Nhật Bản mới đây đã chia sẻ “danh sách đen” 10 thực phẩm gây hại thận mà nhiều người mê ăn hàng ngày.
Hà Nội phát động hưởng ứng Tháng hành động quốc gia về Dân số và kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam 26/12
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcGĐXH - Sáng 10/12, Sở Y tế Hà Nội tổ chức Lễ phát động Tháng hành động quốc gia về Dân số và kỷ niệm Ngày Dân số Việt Nam (26/12), với chủ đề “Đầu tư cho công tác dân số là đầu tư cho phát triển bền vững”.
ĐBQH bấm nút thông qua Luật Dân số: Chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcGĐXH - Bộ trưởng Đào Hồng Lan nhấn mạnh, dự án Luật Dân số đánh dấu sự thay đổi căn bản, chuyển trọng tâm chính sách dân số từ kế hoạch hóa gia đình sang dân số và phát triển.
Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.