MV nhạc Việt: Cuộc đua top trending Youtube giá trị thật hay ảo?

MV của Chi Pu lọt top trending bởi những chiêu trò. Ảnh: TL

Đằng sau những vị trí top trending

Có một thực tế không thể phủ nhận là vài năm trở lại đây, khi một nghệ sĩ nào đó ra mắt MV thì việc đầu tiên khán giả làm đó là sự tò mò vào youtube xem sản phẩm đó đã chạm mốc "triệu view" chưa? Mất bao lâu để cán mốc này? Thời gian bao lâu để lọt top trending? Xô đổ kỷ lục của ca sĩ này, nghệ sĩ khác như thế nào?… Đó dần được coi là chuẩn mực, thước đo để đánh giá sự thành công của một sản phẩm âm nhạc thay vì trông đợi những đánh giá chuyên môn, các vị trí trên bảng xếp hạng âm nhạc uy tín trước đây như Làn sóng xanh...

Còn nhớ hồi đầu tháng 7/2019, MV "Hãy trao cho anh" của Sơn Tùng M-TP đã "làm mưa làm gió" trên hệ thống Youtube như thế nào. MV đã thiết lập được các kỷ lục lịch sử của Vpop: Đạt 1 triệu views trong 8 phút; Top 1 trending Youtube Việt sau 6 tiếng. Ở thành tích quốc tế, MV này đạt top trending Youtube Canada, Hàn, Mỹ và top 14 trending YouTube toàn cầu, trở thành MV được xem nhiều nhất thế giới ngày 1/7. 

Để có được điều đó, ê-kíp truyền thông của Sơn Tùng M-TP đã lên cả một kế hoạch quảng bá rầm rộ từ việc sử dụng KOLs, viral trên mạng xã hội… và cả một lực lượng khủng cày view đêm ngày. Nhưng chặng đường có thế nào thì kết quả vẫn là điều được quan tâm lớn nhất. Với thành tích trên, về mặt truyền thông MV "Hãy trao cho anh" của Sơn Tùng đã thành công, gây tiếng vang về mặt quảng bá danh tiếng - mặc dù MV chỉn chu về mặt hình ảnh nhưng giọng ca của nam ca sĩ gốc Thái Bình lại chưa phải là "điểm cộng".

Nghiễm nhiên các nghệ sĩ Việt sau đó ra MV luôn là áp lực khi khởi động cuộc chạy đua trending, xô đổ kỷ lục của những MV trước đó, đặc biệt nếu có thể thì xô đổ được kỷ lục khủng của nam ca sĩ gốc Thái Bình. Điển hình, một ca lạ và gây tranh cãi nhiều nhất thời gian gần đây là cái tên mới của làng nhạc Việt - Jack và K-ICM. 

Những ca khúc "Hồng nhan", "Bạc phận", "Sóng gió" giai điệu đều sến sẩm, ca từ ủy mị vừa Bolero nhưng lại phối trên nền nhạc EDM, nội dung lỗi thời nhưng nhanh chóng lọt top 1 trending Youtube và không lâu sau đều cán mốc 100 triệu lượt xem - con số mà rất nhiều nghệ sĩ trẻ chập chững vào nghề phải mơ ước. Ngay lập tức cặp đôi này được đặt lên bàn cân với Sơn Tùng M-TP và được coi như "ứng viên tiềm năng" để "soán ngôi" ca sĩ gốc Thái Bình.

Sau những thành tích đó, không phủ nhận cặp đôi Jack và K-ICM đã phần nào có lượng fan không nhỏ và có chỗ đứng trong thị trường âm nhạc nước nhà.

Là một xu thế hay thang điểm để đánh giá?

Thực tế, có rất nhiều ca khúc quốc tế, thông qua việc nằm trong tab thịnh hành – top trending này đến với khán giả người Việt, và không một nghệ sĩ nào không muốn giới thiệu âm nhạc của mình rộng khắp hơn cả, chính vì vậy họ đặt niềm tin vào nơi đây. Nghệ sĩ Việt cũng thế. Tuy nhiên, kéo theo những "giá trị ảo" đó là không ít MV của "ca sĩ" thực sự khó xếp hạng chuyên môn nhưng vẫn đứng top thịnh hành.

Đơn giản như trường hợp Chi Pu cũng là một trong những gương mặt sở hữu nhiều sản phẩm lọt top 1 trending Youtube như: "Em sai rồi, anh xin lỗi em đi", "Mời anh vào team em", "Anh ơi ở lại"... Thế nhưng, điều đáng nói, nếu dựa trên tiêu chí top trending Youtube mà đánh giá cô ấy có tố chất ca sĩ, cô ấy là ca sĩ, cô ấy hát hay thì có lẽ không ai dám thừa nhận. 

Khán giả có thể khen Chi Pu làm MV đẹp, thời thượng, đầu tư... nhưng khi nhắc đến việc khen giọng hát của cô, nhiều người phải chần chừ suy nghĩ và thậm chí là bỏ qua không bàn đến. Sở dĩ MV "hút view" phần nhiều là do Chi Pu nắm bắt xu hướng nhanh nhạy và tạo được hiệu ứng đám đông với những ồn ào "đính kèm", từ phát ngôn shock cho đến những hình ảnh gắn mác 16 gợi cảm...

Lợi - hại top trending

Bàn về việc top trending Youtube trở thành thước đo của một sản phẩm âm nhạc, ca sĩ Duy Khoa cho rằng có thể ở Việt Nam đây là kênh nghe nhạc chính thống, nhưng với thị trường Âu Mỹ, Youtube chỉ là một trong số rất nhiều kênh nghe nhạc và đánh giá. Chỉ có thị trường Việt, do tính đơn giản, nhanh và độ phủ lớn của Youtube mà coi đây là thước đo. Đa phần các nước trên thế giới người nghe nhạc sẽ đồng ý trả phí để mua bài hát về thiết bị di động, thiết bị máy tính: Apple music, itunes… nền tảng nghe nhạc mp3 chính thống.

Ca sĩ, nhà sản xuất âm nhạc Nguyễn Trần Trung Quân lý giải, lý do rất đơn giản khi nhiều nghệ sĩ không còn quá chú trọng mục tiêu trên các bảng xếp hạng nhạc trực tuyến mà dồn lực vào Youtube vì bảng xếp hạng âm nhạc chỉ trong một đơn vị của Việt Nam, còn Youtube là nền tảng của thế giới. Chưa kể, lượng người Việt hiện nay xem Youtube rất đông đảo vì đôi khi họ không chỉ có nhu cầu nghe mà còn muốn xem.

Tất nhiên, nam ca sĩ này cũng khẳng định trending đánh giá được sự phổ cập, sức hút và sự quan tâm của khán giả dành cho một sản phẩm nhưng chưa chắc đánh giá được chất lượng. Đôi khi đó chỉ là "con số ảo".

"Tôi không khuyến khích điều này vì số tiền bỏ ra để đầu tư vào những con số ảo rất khủng khiếp. Thậm chí bằng tiền đầu tư mấy MV. Không nhiều ca sĩ có điều kiện để làm như thế, nhất là khi muốn giữ được trending lâu, phải thực sự có tiềm lực mạnh", Nguyễn Trần Trung Quân chia sẻ.

Trước câu hỏi: "Khi mạng xã hội, Youtube trở thành sân chơi chính của ca sĩ thì lợi - hại thế nào? Sẽ tác động ra sao đến chất lượng sản phẩm âm nhạc Việt?", nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung cho rằng, cái lợi thì thấy rất hiển nhiên vì mạng xã hội và Youtube là công cụ truyền thông quảng bá hữu hiệu nhất thời điểm này, là con đường ngắn nhất đưa sản phẩm đến với đông đảo khán giả trong nước và quốc tế. Đôi khi còn tiết kiệm, hiệu quả và nhanh chóng hơn những cách phát hành từ xưa đến giờ.

Nhưng nhạc sĩ Nguyễn Văn Chung nhấn mạnh: "Hại là đôi khi chúng ta sẽ thấy những giá trị trong âm nhạc bị đảo lộn. Khi mà chưa chắc một sản phẩm âm nhạc chất lượng lại được đón nhận chia sẻ hơn một sản phẩm âm nhạc gây sốc, theo trend. Khi mà chưa chắc một ca sĩ chính thống có kỹ thuật lại hot hơn một ca sĩ không chuyên chỉ cover bài người khác. Khi mà một bài hát được viết chỉn chu tâm huyết từng lời từng chữ lại chưa chắc được nghe nhiều hơn một bài hát non nớt được viết trên bàn nhậu. Và đó là điều chúng ta phải chấp nhận như 2 mặt của một đồng xu".

Suy cho cùng, top trending không phải là xấu nhưng nó không nên trở thành thước đo giá trị về nghệ thuật, cũng như không thể là tiêu chí để đánh giá nghệ sĩ: Có lẽ đã đến lúc Vpop nên nhìn nhận lại câu chuyện này một cách thẳng thắn, rõ ràng.

MV “Đi đu đưa đi” của Bích Phương khiến mạng xã hội “dậy sóng”

Ngọc Mai