Bắt vợ “ngọn” - Nỗi đau đằng sau những giai thoại
Giữa đại ngàn xanh, có một bản người Cơ Tu vẫn còn giữ cho mình một hủ tục với bao giai thoại mang tính huyền ảo - "bắt vợ ngọn".
Những phụ nữ thôn Bút Tưa thường sống âm thầm |
Coi vợ là tài sản!
Sính lễ để cưới vợ “ngọn” gồm vàng bạc, đồ cổ, trâu hoặc lợn và nhiều thứ khác. Cưới vợ “ngọn” cũng phải tổ chức tiệc 2 ngày, 2 đêm như cưới vợ "gốc". Khi cưới được vợ "ngọn" về rồi, nhà trai phải làm thêm "đám cưới tạ lỗi" với vợ "gốc" và bà con, họ hàng vợ “gốc”. |
Vì vậy, giàu có thì muốn bao nhiêu vợ "ngọn" cũng được. Dân bản sẵn sàng cho con gái làm vợ "ngọn" để được của hồi môn. Ngày trước có người đến 8 vợ, "đàn ông hai vợ là thường" - già làng nhớ lại.
Men theo con đường trong bản, chúng tôi tìm gặp đôi vợ chồng lớn tuổi nhất Bút Tưa. Ông A Lăng T (sinh năm 1910) không thông thạo tiếng Kinh, chúng tôi phải nhờ thôn trưởng phiên dịch.
Ông A Lăng T cho biết: Ngày xưa, ông nội tôi giàu lắm, ông bắt được 4 vợ. Cha tôi cũng có 4 vợ. Còn tôi, con trai tôi và cháu nội tôi thì... chỉ có 2 vợ thôi! Nhà nào có máu nhiều vợ thì đời con, đời cháu cũng được thừa hưởng cái máu đó!
Nhiều người có vẻ khiêm tốn, coi việc mình có nhiều vợ không phải là điều đáng khoe khoang mà là... số phận. "Cưới vợ "ngọn" cũng không sướng gì, lại tốn kém, chẳng qua do số thôi" - Trưởng thôn A Lăng Thy nói.
Tuy nhiên càng về khuya, khi những vò rượu thay phiên nhau đến rồi đi, lý do xác thực nhất cho chuyện cưới nhiều vợ này mới được người đàn ông Cơ Tu bộc lộ.
Thôn Bút Tưa đã có điện, nhưng hủ tục bắt vợ “ngọn” chưa bỏ được. |
Bút Tưa như chúng tôi chứng kiến vào sáng hôm sau, khang trang nhờ con đường chính trong bản đã được trải bê tông. Tuy nhiên bên trong sự khá giả thấy rõ đó vẫn còn những tiếng thở dài của người phụ nữ. Vợ "gốc" của A Lăng Lân, chị A Lăng Thị Đ (SN 1988) ngồi buồn bã bên cửa chính đợi chồng. Chị nói, chồng hôm nay làm về sớm, đi đá banh với thanh niên rồi.
|
Đôi vợ chồng sống thọ nhất thôn Bút Tưa - nhân chứng cho hủ tục
"bắt vợ ngọn" lâu đời của người Cơ Tu. |
Sau một ngày dẫn đường và phiên dịch cho chúng tôi, Trưởng thôn A Lăng Thy ngậm ngùi: "Mình biết là không tốt, làm vậy là khổ cho người phụ nữ và cuộc sống gia đình sẽ thêm khó khăn nhưng biết làm sao, tập tục lâu nay vậy mà...".
Anh cưới vợ "ngọn" cách đây 3 tháng và cuộc sống càng thêm chật vật khi phải nuôi cùng lúc 2 người vợ cùng 2 con đang ăn học.
Anh cho biết, đất này chỉ làm được hai mùa lúa nương nên không đủ ăn, đàn ông đàn bà làm đủ thứ việc để mưu sinh, từ chặt nứa, lấy măng, bứt mây… Mình mất quá nhiều tiền cho đám cưới. Bây giờ lâm vào nợ nần. Đã vậy, năm vừa rồi trời làm khô hạn, lúa trên nương mất mùa. Vợ "gốc", vợ "ngọn" buồn lắm" - trưởng thôn nói trong ân hận.
Những người phụ nữ về làm phận vợ "ngọn" hầu hết đều không có giấy đăng ký kết hôn. Không có chính quyền nào thừa nhận nhưng chuyện cưới thêm vẫn ào ạt diễn ra.
Trưởng thôn Bút Tưa thừa nhận: "Mình biết là pháp luật không cho phép. Chỉ vì lỡ thương nhau nên phải lấy thêm về. Chính quyền có biết nhưng chúng tôi cưới rồi, bà con đã đồng ý nên chính quyền bỏ qua cho".
“Chúng tôi cam kết chấm dứt tình trạng này” Tập tục lấy vợ “ngọn” không những tồn tại ở thôn Bút Tưa mà còn nhiều bản làng khác ở xã Sông Kôn. Chúng tôi hàng tháng, hàng quý đều tổ chức đi tuyên truyền, vận động bà con từ bỏ tập tục này.
Các trưởng thôn đều được phổ biến kiến thức về Luật Hôn nhân và gia đình. Ban Dân số - Gia đình huyện, xã thường xuyên tập trung dân bản tuyên truyền “một vợ, một chồng”. Nhưng thay đổi một tập tục lâu đời không dễ, nhất là khi đồng bào nhận thức còn hạn chế. Nói vậy không phải chúng tôi đầu hàng. Xã đã cam kết với huyện là sẽ nhanh chóng chấm dứt tình trạng này, phương pháp là tiếp tục vận động tuyên truyền theo kiểu “mưa dầm thấm lâu thôi”. Thực tế tình trạng này mấy năm lại đây không còn phổ biến nữa.
(Ông Bríu Sơn - Chủ tịch UBND xã Sông Kôn) |
Diễn biến mới nhất vụ hai mẹ con tử vong bất thường trong ngôi nhà bốc cháy ở Thanh Hóa
Xã hội - 5 giờ trướcGĐXH - Bước đầu cơ quan chức năng nhận định B. V. G. đã phóng hỏa đốt nhà khiến người mẹ đẻ ngủ dưới tầng 1 chết cháy, sau đó dùng dao tự sát.
Sau 7 tháng thi công, cầu vượt sông Đáy ở Nam Định đang dần lộ diện
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Sau khi hoàn thiện cầu vượt sông Đáy nối Nam Định và Ninh Bình có tổng mức đầu tư 1.450 tỷ đồng sẽ rút ngắn thời gian cũng như quãng đường di chuyển từ khu vực phía Nam 3 tỉnh Ninh Bình, Nam Định, Thái Bình đi Hải Phòng, giúp phát triển kinh tế địa phương.
Hàng triệu phụ huynh Hà Nội cần nắm rõ chi tiết các khoản thu và mức thu dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục
Giáo dục - 7 giờ trướcGĐXH - Hà Nội quy định rõ danh mục các khoản thu và mức thu, cơ chế quản lý thu chi đối với các dịch vụ hỗ trợ hoạt động giáo dục. Vậy các khoản thu và mức thu được quy định thế nào?
Hà Nội sẽ có cả 'rừng trúc' xung quanh hồ Trúc Bạch
Đời sống - 7 giờ trướcGĐXH - Vườn hoa Trúc Bạch (Ba Đình, Hà Nội) sẽ được trồng thêm nhiều rặng trúc, kết hợp chỉnh trang đô thị, mở rộng không gian đi bộ, phục vụ các hoạt động quảng bá văn hóa, giới thiệu ẩm thực.
Khối không khí lạnh tràn về có gây mưa rét ở Hà Nội và miền Bắc?
Đời sống - 9 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, không khí lạnh yếu kết hợp với vùng hội tụ gió trên cao sẽ gây mưa ra một đợt mưa dông diện rộng ở các tỉnh miền Bắc và Bắc Trung Bộ. Thời tiết nhiều nơi mát mẻ.
Tuyên dương 5 học sinh trả lại đồ cho người đánh rơi
Giáo dục - 10 giờ trướcSau khi nhặt được đồ, 5 học sinh Trường THCS Nguyễn Trãi (huyện Vĩnh Linh, Quảng Trị) thông báo cho cơ quan chức năng để trả lại người đánh rơi.
Điện Biên Phủ rực rỡ cờ hoa trước ngày diễu binh, diễu hành
Đời sống - 10 giờ trướcNhững ngày này, các tuyến đường phố, địa điểm công cộng, quảng trường... ở thành phố Điện Biên Phủ (tỉnh Điện Biên) được trang hoàng rực rỡ với biểu ngữ, cờ, hoa... trước thềm Lễ kỷ niệm 70 năm Chiến thắng Điện Biên Phủ (7/5/1954 - 7/5/2024).
Đầu tháng 5/2024, đã có 200 trường công bố xét tuyển đại học bằng học bạ THPT năm 2024
Giáo dục - 10 giờ trướcGĐXH – Tính đến đầu tháng 5/2024, đã có khoảng 200 trường công bố xét tuyển đại học bằng học bạ năm 2024. Dưới đây là danh sách chi tiết và mới nhất.
Kết quả xổ số - KQXS hôm nay thứ Hai, ngày 6/5/2024
Đời sống - 10 giờ trướcGĐXH - Kết quả xổ số hôm nay - KQXS thứ Hai ngày 6/5/2024: Xổ số miền Nam - XSMN, xổ số miền Trung - XSMT, xổ số miền Bắc - XSMB như thế nào? Mời độc giả cập nhật kết quả ngay dưới đây.
5 lưu ý mà mọi sinh viên năm cuối cần phải nắm được nếu muốn trúng tuyển vào các doanh nghiệp lớn
Đời sống - 11 giờ trướcGĐXH - Cơ hội làm việc tại các công ty, doanh nghiệp lớn ngay sau khi tốt nghiệp là mục tiêu mà hầu hết sinh viên đều mong muốn.
Tin sáng 6/5: Trần tình của người phụ nữ đạp cư dân ở chung cư tại Hà Nội; 'Lật Mặt' thu hơn 1.000 tỷ đồng, vợ chồng Lý Hải - Minh Hà bỏ túi bao nhiêu?
Thời sựGĐXH - Người phụ nữ đạp cư dân ở chung cư tại Hà Nội gây xôn xao thời gian qua là con gái của ông Đặng Hồng Minh – Phó Ban quản trị tòa nhà Đồng Phát - Park View Tower; trên thực tế, nhà rạp, nhà phát hành lấy khoảng 60% doanh thu bộ phim chiếu rạp. Và với bảy phần phim Lật Mặt, Lý Hải thực nhận khoảng 240 tỷ đồng, chưa kể đến thuế TNCN, chi phí tài chính và lãi vay... (nếu có).