Người nặn hình nhân thế mạng cho ngư dân mất tích
"Tính đến giờ này, lão là đời thứ 8 của dòng họ Võ ở huyện đảo Lý Sơn. Dòng họ này đã nặn hình nhân bằng đất sét để thế xác cho những ngư dân mất tích". Câu chuyện của cụ Võ Văn Toại (72 tuổi), ở thôn Đông (xã An Vĩnh) bắt đầu như thế.
Cụ Toại vẫn rất khỏe, dù đã bước qua tuổi "thất thập cổ lai hi". Cụ kể: "Có một nghi thức không thể thiếu trong Lễ khao lề thế lính Hoàng Sa là việc dùng hình nhân để thế mạng cho những người lính trước khi được cử đi Hoàng Sa. Nghi thức có nguồn gốc từ những hiểm họa của hải trình".
Theo cụ Toại, lúc bây giờ, chỉ với chiếc xuồng chèo tay, người đi phải lênh đênh trên biển cả mênh mông đến nửa năm trời, đối mặt với gió, bão... Ai đi cũng biết khó có cơ may trở về. Vì thế, mỗi người đi sẽ được nặn một hình nhân bằng bột gạo, hoặc đất sét. Hình nhân được đặt vào một chiếc thuyền làm bằng bè chuối và thả ra biển.
![]() |
Hình nhân thế mạng cho thuyền trưởng Tân |
"Họ tin rằng, hình nhân kia đã thế mạng cho những người sắp ra đi. Đã một lần "chết", họ không thể chết lần nữa, dù phải đối mặt với bao hiểm họa thiên nhiên" - Cụ Toại kể tiếp, vẫn bằng giọng đều, trầm và chậm rãi.
Nhưng rồi đôi mắt của cụ hơi tối lại. Khi cụ nói về những ngư dân trên đảo gặp nạn giữa biển khơi mà không tìm thấy xác. "Những hình nhân đó sẽ giúp linh hồn người chết không phải lưu lạc giữa đại dương mà tìm được đường về với quê hương".
Những hình nhân trong mộ gió
Nguyên liệu để làm hình nhân có sẵn trên đảo. Nhưng nguyên liệu phải được lấy đúng ở những nơi qui định. Đất sét lấy từ núi Giếng Tiền, giã thật nhuyễn cùng với bông gòn. Cây dâu tằm tước bỏ vỏ để làm xương sườn, đàn ông 7 cái, đàn bà 9 cái.
"Phổi và tim của hình nhân phải lấy đất ở ngã 3. Phải cột một con gà trống ở khoảng đất đó. Chờ gà mổ chỗ nào thì lấy đúng đất nơi đó, sau đó, trộn đất với trứng gà... để nặn. Cây thầu dầu (đu đủ tía) được dùng để làm gan. Trước kia dùng kén tằm làm ruột hình nhân. Gần đây dùng chỉ màu" - Cụ Toại nói.
![]() |
Cụ Toại và người con “truyền nhân" của mình đang “làm” tàu cho ngư dân mất tích |
Cụ bảo, sau khi nặn xong hình nhân, người ta dùng giấy vàng cắt thành quần áo để mặc cho nó. Những “pháp sư”, còn gọi là “thầy pháp” (người có thể điều khiển được linh hồn) được mời về thực hiện nhiều nghi lễ rất công phu như: Cúng lên cốt (thực hiện trước khi lấy đất sét về); Mời Bà mụ về chứng giám (trước khi bỏ đất cùng với bông gòn để giã nhuyễn); nặn xong cúng khai khoang nhập cốt (gọi hồn nhập vào hình nhân)....
Theo quy định từ xưa truyền lại, việc nặn hình nhân phải thực hiện vào đêm, thông thường bắt đầu khoảng 22 giờ và kéo dài đến khoảng 4 giờ ngày hôm sau. Mỗi hình nhân có trọng lượng trung bình khoảng 10 - 20 kg. Khi hình nhân hoàn thành, người thân sẽ cử hành nghi lễ mai táng như người bình thường.
"Cũng đắp mộ, nhưng bên trong không có xác người đã khuất mà chỉ là hình nhân. Những ngôi mộ này được gọi là mộ gió" - Cụ Toại bùi ngùi.
Chỉ mong thất nghiệp
Hành nghề từ năm 17 tuổi, cụ Toại không nhớ mình đã nặn được bao nhiêu hình nhân. "Nhưng năm nào cũng phải nặn, chỉ là nhiều ít khác nhau thôi" - Cụ Toại nói. Riêng năm nay, 6 ngư dân trên tàu đánh cá Q.Ng 66192 Ts, của ông Lê Minh Tân, ra khơi khai thác rau chân vịt tại khu vực đảo Hoàng Sa vào ngày 22/12/2010 đã mất tích. Cụ Toại tặng hình nhân cho 5 người.
"Mỗi lần như vậy, người thân các gia đình đều “trả công” cả triệu đồng. Thế nhưng tôi vẫn luôn ao ước rằng mình được thất nghiệp" - Cụ Toại tâm sự.

Xác minh vụ gia đình người dân tộc đưa con đi khám bệnh tố bị taxi ở Hà Nội 'chém' gần 5 triệu đồng
Thời sự - 2 giờ trướcTrên hành trình về quê, một cặp mợ cháu người dân tộc thiểu số vô tình trở thành nạn nhân của chiêu lừa "xe trung chuyển" quanh khu vực Bến xe Mỹ Đình. Từ Bệnh viện Nhi Trung ương đến đầu cao tốc, quãng đường chưa đầy 30 km nhưng họ bị taxi thu tới 4,2 triệu đồng.

Tài xế mang ô tô của chủ đi cầm cố để cá độ bóng đá
Pháp luật - 2 giờ trướcGĐXH - Do thiếu tiền cá độ bóng đá, Chu Tuấn Hưởng đã mang ô tô được anh T. giao cho quản lý đến cửa hàng cầm đồ để cầm cố với giá 350 triệu đồng. Sau khi nhận tiền, đối tượng đã sử dụng để cá độ bóng đá thua hết và không có khả năng chuộc xe.

Mâu thuẫn vay tiền, gã đàn ông dùng mìn tự chế để giải quyết
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Do mâu thuẫn trong việc vay mượn tiền, Lân đã ném 1 quả mìn tự chế về phía anh Mạnh, anh Minh làm hư hỏng 1 xe SH và 1 tấm kính. Hành vi trên Lân đã cấu thành tội Giết người, Tàng trữ, sử dụng trái phép vật liệu nổ và Hủy hoại tài sản.

Công nhân phơi mình trong chảo lửa để thi công tuyến đường 6.400 tỷ đồng ở Nam Định
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Những ngày gần đây thời tiết nắng nóng gay gắt, công nhân vẫn miệt mài làm việc để đảm bảo tiến độ dự án xây dựng tuyến đường bộ mới Nam Định - Lạc Quần - đường bộ ven biển.

Thêm một trường đại học nổi tiếng ở Hà Nội công bố học phí lên tới 56 triệu đồng/năm khiến hàng triệu phụ huynh ‘chóng mặt’ trước mùa thi 2025
Giáo dục - 5 giờ trướcGĐXH - Từ năm 2025, sinh viên trường Đại học Luật Hà Nội sẽ đón nhận mức học phí tăng cao chưa từng có. Trong đó, chương trình chất lượng cao lên đến gần 56 triệu đồng/năm.

Hàng loạt cửa hàng ở La Phù đóng cửa không buôn bán: Công an TP Hà Nội nói gì?
Pháp luật - 5 giờ trướcGĐXH - Theo Phòng Cảnh sát kinh tế Công an TP Hà Nội, tại làng nghề xã La Phù, huyện Hoài Đức (TP Hà Nội), nhiều hộ kinh doanh đã đóng cửa... Hàng hóa được nhập về cầm chừng, trong đó hàng không rõ nguồn gốc xuất xứ được trà trộn với hàng có chứng từ hợp lệ để ngụy trang, gây khó khăn cho lực lượng kiểm tra.

Phát hiện thi thể người phụ nữ trôi dạt vào đảo Cồn Cỏ
Thời sự - 6 giờ trướcGĐXH - Sau khi phát hiện thi thể trôi dạt vào đảo Cồn Cỏ, lực lượng chức năng tiến hành các thủ tục để xác định danh tính, làm rõ nguyên nhân sự việc.

Thực hiện theo trình tự, thủ tục này, người dân dễ dàng đổi thẻ ATM từ sang ATM chip để không bị ngừng giao dịch từ 1/7/2025
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Từ ngày 1/7/2025, tất cả các loại thẻ ATM từ sẽ bị ngừng chấp nhận giao dịch trên toàn bộ hệ thống ngân hàng tại Việt Nam. Làm thế nào để đổi thẻ ATM từ sang ATM chip để các giao dịch thuận lợi? Dưới đây là hướng dẫn cụ thể.

Tử vi tháng 5 âm lịch tuổi Dậu có nhiều đổi mới trong cuộc sống, nhất là cuối tháng
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Tháng mới của Dậu đầy ắp hy vọng, có nhiều sự đổi mới trong cuộc sống hiện tại và bạn cũng lạc quan hơn, cười nhiều hơn mọi khi.

Ý nghĩa và nguồn gốc Ngày của Cha chính xác nhất
Đời sống - 8 giờ trướcNgày của Cha là ngày đặc biệt để tôn vinh những người cha trên toàn thế giới. Tuy nhiên, ý nghĩa và nguồn gốc Ngày của Cha thì không phải ai cũng biết tường tận.

Lẻn vào nhà dân, nữ quái trộm nhiều vàng và tiền mặt
Pháp luậtGĐXH - Tại cơ quan công an, đối tượng thừa nhận đã trộm cắp 4 chỉ vàng cùng 3,5 triệu của gia đình chị H. Bên cạnh đó, Thoa còn khai nhận bản thân đã trộm 1 lắc tay, 1 dây chuyền vàng và 11 triệu đồng của bà N.T.D.