Truyền thông chăm sóc SKSS cho thanh thiếu niên: Nhiều cha mẹ rất ác cảm khi nói về “chuyện ấy”
GiadinhNet - “Em lỡ quan hệ tình dục một lần, vậy có thai được không?”, “Cháu mới để “ngoài ngoài” thôi liệu có dính bầu”?... Đây là những câu hỏi thường gặp của trẻ vị thành niên (VTN) khi lỡ làm chuyện “người lớn”. Trong khi nhiều em đã mang thai, nạo hút thai, mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục… thì các bậc cha mẹ, thầy cô và nhà trường vẫn cho rằng việc giáo dục giới tính, sức khỏe sinh sản (SKSS) là “không nên” và “chưa cần thiết”.
 |
|
Các bạn VTN, thanh niên trong một tình huống kịch truyền tải thông điệp tránh quan hệ tình dục sớm tại Diễn đàn. Ảnh: Hà Anh. |
Mới 15 tuổi nhưng Bích Vân (tên nhân vật đã được thay đổi) ở TP Huế đã nạo thai đến hai lần. “Lần đầu, bạn trai hơn 2 tuổi của em rủ đến nhà chơi. Cha mẹ đi vắng, hai đứa ở nhà xem phim rồi mất điện, rồi em và hắn làm “chuyện ấy”. Làm có một lần vậy mà có thai. Sợ quá, tụi em đưa nhau đi phá. Lần thứ hai không sao nhưng làm thêm lần nữa lại có, tệ quá!”.
Vân cho biết, em có người bạn cũng từng có thai nhưng đến tháng thứ 4 mới biết. Bạn đã đến nạo phá thai ở một cơ sở tư nhân và suýt mất mạng vì thai đã lớn. “Em cũng sợ lắm, cha mẹ mà biết được chắc em chết. Có cách gì làm “chuyện ấy” mà không bị sao?” – câu hỏi của Vân khiến người nghe cũng rất… băn khoăn.
“Chương trình phát sóng vào thứ Bảy hàng tuần với thời lượng là 60 phút, song không đủ cho các bạn gọi đến hỏi. Nếu thấy bạn nào chia sẻ có dấu hiệu mang thai, chuyên gia tư vấn của chương trình sẽ hướng dẫn cho bạn đó đến trung tâm chăm sóc SKSS, hẹn ngày gặp và đảm bảo thông tin của các bạn là hoàn toàn bí mật”, Quỳnh Anh cho biết.
Theo Quỳnh Anh, nhu cầu được cung cấp thông tin của các bạn trẻ hàng ngày là rất lớn. Ngay trong chương trình đầu tiên của năm mới Giáp Ngọ, phát sóng vào chiều mùng Một Tết, có bạn gái gọi điện đến chia sẻ tối qua (30 Tết) có quan hệ với bạn trai và rất lo có thai, liệu bây giờ uống thuốc tránh thai có được không...
Quỳnh Anh cũng chia sẻ câu chuyện làm em nhớ mãi khi tham gia vào chương trình đi tuyên truyền về SKSS, tình dục an toàn. Đó là chuyện về một nữ công nhân trẻ ở khu công nghiệp khi được xét nghiệm miễn phí đã phát hiện mình bị nhiễm HIV. Điều làm cô công nhân trẻ gần 20 tuổi này thảng thốt là cô cũng vừa biết mình đang mang thai. Cô gái rất buồn khi người yêu lo sợ chối bỏ, nhưng được sự giúp đỡ của ngành Y tế, cô đã được dùng thuốc dự phòng và sinh ra đứa con không bị nhiễm HIV.
Giúp thanh thiếu niên chủ động bảo vệ SKSS
Tình trạng VTN có thai ngoài ý muốn, phá thai không an toàn, mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục, nhiễm HIV/AIDS vẫn còn cao và có xu hướng gia tăng. Mối lo ngại trước các vấn đề “nóng” này đã được đề cập tại “Diễn đàn tiếp cận thông tin và dịch vụ chăm sóc SKSS cho VTN, thanh niên các tỉnh Bắc Trung Bộ năm 2014” do Trung ương Đoàn TNCSHCM phối hợp với Bộ Nội vụ và Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tổ chức tại Huế trong hai ngày 12-13/3.
|
Theo báo cáo của các trung tâm chăm sóc SKSS 63 tỉnh, thành phố năm 2012, tỷ lệ nữ VTN có thai chiếm 3,2%, tỷ lệ nạo phá thai chiếm 2,3%. Tại Bệnh viện Phụ sản Trung ương, trong các năm gần đây, tỷ lệ phá thai ở VTN chiếm khoảng 5% tổng số ca phá thai tại bệnh viện.
Thống kê tại 3 cơ sở y tế công thuộc TP HCM gồm Bệnh viện Từ Dũ, Bệnh viện Hùng Vương và Trung tâm chăm sóc SKSS, năm 2011 tỷ lệ nữ VTN có thai đến khám tại đây chiếm 4% các trường hợp có thai. Trong số 90.649 ca sinh thì có 2.434 sản phụ tuổi VTN, trong số 60.352 ca phá thai có 3.471 trường hợp nữ tuổi VTN (chiếm 5,81%). |
Theo TS Dương Văn Đạt – Trưởng nhóm SKSS của Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA), nhiều cha mẹ đang có cái nhìn và cách nói với con về SKSS/tình dục một cách ác cảm. Theo TS Dương Văn Đạt, trong cách nói của nhiều phụ huynh thì chuyện yêu đương, quan hệ tình dục ở lứa tuổi VTN là kinh khủng, đáng ghê sợ nhưng đó là cách nói phản tác dụng vì bọn trẻ khi tò mò tìm hiểu chúng lại thấy “chuyện đó” hay và thích. “Chúng ta cần cung cấp thông tin để trẻ có được thái độ tích cực với vấn đề SKSS; có một hành trang tốt, sức khỏe tốt trở thành người công dân có ích”, ông Đạt nói.
Cần cung cấp kiến thức đầy đủ, phù hợp
Ông Arthur Erken – Trưởng Đại diện Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam cho rằng, để có được những chính sách và sự hỗ trợ tốt nhất cho thanh thiếu niên về lĩnh vực này, việc lắng nghe ý kiến, nhu cầu của chính các bạn trẻ là rất quan trọng. “Tôi có hai cô con gái 13 và 11 tuổi, các con tôi hiểu về vấn đề giới tính, SKSS hơn tôi nhiều so với hồi tôi bằng tuổi chúng. Cô con gái 13 tuổi của tôi có thể đề cập đến chuyện này rất thoải mái”. Ông Arthur mong rằng, các bậc cha mẹ và những người làm chính sách cho thanh thiếu niên cần hiểu, tình dục không phải là vấn đề cấm đoán mà cần cung cấp cho VTN, thanh niên kiến thức để các em hiểu biết đầy đủ, phù hợp theo từng giai đoạn và lứa tuổi mới là quan trọng. Theo ông, các thầy cô giáo cần được đào tạo cơ bản về vấn đề này, không nên né tránh khi dạy trẻ về SKSS kiểu như “về nhà đọc sách từ trang 44 đến trang 49”. Ông cũng chia sẻ: Thực tế đã cho thấy, sau khi có đầy đủ thông tin, điều đáng nói là các bạn trẻ quan hệ tình dục muộn hơn và biết bảo vệ mình hơn. |
Hà Anh
![[Infographic] Bí quyết dinh dưỡng cho mẹ sau sinh](https://giadinh.mediacdn.vn/zoom/260_163/296230595582509056/2025/8/20/avatar1755657081466-1755657082074269926462.jpg){kind=avatar}
[Infographic] Bí quyết dinh dưỡng cho mẹ sau sinh
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcDinh dưỡng sau sinh quyết định trực tiếp đến nguồn sữa mẹ. Ăn đúng thực phẩm giúp mẹ lợi sữa, tránh món ăn gây mất sữa, đảm bảo con bú đủ và mẹ khỏe mạnh.
Bé 9 tuổi ở Hưng Yên hôn mê sâu, nguy kịch vì uống nhầm Methadon
Dân số và phát triển - 1 ngày trướcGĐXH - Vừa qua, các bác sĩ bệnh viện Nhi Thái Bình (tỉnh Hưng Yên) cho biết đã tiếp nhận và xử trí thành công một ca ngộ độc Methadon đặc biệt nghiêm trọng. Bệnh nhi là bé N.Đ.H (9 tuổi, xã Thụy Anh, tỉnh Hưng Yên).
Người phụ nữ phải đi cấp cứu vì dùng thuốc tránh thai 10 năm
Dân số và phát triển - 3 ngày trướcKhi đang ở nhà, người phụ nữ 45 tuổi bất ngờ choáng váng, nặng ngực và được đưa đi cấp cứu trong tình trạng nguy kịch. Bác sĩ xác định nguyên nhân do bệnh nhân dùng thuốc tránh thai kéo dài.
Những vấn đề sản phụ thường gặp trong giai đoạn hậu sản
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcĐối với phụ nữ sau sinh, giai đoạn hậu sản rất quan trọng ảnh hưởng đến hạnh phúc, sức khỏe lâu dài cho mẹ và bé. Do đó bà mẹ và gia đình cần nắm được những vấn đề thường gặp trong giai đoạn này.
Đẩy mạnh, nâng cao hiệu quả công tác dân số và phát triển trong tình hình mới
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcGĐXH – Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long vừa ký Quyết định số 1745/QĐ-TTg ngày 15/8/2025 của Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Kết luận số 149-KL/TW ngày 10/4/2025 của Bộ Chính trị về đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 21-NQ/TW ngày 25/10/2017 của Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII về công tác dân số trong tình hình mới.
9X Đồng Nai có con sau 9 năm hiếm muộn, ngày đi sinh nghe mẹ nói câu nghẹn lòng
Dân số và phát triển - 4 ngày trướcSau nhiều biến cố, 9X Đồng Nai nhận ra, phép màu sẽ đến từ chuỗi những đau đớn, tuyệt vọng và sự nỗ lực không ngừng của mình.
Mổ cấp cứu lấy thai cho người phụ nữ nặng 178kg
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcSản phụ 28 tuổi nặng 178kg, nhiều bệnh lý thai kỳ nguy hiểm, được chuyển viện cấp cứu trong tình trạng nguy cơ cao cho cả mẹ và thai nhi.
Căng não chạy đua với thời gian cứu mẹ con sản phụ nặng 178kg, mắc nhiều bệnh lý nguy hiểm
Dân số và phát triển - 5 ngày trướcGĐXH - Theo các bác sĩ, với cân nặng lớn kèm theo bệnh lý tiền sản giật và đái tháo đường, việc sinh thường gần như bất khả thi. Ngay cả lựa chọn sinh mổ cũng tiềm ẩn hàng loạt nguy cơ nguy hiểm.
Hà Nội tổ chức tập huấn Hệ thông tin quản lý chuyên ngành Dân số MIS2025RS, phục vụ triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp
Dân số và phát triển - 6 ngày trướcGĐXH - Sáng ngày 14/8, Chi cục Dân số, Trẻ em và Phòng, chống Tệ nạn xã hội Hà Nội đã tổ chức Lớp tập huấn Hệ thông tin quản lý chuyên ngành Dân số MIS2025RS – phiên bản phục vụ triển khai mô hình chính quyền địa phương 2 cấp năm 2025.
Trữ trứng ở tuổi 34: Với tôi đó là món quà tự tặng cho tương lai sau nhiều biến cố, ai nói kệ ai
Dân số và phát triển - 1 tuần trướcTôi đã trữ trứng thành công, giờ nghĩ lại đúng là sáng suốt.
Giao lưu trực tuyến: Chăm sóc sức khỏe sinh sản vị thành niên, thanh niên và tầm quan trọng của tư vấn khám sức khỏe trước khi kết hôn
Dân số và phát triểnGĐXH - Theo các chuyên gia, sức khỏe sinh sản của vị thành niên, thanh niên được coi là một trong những yếu tố quan trọng có ý nghĩa quyết định đến chất lượng dân số, chất lượng nguồn nhân lực và tương lai của giống nòi.
