Bến Chương Dương trước nguy cơ chỉ còn trong sử sách
GiadinhNet - Quần thể chứng tích hào hùng ấy dần đi vào quên lãng trước sự bào mòn của thời gian và sự thờ ơ của con người.
 |
|
Bến Chương Dương ngày nay |
Bến Chương Dương gắn liền với chiến thắng lẫy lừng trong lịch sử từ thế kỷ XIII bây giờ còn lại dấu vết gì? Lần tìm về những tư liệu cũ, trong bộ bách khoa toàn thư Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú ghi rõ: "Bến Chương Dương ở xã Chương Dương, huyện Thượng Phúc... Trần Quang Khải đã phá quân Nguyên ở đấy". Địa danh ấy ngày nay thuộc xã Chương Dương, huyện Thường Tín, Hà Nội.
Chúng tôi có mặt tại xã Chương Dương một ngày đầu xuân. Đó là một rẻo đất thanh bình nằm ven đê sông Hồng về hướng đông nam nội đô Hà Nội. Tìm hỏi quần thể bến Chương Dương ngày nào thì một cao niên đọc luôn câu ca lâu đời: "Cây đa hoa gạo thắm tươi/ Chương Dương bến cũ thuyền xuôi thuận dòng/ Ngàn thu lừng lẫy chiến công/ Quân thù quét sạch non sông vững bền" như để nói rằng khách đã đến đúng địa danh cần tìm. Vẫn đều đều những chuyến phà đưa người, hàng hoá qua sông, bến Chương Dương chẳng khác gì một bến sông nào đó khắp triền đê sông Hồng.
Trong câu ca lưu truyền có nói về cây đa, hoa gạo. Ở Chương Dương, cây đa thuở ấy nay vẫn còn. Đó là số ít ỏi những chứng tích còn sót lại tồn tại cùng với thời gian cho đến bây giờ. Đi trên con đê dài và uốn cong ôm sát dòng sông, về đến đầu xã Chương Dương chúng tôi đã nhìn thấy ngọn đa cao vút. Tuy nhiên, khi hỏi về cây gạo thì người dân địa phương cho biết nó đã bị chết từ những năm đầu chống Pháp sau một đợt rét kéo dài.
Cây đa từng chứng kiến chiến công lẫy lừng của quân dân nhà Trần xưa kia nay nằm đơn lẻ trong khuôn viên đình làng. Theo thần phả, ngôi đình này thờ vị thần có liên quan đến chiến thắng quân Nguyên Mông ngày trước.
Ông Vũ Viết Bằng, năm nay đã hơn 80 tuổi, vẫn đọc làu làu cho chúng tôi nghe nội dung 28 đạo sắc bằng chữ Hán còn lưu giữ trong đình Chương Dương. Ông kể: "Trước kia ngôi đình to đẹp lắm, nhưng vì hai cuộc chiến tranh chống thực dân và đế quốc đã phá hỏng gần như toàn bộ, ngôi đình bây giờ mới được xây dựng lại". Trong khuôn viên đình ngày nay vẫn còn sót lại những kệ đá vuông vắn nằm ngổn ngang trong sân đình mà theo ông Bằng đó là những bệ đá dùng để kê cột đình ngày trước.
"Chương Dương xưa kia có tên là Chân Giang, cha ông chúng tôi nói lại rằng làng xưa là một bãi bồi hoang dại có nhiều chim giang sếu tụ họp, để lại nhiều vết chân nên gọi "chân giang"- ông kể. Mảnh đất mà trước đây là bãi bồi ấy bây giờ là một khu dân cư sầm uất. Quá khứ huy hoàng xưa gần như mất dấu...
 |
|
Cây đa còn đó mà "hoa gạo" còn đâu. |
 |
|
Những kệ đá nằm ngổn ngang, chứng tích còn lại về một ngôi đình lớn thờ vị tướng đời Trần. |
 |
|
Ông Vũ Viết Bằng, người thầy giáo làng, thông tỏ Hán học đã không khỏi tiếc nuối về sự mai một của di tích quê mình. |
Di tích bị lãng quên
727 năm trôi qua từ ngày quân thù đã bị đẩy lùi tại bến Chương Dương. Dòng sông Hồng vẫn cuộn đỏ ngày đêm mang chở phù sa, chỉ có bến sông ngày đó đã lùi dần vào quá khứ.
Theo lời kể của ông Bằng, những năm trước bến sông này còn bị nạn cát tặc hoành hành. "Người ta múc đi những đống cát cao như núi làm lở hết cả một đoạn sông dài. Nhưng sau này chính quyền địa phương đã vào cuộc mới đẩy lùi được", ông Bằng nói.
Về Chương Dương, người ta còn truyền tai nhau câu chuyện về một thanh gươm quý. Đó là một thanh gươm bằng gỗ dài gần 2m, uốn khúc như rồng lượn . Một số tài liệu nói rằng thanh gươm quý ấy được cất giữ ở chùa "Phúc điền tự".
Cụm di tích bến Chương Dương đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử quốc gia từ lâu. "Cách đây mấy năm, chúng tôi nhận được lời hứa từ các cơ quan văn hoá nói rằng: Sẽ trùng tu xây dựng lại ngôi đình cho xứng tầm, lúc thì nói dự toán công trình hết 7 tỷ đồng, có lúc nghe nói lên mấy chục tỷ đồng. Chúng tôi chờ mãi mà chẳng thấy đâu cả"- Ông Bằng cho biết.
Tới thăm Chương Dương ngày này, bất cứ ai cũng có thể cảm nhận được cái mới mẻ, tươi mát của một miền quê ven sông Hồng đang vươn dậy trong cuộc sống mới. Nhưng, bến Chương Dương ngày xưa, nay chỉ còn sót lại cây đa. Theo năm tháng, thân cây này đã bị mục, cành gãy đi nhiều, không được sum suê toả bóng như ngày trước nữa. Bến Chương Dương đứng trước nguy cơ chỉ còn được nhắc đến trong sử sách...
|
Bến Chương Dương, nơi đã diễn ra trận chiến "Chương Dương độ - Hàm Tử Quan" nổi tiếng trong lịch sử chống quân Nguyên - Mông lần thứ 2 vào ngày mùng 7 tháng 5 âm lịch năm 1285, do Thượng tướng Trần Quang Khải và các tướng Trần Quốc Toản, Trần Thông, Nguyễn Khả Lạp, Nguyễn Truyền... đánh bại cánh quân Nguyên do Toa Đô chỉ huy.
Cũng tương tự như lần thứ nhất, quân Nguyên mau chóng giành thắng lợi bước đầu. Quân Đại Việt liên tục bị thất trận ở các mặt trận Lạng Sơn, Sơn Động, Vạn Kiếp, Thu Vật (Yên Bình), sông Đuống. Từ phía Bắc, chỉ khoảng 20 ngày sau khi vượt qua biên giới, quân Nguyên đã chiếm được thành Thăng Long. Triều đình nhà Trần rút lui theo sông Hồng về Thiên Trường (Nam Định) và Trường Yên (Ninh Bình), chịu sự truy kích ráo riết của quân Nguyên. Mọi nỗ lực phản kích của các vua Trần dọc theo sông Hồng đều bị quân Nguyên đánh bại. Cũng giống như lần trước, quân Nguyên lại gặp khó khăn về lương thực. Trong khi đó, quân Đại Việt đã nhanh chóng chấn chỉnh đội ngũ. Khoảng gần 2 tháng sau khi rút về Thanh Hóa, Đại Việt phản công. Dọc theo sông Hồng, quân Đại Việt lần lượt giành thắng lợi tại cửa Hàm Tử (nay ở Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (nay ở Thượng Phúc, thuộc Thường Tín, Hà Nội), giải phóng Thăng Long. |
Bắt giữ đối tượng tàng trữ trái phép hơn 900 viên ma túy dạng hồng phiến
Pháp luật - 27 phút trướcGĐXH - Thấy nam thanh niên có biểu hiện nghi vấn, lực lượng công an Quảng Trị tiến hành kiểm tra và phát hiện đối tượng Phan Đình Thanh (trú tại thôn Bắc Ngũ, xã Ninh Châu) tàng trữ trái phép hàng trăm viên ma túy tổng hợp dạng hồng phiến.
Đáp ứng điều kiện này, người lao động vừa được hưởng lương hưu, vừa hưởng trợ cấp một lần năm 2026
Đời sống - 29 phút trướcGĐXH - Theo quy định, từ năm 2026, một số trường hợp người lao động dù đã hưởng lương hưu hằng tháng vẫn có thể được nhận thêm trợ cấp một lần.
Hà Nội và miền Bắc tiếp tục lặp lại kiểu thời tiết đặc trưng, người dân cần đặc biệt chú ý
Thời sự - 30 phút trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, Hà Nội và Bắc Bộ đêm và sáng trời rét, có sương mù. Đến trưa chiều trời hửng nắng, mức nhiệt tăng cao có nơi đến 27 độ.
Tuyển sinh lớp 6 Hà Nội: Trường “hot” công bố lịch tuyển sinh, cuộc đua vẫn căng
Giáo dục - 1 giờ trướcHàng loạt trường “hot” tại Hà Nội đã công bố kế hoạch tuyển sinh lớp 6 năm học 2026–2027. Dù không tổ chức thi tuyển theo cách truyền thống, tỷ lệ chọi cao những năm trước cho thấy cuộc đua vào lớp 6 vẫn rất căng thẳng, tạo áp lực sớm cho phụ huynh và học sinh.
Tin sáng 22/12: Cơ chế tiền lương mới cho viên chức từ ngày 1/7/2026; Hà Nội dự kiến tổ chức 38 trận địa pháo hoa đón Tết 2026
Xã hội - 1 giờ trướcGĐXH - Một trong những thay đổi lớn nhất là việc chuyển từ cơ chế lương chủ yếu dựa vào ngạch - bậc và thâm niên sang cơ chế lương gắn với vị trí việc làm, kết quả và hiệu quả công việc.
Lật thuyền, hai ngư dân rơi xuống biển
Thời sự - 10 giờ trướcGĐXH - Trong lúc đánh bắt cá trên vùng biển TP Huế, hai ngư dân Quảng Trị không may bị lật thuyền nan. Nhờ sự phát hiện và ứng cứu kịp thời của người dân địa phương, cả hai được đưa vào bờ an toàn.
Clip nhóm người dùng mái chèo đánh nhau tại giải đua ghe ở Huế
Thời sự - 11 giờ trướcGĐXH - Trong quá trình thi đấu giải đua ghe tại Huế, một số vận động viên sử dụng mái chèo để đánh nhau. Ban tổ chức kịp thời can thiệp, áp dụng hình thức xử lý nhằm bảo đảm trật tự, an toàn cho giải đấu.
Biểu hiện bất thường cụ bà đến phòng giao dịch rút hơn 800 triệu đồng cho con gái mua đất
Xã hội - 12 giờ trướcGĐXH - Trong quá trình giao dịch, các nhân viên nhận thấy nhiều dấu hiệu bất thường từ khách hàng như: Liên tục nhận các cuộc gọi lạ, tâm lý căng thẳng, lo lắng, thiếu tập trung...
Sau 7 ngày vận hành, camera AI ở Hà Nội phát hiện 1.020 trường hợp vi phạm
Thời sự - 13 giờ trướcGĐXH - Sau 7 ngày Công an thành phố Hà Nội đưa vào vận hành Trung tâm điều khiển giao thông ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI), tình hình giao thông tại nhiều nút giao trọng điểm trên địa bàn Thủ đô ghi nhận những chuyển biến tích cực.
Bé gái 12 tuổi bị bố đánh nhập viện
Pháp luật - 13 giờ trướcCông an vào cuộc điều tra vụ bé gái 12 tuổi bị bố nghi ngờ lấy trộm tiền, dùng vật cứng đánh gây thương tích khắp người, phải nhập viện.
Tin "trúng thưởng trên mạng", nữ sinh lớp 9 suýt sập bẫy lừa đảo
Pháp luậtGĐXH - Chỉ từ một đường link "trúng thưởng trên mạng", các đối tượng lừa đảo đã dẫn dắt, đe dọa một nữ sinh lớp 9 chuyển tiền với chiêu "nộp phí, nộp phạt".
