Phụ nữ phải 'chịu đựng' 11 triệu chứng mãn kinh trong mấy năm?

Các triệu chứng mãn kinh có thể kéo dài hơn bạn nghĩ

Khoảng 8 trong số 10 phụ nữ có các triệu chứng tiền mãn kinh như kinh nguyệt thất thường, suy giảm ham muốn tình dục, khó ngủ, da và tóc thay đổi, loãng xương... Các bác sĩ gọi năm giữa thời kỳ cuối cùng và thời kỳ mãn kinh là tiền mãn kinh.

Thời gian kéo dài của các triệu chứng này là kết quả của việc cơ thể tái cân bằng và giảm mức độ estrogen và progesterone do buồng trứng từ từ mất chức năng.

Thời kỳ mãn kinh thường bắt đầu 12 tháng sau kỳ kinh cuối cùng của người phụ nữ. Giai đoạn mãn kinh thường rơi vào độ tuổi từ 40-58, trung bình là 51 tuổi. Nếu phải trải qua phẫu thuật cắt bỏ buồng trứng thì thời kỳ mãn kinh sẽ bắt đầu gần như ngay lập tức. Bên cạnh đó, một số phương pháp điều trị bệnh như hóa trị cũng có thể "khởi động" thời kỳ mãn kinh. Tuy nhiên, trong một số trường hợp, tình trạng này chỉ tạm thời và kinh nguyệt có thể trở lại vào một thời điểm nào đó sau khi kết thúc quá trình điều trị bệnh. Một số căn bệnh mắc phải như suy buồng trứng cũng có thể khiến thời kỳ mãn kinh bắt đầu sớm hơn.

Mãn kinh kéo dài bao lâu?

Theo một nghiên cứu được công bố trên Tạp chí Y khoa JAMA, các triệu chứng mãn kinh kéo dài trung bình 4,5 năm. Nghiên cứu cho thấy các chuyên gia chăm sóc sức khỏe khuyên mọi người nên chờ đợi khoảng thời gian 7 năm cho các triệu chứng của họ. 

Nghiên cứu cũng lưu ý rằng những phụ nữ gặp các triệu chứng thường xuyên trước khi mãn kinh hoặc trong giai đoạn đầu có thể có nguy cơ cao hơn trong thời gian dài hơn, với một số phụ nữ có các triệu chứng trong 11,8 năm.

Khi nào thì thời kỳ mãn kinh bắt đầu?

Mặc dù mãn kinh được định nghĩa là bắt đầu một năm sau khi kết thúc kỳ kinh cuối cùng nhưng cũng có thể bắt đầu gặp các triệu chứng sớm hơn. Độ tuổi trung bình để một phụ nữ đến tuổi mãn kinh là 51 tuổi. Tuy nhiên, độ tuổi mãn kinh ở mỗi phụ nữ là khác nhau. Thời kỳ mãn kinh có thể xảy ra sớm khi phụ nữ ở độ tuổi bốn mươi hoặc muộn hơn khi ở độ tuổi cuối 50.

Sự bắt đầu của thời kỳ mãn kinh cũng có thể xảy ra sau phẫu thuật làm giảm chức năng buồng trứng hoặc nội tiết tố, chẳng hạn như cắt bỏ tử cung, phẫu thuật hoặc các phương pháp điều trị ung thư khác. Trong những trường hợp này, các triệu chứng có thể bắt đầu nhanh chóng do tác dụng phụ của các thủ thuật này.

Triệu chứng mãn kinh

Các triệu chứng của thời kỳ mãn kinh thường bắt đầu khi mức độ estrogen của phụ nữ bắt đầu giảm. Thông thường, điều này xảy ra trong 3-5 năm trước khi bắt đầu mãn kinh. Đây là giai đoạn tiền mãn kinh.

1. Kinh nguyệt không đều

Khi lượng estrogen giảm xuống, chu kỳ kinh nguyệt có thể thay đổi. Một người phụ nữ có thể bị trễ kinh hoặc trải qua nhiều thời gian hơn giữa các kỳ kinh. Lượng kinh nguyệt cũng có thể nặng hơn hoặc nhẹ hơn so với trước khi thay đổi nội tiết tố.

2. Khô âm đạo

Sự suy giảm nồng độ estrogen có thể gây giảm dịch nhờn âm đạo. Khi sự bôi trơn giảm, các mô âm đạo cũng trở nên mỏng hơn. Điều này có thể dẫn đến đau khi giao hợp và viêm âm đạo.

3. Giảm khả năng sinh sản

Khi lượng estrogen giảm trong giai đoạn tiền mãn kinh, việc mang thai có thể trở nên khó khăn hơn. Khi một người phụ nữ đến tuổi mãn kinh, buồng trứng của họ không còn giải phóng trứng nữa, nghĩa là không thể mang thai.

4. Tăng cân

Sự trao đổi chất của phụ nữ có xu hướng chậm lại trong thời kỳ mãn kinh và có thể đột ngột tăng khối lượng cơ thể. Sự tăng cân này có thể xảy ra mà không có bất kỳ thay đổi nào đối với chế độ ăn uống hoặc thói quen tập thể dục.

5. Bốc hỏa

Sự dao động về nồng độ hormone có thể dẫn đến bốc hỏa hoặc đột ngột cảm thấy nóng và đỏ bừng. Những cơn đau đầu, bốc hoả này có thể nhẹ, cảm giác nóng bừng xảy ra chủ yếu ở phần trên cơ thể hoặc chúng có thể tỏa ra khắp cơ thể. Cơn bốc hỏa có thể kéo dài từ vài giây đến nhiều phút.

6. Đổ mồ hôi ban đêm

Những cơn bốc hỏa xảy ra trong khi ngủ gây đổ mồ hôi ban đêm và những cơn bốc hỏa này có thể khiến người bệnh đổ mồ hôi dữ dội đến mức tỉnh giấc giữa đêm.

7. Rối loạn giấc ngủ

Thời kỳ mãn kinh thường khiến bạn khó ngủ. Nhiều phụ nữ nhận thấy rằng rối loạn giấc ngủ xảy ra thường xuyên hơn vào khoảng thời gian mãn kinh. Những xáo trộn có thể liên quan đến đổ mồ hôi ban đêm.

8. Tâm trạng

Một số phụ nữ có thể bị thay đổi tâm trạng trong thời kỳ mãn kinh. Đây có thể là do sự dao động nội tiết tố, nhưng hoàn cảnh, cuộc sống riêng tư cũng có thể cộng hưởng làm tâm trạng thay đổi xấu đi trong khoảng thời gian mãn kinh. Tâm trạng không tốt còn có thể có nguyên nhân của sự mệt mỏi do rối loạn giấc ngủ hoặc sự điều chỉnh tâm lý dẫn đến mất khả năng sinh sản.

9. Khó tập trung

Nhiều người nhận thấy rằng họ khó tập trung và tập trung trong thời kỳ mãn kinh và có thể bị suy giảm trí nhớ. Các nhà khoa học không chắc đây là do lượng estrogen giảm hay do quá trình lão hóa tự nhiên.

10. Da và tóc mỏng

Sự dao động mạnh về mức độ hormone có thể khiến da, tóc trở nên mỏng hơn, khô hơn. Một số phụ nữ có thể bị rụng tóc.

11. Tần suất đi tiểu và són tiểu

Vào khoảng thời kỳ mãn kinh, phụ nữ có thể bị tăng tần suất đi tiểu, do sự suy yếu của các cơ kiểm soát sàn chậu.

Điều trị mãn kinh ở phụ nữ

Bản thân thời kỳ mãn kinh không cần điều trị y tế vì không phải là một tình trạng bệnh lý, nhưng nhiều phụ nữ tìm cách giảm bớt các triệu chứng khó chịu bằng cách liệu pháp estrogen là một trong những lựa chọn hiệu quả nhất để giảm các cơn bốc hỏa liên quan đến thời kỳ mãn kinh.

Có nhiều phương pháp điều trị khác có sẵn để giảm bớt các triệu chứng và ngăn ngừa các vấn đề liên quan đến lão hóa.

Các tùy chọn khác bao gồm:

- Thuốc điều trị cơn bốc hỏa: Thuốc chống trầm cảm liều thấp và một số loại thuốc chống co giật có thể giúp giảm cơn bốc hỏa. Thuốc chống trầm cảm cũng có thể hỗ trợ những thay đổi cảm xúc xảy ra trong thời kỳ mãn kinh. 

- Estrogen âm đạo: Estrogen có sẵn để bôi trực tiếp vào âm đạo dưới dạng kem, viên nén hoặc vòng đặt. Điều này có thể giúp giảm khô và khó chịu khi giao hợp. Nó cũng có thể giúp giải quyết các vấn đề về tiết niệu xảy ra trong thời gian này.

- Thuốc ngăn ngừa loãng xương: Một số bác sĩ kê đơn thuốc để ngăn ngừa sự mất mật độ xương có thể xảy ra trong thời kỳ tiền mãn kinh và mãn kinh.

Lưu ý: Phụ nữ chỉ sử dụng các đơn thuốc để hạn chế những bất lợi của giai đoạn mãn kinh theo đơn của bác sĩ, không nên tự ý dùng thuốc.

Phụ nữ mãn kinh có nên dùng thuốc Đông y?

Một số bài thuốc Đông y, món ăn bài thuốc có tác dụng hỗ trợ, cải thiện các triệu chứng khó chịu cho phụ nữ giai đoạn mãn kinh. Tham khảo một số món ăn đơn giản dễ thực hiện như:

- Củ sen 150g, xương sườn heo 100g, muối, bột nêm, dấm gạo với mỗi thứ vừa đủ, thêm nước tiềm chín, dùng nóng, ngày 1 lần. Thích hợp dùng cho hội chứng mãn kinh và tiền mãn kinh, bứt rứt, cảm giác bất ổn.

- Sữa ong chúa 50g, mật ong 0,5kg. Sữa ong chúa cùng mật ong trộn đều, chứa trong keo sử dụng dần. Mỗi lần 1 muỗng canh, ngày 1 - 2 liều, uống với nước ấm trước bữa ăn nửa giờ. Thích hợp dùng cho hội chứng tiền mãn kinh và mãn kinh phiền táo dễ nổi cáu, váng đầu hoa mắt.

Khi nào cần đến gặp bác sĩ?

Khi bắt đầu thời kỳ tiền mãn kinh, phụ nữ nên đến bác sĩ để được tư vấn, chăm sóc sức khỏe dự phòng.

Trong khoảng thời gian tiền mãn kinh, các bác sĩ có thể đề nghị thực hiện một số xét nghiệm kiểm tra sức khỏe, đôi khi bao gồm nội soi, chụp quang tuyến vú và xét nghiệm máu.

Không nên ngần ngại tìm kiếm sự chăm sóc và lời khuyên của bác sĩ để đối phó với các triệu chứng mãn kinh gián đoạn. Nếu chảy máu âm đạo xảy ra sau khi mãn kinh cần đến ngay cơ sở y tế chuyên khoa để được khám và điều trị.

Nguy cơ mắc một số bệnh tăng lên sau khi mãn kinh

Bệnh tim mạch: Khi lượng estrogen suy giảm, nguy cơ mắc bệnh tim sẽ tăng lên.

Loãng xương: Loãng xương là tình trạng khiến xương yếu đi, làm tăng nguy cơ gãy xương. Trong những năm đầu tiên sau khi mãn kinh, phụ nữ mất mật độ xương rất nhanh. Điều này làm tăng nguy cơ loãng xương và gãy xương.

Một số bệnh ung thư: Nguy cơ ung thư vú và ung thư buồng trứng tăng lên sau khi mãn kinh. Các lý do khác nhau nhưng có thể là do thay đổi nội tiết tố liên quan đến mãn kinh, HRT (liệu pháp hormone thay thế) nếu một phụ nữ đã sử dụng sản phẩm này cho các triệu chứng, hoặc chỉ đơn giản là lão hóa tự nhiên.

Tuy nhiên, hầu hết phụ nữ đều tiếp tục tận hưởng một cuộc sống khỏe mạnh trong suốt thời kỳ mãn kinh. Điều này có thể đảm bảo tốt hơn bằng cách duy trì một chế độ ăn uống cân bằng và bổ dưỡng, tập thể dục nhẹ nhàng, không hút thuốc, hạn chế sử dụng các chất có cồn, caffein và đi khám sức khoẻ thường xuyên.