Sống để yêu nhau

Nhà thơ Nguyễn Hữu Quý.

“Người yêu người, sống để yêu nhau”(*)

Dân gian có câu “Ở bầu thì tròn, ở ống thì dài”, còn nhà Phật khuyên ta: “Đến là ngẫu nhiên, đi là tất nhiên. Cho nên bạn cần phải “tùy duyên mà hằng bất biến, bất biến mà hằng tùy duyên”. Nhưng tôi nghĩ, dù là ai, dù ở đâu thì mẫu số chung về cách sống vẫn phải hướng tới sự tử tế lương thiện, giàu lòng nhân ái như ông cha ta từng khuyên dạy: “Thương người như thể thương thân!”.

Tôi rất thích mấy câu thơ này; một của L.A-ra-gông, nước Pháp: “Mặt trời thiếu yêu đương là cuộc sống phiêu lưu / Mặt trời thiếu yêu đương là thời gian dứt hẳn” và một của Tố Hữu, Việt Nam: Có gì đẹp trên đời hơn thế/ Người yêu người sống để yêu nhau”. Cả mấy câu thơ trên đều nói tới tình yêu con người. Đó cũng là tình yêu cuộc sống. Một nhân sinh quan đẹp đẽ, trong sáng như thế hẳn là điều chúng ta hằng mong mỏi, khát khao và vươn tới.

Tình yêu vốn bao la nhưng cũng vô cùng cụ thể. Cái đó là của mọi người, nó không thuộc sở hữu của riêng ai cả. Chính đó là ánh sáng của cuộc sống, là cái đẹp cứu rỗi thế giới đang còn nhiều u ám bởi lòng tham và thù hận dai dẳng. “Có lòng thương yêu vô tư thì sẽ có tất cả”, xin được dẫn thêm lời Phật dạy. Còn gì rõ ràng hơn thế nữa, bạn sẽ gặt hái được hạnh phúc khi có lòng thương yêu trong sáng. Tình thương yêu không vụ lợi sớm muộn sẽ mang đến cho bạn hạnh phúc, cái dễ thấy nhất là sự thanh thản, nhẹ nhàng, là nhận được nhiều cảm phục, trân trọng của mọi người. Tôi nghĩ, có ân huệ nào lớn hơn, cần thiết hơn khi mỗi ngày ta được sống nhẹ nhàng, thanh thản.

Tình yêu thương là nền tảng của một xã hội đáng sống bởi lòng tử tế của con người đã được “bảo hiểm” bền vững trong đó. Loài người sớm muộn sẽ bị diệt vong khi cái ác chiếm đoạt ngôi thống trị. Quốc gia cũng sẽ không còn tồn tại đúng nghĩa của nó khi tình yêu thương của con người bị chà đạp, vứt bỏ. Và mỗi người sẽ trở thành “con” khi trở thành kẻ độc ác trong đồng loại và thiên nhiên. Thù hận. Bạo lực. Chia cắt. Chiến tranh. Đói nghèo. Bệnh tật. Đấy là những điều trông thấy mà đau đớn lòng đang diễn ra hàng ngày trên Trái đất. Khi con người không yêu thương, tin cậy nhau thì cái gọi là Ngày tận thế chẳng còn là điều hoang tưởng nữa.

Tôi tin vào những điều tốt đẹp

Nhà thơ Nguyễn Hữu Quý đang đọc lại cuốn trường ca “Hạ thủy những giấc mơ” do ông sáng tác, trong đó có một chương viết riêng về Trường Sa.

Tuy nhiên, tôi vẫn tin vào những điều tốt đẹp của con người. Không chỉ ở phạm vi nhân loại mà trước hết là trên dải đất cong cong hình chữ S này. Dẫu lắm lúc còn bị giật mình, nhức nhối, căm giận những hành vi tội ác, những ứng xử tồi tệ xảy ra trong cuộc sống nhưng ta lại ấm lòng biết bao trước vầng sáng của nhiều tấm lòng lương thiện, tử tế. Chuyện xảy ra mỗi ngày ở những nẻo làng góc phố, bình dị mà cao quý vô cùng. Đôi khi, chỉ là ”một miếng khi đói bằng một gói khi no”. là “lá lành đùm lá rách”, là “chuyện tử tế”…làm chúng ta không khỏi rưng rưng xúc động…Chưa xa xôi gì, tháng 10 năm 2016, cả nước dồn yêu thương về cho miền Trung khi vùng đất hẹp này lũ chồng lên lũ. Đồng tiền thấm mặn mồ hôi nước mắt, tấm áo manh quần, gói mì ăn liền, chai nước uống, hộp thuốc chữa bệnh…rồi cặp sách, quyển vở…đi từ những tấm lòng thiện nguyện đến với đồng bào vùng lũ. Nhân dân vùng không lũ hướng về miền Trung đã đành mà bà con vùng lũ cũng gom góp, chia sớt cái ăn, cái mặc cho người bị thiệt hại nặng hơn. Nhiều việc tử tế lắm, nhiều người tử tế lắm, kể làm sao cho hết. Ở đâu cũng có, lúc nào cũng có. Trong gian nan thử thách thì ánh sáng của tình yêu thương, của lòng tử tế càng tỏa rạng. Cái đẹp của cuộc sống tỏa ra từ đó, từ những việc làm giản dị như vậy thôi. Tôi nghĩ, điều đó ai cũng làm được, từ vị nguyên thủ đến dân thường nếu như có lòng yêu nước, yêu đồng bào.

Lý tưởng cao cả của con người suy cho cùng là phấn đấu cho cái tốt đẹp của xã hội. Sống có lý tưởng là biết hướng tới cái tốt đẹp, bất luận nó lớn hay bé. Không hiểu tại sao bây giờ người ta ít nhắc hay không nhắc tới câu “Mỗi người vì mọi người. Mọi người vì mỗi người” rất phổ biến trước đây nữa. Theo tôi, nên coi đây là phương châm nhận thức và hành động cho mỗi người, cho xã hội ta. Bởi, một xã hội tốt đẹp bao giờ cũng coi đó là mục đích và động lực, là nếp nghĩ nếp làm thường ngày của các thành viên mà trước hết cán bộ đảng viên, người lớn phải gương mẫu thực hiện để lớp trẻ noi theo.

Trên đất nước ta hiện nay có rất nhiều tấm gương sống đẹp. Họ là những người lính có mặt nơi đầu sóng ngọn gió của biển đảo hay theo thời gian thăm thẳm cứ lặng im mà già nơi heo hút biên cương. Họ là những người thợ có mặt trên các công trình xây dựng. Họ là những thầy giáo, cô giáo hay sinh viên, học sinh trong các nhà trường. Họ là bác sĩ, điều dưỡng viên trong các bệnh viện. Họ là những người nổi tiếng và họ cũng có thể chỉ là những người dân rất bình thường. Điểm chung của họ là góp phần làm cho cuộc sống tốt đẹp hơn bằng những công việc thiết thực thấm đẫm tình yêu nước thương dân của mình. Đó là những con người tử tế thực sự, không cần phô trương quảng cáo, không cần những lời tụng ca hoa mỹ. Không thiếu những người âm thầm lặng lẽ làm việc thiện. Mỗi ngày sống của những người tử tế là một ngày có ích cho xã hội, cho gia đình và cho chính cá nhân mình.

Sống đẹp có khó không?

Khó chứ! Bởi cuộc sống quá nhiều những cám dỗ, cạm bẫy và con người cũng chỉ là cây sậy mong manh trước sóng gió thôi. Khó là đúng bởi muốn là người tốt chúng ta cần phải vượt qua mình, trước hết chiến thắng chính mình. Nếu cán bộ có chức quyền nào cũng nghĩ tới nước tới dân, nghĩ đến tổn hại về danh dự của tổ chức, cá nhân thì chắc sẽ không tham nhũng. Nếu công dân nào cũng nghĩ thấu đáo về đạo đức và trách nhiệm của mình đối với xã hội, gia đình, bản thân thì chắc sẽ không phạm tội. Khổ là lòng tham, sự ích kỷ làm người ta lóa mắt nên cứ nhắm mắt lao theo việc xấu. Có người vô tình mắc phải nhưng cũng có kẻ biết xấu vẫn làm. Sự vô tâm, vô cảm không ít trong xã hội ta hiện nay. “Sống chết mặc bay tiền thầy bỏ túi”. Mọi tha hóa, băng hoại đều có nguyên do của nó, trong đó lối sống vị kỷ, chỉ biết tới cái lợi mình được hưởng là nguyên nhân chủ yếu.

“Cùng là một chiếc bình như vậy, tại sao bạn lại chứa độc dược?” Cũng là lời Phật đấy. Làm người, trước hết Tâm phải chứa đựng những điều tốt đẹp. Khi Tâm đã sáng rồi thì mọi suy nghĩ, phát ngôn, ứng xử hành vi cũng sẽ đẹp. Sống cho mình nhưng cũng là cho mọi người. Cho bao nhiêu sẽ được nhận bấy nhiêu. Tình thương sẽ được đền đáp bằng tình thương. Oán hận sẽ bị trả lại bởi oán hận. Cho đến bây giờ thì tôi đã trả lời được cho bạn trẻ câu hỏi “Thế nào là sống đẹp?” rồi đó. Câu trả lời ấy, xin được dẫn lại câu thơ của Tố Hữu:

Có gì đẹp trên đời hơn thế

Người yêu người, sống để yêu nhau…

(*). Các tít phụ do Tòa soạn đặt.

Nhà thơ Nguyễn Hữu Quý