Tiếp loạt bài về các ngân hàng "bất tuân thượng lệnh", áp lãi suất cao: "Khuất tất thường do thiếu minh bạch"

Cần lập lại kỷ cương của khu vực ngân hàng nhiều hơn nữa. Ảnh: Chí Cường

Hiện, nhiều ngân hàng thương mại (NHTM) vẫn áp lãi suất 19%/năm đối với nhiều khách hàng, dù Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã hai lần điều chỉnh lãi suất (tháng 5: giảm xuống 16%/năm, tháng 7 là 15%/năm). Liệu đây có phải là hình thức chống lệnh NHNN không, thưa ông?

- Về lãi suất, theo tôi vừa qua NHNN có đề nghị, khuyến nghị các Ngân hàng thương mại (NHTM) hạ lãi suất chứ không phải là bắt buộc. Vì NHNN muốn giữ cho NHTM làm đúng chức năng của nó, không muốn lột đi chức năng phân tích, đánh giá các doanh nghiệp, các dự án... Theo đó, doanh nghiệp nào làm ăn có lãi, tin tưởng sử dụng tiền tốt thì cho vay với lãi suất 15%. Còn doanh nghiệp nào, khách hàng nào vay tiền cho đầu tư mạo hiểm, lĩnh vực phi sản xuất thì lãi suất khó mà giảm được. Nếu Thống đốc mà bắt các NHTM cho vay thì tương đương với việc "cắt cổ" NHTM và làm hại nền kinh tế, làm cho đồng tiền xã hội sẽ chuyển về nơi sử dụng kém hiệu quả. Những doanh nghiệp không chịu đầu tư sản xuất kinh doanh, chăm lo cho sản xuất mà chỉ đi “hớt váng” (kinh doanh mạo hiểm) sao lại đòi lãi suất thấp và muốn được vay nhiều tiền?

Chẳng hạn một doanh nghiệp sản xuất hàng tiêu dùng, thương hiệu tốt, uy tín trên thị trường. Cách đây 3 năm, lãi suất hấp dẫn từ 8-12%/năm đã vay để đầu tư nhà xưởng (sử dụng vốn đúng mục đích), dự kiến khấu hao là 6 năm nhưng chỉ 3 năm sau lãi suất tăng lên có lúc đến 24%/năm, khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn. Khó khăn về lãi suất đó là khách quan nhưng hiện tại DN này vẫn phải chịu lãi suất 19%/năm, ý kiến của ông thế nào?

- Trong trường hợp doanh nghiệp đủ điều kiện nhưng NHTM A không cho vay lãi suất thấp thì NHTM A đó cũng có vấn đề về quản lý. Nếu các NHTM khác vẫn cho khách hàng đó vay được thì NHTM A có thể là có vấn đề về năng lực phân tích và quản lý rủi ro tín dụng... nên sợ. Còn DN mà không tìm được NHTM cho vay thì DN đó cần xem lại mình.

ThS. Lê Văn Hinh.

Như phân tích của ông thì NHTM A đó có vấn đề. Vì phải chịu lãi suất ở NHTM A quá cao, DN đó đã phải trả tiền vay trước hạn để rút tài sản ra và đi vay ở một NHTM khác với lãi suất 15%/năm. Trong trường hợp này NHTM A phải xử lý thế nào thưa ông?

Người gửi tiền tại các ngân hàng thương mại chỉ nhận được lãi suất 9% trong khi ngân hàng cho vay ra tới 19% thì có phải ăn lãi quá đậm không, thưa ông?