Hệ thống sinh sản nam hoạt động như thế nào?
Hệ thống sinh sản nam bao gồm một nhóm các cơ quan tạo nên hệ thống sinh sản và hệ tiết niệu ở nam giới. Tìm hiểu xem các cơ quan này hoạt động như thế nào.
1. Hệ thống sinh sản nam giới là gì?
TTND.GS.TS Nguyễn Duy Ánh, chuyên gia sản phụ khoa cho biết, hệ thống sinh sản nam (hay cơ quan sinh dục của nam giới) có chức năng tạo ra tế bào sinh sản hay còn gọi là tế bào sinh dục (tinh trùng) và hormone sinh sản. Hai chức phận này có quan hệ mật thiết với nhau để thực hiện chức năng sinh sản và duy trì nòi giống.
Hệ thống sinh sản nam giới bao gồm các bộ phận cả bên trong và bên ngoài cơ thể nhưng chủ yếu tồn tại bên ngoài.
1.1. Các cơ quan bên trong hệ thống sinh sản nam
Ống dẫn tinh là một ống cơ dài chạy từ mào tinh hoàn vào khoang chậu, ngay sau bàng quang. Ống dẫn tinh là ống dẫn tinh trùng từ tinh hoàn lên túi tinh rồi đổ vào đoạn gốc của niệu đạo, đưa tinh trùng vào vị trí để tống xuất ra ngoài thông qua niệu đạo.
Niệu đạo: Niệu đạo là ống dẫn nước tiểu từ bàng quang (bọng đái) ra ngoài. Khi xuất tinh, van ở cổ bàng quang đóng lại, do đó không có hiện tượng trộn lẫn nước tiểu với tinh dịch.
Túi tinh: Là những túi giống như túi dính vào ống dẫn tinh gần gốc bàng quang. Túi tinh có chức năng bài tiết tinh tương để nuôi dưỡng tinh trùng, tinh tương hòa lẫn với tinh trùng được gọi là tinh dịch có màu trắng đục như sữa.
Tuyến tiền liệt: Tuyến tiền liệt là một tuyến có kích thước bằng quả óc chó nằm bên dưới bàng quang, trước trực tràng. Tuyến tiền liệt bổ sung thêm chất lỏng để xuất tinh, giúp nuôi dưỡng tinh trùng. Niệu đạo chạy qua trung tâm của tuyến tiền liệt.
Tuyến hành niệu đạo (Cowper): Tuyến hành niệu đạo là những cấu trúc có kích thước bằng hạt đậu ở hai bên niệu đạo, ngay bên dưới tuyến tiền liệt. Chúng tạo ra một chất lỏng trong suốt, trơn trượt đổ trực tiếp vào niệu đạo. Chất lỏng này bôi trơn niệu đạo và trung hòa bất kỳ acid nào có thể còn sót lại từ nước tiểu.
Mô phỏng cấu trúc của hệ thống sinh sản nam.
1.2. Các cơ quan bên ngoài hệ thống sinh sản nam
Hầu hết hệ thống sinh sản nam nằm ở bên ngoài khoang bụng hoặc xương chậu. Các bộ phận bên ngoài cơ thể của hệ thống sinh sản nam bao gồm dương vật, bìu và tinh hoàn. Một tên gọi khác của các bộ phận này là bộ phận sinh dục hoặc cơ quan sinh dục.
Dương vật : Dương vật là cơ quan sinh dục của nam giới, chứa nhiều đầu dây thần kinh nhạy cảm và có ba phần là gốc, thân (trục), quy đầu. Cơ quan dùng để đi tiểu và giao hợp. Nó có mô xốp có thể chứa đầy máu để gây cương cứng. Cơ quan này chứa niệu đạo, dẫn cả nước tiểu và tinh dịch.
Bìu: Là một túi da lỏng lẻo treo bên ngoài cơ thể, phía sau dương vật để bảo vệ và giữ tinh hoàn ở đúng vị trí. Nó chứa tinh hoàn cũng như các dây thần kinh và mạch máu. Bìu giữ nhiệt độ cần thiết cho quá trình sản sinh và tồn tại của tinh trùng.
Tinh hoàn: Đây là một cặp tuyến hình bầu dục nằm trong bìu, ở bên ngoài cơ thể. Tinh hoàn sản xuất tinh trùng và testosterone, là hormone sinh dục nam chính. Dây tinh hoàn giữ tinh hoàn tại chỗ và cung cấp máu cho chúng. Bên trong tinh hoàn là các khối ống cuộn tròn, đây là các ống sinh tinh. Các ống sinh tinh sản xuất các tế bào tinh trùng thông qua quá trình sinh tinh.
Mào tinh hoàn: Một ống dài xoắn cao nằm ở phía sau của mỗi tinh hoàn. Nó mang và lưu trữ các tế bào tinh trùng mà tinh hoàn của nam giới tạo ra. Mào tinh hoàn cũng đưa tinh trùng đến trạng thái trưởng thành - tinh trùng xuất hiện từ tinh hoàn chưa trưởng thành và không có khả năng thụ tinh. Trong quá trình kích thích tình dục, các cơn co thắt cơ đẩy tinh trùng vào ống dẫn tinh.
Hình ảnh giải phẫu học tinh hoàn. Nguồn: Nguyễn Quang Quyền (dịch), Frank H.Nett.
2. Hệ thống sinh sản của nam giới hoạt động như thế nào?
Hệ thống sinh sản nam phụ thuộc vào hormone. Hormone là các chất hóa học kích thích hoặc điều chỉnh hoạt động trong các tế bào hoặc cơ quan. Các hormone chính giúp hệ thống sinh sản nam hoạt động bao gồm:
- Hormone kích thích nang trứng (FSH) có tác dụng kích thích tế bào Sertoli sản sinh tinh trùng.
- Hormone hoàng thể (LH). Tuyến yên cũng sản xuất LH - cần thiết để tiếp tục quá trình sinh tinh trùng.
- Testosterone - hormone sinh dục chính ở nam giới. Hormone này giúp phát triển một số đặc điểm nhất định, bao gồm khối lượng và sức mạnh cơ bắp, phân bố mỡ, khối lượng xương và ham muốn tình dục.
3. Những vấn đề thường gặp ở hệ thống sinh sản nam giới
Giống như bất kỳ bộ phận nào khác trên cơ thể con người, đôi khi hệ thống sinh sản của nam giới cũng có thể gặp trục trặc. Các tình trạng phổ biến ảnh hưởng đến hệ thống sinh sản của nam giới bao gồm:
- Ung thư tinh hoàn.
- Ung thư dương vật.
- Ung thư tuyến tiền liệt.
- Nhiễm trùng lây truyền qua đường tình dục (STIs).
- Xuất tinh sớm.
- Vô sinh ở nam giới.
- Rối loạn cương dương.
- Chứng cương cứng kéo dài.
Chăm sóc sức khỏe nam khoa định kỳ là việc nam giới nên làm để phát hiện sớm và ngăn ngừa bệnh tật.
Các dấu hiệu phổ biến của tình trạng ảnh hưởng đến hệ thống sinh sản nam giới:
- Các khối u hoặc vết loét ở bộ phận sinh dục bên ngoài.
- Đau hoặc sưng.
- Đau nhức hoặc khó chịu xung quanh háng hoặc bụng dưới.
- Có máu trong tinh dịch (xuất tinh ra máu).
- Có máu trong nước tiểu (tiểu ra máu).
- Đau hoặc nóng rát khi đi tiểu (tiểu khó).
- Mất khả năng kiểm soát bàng quang (tiểu không tự chủ).
- Không có khả năng đạt được và duy trì sự cương cứng đủ mạnh để giao hợp.
BSCK2 Nguyễn Văn Phúc, Khoa Nam học, Bệnh viện TWQĐ 108 lưu ý, chăm sóc sức khỏe nam khoa không chỉ giúp nam giới duy trì sức khỏe tốt mà còn phòng ngừa được các bệnh lý ảnh hưởng đến cuộc sống và chất lượng phòng the. Việc thăm khám nam khoa định kỳ giúp ngăn ngừa các bệnh lý. Điều trị sớm có thể tránh được các vấn đề nghiêm trọng lâu dài.
Ý nghĩa Hội thi 'Rung chuông vàng' tìm hiểu kiến thức Dân số - Sức khỏe sinh sản
Dân số và phát triển - 13 giờ trướcGĐXH - Thông qua cuộc thi, học sinh được trang bị kiến thức về dân số, phát triển và sức khỏe sinh sản vị thành niên, rèn kỹ năng sống, ứng xử, phòng chống xâm hại và bạo lực học đường.
Cách kiểm tra phát hiện ung thư vú giai đoạn sớm
Dân số và phát triển - 22 giờ trướcViệc phát hiện sớm ung thư vú đóng vai trò rất quan trọng trong điều trị và nâng cao chất lượng sống. Phụ nữ nên kết hợp giữa tự kiểm tra vú tại nhà hằng tháng và chủ động khám sàng lọc ung thư vú định kỳ.
Nghệ An tổ chức hội thi 'Là con gái để tỏa sáng'
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Hội thi là hoạt động ý nghĩa nhằm tạo sân chơi và cơ hội giao lưu lành mạnh, bổ ích, thiết thực cho trẻ em gái. Thông qua hoạt động góp phần nâng cao nhận thức, thay đổi quan niệm và hành vi của mọi người về vấn đề giới tính, góp phần giảm thiểu mất cân bằng giới tính khi sinh...
Mục tiêu đến năm 2030: Hà Nội đặt chỉ tiêu tuổi thọ trung bình 77 tuổi, duy trì mức sinh thay thế và chiều cao nam giới đạt 169 cm
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Tuổi thọ bình quân đạt trên 77 tuổi, 100% người cao tuổi được quản lý sức khỏe, được khám, chữa bệnh, được chăm sóc tại gia đình, cộng đồng, cơ sở chăm sóc tập trung. Chiều cao trung bình người Hà Nội 18 tuổi đối với nam ≥169 cm, nữ ≥ 158 cm.
Người đàn ông phải mổ khẩn ở vùng kín từ sự chủ quan tự uống 2 viên giảm đau
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcNgười đàn ông bị xoắn tinh hoàn ở giờ thứ 7–8, tình huống được xem là “chạy đua từng phút” để giữ lại chức năng sinh sản. Các bác sĩ đã mổ cho bệnh nhân trong tình huống khẩn cấp.
Dù nam hay nữ, thấy tê ở 3 vùng này thì nghĩ ngay đến dấu hiệu tắc nghẽn mạch máu, sau tuổi 50 càng không được bỏ qua
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcMong rằng ai cũng có thể nghe được những "lời thì thầm" của cơ thể, đừng đợi đến khi nó phải gào lên mới giật mình.
Người sống lâu nhất thế giới không đến phòng tập thể dục hay chạy marathon, muốn được như họ thì hãy làm 3 điều
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcMôi trường sống của các cụ trăm tuổi ở "Vùng Xanh" (Blue Zones) khiến họ cứ mỗi 20 phút lại tự nhiên vận động một chút - thay vì dồn buổi tập vào một thời điểm cố định trong ngày.
Cuộc thi "Rung chuông vàng" nâng cao kiến thức dân số và sức khỏe sinh sản trong trường học
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcGĐXH - Thông qua cuộc thi, học sinh được trang bị kiến thức về dân số, phát triển và sức khỏe sinh sản vị thành niên; rèn kỹ năng sống, ứng xử, phòng chống xâm hại và bạo lực học đường. Đây cũng là sân chơi lành mạnh để các em thể hiện trí tuệ, sáng tạo, giao lưu và chia sẻ quan điểm về những vấn đề văn hóa - xã hội.
8 bước chủ động phòng tránh và giảm thiểu trầm cảm sau sinh
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcTrầm cảm sau sinh là một rối loạn tâm trạng nghiêm trọng, gây rủi ro cao cho sức khỏe tinh thần của người mẹ và sự an toàn của trẻ sơ sinh. Tìm hiểu 8 bước tiếp cận quan trọng giúp phụ nữ giảm thiểu nguy cơ trầm cảm sau sinh và vững vàng trong hành trình nuôi con.
Thoái vị đĩa đệm cột sống lưng: Cần làm gì để hết đau?
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcGĐXH - Chỉ một ngày khi đồng ý phẫu thuật thoát vị đĩa đệm cột sống lưng, cô L. đã có thể tự đi lại và được xuất viện sau 1 tuần.
Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.