Hà Nội
23°C / 22-25°C

Sức khỏe người mẹ trong thai kỳ có liên quan đến chứng tự kỷ ở trẻ?

Thứ sáu, 08:42 21/02/2025 | Dân số và phát triển

Nhiều bà mẹ có con mắc chứng tự kỷ cảm thấy tội lỗi vì nghĩ rằng đứa trẻ có thể bị ảnh hưởng bởi sức khỏe của mình trong thời kỳ mang thai. Điều này có chính xác không?

1. Không có mối liên hệ giữa sức khỏe người mẹ trong thời kỳ mang thai và chứng tự kỷ

Mặc dù một số nghiên cứu đã báo cáo về mối liên hệ giữa tình trạng sức khỏe của người mẹ trong thời kỳ mang thai và nguy cơ mắc chứng tự kỷ ở trẻ nhưng một nghiên cứu mới được công bố trên tạp chí Nature Medicinecho thấy hầu hết những "mối liên hệ" này đều có thể được giải thích bằng các yếu tố như di truyền, tiếp xúc với ô nhiễm và khả năng tiếp cận dịch vụ chăm sóc sức khỏe...

Trong nghiên cứu này, các nhà nghiên cứu đã phân tích hơn 1,1 triệu ca mang thai trong số 600.000 bà mẹ được liệt kê trong sổ đăng ký quốc gia tại Đan Mạch.

Nhóm nghiên cứu đã sử dụng hồ sơ y tế để kiểm tra từng phụ nữ nhằm tìm ra hơn 1.700 chẩn đoán khác nhau. Sau đó, họ điều chỉnh các yếu tố sức khỏe có thể đưa ra lời giải thích thay thế cho mối liên hệ được cho là giữa sức khỏe của phụ nữ mang thai và chứng tự kỷ của đứa con.

Sức khỏe người mẹ trong thai kỳ có liên quan đến chứng tự kỷ ở trẻ?- Ảnh 1.

Có thể có những yếu tố khác ngoài bệnh tật của người mẹ ảnh hưởng đến nguy cơ mắc chứng tự kỷ ở trẻ.

Người đứng đầu nghiên cứu, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vahe Khachadourian tại Trường Y khoa Grossman thuộc Đại học New York cho biết: "Chúng tôi tin rằng đây là nghiên cứu đầu tiên xem xét toàn diện toàn bộ tiền sử bệnh lý của người mẹ và khám phá nhiều mối liên hệ có thể có, kiểm soát nhiều tình trạng bệnh lý đồng thời và các yếu tố gây nhiễu" .

Sau khi tính đến các yếu tố gây nhiễu này, nhóm nghiên cứu phát hiện ra 30 chẩn đoán ở các bà mẹ vẫn có liên quan về mặt thống kê với chứng tự kỷ ở trẻ em. Ví dụ bệnh đái tháo đường có thể làm tăng nguy cơ mắc chứng tự kỷ lên 19% và trầm cảm lên 49%. Tuy nhiên sau đó, họ đã so sánh những đứa trẻ mắc chứng tự kỷ với anh chị em của chúng để kiểm tra xem những vấn đề sức khỏe này ở người mẹ có xảy ra cùng với chứng tự kỷ hay không thay vì là nguyên nhân gây ra chứng tự kỷ.

Các nhà nghiên cứu lý luận rằng, nếu một người mẹ cùng gặp cùng các vấn đề sức khỏe trong quá trình mang thai những đứa trẻ mắc và không mắc chứng tự kỷ, điều đó cho thấy có những yếu tố khác ngoài bệnh tật của người mẹ đã ảnh hưởng đến nguy cơ mắc chứng tự kỷ ở đứa con của họ.

Theo các nhà nghiên cứu, di truyền liên quan đến chứng trầm cảm có mối liên hệ chặt chẽ với chứng tự kỷ. Một người phụ nữ bị trầm cảm trong thời kỳ mang thai có thể chia sẻ các gene gây ra cả chứng trầm cảm và chứng tự kỷ với đứa con của mình, thay vì chứng trầm cảm bằng cách nào đó ảnh hưởng đến thai nhi và gây ra chứng tự kỷ.

Sau khi tính đến các yếu tố gia đình như vậy, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng, chẩn đoán duy nhất của bà mẹ vẫn liên quan đến chứng tự kỷ là các biến chứng thai kỳ liên quan đến thai nhi. Những chẩn đoán ở thai nhi này có thể không gây ra chứng tự kỷ mà là những dấu hiệu sớm của bệnh.

2. Chăm sóc sức khỏe bà mẹ trong thời kỳ mang thai rất quan trọng

Tự kỷ là một tình trạng phát triển thường được chẩn đoán ở trẻ nhỏ và đặc trưng bởi sự khác biệt trong giao tiếp xã hội và hành vi hạn chế lặp đi lặp lại. Do nguồn gốc phát triển thần kinh sớm và mối liên hệ trong thai kỳ giữa mẹ và thai nhi, nghiên cứu về các yếu tố không di truyền liên quan đến tự kỷ đã tập trung vào các phơi nhiễm trong thời kỳ quanh sinh.

Các nghiên cứu dịch tễ học đã chứng minh mối liên hệ giữa chứng tự kỷ ở trẻ em và một số tình trạng của mẹ trong thời kỳ mang thai bao gồm trầm cảm, đái tháo đường, bệnh hệ thống miễn dịch và nhiễm trùng.

Phân tích về vấn đề này, các nhà nghiên cứu nhấn mạnh, vẫn còn nhiều khoảng trống trong kiến thức, ví dụ phụ nữ mang thai gặp phải nhiều vấn đề sức khỏe khác, hầu hết trong số đó chưa được nghiên cứu liên quan đến chứng tự kỷ ở con cái và sự đồng thời xảy ra của chúng trong thời kỳ mang thai vẫn chưa được tính đến cho đến nay. Hơn nữa, ngay cả đối với các mối liên hệ đã được xác lập giữa một số chẩn đoán của mẹ và chứng tự kỷ thì việc giải thích nguyên nhân vẫn còn nhiều thách thức.

Nghiên cứu trên đã xác định được mối liên hệ mới giữa chẩn đoán của mẹ và chứng tự kỷ, sao chép nhiều mối liên hệ đã được xác lập trước đó và tìm thấy bằng chứng hỗ trợ vai trò của yếu tố gây nhiễu gia đình trong nhiều mối liên hệ này.

Sức khỏe người mẹ trong thai kỳ có liên quan đến chứng tự kỷ ở trẻ?- Ảnh 3.

Cha mẹ cần chú ý dấu hiệu trẻ mắc tự kỷ để can thiệp sớm.

Những phát hiện này nhấn mạnh tầm quan trọng của sức khỏe bà mẹ trong thời kỳ mang thai và củng cố quan niệm rằng nhiều mối liên hệ quan sát được giữa các yếu tố quanh sinh và sự phát triển thần kinh của con cái có thể không phải là nguyên nhân.

Tuy nhiên, các nhà nghiên cứu cũng lưu ý, những phát hiện của họ cần được thử nghiệm trên các nhóm người khác để xác minh sức khỏe của bà mẹ không ảnh hưởng đến nguy cơ mắc chứng tự kỷ. Cần phải xác thực những kết luận này trong các tập dữ liệu bên ngoài và điều tra vai trò của các yếu tố gây nhiễu gia đình khác nhau (bao gồm cả các yếu tố di truyền và không di truyền) trong việc thúc đẩy các mối liên hệ này.

Các chuyên gia y tế khuyến cáo bà mẹ khi mang thai cần được khám thai đầy đủ theo lịch hẹn để phát hiện sớm các vấn đề sức khỏe có thể ảnh hưởng đến thai nhi. Nên có chế độ dinh dưỡng lành mạnh, tránh tiếp xúc với các chất độc hại và tiêm phòng đầy đủ. Cần chú ý theo dõi sát sao sự phát triển của trẻ, đặc biệt là về ngôn ngữ, giao tiếp và tương tác xã hội. Nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào nên đưa trẻ đi khám để được tư vấn và can thiệp kịp thời. Việc can thiệp sớm có thể giúp trẻ tự kỷ phát triển tốt hơn và hòa nhập cộng đồng.

Bình luận
Xem thêm bình luận
Ý kiến của bạn
7 thói quen gây hại tinh trùng

7 thói quen gây hại tinh trùng

Dân số và phát triển - 5 giờ trước

Để có sức khỏe tinh trùng tốt nhất, nam giới nên duy trì một lối sống lành mạnh, chế độ ăn uống cân bằng, tránh các chất độc hại và tham khảo ý kiến bác sĩ nếu có bất kỳ lo ngại nào.

Từ hôm nay, vợ chồng tự quyết thời gian sinh con, số con, khoảng cách các lần sinh

Từ hôm nay, vợ chồng tự quyết thời gian sinh con, số con, khoảng cách các lần sinh

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Với 100% thành viên biểu quyết tán thành, UBTVQH chính thức thông qua sửa đổi Pháp lệnh sửa đổi Điều 10 của Pháp lệnh Dân số. Theo đó, từ nay người dân tự quyết thời gian sinh con, số con và khoảng cách các lần sinh.

Phụ nữ mang thai ăn dứa có nguy cơ sảy thai hay chuyển dạ sớm không?

Phụ nữ mang thai ăn dứa có nguy cơ sảy thai hay chuyển dạ sớm không?

Dân số và phát triển - 1 ngày trước

Dứa là loại trái cây thơm ngon, bổ dưỡng nhưng những lời đồn về dứa không an toàn đối với phụ nữ mang thai đã khiến nhiều mẹ bầu lo lắng và tránh ăn dứa.

10 dấu hiệu cảnh báo ung thư tuyến tiền liệt

10 dấu hiệu cảnh báo ung thư tuyến tiền liệt

Dân số và phát triển - 2 ngày trước

Ung thư tuyến tiền liệt là một trong những loại ung thư phổ biến nhất ở nam giới. Ở giai đoạn sớm, ung thư tuyến tiền liệt không có dấu hiệu rõ ràng nên dễ nhầm lẫn với u phì đại lành tính tuyến tiền liệt.

Việt Nam đang có tốc độ già hóa nhanh nhất châu Á

Việt Nam đang có tốc độ già hóa nhanh nhất châu Á

Dân số và phát triển - 4 ngày trước

Người cao tuổi ở Việt Nam thường mắc trung bình 3-4 bệnh lý mạn tính khi nhập viện. Dự kiến năm 2025, nước ta sẽ có hơn 16 triệu người cao tuổi.

Khắc phục tình trạng giãn âm đạo cách nào?

Khắc phục tình trạng giãn âm đạo cách nào?

Dân số và phát triển - 5 ngày trước

Giãn âm đạo là một vấn đề tế nhị ảnh hưởng đến đời sống tình dục của nhiều phụ nữ. Âm đạo có nhiều hình dạng và kích thước khác nhau ở mỗi người nhưng việc tìm kiếm sự săn chắc để chị em tự tin hơn là nhu cầu chính đáng.

12 kiểu phụ nữ dễ bị ung thư vú

12 kiểu phụ nữ dễ bị ung thư vú

Dân số và phát triển - 6 ngày trước

Các tế bào vú bình thường có thể trở thành ung thư do những thay đổi đột biến trong gene hoặc do một số yếu tố nguy cơ khác. Vậy ung thư vú dễ xảy ra ở những phụ nữ nào?

Những điều cần biết về các giai đoạn ung thư vú

Những điều cần biết về các giai đoạn ung thư vú

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Hiểu được giai đoạn ung thư sẽ giúp bác sĩ xác định phác đồ điều trị lý tưởng và dự đoán triển vọng của người bệnh ung thư.

Người phụ nữ 30 tuổi vừa mang thai vừa có khối u xơ tử cung 'khủng' trong bụng

Người phụ nữ 30 tuổi vừa mang thai vừa có khối u xơ tử cung 'khủng' trong bụng

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

GĐXH - Sau khi mổ lấy thai, khối u xơ khổng lồ bám chặt vào thân tử cung và nằm sát động mạch tử cung, diện bóc u rộng khiến quá trình xử lý cực kỳ phức tạp.

Đề xuất tăng thời gian nghỉ thai sản lên 7 tháng với người sinh con thứ 2

Đề xuất tăng thời gian nghỉ thai sản lên 7 tháng với người sinh con thứ 2

Dân số và phát triển - 1 tuần trước

Theo Bộ Y tế, việc ban hành Luật Dân số tạo cơ sở pháp lý thống nhất, đồng bộ, góp phần thể chế hóa các chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng về công tác dân số.

Top