Bến Chương Dương trước nguy cơ chỉ còn trong sử sách
GiadinhNet - Quần thể chứng tích hào hùng ấy dần đi vào quên lãng trước sự bào mòn của thời gian và sự thờ ơ của con người.
 |
|
Bến Chương Dương ngày nay |
Bến Chương Dương gắn liền với chiến thắng lẫy lừng trong lịch sử từ thế kỷ XIII bây giờ còn lại dấu vết gì? Lần tìm về những tư liệu cũ, trong bộ bách khoa toàn thư Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú ghi rõ: "Bến Chương Dương ở xã Chương Dương, huyện Thượng Phúc... Trần Quang Khải đã phá quân Nguyên ở đấy". Địa danh ấy ngày nay thuộc xã Chương Dương, huyện Thường Tín, Hà Nội.
Chúng tôi có mặt tại xã Chương Dương một ngày đầu xuân. Đó là một rẻo đất thanh bình nằm ven đê sông Hồng về hướng đông nam nội đô Hà Nội. Tìm hỏi quần thể bến Chương Dương ngày nào thì một cao niên đọc luôn câu ca lâu đời: "Cây đa hoa gạo thắm tươi/ Chương Dương bến cũ thuyền xuôi thuận dòng/ Ngàn thu lừng lẫy chiến công/ Quân thù quét sạch non sông vững bền" như để nói rằng khách đã đến đúng địa danh cần tìm. Vẫn đều đều những chuyến phà đưa người, hàng hoá qua sông, bến Chương Dương chẳng khác gì một bến sông nào đó khắp triền đê sông Hồng.
Trong câu ca lưu truyền có nói về cây đa, hoa gạo. Ở Chương Dương, cây đa thuở ấy nay vẫn còn. Đó là số ít ỏi những chứng tích còn sót lại tồn tại cùng với thời gian cho đến bây giờ. Đi trên con đê dài và uốn cong ôm sát dòng sông, về đến đầu xã Chương Dương chúng tôi đã nhìn thấy ngọn đa cao vút. Tuy nhiên, khi hỏi về cây gạo thì người dân địa phương cho biết nó đã bị chết từ những năm đầu chống Pháp sau một đợt rét kéo dài.
Cây đa từng chứng kiến chiến công lẫy lừng của quân dân nhà Trần xưa kia nay nằm đơn lẻ trong khuôn viên đình làng. Theo thần phả, ngôi đình này thờ vị thần có liên quan đến chiến thắng quân Nguyên Mông ngày trước.
Ông Vũ Viết Bằng, năm nay đã hơn 80 tuổi, vẫn đọc làu làu cho chúng tôi nghe nội dung 28 đạo sắc bằng chữ Hán còn lưu giữ trong đình Chương Dương. Ông kể: "Trước kia ngôi đình to đẹp lắm, nhưng vì hai cuộc chiến tranh chống thực dân và đế quốc đã phá hỏng gần như toàn bộ, ngôi đình bây giờ mới được xây dựng lại". Trong khuôn viên đình ngày nay vẫn còn sót lại những kệ đá vuông vắn nằm ngổn ngang trong sân đình mà theo ông Bằng đó là những bệ đá dùng để kê cột đình ngày trước.
"Chương Dương xưa kia có tên là Chân Giang, cha ông chúng tôi nói lại rằng làng xưa là một bãi bồi hoang dại có nhiều chim giang sếu tụ họp, để lại nhiều vết chân nên gọi "chân giang"- ông kể. Mảnh đất mà trước đây là bãi bồi ấy bây giờ là một khu dân cư sầm uất. Quá khứ huy hoàng xưa gần như mất dấu...
 |
|
Cây đa còn đó mà "hoa gạo" còn đâu. |
 |
|
Những kệ đá nằm ngổn ngang, chứng tích còn lại về một ngôi đình lớn thờ vị tướng đời Trần. |
 |
|
Ông Vũ Viết Bằng, người thầy giáo làng, thông tỏ Hán học đã không khỏi tiếc nuối về sự mai một của di tích quê mình. |
Di tích bị lãng quên
727 năm trôi qua từ ngày quân thù đã bị đẩy lùi tại bến Chương Dương. Dòng sông Hồng vẫn cuộn đỏ ngày đêm mang chở phù sa, chỉ có bến sông ngày đó đã lùi dần vào quá khứ.
Theo lời kể của ông Bằng, những năm trước bến sông này còn bị nạn cát tặc hoành hành. "Người ta múc đi những đống cát cao như núi làm lở hết cả một đoạn sông dài. Nhưng sau này chính quyền địa phương đã vào cuộc mới đẩy lùi được", ông Bằng nói.
Về Chương Dương, người ta còn truyền tai nhau câu chuyện về một thanh gươm quý. Đó là một thanh gươm bằng gỗ dài gần 2m, uốn khúc như rồng lượn . Một số tài liệu nói rằng thanh gươm quý ấy được cất giữ ở chùa "Phúc điền tự".
Cụm di tích bến Chương Dương đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử quốc gia từ lâu. "Cách đây mấy năm, chúng tôi nhận được lời hứa từ các cơ quan văn hoá nói rằng: Sẽ trùng tu xây dựng lại ngôi đình cho xứng tầm, lúc thì nói dự toán công trình hết 7 tỷ đồng, có lúc nghe nói lên mấy chục tỷ đồng. Chúng tôi chờ mãi mà chẳng thấy đâu cả"- Ông Bằng cho biết.
Tới thăm Chương Dương ngày này, bất cứ ai cũng có thể cảm nhận được cái mới mẻ, tươi mát của một miền quê ven sông Hồng đang vươn dậy trong cuộc sống mới. Nhưng, bến Chương Dương ngày xưa, nay chỉ còn sót lại cây đa. Theo năm tháng, thân cây này đã bị mục, cành gãy đi nhiều, không được sum suê toả bóng như ngày trước nữa. Bến Chương Dương đứng trước nguy cơ chỉ còn được nhắc đến trong sử sách...
|
Bến Chương Dương, nơi đã diễn ra trận chiến "Chương Dương độ - Hàm Tử Quan" nổi tiếng trong lịch sử chống quân Nguyên - Mông lần thứ 2 vào ngày mùng 7 tháng 5 âm lịch năm 1285, do Thượng tướng Trần Quang Khải và các tướng Trần Quốc Toản, Trần Thông, Nguyễn Khả Lạp, Nguyễn Truyền... đánh bại cánh quân Nguyên do Toa Đô chỉ huy.
Cũng tương tự như lần thứ nhất, quân Nguyên mau chóng giành thắng lợi bước đầu. Quân Đại Việt liên tục bị thất trận ở các mặt trận Lạng Sơn, Sơn Động, Vạn Kiếp, Thu Vật (Yên Bình), sông Đuống. Từ phía Bắc, chỉ khoảng 20 ngày sau khi vượt qua biên giới, quân Nguyên đã chiếm được thành Thăng Long. Triều đình nhà Trần rút lui theo sông Hồng về Thiên Trường (Nam Định) và Trường Yên (Ninh Bình), chịu sự truy kích ráo riết của quân Nguyên. Mọi nỗ lực phản kích của các vua Trần dọc theo sông Hồng đều bị quân Nguyên đánh bại. Cũng giống như lần trước, quân Nguyên lại gặp khó khăn về lương thực. Trong khi đó, quân Đại Việt đã nhanh chóng chấn chỉnh đội ngũ. Khoảng gần 2 tháng sau khi rút về Thanh Hóa, Đại Việt phản công. Dọc theo sông Hồng, quân Đại Việt lần lượt giành thắng lợi tại cửa Hàm Tử (nay ở Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (nay ở Thượng Phúc, thuộc Thường Tín, Hà Nội), giải phóng Thăng Long. |
Đi câu cá, câu trúng thi thể người dưới hồ nước ở TPHCM
Thời sự - 2 giờ trướcMột thi thể người dính vào câu của người câu cá, vụ việc đang được công an điều tra làm rõ.
Nữ sinh bị ép quỳ xin lỗi khi cố đòi lại đồ đánh rơi trên phố Hà Nội: Công an dựng lại hiện trường
Pháp luật - 4 giờ trướcĐã xác định được danh tính người phụ nữ đánh, ép cô gái quỳ xin lỗi trong đoạn clip viral trên mạng xã hội.
Bất ngờ với cách nữ 9X giấu chồng để mang 8 chiếc vòng vàng đi bán
Pháp luật - 5 giờ trướcSợ bị chồng mắng do làm mất tiền nên T. đã bịa đặt thông tin bị cướp nhằm đem số vàng đi bán để bù vào số tiền đã mất.
Rú ga gây náo loạn, gần 30 thanh thiếu niên ở Lào Cai nhận 'bài học nhớ đời'
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Gần 30 thanh thiếu niên, chủ yếu là học sinh, tụ tập phóng nhanh, rú ga gây mất trật tự công cộng tại xã Văn Bàn (Lào Cai) đã bị công an xử phạt và giáo dục theo quy định.
Hẹn nhau lúc rạng sáng, hàng chục đối tượng mang hung khí náo loạn phố ở Lạng Sơn
Pháp luật - 6 giờ trướcGĐXH - Ngảy 20/12, Công an tỉnh Lạng Sơn thông tin, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Công an tỉnh vừa ra Quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can, và lệnh tạm giam 15 đối tượng về hành vi Gây rối trật tự công cộng.
Lý giải hiện tượng kỳ lạ vừa xuất hiện ở Quảng Trị khiến người dân xôn xao
Thời sự - 7 giờ trướcTheo cơ quan chức năng tỉnh Quảng Trị, hiện tượng giun trồi lên mặt đất và chết khô bất thường cơ bản không xuất phát từ ô nhiễm môi trường.
Thanh Hóa: Cơ quan chức năng khởi tố 167 vụ, 501 bị can tội kinh tế, tham nhũng, chức vụ
Pháp luật - 8 giờ trướcGĐXH – Trong năm 2025, Công an tỉnh Thanh Hóa đã khởi tố 167 vụ, 501 bị can phạm tội về kinh tế, tham nhũng, chức vụ, môi trường.
Phú Thọ: Sống cạnh lò đốt than, sức khỏe người dân thôn Cương bị đe dọa
Đời sống - 8 giờ trướcGĐXH - Tồn tại giữa khu dân cư, lò đốt than củi tại thôn Cương, xã Hợp Lý, tỉnh Phú Thọ đang trở thành nỗi ám ảnh thường trực của nhiều hộ dân. Khói bụi dày đặc từ lò đốt liên tục bủa vây nhà cửa, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường sống và sức khỏe, khiến không ít gia đình buộc phải di tản đi nơi khác.
Người dân giao nộp chim công lục quý hiếm
Xã hội - 10 giờ trướcGĐXH - Người dân Hà Tĩnh vừa tự nguyện giao nộp cá thể chim công lục quý hiếm cho cơ quan chức năng chăm sóc, tái thả về môi trường tự nhiên.
Cánh đồng hoa hướng dương ở Nghệ An bung nở rực rỡ, hút du khách check-in
Xã hội - 11 giờ trướcGĐXH - Cánh đồng hoa hướng dương rộng 50 héc-ta ở Nghệ An đang vào mùa nở rộ, thu hút nhiều du khách ở Hà Nội và các tỉnh lân cận đến tham quan, check-in.
Tử vi 12 con giáp năm Bính Ngọ: Tổng quan tuổi Mão năm 2026
Đời sốngGĐXH - Bước sang năm Bính Ngọ 2026, vận trình tổng thể của người tuổi Mão được đánh giá là tương đối sáng sủa. Dù không phải năm đại cát đại lợi, nhưng đây lại là giai đoạn "bình hòa", thuận để tích lũy.
