“Phủ Dầy, Nam Định -Một đề án không hợp lòng dân”: Sửa vẫn “sạn”

 

Ngày 5/9, UBND huyện đã “chỉnh sửa” và cho ra mắt đề án mới. Tuy nhiên, nhiều nhà nghiên cứu văn hóa dân gian và người dân vẫn không nhất trí với bản đề án mới này.

 

Qua điều tra, ghi nhận ý kiến từ người dân, các nhà nghiên cứu và các cơ quan quản lý nhà nước, Báo GĐ&XH đã lên tiếng về những “hạt sạn” trong việc ngày 12/10/2008, UBND huyện Vụ Bản phê duyệt đề án trên như: Bổ nhiệm người về hưu làm thủ trưởng cơ quan nhà nước (ông Vũ Quang Triệu, nguyên Trưởng phòng Văn hóa – Thông tin, làm Trưởng Ban Quản lý quần thể di tích LSVH Phủ Dầy);  bổ nhiệm các thủ nhang; khoán mức thu tiền công đức cho các thủ nhang để nộp kho bạc; bỏ qua công sức tu bổ, trông nom khu di tích của các dòng họ... Đến ngày 5/9, UBND huyện Vụ Bản ra mắt đề án mới nhưng vẫn tồn tại nhiều thiếu sót.

 

Khách thập phương đến Phủ Dầy.

 

Cụ thể, bản đề án mới này đã bỏ việc UBND huyện bổ nhiệm các thủ nhang, nhưng lại “xoay sang” là phải được huyện phê duyệt. Hơn nữa, bản đề án này cho rằng, từ nay không gọi là các thủ nhang nữa mà thay thế bằng tên gọi mới là “người trông nom di tích”. Không dừng lại ở đó, bản đề án vẫn bắt “người trông nom di tích” phải có trách nhiệm nộp mức khoán thu hàng năm theo quy định của UBND huyện về kho bạc.

 

Sau khi đọc Báo GĐ&XH về loạt bài liên quan tới đề án trên, Giáo sư Trần Lâm Biền, người đã bỏ nhiều tâm sức nghiên cứu về những giá trị văn hóa của Phủ Dầy bày tỏ: “UBND huyện Vụ Bản đã cố tình hiểu sai những ý nghĩa tốt đẹp trong tín ngưỡng văn hóa dân gian của Phủ Dầy. Không thể gọi thủ nhang là người trông nom di tích cũng như không thể gọi các sư sãi là người trông chùa được. Bởi lẽ, những người thủ nhang ngoài việc trông nom di tích, họ còn là sự ủy thác tâm linh của cả dòng họ, của cả một cộng đồng.

 

Họ còn phải thực hiện các nghi lễ văn hóa dân gian truyền thống trong đạo thờ mẫu. Không thể áp dụng các biện pháp quản lý cứng nhắc, vô lý kiểu đó được. Đặc biệt, việc áp khoán tiền công đức là điều không thể chấp nhận. Việc này làm thương mại hóa những giá trị văn hóa dân gian đặc sắc của quần thể. Bản đề án kiểu này cần phải được dẹp bỏ”.

 

Ông Nguyễn Thanh Lâm, trú tại phường Trường Xuân, thành phố Tam Kỳ, tỉnh Quảng Nam liên hệ với tòa soạn bày tỏ sự bức xúc: “Tôi và người thân năm nào cũng đi Phủ Dầy và cung tiến tiền công đức. Qua Báo GĐ&XH, tôi được biết UBND huyện Vụ Bản khoán cả tiền khách thập phương như tôi đóng góp là vô lý. Đây là tấm lòng của chúng tôi đối với quần thể di tích lịch sử văn hóa quốc gia, huyện Vụ Bản không thể giao khoán cả những ý nghĩa tốt đẹp ấy được. Tôi được biết, nhiều đoàn các nhà khoa học trên khắp thế giới đã đến Phủ Dầy. Họ hết sức ngưỡng mộ nền văn hóa đặc sắc của Việt Nam khi xem các thủ nhang thực hiện các nghi lễ văn hóa như nghe hát văn, xem các vũ điệu dân gian ở các giá đồng... Bây giờ, UBND huyện Vụ Bản lại cử cán bộ về để tiếp quản. Liệu các cán bộ này có thực hiện được các nghi lễ như các thủ nhang không. Giá trị văn hóa đặc sắc của Phủ Dầy sẽ bị mai một đi khi vấp phải đề án quản lý kiểu đó”.

 

Báo GĐ&XH đề nghị UBND huyện Vụ Bản tiếp tục tiếp thu ý kiến của các nhà khoa học, của dư luận trước khi thực hiện đề án để tránh “sạn”.