Bến Chương Dương trước nguy cơ chỉ còn trong sử sách
GiadinhNet - Quần thể chứng tích hào hùng ấy dần đi vào quên lãng trước sự bào mòn của thời gian và sự thờ ơ của con người.
 |
|
Bến Chương Dương ngày nay |
Bến Chương Dương gắn liền với chiến thắng lẫy lừng trong lịch sử từ thế kỷ XIII bây giờ còn lại dấu vết gì? Lần tìm về những tư liệu cũ, trong bộ bách khoa toàn thư Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú ghi rõ: "Bến Chương Dương ở xã Chương Dương, huyện Thượng Phúc... Trần Quang Khải đã phá quân Nguyên ở đấy". Địa danh ấy ngày nay thuộc xã Chương Dương, huyện Thường Tín, Hà Nội.
Chúng tôi có mặt tại xã Chương Dương một ngày đầu xuân. Đó là một rẻo đất thanh bình nằm ven đê sông Hồng về hướng đông nam nội đô Hà Nội. Tìm hỏi quần thể bến Chương Dương ngày nào thì một cao niên đọc luôn câu ca lâu đời: "Cây đa hoa gạo thắm tươi/ Chương Dương bến cũ thuyền xuôi thuận dòng/ Ngàn thu lừng lẫy chiến công/ Quân thù quét sạch non sông vững bền" như để nói rằng khách đã đến đúng địa danh cần tìm. Vẫn đều đều những chuyến phà đưa người, hàng hoá qua sông, bến Chương Dương chẳng khác gì một bến sông nào đó khắp triền đê sông Hồng.
Trong câu ca lưu truyền có nói về cây đa, hoa gạo. Ở Chương Dương, cây đa thuở ấy nay vẫn còn. Đó là số ít ỏi những chứng tích còn sót lại tồn tại cùng với thời gian cho đến bây giờ. Đi trên con đê dài và uốn cong ôm sát dòng sông, về đến đầu xã Chương Dương chúng tôi đã nhìn thấy ngọn đa cao vút. Tuy nhiên, khi hỏi về cây gạo thì người dân địa phương cho biết nó đã bị chết từ những năm đầu chống Pháp sau một đợt rét kéo dài.
Cây đa từng chứng kiến chiến công lẫy lừng của quân dân nhà Trần xưa kia nay nằm đơn lẻ trong khuôn viên đình làng. Theo thần phả, ngôi đình này thờ vị thần có liên quan đến chiến thắng quân Nguyên Mông ngày trước.
Ông Vũ Viết Bằng, năm nay đã hơn 80 tuổi, vẫn đọc làu làu cho chúng tôi nghe nội dung 28 đạo sắc bằng chữ Hán còn lưu giữ trong đình Chương Dương. Ông kể: "Trước kia ngôi đình to đẹp lắm, nhưng vì hai cuộc chiến tranh chống thực dân và đế quốc đã phá hỏng gần như toàn bộ, ngôi đình bây giờ mới được xây dựng lại". Trong khuôn viên đình ngày nay vẫn còn sót lại những kệ đá vuông vắn nằm ngổn ngang trong sân đình mà theo ông Bằng đó là những bệ đá dùng để kê cột đình ngày trước.
"Chương Dương xưa kia có tên là Chân Giang, cha ông chúng tôi nói lại rằng làng xưa là một bãi bồi hoang dại có nhiều chim giang sếu tụ họp, để lại nhiều vết chân nên gọi "chân giang"- ông kể. Mảnh đất mà trước đây là bãi bồi ấy bây giờ là một khu dân cư sầm uất. Quá khứ huy hoàng xưa gần như mất dấu...
 |
|
Cây đa còn đó mà "hoa gạo" còn đâu. |
 |
|
Những kệ đá nằm ngổn ngang, chứng tích còn lại về một ngôi đình lớn thờ vị tướng đời Trần. |
 |
|
Ông Vũ Viết Bằng, người thầy giáo làng, thông tỏ Hán học đã không khỏi tiếc nuối về sự mai một của di tích quê mình. |
Di tích bị lãng quên
727 năm trôi qua từ ngày quân thù đã bị đẩy lùi tại bến Chương Dương. Dòng sông Hồng vẫn cuộn đỏ ngày đêm mang chở phù sa, chỉ có bến sông ngày đó đã lùi dần vào quá khứ.
Theo lời kể của ông Bằng, những năm trước bến sông này còn bị nạn cát tặc hoành hành. "Người ta múc đi những đống cát cao như núi làm lở hết cả một đoạn sông dài. Nhưng sau này chính quyền địa phương đã vào cuộc mới đẩy lùi được", ông Bằng nói.
Về Chương Dương, người ta còn truyền tai nhau câu chuyện về một thanh gươm quý. Đó là một thanh gươm bằng gỗ dài gần 2m, uốn khúc như rồng lượn . Một số tài liệu nói rằng thanh gươm quý ấy được cất giữ ở chùa "Phúc điền tự".
Cụm di tích bến Chương Dương đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử quốc gia từ lâu. "Cách đây mấy năm, chúng tôi nhận được lời hứa từ các cơ quan văn hoá nói rằng: Sẽ trùng tu xây dựng lại ngôi đình cho xứng tầm, lúc thì nói dự toán công trình hết 7 tỷ đồng, có lúc nghe nói lên mấy chục tỷ đồng. Chúng tôi chờ mãi mà chẳng thấy đâu cả"- Ông Bằng cho biết.
Tới thăm Chương Dương ngày này, bất cứ ai cũng có thể cảm nhận được cái mới mẻ, tươi mát của một miền quê ven sông Hồng đang vươn dậy trong cuộc sống mới. Nhưng, bến Chương Dương ngày xưa, nay chỉ còn sót lại cây đa. Theo năm tháng, thân cây này đã bị mục, cành gãy đi nhiều, không được sum suê toả bóng như ngày trước nữa. Bến Chương Dương đứng trước nguy cơ chỉ còn được nhắc đến trong sử sách...
|
Bến Chương Dương, nơi đã diễn ra trận chiến "Chương Dương độ - Hàm Tử Quan" nổi tiếng trong lịch sử chống quân Nguyên - Mông lần thứ 2 vào ngày mùng 7 tháng 5 âm lịch năm 1285, do Thượng tướng Trần Quang Khải và các tướng Trần Quốc Toản, Trần Thông, Nguyễn Khả Lạp, Nguyễn Truyền... đánh bại cánh quân Nguyên do Toa Đô chỉ huy.
Cũng tương tự như lần thứ nhất, quân Nguyên mau chóng giành thắng lợi bước đầu. Quân Đại Việt liên tục bị thất trận ở các mặt trận Lạng Sơn, Sơn Động, Vạn Kiếp, Thu Vật (Yên Bình), sông Đuống. Từ phía Bắc, chỉ khoảng 20 ngày sau khi vượt qua biên giới, quân Nguyên đã chiếm được thành Thăng Long. Triều đình nhà Trần rút lui theo sông Hồng về Thiên Trường (Nam Định) và Trường Yên (Ninh Bình), chịu sự truy kích ráo riết của quân Nguyên. Mọi nỗ lực phản kích của các vua Trần dọc theo sông Hồng đều bị quân Nguyên đánh bại. Cũng giống như lần trước, quân Nguyên lại gặp khó khăn về lương thực. Trong khi đó, quân Đại Việt đã nhanh chóng chấn chỉnh đội ngũ. Khoảng gần 2 tháng sau khi rút về Thanh Hóa, Đại Việt phản công. Dọc theo sông Hồng, quân Đại Việt lần lượt giành thắng lợi tại cửa Hàm Tử (nay ở Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (nay ở Thượng Phúc, thuộc Thường Tín, Hà Nội), giải phóng Thăng Long. |
Hành vi dại dột của nam thanh niên khi đăng tải clip 'bốc đầu' xe máy lên Facebook
Xã hội - 7 giờ trướcGĐXH - Nam thanh niên thừa nhận hành vi đăng tải nội dung vi phạm của mình và cho biết, do nhận thức pháp luật còn hạn chế, thiếu hiểu biết nên bản thân đã chia sẻ đoạn clip đi xe máy 'bốc đầu' lên tài khoản Facebook cá nhân.
Khởi tố Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội cùng 2 thuộc cấp
Pháp luật - 7 giờ trướcGĐXH - Được cấp gần 2 tỷ đồng để chi trả cho 984 sinh viên tham gia phục vụ Lễ kỷ niệm A80, nhưng Hiệu trưởng Trường Cao đẳng Du lịch Hà Nội cùng thuộc cấp đã dùng chiêu trò cho sinh viên ký khống vào chứng từ để giữ lại hơn 200 triệu đồng "chi tiêu sau".
Hà Nội: Khởi tố tội 'Giết người' đối với gã đàn ông đẩy CSGT vào gầm xe tải
Pháp luật - 8 giờ trướcGĐXH - Không chỉ dừng lại ở hành vi chống người thi hành công vụ, với tính chất côn đồ và mức độ nguy hiểm đe dọa trực tiếp đến tính mạng con người, Đặng Từ Thịnh đã bị Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an TP Hà Nội khởi tố về tội "Giết người".
Bóc dỡ đường dây cho vay nặng lãi liên tỉnh với số tiền hàng tỷ đồng
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Phòng Cảnh sát hình sự Công an tỉnh Hưng Yên đã bóc gỡ đường dây cho vay lãi nặng trong giao dịch dân sự với số tiền hàng tỷ đồng.
Sát hại bạn gái cũ vì đăng tải nội dung lên mạng xã hội
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Mặc dù đã chia tay, nhưng giữa Ban và chị T. vẫn tiếp tục phát sinh mâu thuẫn. Sau đó nạn nhân đăng tải một số nội dung lên trên mạng xã hội khiến đối tượng bực tức dẫn đến cãi nhau và bị Ban dùng hung khí sát hại...
Đắk Lắk: Nữ giúp việc lén mở két sắt, trộm cắp vàng của chủ nhà
Pháp luật - 9 giờ trướcGĐXH - Lợi dụng sự tin tưởng, gần gũi của chủ nhà sau nhiều năm giúp việc, một người phụ nữ đã lén lút mở két sắt, trộm cắp hai chiếc nhẫn vàng trị giá khoảng 140 triệu đồng...
Sở hữu nốt ruồi ở những vị trí này, cuộc sống viên mãn, tình tiền hanh thông
Đời sống - 9 giờ trướcGĐXH - Theo quan niệm nhân tướng học phương Đông, nốt ruồi không chỉ là dấu vết tự nhiên mà còn được xem như "mật mã vận mệnh", phản ánh phần nào tính cách, tình duyên và tài lộc của chủ nhân.
Chia sẻ nội dung bạo lực, một cá nhân ở Lào Cai bị xử phạt hành chính
Pháp luật - 10 giờ trướcGĐXH - Công an phường Cam Đường, tỉnh Lào Cai xử phạt vi phạm hành chính 7,5 triệu đồng đối với đối tượng N.T.H.N về hành vi chia sẻ thông tin bạo lực trên mạng xã hội.
Thái Nguyên: Truy bắt thành công 2 đối tượng truy nã ngay ngày đầu ra quân cao điểm
Pháp luật - 11 giờ trướcGĐXH - Phòng Cảnh sát hình sự, Công an tỉnh Thái Nguyên đã truy bắt thành công 2 đối tượng truy nã, trong đó có 1 đối tượng truy nã nguy hiểm, góp phần bảo đảm an ninh, trật tự trên địa bàn.
8 nhóm công trình được miễn giấy phép xây dựng từ ngày 1/7/2026
Đời sống - 13 giờ trướcGĐXH - Dưới đây là 8 nhóm công trình được miễn giấy phép xây dựng từ ngày 1/7/2026 theo Luật Xây dựng (sửa đổi).
Những con giáp nữ luôn tỏ ra mạnh mẽ nhưng trái tim lại mong manh
Đời sốngGĐXH - Có những con giáp nữ luôn xuất hiện với vẻ ngoài tự tin, mạnh mẽ,nhưng khi màn đêm buông xuống, họ lại một mình đối diện với những tổn thương giấu kín trong lòng.
