Viết ca khúc về cha, ca sĩ Khôi Minh mong đừng ai giống nhân vật của Trấn Thành

Ca sĩ Khôi Minh lựa chọn đúng ngày sinh nhật của mình để phát hành MV Chuyện cổ tích về cha (9/11), không phải để tặng mình mà dành tặng cha anh qua đời chưa lâu.

Đây là ca khúc thứ 4 của Khôi Minh do anh sáng tác. Ngoài vai trò chính là nhà báo chuyên viết về văn hoá văn nghệ, Khôi Minh còn thể hiện sự đa năng trên nhiều lĩnh vực như viết văn (từng đoạt giải cuộc thi sáng tác văn học Tầm nhìn Thế kỷ 1999-2001 do báo Tiền Phong tổ chức), làm thơ (đã ra mắt tập thơ Sự tích Chúa) và bây giờ là vai trò nhạc sĩ với ca khúc mới nhất Chuyện cổ tích về cha. Không biết tới đây, Khôi Minh còn phát lộ thêm năng khiếu gì nhưng với bấy nhiêu khả năng, anh đang làm khó công chúng khi không biết gọi anh với vai trò nào, nhà báo hay ca sĩ, nhạc sĩ?

Dù vậy nhưng với Chuyện cổ tích về cha, Khôi Minh thừa nhận anh phải chỉnh sửa nhiều lần, dù cảm xúc đến rất nhanh. Hoá ra những gì thân thương, gần gũi nhất lại là điều khó thể hiện thành lời nhất.

"Có thể nói đây là sáng tác phải mất công nâng lên đặt xuống nhiều nhất của mình từ trước tới giờ, vì đây là sáng tác về một tình cảm đặc thù, vừa phổ quát, vừa riêng tư. Lời hát vẫn được phát triển dựa trên câu chuyện cùng những kỷ niệm khá ít ỏi của mình với bố. Nếu như Sự tích Chúa đơn thuần là phổ thơ, tức nhạc chạy theo lời; Mẹ Trái Đất và Mây bất tận bắt nguồn từ một tứ nhạc trong mơ; còn Chuyện cổ tích về cha viết hoàn toàn trong trạng thái tỉnh táo. Từ một câu duy nhất đủ cả nhạc và lời ("Vì bố đã sinh con ra và nuôi cho con nên người") phát triển thành cả bài hát. Lời hát mình tự thấy thấy đôi chỗ kiểu vẫn còn tự nhiên chủ nghĩa nhưng mà cũng là một kiểu cá nhân hóa. Miễn sao tổng thể chạm tới người nghe, hy vọng thế…".

Bài hát lúc đầu là cảm xúc riêng của chính Khôi Minh, được anh viết ra như một cách để giãi bày những tâm sự, những điều chưa từng nói với cha. Nhưng khi chuyển cho nhạc sĩ Hà Đỗ, anh đã "xúi" ca sĩ nên phát triển thành MV vì nhận ra "ai cũng sẽ thấy mình trong ca khúc".

Xem ra tư duy của một nhà báo chuyên đi nhận xét tác phẩm âm nhạc của người khác đã giúp Khôi Minh rút được kha khá kinh nghiệm cho chính tác phẩm của mình. Câu chuyện giản dị, không nhiều cảnh chuyển, diễn ra ở bối cảnh hẹp nhưng bố cục chặt chẽ, hợp lý; phần ca từ giàu hình ảnh và sự liên tưởng… 

Theo tiết lộ, việc đưa nghệ thuật chèo làm câu chuyện chính cho MV là ý tưởng của anh. Sự độc đáo này vừa mang đến cho hình ảnh một đời sống riêng, vừa mang nhiều lớp lang tầng nghĩa. Cách thức truyền tải cô đọng trên một không gian là sân khấu cũng khá thông minh, hợp lý, khi giúp cho chủ nhân tiết giảm được khá nhiều chi phí sản xuất mà vẫn nói được đầy đủ nhất tinh thần muốn gửi gắm.

Người con ở độ tuổi mới lớn thường mải miết khẳng định bản thân, chạy theo những ước vọng riêng mà nhiều khi quên mất cha mình ngày càng già yếu, trong lòng vẫn canh cánh những tâm sự khó nói ra lời. Bài hát cũng làm toát lên những công lao và hy sinh âm thầm của người cha mà người con chưa cảm nhận được hết cho đến khi cha không còn nữa.

"Bố mẹ với chúng ta chính là một cơ thể nên khi bố mẹ ra đi thì đó là một sự mất cân bằng nghiêm trọng. Và để vượt qua sự chênh vênh, hẫng hụt mất cân bằng đó, Khôi Minh đã viết bài hát này. Biết đâu mình sẽ giúp cho mọi người cảm nhận được tốt hơn về cơ thể máu thịt gia đình, ý thức được khi đang còn bố mẹ, không bị rơi vào chơi vơi chênh vênh như tôi", Khôi Minh nói. Anh cũng mong qua bài hát, sẽ không còn ai phải hỏi như nhân vật con trong phim "Bố già" của Trần Thành: "Lần gần nhất bạn chụp ảnh với bố là khi nào?". Với anh, đó là khi bố đã nằm trên giường bệnh.

Mời nhạc sĩ Hà Đỗ đạo diễn cho MV, Khôi Minh mới biết hoá ra anh nổi tiếng thế! Anh từng đoạt giải Giải Cánh Diều Vàng (do Ban Giám khảo bình chọn cho hạng mục Phim Ngắn Xuất Sắc). Lúc đầu Khôi Minh chỉ nhắm đến việc đạo diễn có bố là nghệ sĩ chèo Đỗ Thanh Xuân. Ông từng là diễn viên tuồng, chèo tiêu biểu của tỉnh Bắc Giang cũ, sở trường những vai hề nên việc mời ông vào MV không chỉ đúng bài mà còn đúng cảm xúc để đạo diễn phải dụng công hơn khi có yếu tố "người nhà".

Thế nên khi MV hoàn thành, có người nói vui không biết đây là MV của ca sĩ Khôi Minh tặng cho cha hay là MV của Hà Đỗ đang làm về cha mình? Nhưng sau khi công chiếu MV thì điều này không còn đúng nữa. Nhiều người đã "nhận" là có bóng dáng câu chuyện của mình trong đó, nhất là những ai đã mất cha mất mẹ.

Có người đã khóc ngay sau khi xem MV vì quá chạm, còn ca sĩ thì khóc không ít lần. "Khi nghe bản phối ban đầu của Nguyễn Tài Đức, rồi bản phối chính thức với tiếng đàn xuất thần của anh Trần Thanh Phương, cảm xúc thêm vài lần nữa lại trào dâng. Khi xem bản nháp MV của đạo diễn, tôi một lần nữa xúc động nhưng là vì câu chuyện mà đạo diễn kể dựa trên bài hát của tôi. Câu chuyện trong MV có điểm chung với quan hệ cha con của đạo diễn cũng như của tôi và của cả nhân vật mà chúng tôi cùng tưởng tượng ra cho MV này. Lần này sự xúc động của tôi ngoài tình cảm cá nhân cũng tương tự một khán giả đang được thưởng thức một tác phẩm nghệ thuật. Tôi cũng xúc động vì từ đây, bài hát của tôi bắt đầu có thêm những đời sống khác, những cách cắt nghĩa, liên tưởng khác", ca sĩ Khôi Minh nói.

Phần phối khí được thực hiện bởi nhạc sĩ trẻ Nguyễn Tài Đức (dù khiếm thị bẩm sinh, anh đã tốt nghiệp xuất sắc khoa Piano Jazz- Học viện Âm nhạc Quốc gia Việt Nam); nhạc sĩ nhà sản xuất kỳ cựu, nghệ sĩ guitar hàng đầu Trần Thanh Phương tham gia mix, cố vấn sản xuất. Nhạc sĩ Giáng Son đánh giá, bản phối đã nâng tầm ca khúc, khiến Chuyện cổ tích về cha trở lên cảm xúc và lắng đọng hơn.

Sau MV này, Khôi Minh đang thực hiện album phòng thu thứ 2 gồm các ca khúc của nhạc sĩ Trịnh Công Sơn, dự kiến sẽ được hãng đĩa Thời Đại phát hành trong năm 2025.