Nhà cho người thu nhập thấp: Xây nhà cho thuê

Thứ hai, 15:08 18/10/2010

GiadinhNet - Trong khi nhiều người hân hoan với những dự án nhà giá thấp thì các chuyên gia lại lên tiếng cảnh báo về nguy cơ quay trở lại cơ chế bao cấp với mô hình này.

Tiến sỹ Lê Duy Hiếu

Trong khi nhiều người hân hoan với những dự án nhà giá thấp thì các chuyên gia lại lên tiếng cảnh báo về nguy cơ quay trở lại cơ chế bao cấp với mô hình này. Trong cuộc trao đổi với PV Báo GĐ&XH, Tiến sỹ Lê Duy Hiếu (Viện Kinh tế Việt Nam) đã đưa ra ý kiến của mình.

Nhà cho người thu nhập thấp không phải là vấn đề của riêng Việt Nam, thưa ông?

- Đúng thế, các nước phát triển trên thế giới đã đều phải đối mặt với vấn đề này. Nhiều nước phát triển, với đội ngũ chuyên gia giỏi, với 200 năm kinh tế thị trường nhưng đã đều thất bại với mô hình như đang triển khai ở Việt Nam. Tôi không tin là ta có thể làm tốt hơn họ.

Ông có thể chỉ rõ những bất cập trong cách làm của chúng ta hiện nay?

Liệu những khu nhà cho người thu nhập thấp có đến được đúng đối tượng? Ảnh: C.H

- Chính sách phát triển nhà thu nhập thấp hiện nay là một sai lầm. Với giá bán nhà giá thấp hiện nay của chúng ta thì thực tế người thu nhập thấp đúng nghĩa không thể mua được. Thu nhập thấp mà phải có hàng trăm triệu đồng để mua nhà thì liệu có gọi là thu nhập thấp nữa không? Trên thực tế chúng ta đã thấy những người thu nhập thấp thực sự không thể có nhà. Khi được suất mua, họ chỉ có thể chuyển nhượng để hưởng một phần chênh lệch chứ thực tế không thể sở hữu nhà.

Mấu chốt vấn đề là chúng ta đã sai lầm từ khi định hướng về mặt chiến lược. Đáng lý phải dựa vào thị trường để giải quyết nhu cầu nhà cho người thu nhập thấp thì ta lại dựa vào chính sách của Chính phủ. Chính sách Chính phủ chỉ là một mặt. Định hướng của chúng ta cũng sai lệch ở chỗ, chủ yếu cứ nhắc đến nhà thu nhập thấp là nghĩ đến hỗ trợ của Nhà nước và ngân sách Nhà nước. Người ta cứ dựa vào tiền của Nhà nước, mà suy cho cùng vẫn là tiền thuế của nhân dân, thu nhập của doanh nghiệp, thì ta lấy đâu ra mà cứ đổ mãi vào để xây nhà giá thấp được.

Đáng ra ta phải dựa trên cơ sở cơ chế thị trường, trên cơ sở giảm giá bất động sản xuống. Còn chính sách hiện nay lại quay trở về cơ chế bao cấp, giải quyết nhà cho người thu nhập thấp theo kiểu phi thị trường. Như thế sẽ không thể tránh “xin- cho”, tiêu cực. Nếu nói quản lý chặt, tôi thấy rất khó, nếu không muốn nói là không thể. Muốn quản lý phải có cơ chế, công cụ, điều kiện, nếu thiếu thì không quản lý được. Nhà ở thu nhập thấp thiếu cả 3 điều kiện đó nên không thể quản lý được. Chỉ có một “miếng thịt” với bao nhiêu “cặp mắt” trông vào thì giữ kiểu gì?

Thế giới đã từng làm, từng thất bại, vậy sau đó họ đã rút ra bài học gì và giải quyết vấn đề nhà ở cho người thu nhập thấp thế nào, thưa ông?

- Thế giới đã đưa ra 2 bước để giải quyết. Đầu tiên là làm cho thị trường bất động sản lành mạnh lên. Người ta tháo gỡ chính sách để giá đất ứng với thực tế thu nhập của người lao động. Thị trường lành mạnh sẽ kéo giá bất động sản xuống, khi đó mới có cơ sở để bán nhà giá thấp. Sau đó họ mới tính đến chuyện hỗ trợ lãi suất, cho vay mua nhà... Sau khi giá đất giảm xuống thì họ khơi thông cơ chế chính sách để tăng nguồn cung nhà.

Cơ chế chính sách tháo gỡ như thế nào? Đầu tiên là rút ngắn thời gian cấp, duyệt các dự án. Hiện nay mỗi hồ sơ dự án nhà đất, cần khoảng 3 năm. Đó là trở lực của việc tăng cung và nguồn căn của việc tăng giá nhà đất. Rút ngắn thế nào? Ta nâng cao trách nhiệm bằng cách nâng thu nhập cho đội ngũ cán bộ chuyên trách, trả lương cho họ cao hơn, tương xứng với công việc của họ.

Khiến họ có động lực để nâng cao trình độ và giám sát lẫn nhau trong công việc. Tiền đâu ra để trả cho họ? Tôi dùng tiền lệ phí nộp hồ sơ để trả. Chẳng hạn, nâng lệ phí mỗi bộ hồ sơ lên 5 triệu đồng và lấy tiền này để trả cho nhân viên thực hiện. Cũng như các lĩnh vực khác cần cải cách chế độ lương công chức, trả lương tương xứng với trách nhiệm, công việc của họ.

Với đất đai, để quản lý cần cấp sổ. Cần tạo điều kiện thuận lợi để đất có sổ. Đất có sổ đỏ như người ta sinh ra có cái tên. Đặt tên là để quản lý. Nếu hiểu như vậy thì đất nào cũng cấp sổ được và mọi thứ sẽ minh bạch.

Đó là làm cho thị trường lành mạnh, còn với vấn đề cụ thể là nhà cho người thu nhập thấp, thưa ông?

- Ta nên chuyển từ nhà sở hữu vĩnh viễn sang hình thức nhà cho thuê. Những người thu nhập thấp thường là những người có việc làm không ổn định. Ví dụ người ta làm việc ở Thanh Trì, nhưng lại bắt người ta mua nhà thu nhập thấp ở Gia Lâm thì sẽ phát sinh chi phí đi lại, xăng xe... Như vậy vô tình làm thu nhập người ta bấp bênh hơn.

Nhưng nếu là nhà cho thuê, người ta cần 2-3 tháng thì cho người ta thuê 2-3 tháng, khi chuyển đến nơi khác cũng vậy. Điều tôi muốn nhấn mạnh là cần xác định rõ định hướng là tạo điều kiện cho người lao động có thu nhập phù hợp để giải quyết nhu cầu ở. Tạo điều kiện ở 2 phương diện, cho họ có thu nhập và cho họ các loại hình nhà phù hợp với thu nhập, mà nhà cho thuê là một lựa chọn tốt.

- Xin cảm ơn ông!

Đắc Kiên (thực hiện)

kimngan

Chia sẻ facebook

Bình luận

Xem thêm bình luận

Ý kiến của bạn

Nhà cho người thu nhập thấp: Xây nhà cho thuê

GiadinhNet - Trong khi nhiều người hân hoan với những dự án nhà giá thấp thì các chuyên gia lại lên tiếng cảnh báo về nguy cơ quay trở lại cơ chế bao cấp với mô hình này.

Cùng chuyên mục

Đoàn xe sang rước dâu dừng, đỗ giữa đường ở Hải Dương chụp ảnh

Nam quý tộc điển trai ở Hoàng gia Anh

Thông tin mới nhất vụ lật thuyền trên sông Chanh làm 4 người mất tích

"Cháy" vé máy bay ngày 1/5 ở nhiều chặng nóng dù giá đắt như vàng

Nghệ sĩ Trà My, Thanh Thanh Hiền trao yêu thương cho bệnh nhân

2 nam NSND trải qua nhiều mối tình, đời vợ, tuổi xế chiều lại sống cảnh một mình

Là quả phụ 61 tuổi, tôi khổ tâm khi vấp phải cuộc tình tay ba với bạn thân

Trương Minh Cường tái xuất sau thời gian dài bị trầm cảm trong phim mới của Lý Hải

Bỏ túi 9 kinh nghiệm khi cho trẻ đi du lịch kỳ nghỉ lễ, cha mẹ không nên bỏ qua

Phụ nữ sinh tháng này có số làm mệnh phụ phu nhân, lấy chồng giàu có

Xem nhiều

Gió mùa Đông Bắc sắp tràn xuống miền Bắc sau chuỗi ngày nắng nóng đỉnh điểm