Bến Chương Dương trước nguy cơ chỉ còn trong sử sách
GiadinhNet - Quần thể chứng tích hào hùng ấy dần đi vào quên lãng trước sự bào mòn của thời gian và sự thờ ơ của con người.
 |
|
Bến Chương Dương ngày nay |
Bến Chương Dương gắn liền với chiến thắng lẫy lừng trong lịch sử từ thế kỷ XIII bây giờ còn lại dấu vết gì? Lần tìm về những tư liệu cũ, trong bộ bách khoa toàn thư Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú ghi rõ: "Bến Chương Dương ở xã Chương Dương, huyện Thượng Phúc... Trần Quang Khải đã phá quân Nguyên ở đấy". Địa danh ấy ngày nay thuộc xã Chương Dương, huyện Thường Tín, Hà Nội.
Chúng tôi có mặt tại xã Chương Dương một ngày đầu xuân. Đó là một rẻo đất thanh bình nằm ven đê sông Hồng về hướng đông nam nội đô Hà Nội. Tìm hỏi quần thể bến Chương Dương ngày nào thì một cao niên đọc luôn câu ca lâu đời: "Cây đa hoa gạo thắm tươi/ Chương Dương bến cũ thuyền xuôi thuận dòng/ Ngàn thu lừng lẫy chiến công/ Quân thù quét sạch non sông vững bền" như để nói rằng khách đã đến đúng địa danh cần tìm. Vẫn đều đều những chuyến phà đưa người, hàng hoá qua sông, bến Chương Dương chẳng khác gì một bến sông nào đó khắp triền đê sông Hồng.
Trong câu ca lưu truyền có nói về cây đa, hoa gạo. Ở Chương Dương, cây đa thuở ấy nay vẫn còn. Đó là số ít ỏi những chứng tích còn sót lại tồn tại cùng với thời gian cho đến bây giờ. Đi trên con đê dài và uốn cong ôm sát dòng sông, về đến đầu xã Chương Dương chúng tôi đã nhìn thấy ngọn đa cao vút. Tuy nhiên, khi hỏi về cây gạo thì người dân địa phương cho biết nó đã bị chết từ những năm đầu chống Pháp sau một đợt rét kéo dài.
Cây đa từng chứng kiến chiến công lẫy lừng của quân dân nhà Trần xưa kia nay nằm đơn lẻ trong khuôn viên đình làng. Theo thần phả, ngôi đình này thờ vị thần có liên quan đến chiến thắng quân Nguyên Mông ngày trước.
Ông Vũ Viết Bằng, năm nay đã hơn 80 tuổi, vẫn đọc làu làu cho chúng tôi nghe nội dung 28 đạo sắc bằng chữ Hán còn lưu giữ trong đình Chương Dương. Ông kể: "Trước kia ngôi đình to đẹp lắm, nhưng vì hai cuộc chiến tranh chống thực dân và đế quốc đã phá hỏng gần như toàn bộ, ngôi đình bây giờ mới được xây dựng lại". Trong khuôn viên đình ngày nay vẫn còn sót lại những kệ đá vuông vắn nằm ngổn ngang trong sân đình mà theo ông Bằng đó là những bệ đá dùng để kê cột đình ngày trước.
"Chương Dương xưa kia có tên là Chân Giang, cha ông chúng tôi nói lại rằng làng xưa là một bãi bồi hoang dại có nhiều chim giang sếu tụ họp, để lại nhiều vết chân nên gọi "chân giang"- ông kể. Mảnh đất mà trước đây là bãi bồi ấy bây giờ là một khu dân cư sầm uất. Quá khứ huy hoàng xưa gần như mất dấu...
 |
|
Cây đa còn đó mà "hoa gạo" còn đâu. |
 |
|
Những kệ đá nằm ngổn ngang, chứng tích còn lại về một ngôi đình lớn thờ vị tướng đời Trần. |
 |
|
Ông Vũ Viết Bằng, người thầy giáo làng, thông tỏ Hán học đã không khỏi tiếc nuối về sự mai một của di tích quê mình. |
Di tích bị lãng quên
727 năm trôi qua từ ngày quân thù đã bị đẩy lùi tại bến Chương Dương. Dòng sông Hồng vẫn cuộn đỏ ngày đêm mang chở phù sa, chỉ có bến sông ngày đó đã lùi dần vào quá khứ.
Theo lời kể của ông Bằng, những năm trước bến sông này còn bị nạn cát tặc hoành hành. "Người ta múc đi những đống cát cao như núi làm lở hết cả một đoạn sông dài. Nhưng sau này chính quyền địa phương đã vào cuộc mới đẩy lùi được", ông Bằng nói.
Về Chương Dương, người ta còn truyền tai nhau câu chuyện về một thanh gươm quý. Đó là một thanh gươm bằng gỗ dài gần 2m, uốn khúc như rồng lượn . Một số tài liệu nói rằng thanh gươm quý ấy được cất giữ ở chùa "Phúc điền tự".
Cụm di tích bến Chương Dương đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử quốc gia từ lâu. "Cách đây mấy năm, chúng tôi nhận được lời hứa từ các cơ quan văn hoá nói rằng: Sẽ trùng tu xây dựng lại ngôi đình cho xứng tầm, lúc thì nói dự toán công trình hết 7 tỷ đồng, có lúc nghe nói lên mấy chục tỷ đồng. Chúng tôi chờ mãi mà chẳng thấy đâu cả"- Ông Bằng cho biết.
Tới thăm Chương Dương ngày này, bất cứ ai cũng có thể cảm nhận được cái mới mẻ, tươi mát của một miền quê ven sông Hồng đang vươn dậy trong cuộc sống mới. Nhưng, bến Chương Dương ngày xưa, nay chỉ còn sót lại cây đa. Theo năm tháng, thân cây này đã bị mục, cành gãy đi nhiều, không được sum suê toả bóng như ngày trước nữa. Bến Chương Dương đứng trước nguy cơ chỉ còn được nhắc đến trong sử sách...
|
Bến Chương Dương, nơi đã diễn ra trận chiến "Chương Dương độ - Hàm Tử Quan" nổi tiếng trong lịch sử chống quân Nguyên - Mông lần thứ 2 vào ngày mùng 7 tháng 5 âm lịch năm 1285, do Thượng tướng Trần Quang Khải và các tướng Trần Quốc Toản, Trần Thông, Nguyễn Khả Lạp, Nguyễn Truyền... đánh bại cánh quân Nguyên do Toa Đô chỉ huy.
Cũng tương tự như lần thứ nhất, quân Nguyên mau chóng giành thắng lợi bước đầu. Quân Đại Việt liên tục bị thất trận ở các mặt trận Lạng Sơn, Sơn Động, Vạn Kiếp, Thu Vật (Yên Bình), sông Đuống. Từ phía Bắc, chỉ khoảng 20 ngày sau khi vượt qua biên giới, quân Nguyên đã chiếm được thành Thăng Long. Triều đình nhà Trần rút lui theo sông Hồng về Thiên Trường (Nam Định) và Trường Yên (Ninh Bình), chịu sự truy kích ráo riết của quân Nguyên. Mọi nỗ lực phản kích của các vua Trần dọc theo sông Hồng đều bị quân Nguyên đánh bại. Cũng giống như lần trước, quân Nguyên lại gặp khó khăn về lương thực. Trong khi đó, quân Đại Việt đã nhanh chóng chấn chỉnh đội ngũ. Khoảng gần 2 tháng sau khi rút về Thanh Hóa, Đại Việt phản công. Dọc theo sông Hồng, quân Đại Việt lần lượt giành thắng lợi tại cửa Hàm Tử (nay ở Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (nay ở Thượng Phúc, thuộc Thường Tín, Hà Nội), giải phóng Thăng Long. |
Bị 'tóm' sau 4 năm trốn truy nã quốc tế
Pháp luật - 40 phút trướcGĐXH - Để trốn tránh trách nhiệm vì có liên quan đến vụ án lừa đảo, chiếm đoạt tài sản, Nguyễn Xuân Hòa trốn sang nước ngoài. Sau 4 năm "trốn nã", Hòa bị bắt giữ khi nhập cảnh vào Việt Nam.
Vừa chớm hè, dân tình đã ‘cháy tim’ với loạt ảnh hoa phượng đẹp như thơ
Đời sống - 42 phút trướcGĐXH - Mỗi độ hè về, hoa phượng lại nở đỏ rực cả một vùng trời, đánh thức những ký ức học trò tưởng đã ngủ quên. Trong chùm ảnh này, sắc đỏ hoa phượng không chỉ rực rỡ đến nao lòng, mà còn gợi về một thời tuổi trẻ mộng mơ, nơi có chia tay, có lưu bút, có cả những lời chưa kịp nói.
5 năm tới, tài vận của 3 con giáp này mới đến
Đời sống - 46 phút trướcGĐXH - Tử vi học có nói, trong 5 năm tới đây, 3 con giáp này sẽ phải đối mặt với một sự thay đổi khá lớn trong cuộc sống, từ sự nghiệp, hôn nhân, tiền bạc đều có bước chuyển mình bất ngờ.
Thông tin mới nhất thời tiết Hà Nội dịp thi vào lớp 10
Thời sự - 1 giờ trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết Hà Nội 3 ngày tới trời không mưa, nắng nóng. Mức nhiệt cao nhất 36 độ.
Sĩ tử Hà Nội bước vào kỳ thi lớp 10 căng thẳng nhất cả nước
Giáo dục - 1 giờ trướcHơn 103.000 thí sinh Hà Nội bắt đầu làm thủ tục thi lớp 10 công lập, mở màn cho kỳ tuyển sinh với tỷ lệ chọi gắt gao nhất cả nước.
Làm sao để các thí sinh không bị kiệt sức khi học bài nhiều?
Giáo dục - 2 giờ trướcGĐXH - Thời gian thi cần tập trung học nhiều, đặc biệt là thi đại học và thi chuyển cấp. Có nhiều bạn còn học cả đêm, ít ngủ, ăn uống không đầy đủ... đây là nguyên nhân dẫn đến kiệt sức. Cùng tìm hiểu thêm nguyên nhân và cách khắc phục trong bài viết sau.
Châu chấu tấn công rừng luồng ở Quảng Bình
Xã hội - 3 giờ trướcGĐXH - Diện tích lớn rừng luồng lấy măng của bà con bị đàn châu chấu phá hoại gây giảm năng suất, có nguy cơ chết héo. Đây là lần đầu tiên tình trạng này xảy ra, cơ quan chức năng tỉnh Quảng Bình đang phối hợp với người dân tìm phương án xử lý.
Đánh nhân viên lái xe điện, 2 du khách người Thái Bình bị bắt giữ
Pháp luật - 4 giờ trướcGĐXH - Tình cờ đi qua thấy nhóm du khách người Thái Bình đang xô xát với chủ khách sạn, một lái xe điện đã vào can ngăn và không ngờ bị nhóm du khách dùng ghế khung kim loại đánh gây thương tích.
Hà Nội: Đi xe máy lên đường Vành đai 3 trên cao, người đàn ông bị ô tô tông tử vong
Đời sống - 4 giờ trướcGĐXH - Người đàn ông điều khiển xe máy lên đường Vành đai 3 trên cao, khi đến đoạn gần tòa nhà Licogi 13 (quận Thanh Xuân, TP Hà Nội) thì xảy ra va chạm với xe ô tô chạy cùng chiều. Vụ tai nạn khiến người đi xe máy tử vong tại chỗ.
Những biến đổi bất ngờ của con giáp tuổi Sửu trong tháng 5 âm lịch 2025 về các lĩnh vực
Đời sống - 6 giờ trướcGĐXH - Tử vi tháng 5 âm lịch 2025 dự báo, con giáp tuổi Sửu trong tháng 5 âm lịch có những biến đổi bất ngờ toàn diện.
Dự báo tử vi tháng 5 âm lịch 2025, con giáp tuổi Tý có những bước ngoặt đặc biệt về công việc
Đời sốngGĐXH – Xem tử vi tháng 5 âm lịch Ất Tỵ 2025 của 12 con giáp, chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà dự báo, con giáp tuổi Tý có những bước ngoặt tuyệt vời trong cuộc sống, đặc biệt là công việc.
