Tâm sự của tài xế công nghệ: "Chuyến xe 30.000 mà khách trả 100.000. Sống thế mới sang!"
Tiền tip từ khoản không bắt buộc đang trở thành một tiêu chuẩn đánh giá nhân cách của người sử dụng dịch vụ và ảnh hưởng đến thái độ của người bán hàng.
"Em chạy xe có bao nhiêu tiền đâu anh ơi. Mỗi cuốc thì nhà xe họ đã lấy hết 1/3 rồi. Còn lại ít ỏi thì xăng dầu, sửa xe, hao mòn này kia cũng ngốn hết. Nhiều khách hàng hiểu chuyện thì họ còn tip cho em vài nghìn đồng động viên. Nhiều người sộp lắm anh, đi cuốc 25.000-30.000 cho em hẳn 50.000 đồng, có khi đưa tờ 100.000 đồng không cần gửi lại tiền thừa. Khách nào cũng được vậy em mừng lắm, họ sống sang".
Trên đây là một đoạn tâm sự hay đúng hơn là lời bày tỏ của một thanh niên chạy xe công nghệ mà tôi vừa đi ban nãy. Đằng sau ý này là mong muốn khách hàng gửi anh một khoản tiền tip. Anh định nghĩa người cho anh tiền tip chính là người sống sang, thoáng trong chi tiêu.
Thậm chí, một số tài xế còn không thích khách hàng sử dụng thanh toán qua thẻ bởi họ khách trả tiền mặt sẽ bỏ lại khoản tiền thừa, không yêu cầu thối và xem đó như là khoản tip. Trong khi đó, họ mặc định rằng khách trả tiền bằng thẻ sẽ không có thói quen tip.

Tiền tip là khoản tiền nhỏ để gửi người phục vụ nếu họ cung cấp dịch vụ tốt hơn mong đợi. Ảnh minh họa.
Đối với một số ngành dịch vụ khác như nhà hàng, khách sạn, du lịch, tiền tip đôi khi còn trở thành nguồn thu nhập lớn hơn cả lương của người làm nghề. Nhiều hướng dẫn viên du lịch cho khách nước ngoài với lương cứng chỉ 15 triệu đồng/tháng nhưng có thể nhận 3 USD tiền tip mỗi ngày của một khách, trong khi đoàn khách có thể lên tới 20-30 người.
"Làm nghề này thì sống nhờ tip chứ tiền công mỗi ngày có được bao nhiêu. Khách nào sang sang thì tip đủ sống vài ngày. Mình có những khách siêu tốt, tiền tip bằng mấy lần tiền công của mình luôn. Nói vậy chứ cũng có những khách keo không có tip đồng nào. Đi cả chuyến về không có đồng tip nào cũng buồn lắm chứ!", một người bạn làm dịch vụ du lịch tâm sự với tôi.
Gửi tiền tip nên nhưng có lúc không nên
Tiền boa (hay bo) hoặc tiền tip là một khoản thanh toán như một phần thưởng từ khách hàng cho người phục vụ khi chất lượng trên mức mong đợi. Boa xuất phát từ “pourboire” trong văn hoá Pháp.
Thông thường tiền tip không được quy định rõ ràng là phải chi bao nhiêu mà theo quan niệm tùy tâm của khách hàng. Một số người cho rằng nên tip 10% số tiền trên hóa đơn dịch vụ. Cũng có người có cách tip khác.
Thầy tôi là một trường hợp như vậy. Ông ấy thường tip cho nhân viên dọn dẹp buồng phòng khách sạn bằng cách đặt tiền trong phong bì và để nó ở dưới gối. Nhân viên buồng phòng sẽ có thể dễ dàng nhận ra. Số tiền có thể là 100.000 đồng hoặc lớn hơn nếu ở các khách sạn hạng sang. Tuy nhiên, thầy sẽ không tip nếu phòng bị dơ hoặc thái độ phục vụ có vấn đề - Đây là quan điểm khá rõ ràng về việc dùng tiền tip.
"Có thể là không nhiều nhưng tip chắc chắn sẽ làm cho họ vui hơn. Ai được biếu quà lại không vui đúng không nào. Tuy nhiên, không phải ai cũng xứng đáng nhận quà", người thầy của tôi nói.
Tiền tip là cách thể hiện lòng biết ơn đối với nhân viên phục vụ. Tôi từng thấy một vị khách gửi nhân viên bưng bê hành lý (bellman) 20 USD (khoảng 500.000 đồng) tại một khách sạn ở Ấn Độ. Nhìn vẻ mặt cả hai người đều toát ra nét vui vẻ, hạnh phúc vì đã làm thỏa mãn nhu cầu của người kia.
Văn hóa tip tại Việt Nam chưa thực sự trở thành một lối sống thịnh hành như một số nước. Ở một số nhà hàng hoặc quán nước trong nước có quầy gọi món tập trung sẽ đặt thêm một "Tip Box" (hộp đựng tiền tip). Trong đó luôn để sẵn một số tiền lẻ nhất định. Tuy nhiên, gần như ít thực khách Việt nào bỏ thêm tiền vào tip box.

Văn hóa tiền tip tại Việt Nam chưa thực sự phổ biến. Ảnh minh họa.
Và tương tự, khi thanh toán tại bàn, cũng hiếm khách hàng nào bỏ lại khoản tiền thừa hoặc tip cho nhân viên tại nhà hàng vì đã phục vụ mình. Tôi quan sát thì thấy khách thường gom hết khoản tiền thừa bỏ vào ví cá nhân. Chúng ta gần như không có thói quen chi tiêu như vậy. Thậm chí, nếu bỏ một khoản tiền không không như thế sẽ bị nghĩ là phí phạm.
Tại một số nhà hàng, khách sạn cao cấp trong nước thì có duy trì một khoản phí phục vụ cố định từ 5-15% trên tổng giá trị tiêu dùng. Nếu dồn thêm thuế thì hóa đơn bị đội chênh lệch đến 20-30% so với thực dùng. Việc này tạo điều kiện cho nhân viên có thêm khoản thu nhập, trách trường hợp khách "quên" tip. Với tâm lý chưa quen văn hóa tip, các cơ sở này có thể bị một lượng khách từ chối quay lại.
Ở một số nước, tip không khéo có thể gây phật ý hoặc làm người khác hiểu sai ý. Chẳng hạn tại Italy, việc gửi tiền tip gần như không diễn ra hoặc không thấy và cũng không được yêu cầu bằng một tín hiệu nào (như tip box). Tôi hỏi nhân viên phục vụ nhà hàng thì có biết văn hóa của họ không nhận tip vì như vậy là đánh giá thấp thu nhập của nhân viên và chê nhà hàng không đủ tiền trả cho họ.
Cảnh báo một năm mưa lũ bất thường
Theo Nhịp sống kinh tế

Xuất hiện ngân hàng có lãi suất tiết kiệm tới 8,1%: Gửi tiết kiệm 500 triệu đồng, 13 tháng nhận bao nhiêu tiền lãi?
Giá cả thị trường - 6 giờ trướcGĐXH - Lãi suất tiết kiệm kỳ hạn 13 tháng trong hệ thống ngân hàng dao động quanh ngưỡng 4,4 - 9%.

Giá vàng hôm nay 2/7: Vàng SJC, vàng nhẫn ra sao khi thế giới tăng vọt?
Giá cả thị trường - 12 giờ trướcGĐXH - Giá vàng hôm nay tăng rất mạnh lên cao nhất trong vòng 1 tháng nay, theo đó, vàng miếng SJC tiến sát mốc 121 triệu đồng/lượng còn vàng nhẫn cao nhất lên 118,5 triệu đồng/lượng.

Giá lăn bánh Kia Morning mới nhất giảm siêu rẻ nhờ ưu đãi sốc, xứng danh hatchback hạng A rẻ nhất
Giá cả thị trường - 13 giờ trướcGĐXH - Giá lăn bánh Kia Morning mới nhất tháng 7/2025 đang được ưu đãi 6 triệu đồng, đây là ưu thế lớn để mẫu xe này tìm lại vị thế của mình trong phân khúc cỡ A.

Giá bán không ngờ tới của nhiều căn hộ tập thể tại phường Hoàn Kiếm mới, Hà Nội
Giá cả thị trường - 13 giờ trướcGĐXH - Dù đã cũ, nhưng giá nhiều căn hộ tập thể tại phường Hoàn Kiếm mới sáp nhập tại Hà Nội hiện nay vẫn có giá bán khá cao, thu hút sự quan tâm của nhiều người mua, người bán.

Xe gầm cao SUV hạng B giá 589 triệu đồng tại Việt Nam đẹp long lanh vượt trội Mazda CX-3, rẻ hơn Kia Seltos và Hyundai Creta
Giá cả thị trường - 16 giờ trướcGĐXH - Xe gầm cao SUV hạng B của một hãng xe Châu Âu nhưng sở hữu mức giá rẻ hơn các mẫu xe Hàn Quốc như Kia Seltos và Hyundai Creta.

Phường Hoàn Kiếm mới: Giá nhà riêng chạm mốc vài chục tỷ đồng/căn
Giá cả thị trường - 16 giờ trướcGĐXH - Sự hình thành phường Hoàn Kiếm mới không chỉ đánh dấu bước thay đổi về địa giới hành chính, mà còn kích hoạt làn sóng sôi động trên thị trường bất động sản trung tâm Hà Nội – nơi mà mỗi mét vuông đất đều mang giá trị "vàng mười".

Một loại vải đặc biệt ở Thanh Hoá giá 600.000 đồng/kg
Giá cả thị trường - 17 giờ trướcGiữa lúc vải thiều giá rẻ bày bán ê hề ở các chợ, một loại vải đặc biệt ở Thanh Hoá có giá siêu đắt đỏ, lên tới 600.000 đồng/kg nhưng vẫn khó mua vì hiếm.

Xe ga 125cc giá 32,2 triệu đồng của Honda trang bị xịn ngang SH Mode, Air Blade, rẻ như Vision
Giá cả thị trường - 17 giờ trướcGĐXH - Xe ga 125cc hoàn toàn mới vừa chính thức ra mắt, thu hút sự chú ý nhờ thiết kế thể thao và loạt trang bị hiện đại.

Xe gầm cao SUV hạng D 7 chỗ giá 530 triệu đồng đẹp như Toyota Fortuner, rẻ ngang sedan hạng A Toyota Vios, nhỉnh hơn Kia Morning có gì đặc biệt khi ra mắt ở Ấn Độ?
Giá cả thị trường - 1 ngày trướcGĐXH - Xe gầm cao SUV 7 chỗ thiết kế đẹp như Toyota Fortuner, giá rẻ gần ngang ngửa Toyota Vios vừa ra mắt đang khiến cộng đồng mạng xôn xao.

Phường Hoàn Kiếm mới: Giá nhà mặt phố chạm mốc trăm tỷ đồng, thị trường ấm nóng sau sáp nhập
Giá cả thị trường - 1 ngày trướcGĐXH - Sau đợt sáp nhập các phường trung tâm như phường Hoàn Kiếm mới đang trở thành "điểm nóng" trên bản đồ bất động sản Hà Nội. Những căn nhà mặt phố tại đây liên tục lập đỉnh giá mới, có nơi vượt mốc 850 triệu đồng/m², khiến cả người mua lẫn giới đầu tư phải giật mình.

Xe gầm cao SUV hạng B giá 589 triệu đồng tại Việt Nam đẹp long lanh vượt trội Mazda CX-3, rẻ hơn Kia Seltos và Hyundai Creta
Giá cả thị trườngGĐXH - Xe gầm cao SUV hạng B của một hãng xe Châu Âu nhưng sở hữu mức giá rẻ hơn các mẫu xe Hàn Quốc như Kia Seltos và Hyundai Creta.