Phim về thân mẫu Bác Hồ, vì sao lỡ hẹn?

 

Kịch bản “Cội nguồn thiêng” do hai tác giả Đoàn Lê và Hoàng Chỉnh viết từ năm 2010. Đây là tác phẩm hưởng ứng Cuộc vận động “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” của ngành Điện ảnh. Bộ phim lúc đầu có độ dài 5 tập, được dàn dựng bởi 3 đạo diễn: Đoàn Lê, Nguyễn Xuân Thành và Nguyễn Đăng Khoa. Phim lấy bối cảnh chính là làng Hoàng Trù, xã Kim Liên, huyện Nam Đàn, Nghệ An, nơi Bác Hồ chào đời.

Sở dĩ tác giả Đoàn Lê đặt tên cho tác phẩm của mình là “Cội nguồn thiêng” bởi bà rất tôn kính và ngưỡng mộ bà Hoàng Thị Loan, thân mẫu của Bác Hồ. Tác giả nhận thấy, bà Hoàng Thị Loan là người phụ nữ được sinh ra trong một gia đình Nho giáo truyền thống của miền Trung nên sau khi thành vợ chồng với cụ Nguyễn Sinh Sắc (thân phụ của Bác Hồ) và sinh được 3 người con ở quê Nam Đàn, bà đã là người thầy đầu tiên khai tâm cho các con. Trong lúc khó khăn, bà đã gánh con đi bộ từ Nam Đàn vào Huế để giúp chồng có điều kiện kinh sử. Với lòng tận tụy, vị tha, thương chồng con, gánh vác lo toan mọi việc, bà đã mất ở tuổi 33 sau lần sinh nở thứ tư, khi Bác Hồ mới hơn 10 tuổi.

“Chúng ta đã biết trẻ em thường hình thành nhân cách từ rất sớm. Phải chăng nhân cách của Bác, bậc vĩ nhân đất nước, đã được hun đúc từ người mẹ tuyệt vời như thế từ buổi ấu thơ? Vì vậy tôi đặt tên bộ phim này là “Cội nguồn thiêng” với ẩn ý đó” – Nữ sỹ Đoàn Lê nói.

Tháng 10/2013, phim bắt đầu bấm máy. Nội dung của 5 tập phim hướng đến việc tái hiện hình ảnh bà Hoàng Thị Loan từ thời thanh nữ, kết duyên cùng ông Nguyễn Sinh Sắc, sinh hạ nuôi dạy các con, phụng sự chồng, cho đến lúc bà lâm chung tại Huế (giai đoạn 1880 – 1901). Lúc đầu phim dự kiến sẽ ra mắt đúng vào dịp kỷ niệm 124 năm ngày sinh nhật Bác Hồ. Tuy nhiên, do 5 tập đầu của bộ phim chưa phản ánh được hết tính chất thiêng liêng của nguồn cội sinh ra Bác Hồ nên Hãng Phim truyện Việt Nam, Cục Điện ảnh và UBND tỉnh Nghệ An quyết định làm thêm 2 tập phim nữa. Đó cũng là lý do khiến phim bị lỡ hẹn trong dịp sinh nhật Bác Hồ vừa qua.

 

Theo đạo diễn Nguyễn Xuân Thành, 5 tập đầu của bộ phim đã quay xong, hiện đang thực hiện khâu lồng tiếng. Người lồng tiếng là những người dân xứ Nghệ gốc, không phải diễn viên lồng tiếng chuyên nghiệp nên khâu này mất khá nhiều thời gian. Và 2 tập phim tiếp theo sẽ do đạo diễn Nguyễn Hữu Phần viết kịch bản.

“Vì không phải là người viết kịch bản phim ngay từ đầu nên khi được mời viết tiếp kịch bản 2 tập phim này tôi phải tìm hiểu khá nhiều sách sử. Càng đọc, càng tìm hiểu tôi càng thấy khâm phục dòng họ nội và họ ngoại đã sinh ra Bác Hồ. Tôi thấy, đây là dòng tộc lớn và lạ của vùng quê xứ Nghệ. Tôi đang tính, sau này nếu có điều kiện tôi sẽ làm một bộ phim về cuộc đời của bà Nguyễn Thị Thanh, chị gái của Bác Hồ. Bà Thanh cũng là một người phụ nữ có cuộc đời rất đặc biệt với nhiều điều đáng ngưỡng mộ”, đạo diễn Nguyễn Hữu Phần chia sẻ.

Đạo diễn Nguyễn Xuân Thành cũng tiết lộ, nhân vật đóng bà Hoàng Thị Loan là Phương Oanh, một sinh viên đang du học ở Hàn Quốc, còn người đóng cụ Nguyễn Sinh Sắc là một diễn viên tự do. Riêng vai cậu bé Nguyễn Sinh Cung, vì tái hiện cả quá trình trưởng thành từ bé đến lớn nên vai diễn này sử dụng nhiều diễn viên. Theo ông Thành, sở dĩ ông không chọn các diễn viên chuyên nghiệp để giao phó những vai diễn này bởi ông sợ các diễn viên chuyên nghiệp có quá nhiều kinh nghiệm diễn xuất nên khi diễn hay bị cường điệu quá mức, lại pha nhiều nét diễn hiện đại… làm mất đi nét mộc mạc, bình dị, chân quê của vai diễn.

“Chọn các diễn viên tay ngang, chúng tôi khá vất vả vì họ không có nhiều kinh nghiệm nhưng trái lại họ có được sự mộc mạc, chân chất… của nhân vật. Đây là một bộ phim về vĩ nhân nên chúng tôi hết sức thận trọng. Từ việc đi đứng, đối thoại, làm việc…. của nhân vật đều phải chuẩn bị kỹ lưỡng” – ông Thành nói.

Một trong những cảnh quay đặc biệt nhất mà đoàn làm phim không thể nào quên đó là cảnh quay bà Hoàng Thị Loan hạ sinh cậu bé Nguyễn Sinh Cung (tức Bác Hồ) với sự hỗ trợ của bà đỡ Nguyễn Thị Kép. Để cảnh quay này sát với thực tế đoàn làm phim đã nhờ tới sự hỗ trợ của Bệnh viện Hữu nghị Đa khoa Nghệ An. Bệnh viện Đa khoa Nghệ An cùng nhiều bậc phụ huynh đã rất nhiệt tình đưa đến nhiều bé sơ sinh cho đoàn làm phim lựa chọn. Và cuối cùng đoàn làm phim đã chọn bé trai sinh lúc 12h30 ngày 26/11/2013 tại khoa Sản của bệnh viện, con anh Nguyễn Hữu Tùng (xã Nghi Liên, TP Vinh) làm “diễn viên nhí” vào vai cậu bé Nguyễn Sinh Cung lúc mới chào đời.

Theo đạo diễn Nguyễn Xuân Thành thì đây là một cảnh quay “toát mồ hôi”. “Toát mồ hôi” vì quay trẻ sơ sinh rất khó. Bên cạnh đó, các phương tiện bảo vệ sức khỏe cho trẻ sơ sinh ở bệnh viện cũng còn thiếu thốn nên đoàn làm phim chỉ dám quay ở mức độ vừa phải.

“Thực ra, ý đồ của đạo diễn khi quay cảnh này là quay trần bé ra để diễn tả một cách thực tế nhất nhưng cuối cùng buộc phải quay cảnh bé quấn tã. Mà tã lót bây giờ khác hoàn toàn tã lót ngày xưa nên máy quay buộc lòng phải quay giấu cảnh” – đạo diễn Nguyễn Xuân Thành tiết lộ thêm.