Những loại quả "nhân tạo" được yêu thích trong thờ cúng

Miền Tây nổi tiếng với bưởi da xanh, bưởi Năm Roi… được tạo dáng từ khi còn non, để khi thu hoạch đã thành những quả bưởi hồ lô, có dáng hình hệt chiếc hồ lô.

Để thêm phần độc đáo và hút khách, người ta còn in nổi chữ tài lộc, hoặc khắc các chữ “Phúc, Lộc, Thọ, An, Bình”, hoặc một số chữ Hán rất đẹp lên bưởi hồ lô.

Dưa hấu hình vuông rất thú vị, có mặt trên thị trường từ 2007. Dưa được “tạo dáng” hình vuông khi 40 ngày tuổi (hạn chế dùng hóa chất nhưng vẫn giữ được lâu), chất lượng và mùi vị đảm bảo.

Dưa vàng hình thỏi vàng cũng rất hút khách, vỏ vàng, ruột đỏ. Còn có loại dưa hấu hình xe ô tô Mercedes – Benz…

Dứa đỏ (khóm son) Hậu Giang khá độc đáo, có nhiều chồi con quanh quả, phần đầu quả mọc dài. Dứa chín giữ được lâu ngày, màu đỏ tươi, có nhiều đường chỉ vàng chạy dọc theo mắt khóm.

Dứa phụng (phượng) tạo hình lạ mắt y như con chim phụng, quả phân thành nhiều nhánh, nhiều tầng. Quả đỏ, có những cái "mào" kỳ lạ, thích hợp làm quà tặng, hay trang trí trong mâm ngũ quả, và thường được mua đủ bộ tứ linh (Long - Lân - Qui - Phụng).

Hà Nội Tết 2014 còn có đào tiên hồ lô, bưởi hình bầu dục rất lạ mắt. Những loại quả Tết tuy dễ bảo quản nhưng nếu sơ ý là hỏng hàng, không bán được dẫn đến hụt vốn.

Theo nhà nghiên cứu Nguyễn Phúc Giác Hải (Viện Nghiên cứu Ứng dụng Tiềm năng Con người), những thứ hoa quả được gò ép vào khuôn tuy có hình dáng lạ mắt, nhưng đều được nông dân trồng tự nhiên, chất lượng vẫn là của hoa quả đó, chỉ có hình dáng người ta đúc cho đẹp hơn.

Ông Hà Thanh (Trung tâm Nghiên cứu cổ học Phương Đông), chất lượng của những thứ hoa quả gò khuôn đó vẫn ăn được, cúng bái xong, có thể bổ ra, nếu ngon thì ăn, không ngon thì thôi.

Cả hai nhà nghiên cứu đều cho rằng, hoa quả truyền thống được tạo dáng trân trọng là tốt, được phép thờ cúng, đặt trên bàn thờ. Chỉ khi những hoa quả đó tạo hình dáng xấu (như hình giày, dép…) thì không nên dâng cúng.

Hà Dương