Phương pháp giáo dục con cái của gia đình GS Ngô Bảo Châu
GiadinhNet - Cái tên Ngô Bảo Châu từ lâu đã trở thành niềm tự hào của Việt Nam trên lĩnh vực khoa học. Với những thành tựu xuất sắc về Toán học được cả thế giới đánh giá cao, ai cũng phải công nhận anh là một thiên tài hiếm có.
![]() |
GS Ngô Bảo Châu và mẹ |
Quý tử cũng phải rửa bát
Ngô Bảo Châu sinh ra trong gia đình có truyền thống làm khoa học. Bố anh là GS.TSKH Ngô Huy Cẩn (SN 1941), từng du học ở Nga (chuyên ngành cơ học) và nhiều năm công tác ở Viện cơ học. Ông nguyên là cán bộ Ủy ban Khoa học kỹ thuật Nhà nước. Mẹ anh là PGS.TS Trần Lưu Vân Hiền, nguyên cán bộ Viện Y học cổ truyền Trung ương. Tuổi thơ của Ngô Bảo Châu quấn quýt với mẹ và đại gia đình bên ngoại, đặc biệt là ông ngoại. Sau ngày cưới, vì chưa có nhà riêng nên vợ chồng GS Cẩn phải ở chung với gia đình nhà ngoại tại 47 Hàng Bài. Khi Ngô Bảo Châu học A0 ĐH Tổng hợp (nay là THPT chuyên ĐH Quốc gia Hà Nội) thì GS Cẩn được phân một phòng tập thể 24m2 ở tầng 4 khu tập thể Nam Đồng và cả nhà mới chuyển về đó ở.
Thuở nhỏ, Ngô Bảo Châu chịu nhiều ảnh hưởng từ cách giáo dục của mẹ. Bởi khi vào lớp 1, bố anh sang Liên Xô làm nghiên cứu sinh, mọi việc nuôi dạy con phó thác cho vợ và nhờ ông bà ngoại hỗ trợ. Hàng ngày, Ngô Bảo Châu được mẹ và ông ngoại thay nhau đưa đón đi học ở Trường Thực nghiệm. Ngoài học văn hóa ở trường, bà Hiền còn cho con đi học vẽ ở Cung thiếu nhi, học đàn violon ở nhà riêng một ông thầy trên phố Triệu Việt Vương. Bà Hiền cho biết, hồi nhỏ bà cũng được học đàn và cảm nhận âm nhạc mang lại nhiều điều bổ ích cho cuộc sống. Vì vậy, bà cho con theo học loại hình nghệ thuật này như một cách nuôi dưỡng tâm hồn. Với lối giáo dục con giống như nhiều gia đình Hà Nội thời bấy giờ, bà Hiền chưa bao giờ kỳ vọng Ngô Bảo Châu sẽ đạt được thành tựu lớn lao nào sau này.
Tài năng của Ngô Bảo Châu chỉ thực sự được phát hiện khi GS Ngô Huy Cẩn về nước vào những năm con trai học hết cấp I. Khi làm toán cùng Châu, ông Cẩn nhận ra khả năng tư duy toán khá đặc biệt của con. Ông rất ngạc nhiên khi thấy con giải dễ dàng các bài tập trong sách giáo khoa. Chính vì vậy, ông đã quyết định cho con đi theo con đường chuyên toán. Ngô Bảo Châu cũng rất hào hứng với hướng đi mà bố vạch ra, đó là lý do anh rất thất vọng khi mình thi trượt lớp 6 chuyên toán của Trường Trưng Vương và quyết tâm “phục thù” vào năm sau với số điểm nằm trong top đầu. GS Cẩn cho biết: “Châu là một đứa trẻ đặc biệt ham hiểu biết, rất ham học nên chúng tôi gần như chẳng bao giờ phải nhắc Châu học. Tuy là con một nhưng chúng tôi chưa bao giờ coi Châu là “cậu ấm” hay chiều chuộng thái quá”.
![]() |
GS Ngô Bảo Châu. |
Không cho con học trước chương trình
Không bao giờ đánh con GS Ngô Huy Cẩn cho biết, vợ chồng ông gần như không bao giờ đánh con. “Thực ra cũng do Châu ngoan, khi làm gì sai, chúng tôi nói là Châu biết nghe. Tôi nhớ có lần Châu đang học trường Trưng Vương, Hà Nội do ở lớp Châu nghịch, hình như là nhảy lên bàn nên bị thầy giáo bắt làm bản kiểm điểm. Hôm đó, Châu sợ không dám về nhà. Hết giờ học đã lâu mà không thấy con về, vợ chồng tôi cuống lên đi tìm. Mãi lâu lắm, không nhớ là mấy giờ, nhưng tối mịt rồi, công an mang Châu tới nhà trả. Hóa ra, cu cậu sợ quá, đi bộ tuốt lên Cầu Giấy rồi bị lạc. Sau lần ấy, vợ chồng tôi càng ý thức được tác hại của việc dùng đòn roi với con. Sử dụng bạo lực sẽ chỉ làm đứa trẻ sợ, không còn tinh thần nhận ra mình sai ở đâu để sửa đổi”, GS Cẩn chia sẻ. |
Cũng trong năm 1989, anh sang Pháp học tại ĐH Paris 6 và bảo vệ luận án tiến sĩ khi mới 25 tuổi tại ĐH Sư phạm Paris - ngôi trường danh tiếng bậc nhất nước Pháp. Năm 2003, ở tuổi 31, anh hoàn thành luận án habilitation (tương đương tiến sĩ khoa học) tại ĐH Paris 11 và đầu năm sau trở thành giáo sư của đại học này. Năm 2005, ở tuổi 33, Ngô Bảo Châu được đặc cách phong hàm giáo sư và trở thành giáo sư trẻ tuổi nhất Việt Nam. Năm 2007, sau khi chứng minh được “Bổ đề cơ bản”, một giả thuyết then chốt của Chương trình Langlands, anh được trao Giải thưởng Oberwolfach của Đức, Giải thưởng của Viện Hàn lâm Pháp. Ngày 19/8/2010 tại lễ khai mạc Đại hội Toán học thế giới tổ chức ở Hyderabad (Ấn Độ), bà Pratibha Patil - Tổng thống Ấn Độ đã trao huy chương Fields - giải thưởng cao quý nhất trong lĩnh vực toán học cho GS Ngô Bảo Châu. Đây là niềm tự hào của người Việt Nam nói chung, của thế hệ trẻ Việt Nam nói riêng, khi trí tuệ Việt vươn lên đỉnh cao của khoa học nhân loại và được khẳng định trên trường quốc tế.
Sau khi Ngô Bảo Châu vang danh cả thế giới, nhiều người tìm tới hỏi han vợ chồng GS Ngô Huy Cẩn về phương pháp dạy con thành tài. Nhiều người nghĩ rằng họ có bí quyết đào tạo “thần đồng” đặc biệt. Tuy nhiên mỗi lần có người hỏi vậy, ông bà lại rất bối rối. GS Cẩn thừa nhận: “Hồi đó, chúng tôi chẳng bao giờ nghĩ phải giáo dục con thế này hay thế khác. Tuy rất cố gắng nuôi dưỡng con trong hoàn cảnh khó khăn chung của cả nước, nhưng việc nuôi dạy Châu rất tự nhiên”. Còn PGS. TS Trần Lưu Vân Hiền thì khẳng định, vợ chồng bà không nuôi dạy con theo bất cứ một phương pháp giáo dục thần đồng nào. “Châu là đứa trẻ bình thường, từ nhỏ không có gì đặc biệt về thể hình hay tính cách. Ngay cả khi phát hiện ra Châu có tài năng Toán học, tôi cũng không can thiệp nhiều vào sự phát triển của con. Chúng tôi để con tự phát triển, cả tính cách cũng như khả năng”, GS Cẩn cho biết.
Nhiều bậc phụ huynh thấy con thông minh, lanh lợi từ nhỏ thường cho đi học trước để biết trước kiến thức, nhanh chóng thành công. Nhưng PGS.TS Trần Lưu Vân Hiền cho biết, vợ chồng bà không cho con học trước chương trình. Chỉ khi đến khoảng lớp 3, lớp 4, thấy Ngô Bảo Châu giải toán nhanh, họ mới có hướng cho con sau này học chuyên toán. “Bản thân tôi hoàn toàn không ủng hộ phương pháp cho trẻ học kiến thức trước khi vào tiểu học vì như thế là quá sớm và chẳng khác nào “thúc quả chín ép”. Có thể với cách làm như thế, nhiều em sẽ biết trước một số thứ so với các bạn đồng trang lứa nhưng sự học không phải một sớm một chiều mà là cả một quá trình phấn đấu lâu dài. Nền tảng vẫn là cái quan trọng nhất nên đừng nóng vội rồi vô tình làm hỏng cả tương lai sau này của con em mình. Hơn nữa với cách làm như thế, chúng ta đã và đang đánh cắp đi sự hồn nhiên, vô tư mà đáng ra trẻ phải được hưởng. Ví dụ ở bậc tiểu học, giai đoạn này chủ yếu trẻ chỉ cần biết đọc, biết viết, cộng trừ nhân chia đơn giản thôi. Không cần thiết phải bắt học sinh cấp 1 học thêm, làm thêm bài tập về nhà, chỉ cần tập trung học hiệu quả trên lớp là đủ”, bà chia sẻ.
Tiếp nối truyền thống giáo dục của gia đình, GS Ngô Bảo Châu cũng áp dụng nhiều phương pháp dạy con học được từ bố mẹ. Tuy nhiên với cuộc sống ở nước ngoài và những thay đổi tư duy theo hướng hiện đại, anh cũng có những bí quyết riêng để các con có sự phát triển tối ưu nhất.

Vay tiền online qua mạng, nam thanh niên suýt bị lừa đảo
Pháp luật - 3 giờ trướcGĐXH - Mới đây, một nam thanh niên đang sinh sống trên địa bàn tỉnh Hải Dương suýt bị sập bẫy lừa đảo qua mạng xã hội khi người này tham gia vay tiền online. May mắn sau đó, vụ việc được Công an xã Lai Vu ngăn chặn kịp thời.

Cụ bà suýt mất 900 triệu đồng khi nhận ‘lệnh bắt giam’ qua Zalo
Pháp luật - 3 giờ trướcMột cụ bà ở Quảng Ngãi suýt mất 900 triệu đồng khi bị các đối tượng lừa đảo mạo danh cảnh sát gửi ‘lệnh bắt giam’, đe dọa qua Zalo.

Người đàn ông làm điều lạ mắt trên tuyến đường Hà Nội ngập nước
Đời sống - 3 giờ trướcCơn mưa lớn sáng 28/9 khiến nhiều khu vực ở Hà Nội bị ngập nước. Trong lúc chờ nước rút, anh Nguyễn Hồng Sơn mang "đồ chơi" của mình ra tiêu khiển trước ánh mắt trầm trồ của nhiều người.

Giải cứu 2 cô giáo bị sạt lở đất vùi lấp trên đường đi dạy về
Đời sống - 3 giờ trướcTrên đường đi dạy học trở về nhà, 2 cô giáo ở huyện Tương Dương (Nghệ An) bất ngờ gặp sạt lở, bị đất đá cùng cây cối trên cao đổ ập xuống vùi lấp.

Cháy xăng dầu luôn gây ra thiệt hại lớn, chữa cháy bằng cách nào để nhanh gọn, hiệu quả?
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Những đám cháy từ xăng dầu luôn gây ra những thiệt hại lớn về tài sản cũng như đe dọa trực tiếp đến tính mạng của con người. Để đảm bảo an toàn phòng cháy chữa cháy xăng dầu nhanh gọn, hiệu quả cần nắm bắt được những kiến thức cơ bản.

Người dân Hà Tĩnh tất bật thu hoạch quả đặc sản sau khi lũ rút
Xã hội - 4 giờ trướcGĐXH - Những ngày qua ở Hà Tĩnh mưa lớn khiến nhiều địa phương bị ngập sâu. Sau khi nước rút, người dân huyện Hương Khê nhanh chóng thu hoạch bưởi đặc sản để vớt vát tài sản.

Kết quả xổ số - KQXS hôm nay thứ Sáu ngày 29/9/2023
Xã hội - 4 giờ trướcGĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Sáu ngày 29/9/2023: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB, xổ số Vietlott - XS Vietlott.

Sau chuỗi ngày mưa lớn, thời tiết ngày mai miền Bắc có gì thay đổi?
Thời sự - 6 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết ngày mai 30/9, sau đợt mưa lớn diện rộng miền Bắc và nhiều nơi hửng nắng. Tuy nhiên, về chiều tối vẫn xuất hiện mưa rào và dông, cục bộ có nơi mưa to. Chi tiết thời tiết ngày mai thế nào?

Đánh ghen vì nhìn thấy vợ hờ ở trong phòng ngủ với người đàn ông khác
Pháp luật - 7 giờ trướcGĐXH - Khi vào phòng ngủ, Việt thấy vợ hờ đang ở cùng người đàn ông 51 tuổi nên nổi cơn ghen, cầm dao đâm ông này nhiều nhát.

Video: Vừa đi xe máy, vừa mải lướt điện thoại và cái kết... đau mồm
Xã hội - 7 giờ trướcGĐXH - Cùng lúc sử dụng điện thoại, và điều khiển xe máy, chàng thanh niên đã lao thẳng vào đuôi xe tải và ngã ra đường.

Tin sáng 29/9: Bắt khẩn cấp nhân viên bếp nghi bỏ độc vào thức ăn của học sinh; xử phạt người phụ nữ nhắn tin báo con bị bắt cóc, đòi chuộc 10 tỷ đồng
Xã hộiGĐXH - Người phụ nữ nhắn tin thử chồng với nội dung "chuẩn bị 10 tỷ chuộc vợ con, báo công an sẽ giết cả hai rồi tự tử" đã bị xử lý hành chính; Công an huyện Mai Sơn (Sơn La) đã bắt khẩn cấp nhân viên bếp ăn của nhà trường, nghi bỏ độc vào thức ăn của học sinh.