Bến Chương Dương trước nguy cơ chỉ còn trong sử sách
GiadinhNet - Quần thể chứng tích hào hùng ấy dần đi vào quên lãng trước sự bào mòn của thời gian và sự thờ ơ của con người.
![]() |
|
Bến Chương Dương ngày nay |
Bến Chương Dương gắn liền với chiến thắng lẫy lừng trong lịch sử từ thế kỷ XIII bây giờ còn lại dấu vết gì? Lần tìm về những tư liệu cũ, trong bộ bách khoa toàn thư Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú ghi rõ: "Bến Chương Dương ở xã Chương Dương, huyện Thượng Phúc... Trần Quang Khải đã phá quân Nguyên ở đấy". Địa danh ấy ngày nay thuộc xã Chương Dương, huyện Thường Tín, Hà Nội.
Chúng tôi có mặt tại xã Chương Dương một ngày đầu xuân. Đó là một rẻo đất thanh bình nằm ven đê sông Hồng về hướng đông nam nội đô Hà Nội. Tìm hỏi quần thể bến Chương Dương ngày nào thì một cao niên đọc luôn câu ca lâu đời: "Cây đa hoa gạo thắm tươi/ Chương Dương bến cũ thuyền xuôi thuận dòng/ Ngàn thu lừng lẫy chiến công/ Quân thù quét sạch non sông vững bền" như để nói rằng khách đã đến đúng địa danh cần tìm. Vẫn đều đều những chuyến phà đưa người, hàng hoá qua sông, bến Chương Dương chẳng khác gì một bến sông nào đó khắp triền đê sông Hồng.
Trong câu ca lưu truyền có nói về cây đa, hoa gạo. Ở Chương Dương, cây đa thuở ấy nay vẫn còn. Đó là số ít ỏi những chứng tích còn sót lại tồn tại cùng với thời gian cho đến bây giờ. Đi trên con đê dài và uốn cong ôm sát dòng sông, về đến đầu xã Chương Dương chúng tôi đã nhìn thấy ngọn đa cao vút. Tuy nhiên, khi hỏi về cây gạo thì người dân địa phương cho biết nó đã bị chết từ những năm đầu chống Pháp sau một đợt rét kéo dài.
Cây đa từng chứng kiến chiến công lẫy lừng của quân dân nhà Trần xưa kia nay nằm đơn lẻ trong khuôn viên đình làng. Theo thần phả, ngôi đình này thờ vị thần có liên quan đến chiến thắng quân Nguyên Mông ngày trước.
Ông Vũ Viết Bằng, năm nay đã hơn 80 tuổi, vẫn đọc làu làu cho chúng tôi nghe nội dung 28 đạo sắc bằng chữ Hán còn lưu giữ trong đình Chương Dương. Ông kể: "Trước kia ngôi đình to đẹp lắm, nhưng vì hai cuộc chiến tranh chống thực dân và đế quốc đã phá hỏng gần như toàn bộ, ngôi đình bây giờ mới được xây dựng lại". Trong khuôn viên đình ngày nay vẫn còn sót lại những kệ đá vuông vắn nằm ngổn ngang trong sân đình mà theo ông Bằng đó là những bệ đá dùng để kê cột đình ngày trước.
"Chương Dương xưa kia có tên là Chân Giang, cha ông chúng tôi nói lại rằng làng xưa là một bãi bồi hoang dại có nhiều chim giang sếu tụ họp, để lại nhiều vết chân nên gọi "chân giang"- ông kể. Mảnh đất mà trước đây là bãi bồi ấy bây giờ là một khu dân cư sầm uất. Quá khứ huy hoàng xưa gần như mất dấu...
![]() |
|
Cây đa còn đó mà "hoa gạo" còn đâu. |
![]() |
|
Những kệ đá nằm ngổn ngang, chứng tích còn lại về một ngôi đình lớn thờ vị tướng đời Trần. |
![]() |
|
Ông Vũ Viết Bằng, người thầy giáo làng, thông tỏ Hán học đã không khỏi tiếc nuối về sự mai một của di tích quê mình. |
Di tích bị lãng quên
727 năm trôi qua từ ngày quân thù đã bị đẩy lùi tại bến Chương Dương. Dòng sông Hồng vẫn cuộn đỏ ngày đêm mang chở phù sa, chỉ có bến sông ngày đó đã lùi dần vào quá khứ.
Theo lời kể của ông Bằng, những năm trước bến sông này còn bị nạn cát tặc hoành hành. "Người ta múc đi những đống cát cao như núi làm lở hết cả một đoạn sông dài. Nhưng sau này chính quyền địa phương đã vào cuộc mới đẩy lùi được", ông Bằng nói.
Về Chương Dương, người ta còn truyền tai nhau câu chuyện về một thanh gươm quý. Đó là một thanh gươm bằng gỗ dài gần 2m, uốn khúc như rồng lượn . Một số tài liệu nói rằng thanh gươm quý ấy được cất giữ ở chùa "Phúc điền tự".
Cụm di tích bến Chương Dương đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử quốc gia từ lâu. "Cách đây mấy năm, chúng tôi nhận được lời hứa từ các cơ quan văn hoá nói rằng: Sẽ trùng tu xây dựng lại ngôi đình cho xứng tầm, lúc thì nói dự toán công trình hết 7 tỷ đồng, có lúc nghe nói lên mấy chục tỷ đồng. Chúng tôi chờ mãi mà chẳng thấy đâu cả"- Ông Bằng cho biết.
Tới thăm Chương Dương ngày này, bất cứ ai cũng có thể cảm nhận được cái mới mẻ, tươi mát của một miền quê ven sông Hồng đang vươn dậy trong cuộc sống mới. Nhưng, bến Chương Dương ngày xưa, nay chỉ còn sót lại cây đa. Theo năm tháng, thân cây này đã bị mục, cành gãy đi nhiều, không được sum suê toả bóng như ngày trước nữa. Bến Chương Dương đứng trước nguy cơ chỉ còn được nhắc đến trong sử sách...
|
Bến Chương Dương, nơi đã diễn ra trận chiến "Chương Dương độ - Hàm Tử Quan" nổi tiếng trong lịch sử chống quân Nguyên - Mông lần thứ 2 vào ngày mùng 7 tháng 5 âm lịch năm 1285, do Thượng tướng Trần Quang Khải và các tướng Trần Quốc Toản, Trần Thông, Nguyễn Khả Lạp, Nguyễn Truyền... đánh bại cánh quân Nguyên do Toa Đô chỉ huy.
Cũng tương tự như lần thứ nhất, quân Nguyên mau chóng giành thắng lợi bước đầu. Quân Đại Việt liên tục bị thất trận ở các mặt trận Lạng Sơn, Sơn Động, Vạn Kiếp, Thu Vật (Yên Bình), sông Đuống. Từ phía Bắc, chỉ khoảng 20 ngày sau khi vượt qua biên giới, quân Nguyên đã chiếm được thành Thăng Long. Triều đình nhà Trần rút lui theo sông Hồng về Thiên Trường (Nam Định) và Trường Yên (Ninh Bình), chịu sự truy kích ráo riết của quân Nguyên. Mọi nỗ lực phản kích của các vua Trần dọc theo sông Hồng đều bị quân Nguyên đánh bại. Cũng giống như lần trước, quân Nguyên lại gặp khó khăn về lương thực. Trong khi đó, quân Đại Việt đã nhanh chóng chấn chỉnh đội ngũ. Khoảng gần 2 tháng sau khi rút về Thanh Hóa, Đại Việt phản công. Dọc theo sông Hồng, quân Đại Việt lần lượt giành thắng lợi tại cửa Hàm Tử (nay ở Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (nay ở Thượng Phúc, thuộc Thường Tín, Hà Nội), giải phóng Thăng Long. |
Đáp ứng điều kiện bắt buộc này, người thuê nhà, ở trọ mới được đăng ký thường trú tại Hà Nội
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH - Để được đăng ký thường trú tại Hà Nội, người thuê nhà, ở trọ phải đáp ứng điều kiện gì? Dưới đây là các thông tin liên quan bạn đọc có thể tham khảo.
Tin sáng 21/11: Đường sắt tạm ngừng chạy do mưa lũ, đổi trả vé online miễn phí thế nào?; Miền Bắc có thể xuất hiện sương muối, Nam Trung Bộ còn mưa
Xã hội - 1 giờ trướcGĐXH - Mưa lớn kéo dài tại khu vực Nam Trung Bộ đã khiến hoạt động vận tải đường sắt bị tê liệt; Không khí lạnh có xu hướng suy yếu nhưng miền Bắc vẫn rét về đêm và sáng, nguy cơ sương muối.
Hé lộ thủ đoạn tinh vi của đường dây buôn bán cần sa qua mạng lớn nhất từ trước đến nay vừa bị bắt giữ
Pháp luật - 1 giờ trướcGĐXH - Cục CSĐT tội phạm về ma túy vừa triệt phá đường dây vận chuyển cần sa từ Thái Lan về Việt Nam. Tổng cộng cơ quan chức năng thu giữ hơn 1 tấn cần sa, bắt giữ 26 đối tượng.
Bật mí nguyên nhân khiến miền Trung vẫn mưa như trút nước, lũ trên các sông vượt mức kỷ lục
Thời sự - 1 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, nhiễu động gió Đông kết hợp với không khí lạnh tiếp tục hoạt động mạnh khiến mưa lớn ở khu vực Trung Bộ tiếp tục xảy ra. Lũ trên nhiều sông rất cao gây ra tình trạng ngập lụt diện rộng.
Hình ảnh chưa từng thấy ở Tây Nha Trang, người dân phải thốt lên 'thật khủng khiếp'
Đời sống - 1 giờ trướcMưa lũ dồn dập tràn về phường Tây Nha Trang (tỉnh Khánh Hòa), nhấn chìm nhà cửa, khiến hàng nghìn người bị cô lập phải tìm nơi cao ráo để tránh trú, chờ được ứng cứu.
Bình luận xúc phạm công an trên Facebook, người đàn ông bị phạt 5 triệu đồng
Xã hội - 10 giờ trướcMột người đàn ông ở xã Quảng Bị (Hà Nội) đã bị xử phạt 5 triệu đồng sau khi dùng mạng xã hội đăng tải bình luận xuyên tạc, xúc phạm uy tín lực lượng công an.
Phát hiện ma túy và súng giấu trong cốp xe máy sau cú va chạm với xe đầu kéo
Xã hội - 10 giờ trướcKhi bàn giao tài sản cho người thân của anh Phong, lực lượng chức năng phát hiện trong túi xách màu nâu có vỏ túi cà phê "Coffee Thượng Hạng" cuộn tròn, bên trong chứa hai túi nilon gồm một túi tinh thể không màu và một túi các viên nén màu đỏ nghi là ma túy.
Cứu 5 người thoát đám cháy trong căn nhà trên phố Hà Nội
Xã hội - 10 giờ trướcTrong đám cháy nhà dân trên đường Bưởi, Giảng Võ, Hà Nội tối 20/11, lực lượng chức năng đã cứu thành công 5 người, trong đó có 1 trẻ em.
Mưa lũ miền Trung khiến 41 người chết, hơn 50 nghìn ngôi nhà chìm trong nước
Xã hội - 10 giờ trướcTối 20/11, Cục Quản lý đê điều và Phòng chống thiên tai (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) cho biết mưa lũ đã làm 41 người chết. Đắk Lắk thiệt hại nặng nhất với 16 người; Khánh Hòa 14 người; Lâm Đồng 4 người; Gia Lai 3 người; Huế và Đà Nẵng mỗi nơi 2 người thiệt mạng.
Tưởng chỉ sống thêm 2 năm, người phụ nữ Bắc Ninh viết lại số phận sau hơn 2 thập kỷ mang căn bệnh thế kỷ
Xã hội - 10 giờ trướcGĐXH - Giấu những giọt nước mắt sau đôi mắt in hằn vết thời gian, chị Nguyễn Thị N đã kể lại hành trình hơn 20 năm sống chung với căn bệnh thế kỷ. Từ biến cố tưởng chừng không thể gượng dậy, chị đã lần nữa vượt lên số phận, vươn mình đón ánh sáng. Câu chuyện của chị là nguồn cảm hứng cho những ai đang đối mặt với căn bệnh này.
Bắt đối tượng chiếm đoạt dây chuyền vàng của học sinh lớp 1
Pháp luậtGĐXH - Lợi dụng cháu bé còn nhỏ đứng một mình, không có khả năng tự vệ, Hải áp sát từ phía sau, dùng tay giật mạnh sợi dây chuyền rồi mang về cất giấu tại nhà.



