Thứ quả chua chát mùa nước nổi miền Tây, một khi đã nếm khó lòng quên
Tiếng rao “Ai cà na dầm không?” rộn rã giữa chợ quê bỗng khiến bao người con xa xứ nao lòng nhớ về thứ quả dân dã mọc ven bờ rạch, chát ngắt đầu lưỡi nhưng ngọt ngào trong ký ức tuổi thơ.
Miền Tây vào mùa nước nổi không chỉ mang đến nguồn cá tôm dồi dào, mà còn đem theo những sản vật gắn liền với ký ức làng quê. Tháng 7, 8, 9 âm lịch hằng năm, khi con nước đỏ nặng phù sa tràn đồng, cũng là lúc mùa cà na bắt đầu. Đi dọc những tỉnh Cần Thơ, An Giang, Đồng Tháp…, dễ bắt gặp những rổ cà na xanh mướt bày bán khắp chợ quê hay trên những chiếc xe hàng rong.
Khác với nhiều loại cây trái khó lòng trụ vững trong mùa lũ, cây cà na lại bền bỉ, kiên cường. Người dân nơi đây kể rằng, khi nước ngập trắng đồng, nhiều loại cây hoa màu úng rễ mà chết, còn cây cà na vẫn sum suê, sai trĩu quả. Chính sự “ngược đời” này khiến cà na trở thành một biểu tượng nhỏ bé nhưng giàu sức sống của vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Cà na là một loại cây thân gỗ, trái có hình bầu dục, dài khoảng 2-3cm, vỏ ngoài trơn láng, khi còn non có màu xanh đậm và vị chua chát đặc trưng. Khi chín, vỏ cà na chuyển sang xanh nhạt hoặc hơi ngả tím (tùy giống), phần thịt bên trong mềm hơn và giảm độ chát, ăn có vị chua ngọt dễ chịu.
Người miền Tây vốn khéo léo biến hóa sản vật quanh mình thành những món ăn dân dã mà hấp dẫn. Với cà na, chỉ cần một chút muối ớt, đường cát, vài trái ớt giã nhuyễn là đã có ngay món cà na dầm chua chua, cay cay, ngọt ngọt, trở thành món ăn vặt gắn liền tuổi học trò nhiều thế hệ.
Em Tăng Ngọc Sơn (học sinh lớp 8 ở Đồng Tháp) kể: “Chiều chiều, em và các bạn cũng hay ghé bờ rạch gần nhà, trèo lên cây cà na hái trái. Cả nhóm ngồi dưới gốc cây, chia nhau chấm muối ớt mà ăn, vừa chua chát vừa cay xè nhưng vui lắm".
Ngoài món ăn vặt học trò, cà na còn được chế biến thành cà na muối, cà na ngâm đường, hay thậm chí nấu canh chua cùng cá đồng trong những ngày mưa. Mỗi cách làm lại cho ra một hương vị khác biệt, nhưng tựu trung đều giữ lại cái cốt lõi chua chát khó lẫn.
Ở các phiên chợ quê, bên cạnh tiếng rao hàng, những quầy bán cà na dầm luôn thu hút đông khách. Bà Trần Thị Bích (bán cà na ở chợ Tam Nông, Đồng Tháp) chia sẻ: “Ngày nào tôi cũng dầm mấy chục ký cà na, trộn với đường, muối, ớt cay bán cho khách. Có hôm hết sớm, nhiều người còn đặt trước để dành. Hễ đến mùa này là chợ nhộn nhịp hẳn, học sinh, người lớn ai cũng thích ăn cà na dầm".
Với nhiều người con miền Tây xa quê, nhắc đến cà na là gợi lại cả một trời ký ức. Hình ảnh hàng cà na trĩu quả bên bờ rạch, hay tiếng mẹ gánh gồng cà na ra chợ bán những sáng tinh sương, đều trở thành kỷ niệm khó phai.
Không ít người kể rằng, chỉ cần nghe tiếng rao “Cà na dầm đây!” giữa chợ cũng đủ khiến lòng chộn rộn, nhớ lại thuở nhỏ cùng bạn bè chia nhau từng trái. Cà na vì vậy không đơn thuần là một loại quả, mà là “chứng nhân” của tuổi thơ, của những mùa nước nổi chan chứa phù sa và tình người.
Ngày nay, cà na không chỉ dừng lại ở chợ quê. Nhiều cơ sở đã chế biến thành sản phẩm đóng gói, đưa cà na ngâm, cà na dầm muối ớt lên kệ siêu thị. Dẫu vậy, cái hồn của cà na vẫn đọng lại ở sự mộc mạc, dân dã. Chỉ khi ngồi giữa chợ quê, cầm chén cà na dầm cay xé mà nếm mồ hôi mặn môi, người ta mới cảm nhận hết vị ngon giản dị mà đặc biệt ấy.
Cũng như nhiều sản vật khác, cà na đã vượt khỏi giá trị ẩm thực để trở thành nét văn hóa vùng miền. Nó gợi nhớ sự kiên cường trước mùa lũ, gợi nhớ tình quê gắn bó. Và hơn hết, thứ trái chát ngắt đầu lưỡi, giản dị mà gần gũi ấy đã trở thành một phần ký ức của bao thế hệ, để ai xa quê chỉ cần nghe nhắc tên thôi cũng thấy lòng nao nao.
Món ngon ngày lạnh: Cách làm sạch bì lợn không còn bị hôi và gợi ý 2 món ngon ấm bụng dễ làm
Ăn - 8 giờ trướcGĐXH – Bì lợn là nguyên liệu rẻ tiền, làm được nhiều món ăn ngon tốt cho sức khỏe. Nhưng nếu sơ chế không kỹ, lông và tạp chất còn sót lại có thể gây hại cho hệ tiêu hóa. Dưới đây là hướng dẫn làm sạch bì lợn đúng cách và gợi ý hai món ngon dễ làm tại nhà.
Người bị bệnh này khi ăn hạt chia cần lưu ý những điều sau
Ăn - 17 giờ trướcGĐXH - Hạt chia là nguồn thực phẩm tự nhiên chứa nhiều omega-3, chất xơ, protein, canxi và chất chống oxy hóa. Dưới đây là nhóm người cần lưu ý trước khi dùng hạt chia để sử dụng an toàn và hiệu quả hơn.
Những hình ảnh món ăn đẹp mãn nhãn tại Liên hoan Văn hóa Ẩm thực Quốc tế 2025
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Liên hoan Văn hóa Ẩm thực Quốc tế năm nay thu hút gần 20 nghìn lượt khách đến thăm quan, thưởng thức các món ăn đa dạng, đặc trưng của nhiều quốc gia.
Loại rau thả lẩu hải sản khiến bổ dưỡng hơn, thơm ngon khó cưỡng, ngăn ngừa hấp thu chất béo
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Lẩu hải sản được nhiều người yêu thích, không chỉ bởi vị ngọt và giá trị dinh dưỡng của hải sản, mà còn bởi sự đa dạng của các nguyên liệu ăn kèm, trong đó có các loại rau.
Người suy thận nên ăn loại rau gì, củ gì?
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Rau xanh luôn được coi là nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng và có lợi cho sức khỏe. Nhưng đối với bệnh nhân suy thận, việc tiêu thụ rau xanh phải là một lựa chọn an toàn.
Muốn bổ máu theo cách tự nhiên nên ăn gì? 4 món ngon dưới đây cực dễ làm, ngon miệng mà hỗ trợ bổ máu hiệu quả
Ăn - 1 ngày trướcGĐXH - Ngoài táo đỏ, ngải cứu, bạn còn có lựa chọn khác nếu muốn bổ máu một cách tự nhiên thông qua ăn uống.
Rau cải cúc mùa ngon nhất giúp ấm phổi và ngủ ngon trong ngày lạnh, lưu ngay cách chế biến để giữ trọn vị
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH – Rau cải cúc đang vào mùa ngon nhất. Loại rau được ví như “vua hoàng đế”có đầy ở chợ Việt giúp làm ấm cơ thể, giảm ho, cải thiện giấc ngủ ngày lạnh… càng tốt hơn cho sức khỏe nếu biết cách chế biến trọn vị dưới đây.
Tưởng trà xanh là vua chống oxy hóa, ai ngờ loại lá 30.000đ/kg chợ Việt bán mới là quán quân
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Loại rau này đang được nhiều nghiên cứu và chuyên gia dinh dưỡng đánh giá là có khả năng chống oxy hóa vượt trội hơn cả trà xanh.
Chỉ từ 25.000 đồng/bó, đặc sản 'sâm trong nước' của Ninh Bình chế biến đủ món ngon ngày lạnh, ăn là nghiền
Ăn - 2 ngày trướcGĐXH - Xuất hiện chỉ khoảng hơn tháng trong năm nhưng củ niễng Ninh Bình lại khiến dân sành ăn săn lùng mỗi mùa thu đông. Loại củ được ví “sâm trong nước” ấy dùng chế biến đủ món ngon ngày lạnh, ăn là nghiền với giá chỉ khoảng 25.000 – 50.000 đồng/bó.
Bí quyết chọn rau ăn lẩu mắm chuẩn vị miền Tây, giúp cân bằng dinh dưỡng
Ăn - 3 ngày trướcGĐXH - Lẩu mắm - món ăn trứ danh của miền Tây sẽ kém ngon nếu bạn không chọn được các loại rau ăn kèm phù hợp. Các loại rau ăn lẩu mắm giúp chống ngán, bổ sung chất xơ và cân bằng dinh dưỡng.
Luộc trứng dùng nước sôi hay nước lạnh đều sai bét, nhớ 5 điểm này, luộc xong chỉ chạm nhẹ là vỏ tự bong
Mẹo nấu nướngChỉ cần ghi nhớ những mẹo đơn giản dưới đây trứng luộc xong sẽ thơm ngon, lòng đỏ chín tới, không khô, quan trọng nhất là róc vỏ.
