Xâm nhập khu rừng “ma”

Những vật dụng được mang theo khi táng người chết.

Vào rừng “ma” không được cười

Trước lúc vào khu rừng cấm, theo “thỏa thuận” với ông A B’lã, khi đặt chân vào đó,  chúng tôi phải thật nhẹ nhàng, không được nói, cười đùa kẻo đụng đến linh hồn người chết khiến “con ma nó thức giấc”.

Sau khoảng 10 phút đi bộ từ nhà ông A B’lã, chúng tôi cũng đặt chân đến khu mai táng của người Giẻ Triêng ở vùng Bắc Tây Nguyên này. Nhìn từ bên ngoài, đó là một khu rừng rậm rạp, âm u bởi cây cỏ và tre đan xen kín cả lối đi. Khu rừng nằm ngay đầu làng Vai Trang, cạnh con đường nhựa từ Quốc lộ 14 vào xã Đắk Long. Nhìn từ xa, khu này không có gì khác biệt so với những khu rừng xung quanh.

Ông A B’lã bảo chúng tôi đứng bên lề đường để ông tìm lối vào bên trong. Do đã lâu không ai vào nên ông A B’lã phải dùng dao phát quang lối đi. Khi vừa đặt những bước chân đầu tiên vào khu rừng, một cơn gió xào xạc thổi qua, những cành tre đan xen vào nhau kêu kẽo kẹt, khiến đang giữa trưa mà ai nấy nổi da gà, lông chân dựng ngược. Ông A B’lã giật mình lùi lại, nhìn xung quanh, tỏ vẻ sợ sệt. Cố lấy hết can đảm, chúng tôi khẽ giục A B’lã dùng dao phát bụi cây tiếp để bước sâu vào bên trong. Sau 15 phút hì hục luồn rừng, bị gai cây cào rách da thịt, chúng tôi cũng chạm trán chiếc quan tài treo đầu tiên. Cảm giác một mùi ghe ghê sộc vào mũi khiến chúng tôi rợn người.

Đi sâu thêm vài chục mét, chúng tôi như chôn chân, mở to mắt trước hình ảnh lờ mờ những  cỗ quan tài... lơ lửng dưới tán cây rừng. Trái với hình dung trước đó, táng treo không phải là “treo người chết bằng dây lên cây rừng” mà thay vì đào huyệt chôn dưới đất, người Giẻ Triêng dùng 2 hoặc 4 cọc gỗ đỡ quan tài trên mặt đất.

Vào khu rừng, nơi được gọi là “nghĩa địa treo” của người Giẻ Triêng, dù không sợ “con ma” bắt đi như ông A B’lã hay người dân ở đây nói nhưng thật sự, một cảm giác rờn rợn, rùng mình cứ bao quanh tâm trí chúng tôi. Đến như ông A B’lã, đã vào đây nhiều lần, nhưng mỗi khi đạp gãy cành cây, ông cũng giật mình, nhìn chúng tôi rồi thảng thốt: “Cẩn thận kẻo ma nó biết”.

Vừa rón rén đưa chúng tôi khám phá khu mai táng treo của người Giẻ Triêng, ông A B’lã vừa giục nhanh chân để còn về. Khi tôi ngỏ ý chụp bức ảnh ông bên cạnh một cỗ quan tài đã bị sập xuống đất, ông A B’lã tái nhợt cả mặt, ông chỉ dám đứng cách xa vài ba mét chứ không dám lại gần. “Đó là điều cấm kị, nếu ai đụng vào quan tài là dễ bị con ma bắt bệnh, thậm chí là bắt chết”, ông A B’lã nói.

Khảo sát một vòng xung quanh khu rừng, chúng tôi thấy, chỉ còn gần 10 cỗ quan tài được bao bọc bằng vỏ nhôm là tương đối lành lặn, những chiếc quan tài gỗ, gần như đã bị mục nát, sập xuống đất, xương người rơi vãi khắp nơi hoặc bị thú rừng mang đi đâu hết. Theo ông A B’lã, ngày xưa, khu rừng này không một ai dám vào trừ khi an táng người chết. Tuy nhiên, khoảng 10 năm trở lại đây, thì thỉnh thoảng có một vài đoàn khách ở nơi khác về đây cũng ghé thăm vì tò mò, hoặc vì khảo sát gì đó. “Người Kinh ở nơi xa nên không sợ con ma, chứ người Giẻ Triêng sợ bị ma bắt lắm”, ông A B’lã run rẩy.

Bí ẩn về những chiếc quan tài treo

Hai chiếc quan tài của ông A B’rót và bà Y Bay. Ảnh: P.B

Trả lời câu hỏi của chúng tôi, ông A B’lã không biết khu rừng này được tổ tiên mai táng người chết từ khi nào. Ông chỉ biết khi sinh ra đã được người lớn dặn không được vào đây và đến gần cũng là điều cấm kị.

Lần mò hồi lâu trong “nghĩa địa treo” này, chúng tôi bắt gặp một số cỗ quan tài bằng gỗ tròn vẫn còn nguyên vẹn. “Chúng nặng phải 4 người mới có thể khiêng được. Trước đây không có vỏ nhôm, vỏ tôn thì khi có người gần chết, già làng sẽ cử những thanh niên lực lưỡng nhất vào rừng sâu tìm cây gỗ tốt, sau đó đốn ngã, rồi khoét rỗng bên trong để làm áo quan”, ông A B’lã kể.

Tại nghĩa địa này, có thể thấy, hầu hết những chiếc quan tài được treo cách đất không quá 80cm. Lý giải điều này, ông A B’lã cho rằng, phải làm như thế “cho con ma tiện bề đi lại”. Với người Giẻ Triêng ở Vai Trang, người sống ứng xử với người chết như ứng xử với một đấng siêu nhiên, có sức mạnh vạn năng khiến người sống vừa thuần phục, vừa sợ hãi. Do vậy, dù rất thương nhớ người thân đã chết nhưng khi đã đưa họ vào “rừng ma” rồi thì không ai dám đặt chân tới để thăm mộ nữa.

Ông A B’lã nói rằng, trước đây, khi có người chết rồi đưa vào “treo” trong khu rừng này thì không ai dám lại gần, vì thứ nhất là sợ, thứ nữa là mùi hôi thối của xác người phân huỷ bốc lên nồng nặc. Ngày nay, người Giẻ Triêng không “táng treo” nữa mà họ làm nhà mồ, xây gạch bao quanh quan tài.

Ông A B’ lã chỉ cho chúng tôi thấy hai chiếc quan tài lành lặn, đẹp nhất nằm song song nhau, đầu hướng thẳng về phía làng Vai Trang, ông cho biết đây là cặp quan tài của vợ chồng ông A B’rót - Y Bay. Bộ quan tài bằng nhôm, được treo trên 4 cọc gỗ kiên cố to bằng bắp đùi người lớn, cho thấy người nằm trong đó thuộc gia đình giàu có bậc nhất trong làng. Tuy nhiên, một trong hai cỗ quan tài bằng nhôm này đã bị sụp xuống đất. “Ở đây thời tiết luôn ẩm ướt quanh năm, mưa cũng nhiều nên các thanh gỗ đỡ quan tài cũng đã mục nát. Hơn nữa, cả chục năm rồi, bị sụp là điều đương nhiên”, ông A B’lã giải thích.

Quan sát phía dưới những cỗ quan tài thấy lỉnh kỉnh các đồ vật mà gia đình chia cho người chết đem về thế giới bên kia sử dụng. Thường là hai chiếc ghè rượu và quần áo, vật dụng mà khi sống họ hay dùng.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, ông A B’rót và bà vợ Y Bay là những người cuối cùng được mai táng theo hình thức treo như thế này. Vì con cái họ khá giàu có nên bỏ ra hàng chục triệu đồng để mua quan tài bằng nhôm cho bố mẹ. Và theo tục lệ của người Giẻ Triêng, ngày xưa, khi gỗ còn nhiều thì sẽ được táng trong một thân cây gỗ tốt. Sau này, do gỗ hiếm dần nên người dân chuyển sang dùng quan tài bằng nhôm hoặc vỏ sắt.

Tìm hiểu qua người Giẻ Triêng, chúng tôi được biết họ chọn cách táng treo vì quan niệm “người chết sẽ tiện bề đi lại, rồi về thăm người nhà, được ăn uống cùng gia đình”. Về mặt tâm linh thì họ quan niệm như vậy, nhưng mỗi khi nhắc đến khu rừng cấm này hoặc nói đến ma thì họ lại rất sợ bị... trừng phạt và bắt bệnh phải chết. Một điều mà A B’lã tiết lộ thêm, là không phải ai cũng được táng treo và trong khu rừng này đã có nhiều câu chuyện ma mà cha ông kể lại rất rùng rợn…

Phùng Bình/Báo Gia đình & Xã hội

(Còn nữa)