Bến Chương Dương trước nguy cơ chỉ còn trong sử sách
GiadinhNet - Quần thể chứng tích hào hùng ấy dần đi vào quên lãng trước sự bào mòn của thời gian và sự thờ ơ của con người.
 |
|
Bến Chương Dương ngày nay |
Bến Chương Dương gắn liền với chiến thắng lẫy lừng trong lịch sử từ thế kỷ XIII bây giờ còn lại dấu vết gì? Lần tìm về những tư liệu cũ, trong bộ bách khoa toàn thư Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú ghi rõ: "Bến Chương Dương ở xã Chương Dương, huyện Thượng Phúc... Trần Quang Khải đã phá quân Nguyên ở đấy". Địa danh ấy ngày nay thuộc xã Chương Dương, huyện Thường Tín, Hà Nội.
Chúng tôi có mặt tại xã Chương Dương một ngày đầu xuân. Đó là một rẻo đất thanh bình nằm ven đê sông Hồng về hướng đông nam nội đô Hà Nội. Tìm hỏi quần thể bến Chương Dương ngày nào thì một cao niên đọc luôn câu ca lâu đời: "Cây đa hoa gạo thắm tươi/ Chương Dương bến cũ thuyền xuôi thuận dòng/ Ngàn thu lừng lẫy chiến công/ Quân thù quét sạch non sông vững bền" như để nói rằng khách đã đến đúng địa danh cần tìm. Vẫn đều đều những chuyến phà đưa người, hàng hoá qua sông, bến Chương Dương chẳng khác gì một bến sông nào đó khắp triền đê sông Hồng.
Trong câu ca lưu truyền có nói về cây đa, hoa gạo. Ở Chương Dương, cây đa thuở ấy nay vẫn còn. Đó là số ít ỏi những chứng tích còn sót lại tồn tại cùng với thời gian cho đến bây giờ. Đi trên con đê dài và uốn cong ôm sát dòng sông, về đến đầu xã Chương Dương chúng tôi đã nhìn thấy ngọn đa cao vút. Tuy nhiên, khi hỏi về cây gạo thì người dân địa phương cho biết nó đã bị chết từ những năm đầu chống Pháp sau một đợt rét kéo dài.
Cây đa từng chứng kiến chiến công lẫy lừng của quân dân nhà Trần xưa kia nay nằm đơn lẻ trong khuôn viên đình làng. Theo thần phả, ngôi đình này thờ vị thần có liên quan đến chiến thắng quân Nguyên Mông ngày trước.
Ông Vũ Viết Bằng, năm nay đã hơn 80 tuổi, vẫn đọc làu làu cho chúng tôi nghe nội dung 28 đạo sắc bằng chữ Hán còn lưu giữ trong đình Chương Dương. Ông kể: "Trước kia ngôi đình to đẹp lắm, nhưng vì hai cuộc chiến tranh chống thực dân và đế quốc đã phá hỏng gần như toàn bộ, ngôi đình bây giờ mới được xây dựng lại". Trong khuôn viên đình ngày nay vẫn còn sót lại những kệ đá vuông vắn nằm ngổn ngang trong sân đình mà theo ông Bằng đó là những bệ đá dùng để kê cột đình ngày trước.
"Chương Dương xưa kia có tên là Chân Giang, cha ông chúng tôi nói lại rằng làng xưa là một bãi bồi hoang dại có nhiều chim giang sếu tụ họp, để lại nhiều vết chân nên gọi "chân giang"- ông kể. Mảnh đất mà trước đây là bãi bồi ấy bây giờ là một khu dân cư sầm uất. Quá khứ huy hoàng xưa gần như mất dấu...
 |
|
Cây đa còn đó mà "hoa gạo" còn đâu. |
 |
|
Những kệ đá nằm ngổn ngang, chứng tích còn lại về một ngôi đình lớn thờ vị tướng đời Trần. |
 |
|
Ông Vũ Viết Bằng, người thầy giáo làng, thông tỏ Hán học đã không khỏi tiếc nuối về sự mai một của di tích quê mình. |
Di tích bị lãng quên
727 năm trôi qua từ ngày quân thù đã bị đẩy lùi tại bến Chương Dương. Dòng sông Hồng vẫn cuộn đỏ ngày đêm mang chở phù sa, chỉ có bến sông ngày đó đã lùi dần vào quá khứ.
Theo lời kể của ông Bằng, những năm trước bến sông này còn bị nạn cát tặc hoành hành. "Người ta múc đi những đống cát cao như núi làm lở hết cả một đoạn sông dài. Nhưng sau này chính quyền địa phương đã vào cuộc mới đẩy lùi được", ông Bằng nói.
Về Chương Dương, người ta còn truyền tai nhau câu chuyện về một thanh gươm quý. Đó là một thanh gươm bằng gỗ dài gần 2m, uốn khúc như rồng lượn . Một số tài liệu nói rằng thanh gươm quý ấy được cất giữ ở chùa "Phúc điền tự".
Cụm di tích bến Chương Dương đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử quốc gia từ lâu. "Cách đây mấy năm, chúng tôi nhận được lời hứa từ các cơ quan văn hoá nói rằng: Sẽ trùng tu xây dựng lại ngôi đình cho xứng tầm, lúc thì nói dự toán công trình hết 7 tỷ đồng, có lúc nghe nói lên mấy chục tỷ đồng. Chúng tôi chờ mãi mà chẳng thấy đâu cả"- Ông Bằng cho biết.
Tới thăm Chương Dương ngày này, bất cứ ai cũng có thể cảm nhận được cái mới mẻ, tươi mát của một miền quê ven sông Hồng đang vươn dậy trong cuộc sống mới. Nhưng, bến Chương Dương ngày xưa, nay chỉ còn sót lại cây đa. Theo năm tháng, thân cây này đã bị mục, cành gãy đi nhiều, không được sum suê toả bóng như ngày trước nữa. Bến Chương Dương đứng trước nguy cơ chỉ còn được nhắc đến trong sử sách...
|
Bến Chương Dương, nơi đã diễn ra trận chiến "Chương Dương độ - Hàm Tử Quan" nổi tiếng trong lịch sử chống quân Nguyên - Mông lần thứ 2 vào ngày mùng 7 tháng 5 âm lịch năm 1285, do Thượng tướng Trần Quang Khải và các tướng Trần Quốc Toản, Trần Thông, Nguyễn Khả Lạp, Nguyễn Truyền... đánh bại cánh quân Nguyên do Toa Đô chỉ huy.
Cũng tương tự như lần thứ nhất, quân Nguyên mau chóng giành thắng lợi bước đầu. Quân Đại Việt liên tục bị thất trận ở các mặt trận Lạng Sơn, Sơn Động, Vạn Kiếp, Thu Vật (Yên Bình), sông Đuống. Từ phía Bắc, chỉ khoảng 20 ngày sau khi vượt qua biên giới, quân Nguyên đã chiếm được thành Thăng Long. Triều đình nhà Trần rút lui theo sông Hồng về Thiên Trường (Nam Định) và Trường Yên (Ninh Bình), chịu sự truy kích ráo riết của quân Nguyên. Mọi nỗ lực phản kích của các vua Trần dọc theo sông Hồng đều bị quân Nguyên đánh bại. Cũng giống như lần trước, quân Nguyên lại gặp khó khăn về lương thực. Trong khi đó, quân Đại Việt đã nhanh chóng chấn chỉnh đội ngũ. Khoảng gần 2 tháng sau khi rút về Thanh Hóa, Đại Việt phản công. Dọc theo sông Hồng, quân Đại Việt lần lượt giành thắng lợi tại cửa Hàm Tử (nay ở Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (nay ở Thượng Phúc, thuộc Thường Tín, Hà Nội), giải phóng Thăng Long. |
Hàng nghìn nạn nhân trên cả nước bị đối tượng Mai Văn Tới lừa đảo như thế nào?
Pháp luật - 29 phút trướcGĐXH - Thủ đoạn hoạt động của các đối tượng là sử dụng tài khoản Facebook chạy quảng cáo để tiếp cận nạn nhân, sau đó dụ dỗ, lôi kéo kêu gọi đầu tư mua bán tiền ảo qua mạng internet trên sàn giao dịch JPX.
3 con giáp hưởng phúc quý nhân, thuận lợi mọi việc vào cuối tháng 10 âm lịch
Đời sống - 1 giờ trướcGĐXH – Chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà dự báo tử vi tháng 10 âm lịch 2025 của 12 con giáp cho thấy, các con giáp Thân – Dậu – Tuất sẽ có những biến đổi lớn về mọi mặt theo hướng tích cực dưới đây.
Cháy quán ăn ở trung tâm TP.HCM lúc rạng sáng, 4 người tử vong
Thời sự - 2 giờ trướcTheo Bệnh viện Nhân dân Gia Định, cơ sở 2 của bệnh viện (Bệnh viện Đa khoa Sài Gòn) tiếp nhận 6 nạn nhân vụ cháy, trong đó 4 người tử vong trước khi nhập viện.
Tháng sinh Âm lịch tiết lộ người bản lĩnh và nghị lực, cuộc đời sóng gió mấy cũng đứng vững
Đời sống - 3 giờ trướcGĐXH - Dưới đây là các tháng sinh âm lịch tiêu biểu cho tinh thần kiên trì, luôn nỗ lực để đạt được thành công trong cuộc sống.
Thực khách bỏ quên túi xách chứa hơn 45 triệu đồng và 6 vòng vàng, nhân viên quán cơm nảy lòng tham chiếm đoạt
Pháp luật - 4 giờ trướcGĐXH - Thấy nữ thực khách bỏ quên túi xách chứa nhiều tài sản giá trị, Nguyễn Ngọc Trung (nhân viên quán cơm) nảy lòng tham chiếm đoạt tài sản.
Công dân không có nơi thường trú, tạm trú phải đăng ký cư trú thế nào?
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Công dân không có nơi thường trú, tạm trú phải đăng ký cư trú thế nào? Dưới đây là thông tin liên quan người dân có thể tham khảo.
Tin mới nhất về đợt gió mùa Đông Bắc tràn xuống miền Bắc và xu thế thời tiết những ngày tới
Thời sự - 4 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, không khí lạnh tăng cường đã ảnh hưởng khắp Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ. Mức nhiệt thấp nhất phổ biến từ 15-18 độ, vùng núi cao rét đậm có nơi dưới 12 độ.
Tin sáng 5/12: Biển Đông sắp đón bão số 16; chi tiết lịch nghỉ Tết Dương lịch 2026
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia, hiện nay, ở vùng biển phía Đông của khu vực miền Trung Philippines đang tồn tại một áp thấp nhiệt đới, di chuyển chậm theo hướng Bắc Tây Bắc.
Học sinh tiểu học Việt Nam đạt điểm cao nhất lĩnh vực Toán và Đọc hiểu ở Đông Nam Á
Giáo dục - 4 giờ trướcNgày 4/12 tại Philippines diễn ra Hội nghị công bố báo cáo khu vực của Chương trình đánh giá kết quả học tập học sinh tiểu học Đông Nam Á (SEA-PLM) chu kỳ 2024 về Toán và Đọc hiểu.
Hà Nội cho học sinh nghỉ học nếu môi trường không khí bị ô nhiễm nghiêm trọng
Giáo dục - 13 giờ trướcHà Nội yêu cầu các trường chủ động điều chỉnh lịch học, hạn chế hoạt động ngoài trời trong các khung giờ và ngày có chất lượng không khí ở mức xấu.
Tài khoản bất ngờ nhận số tiền lớn, người đàn ông đến bàn giao cho công an trong đêm
Thời sựGĐXH - Sau khi tài khoản nhận được 155 triệu đồng, người đàn ông ở Quảng Trị gọi điện trình báo rồi đến trụ sở công an trong đêm để làm thủ tục bàn giao.
