Bến Chương Dương trước nguy cơ chỉ còn trong sử sách
GiadinhNet - Quần thể chứng tích hào hùng ấy dần đi vào quên lãng trước sự bào mòn của thời gian và sự thờ ơ của con người.
 |
|
Bến Chương Dương ngày nay |
Bến Chương Dương gắn liền với chiến thắng lẫy lừng trong lịch sử từ thế kỷ XIII bây giờ còn lại dấu vết gì? Lần tìm về những tư liệu cũ, trong bộ bách khoa toàn thư Lịch triều hiến chương loại chí của Phan Huy Chú ghi rõ: "Bến Chương Dương ở xã Chương Dương, huyện Thượng Phúc... Trần Quang Khải đã phá quân Nguyên ở đấy". Địa danh ấy ngày nay thuộc xã Chương Dương, huyện Thường Tín, Hà Nội.
Chúng tôi có mặt tại xã Chương Dương một ngày đầu xuân. Đó là một rẻo đất thanh bình nằm ven đê sông Hồng về hướng đông nam nội đô Hà Nội. Tìm hỏi quần thể bến Chương Dương ngày nào thì một cao niên đọc luôn câu ca lâu đời: "Cây đa hoa gạo thắm tươi/ Chương Dương bến cũ thuyền xuôi thuận dòng/ Ngàn thu lừng lẫy chiến công/ Quân thù quét sạch non sông vững bền" như để nói rằng khách đã đến đúng địa danh cần tìm. Vẫn đều đều những chuyến phà đưa người, hàng hoá qua sông, bến Chương Dương chẳng khác gì một bến sông nào đó khắp triền đê sông Hồng.
Trong câu ca lưu truyền có nói về cây đa, hoa gạo. Ở Chương Dương, cây đa thuở ấy nay vẫn còn. Đó là số ít ỏi những chứng tích còn sót lại tồn tại cùng với thời gian cho đến bây giờ. Đi trên con đê dài và uốn cong ôm sát dòng sông, về đến đầu xã Chương Dương chúng tôi đã nhìn thấy ngọn đa cao vút. Tuy nhiên, khi hỏi về cây gạo thì người dân địa phương cho biết nó đã bị chết từ những năm đầu chống Pháp sau một đợt rét kéo dài.
Cây đa từng chứng kiến chiến công lẫy lừng của quân dân nhà Trần xưa kia nay nằm đơn lẻ trong khuôn viên đình làng. Theo thần phả, ngôi đình này thờ vị thần có liên quan đến chiến thắng quân Nguyên Mông ngày trước.
Ông Vũ Viết Bằng, năm nay đã hơn 80 tuổi, vẫn đọc làu làu cho chúng tôi nghe nội dung 28 đạo sắc bằng chữ Hán còn lưu giữ trong đình Chương Dương. Ông kể: "Trước kia ngôi đình to đẹp lắm, nhưng vì hai cuộc chiến tranh chống thực dân và đế quốc đã phá hỏng gần như toàn bộ, ngôi đình bây giờ mới được xây dựng lại". Trong khuôn viên đình ngày nay vẫn còn sót lại những kệ đá vuông vắn nằm ngổn ngang trong sân đình mà theo ông Bằng đó là những bệ đá dùng để kê cột đình ngày trước.
"Chương Dương xưa kia có tên là Chân Giang, cha ông chúng tôi nói lại rằng làng xưa là một bãi bồi hoang dại có nhiều chim giang sếu tụ họp, để lại nhiều vết chân nên gọi "chân giang"- ông kể. Mảnh đất mà trước đây là bãi bồi ấy bây giờ là một khu dân cư sầm uất. Quá khứ huy hoàng xưa gần như mất dấu...
 |
|
Cây đa còn đó mà "hoa gạo" còn đâu. |
 |
|
Những kệ đá nằm ngổn ngang, chứng tích còn lại về một ngôi đình lớn thờ vị tướng đời Trần. |
 |
|
Ông Vũ Viết Bằng, người thầy giáo làng, thông tỏ Hán học đã không khỏi tiếc nuối về sự mai một của di tích quê mình. |
Di tích bị lãng quên
727 năm trôi qua từ ngày quân thù đã bị đẩy lùi tại bến Chương Dương. Dòng sông Hồng vẫn cuộn đỏ ngày đêm mang chở phù sa, chỉ có bến sông ngày đó đã lùi dần vào quá khứ.
Theo lời kể của ông Bằng, những năm trước bến sông này còn bị nạn cát tặc hoành hành. "Người ta múc đi những đống cát cao như núi làm lở hết cả một đoạn sông dài. Nhưng sau này chính quyền địa phương đã vào cuộc mới đẩy lùi được", ông Bằng nói.
Về Chương Dương, người ta còn truyền tai nhau câu chuyện về một thanh gươm quý. Đó là một thanh gươm bằng gỗ dài gần 2m, uốn khúc như rồng lượn . Một số tài liệu nói rằng thanh gươm quý ấy được cất giữ ở chùa "Phúc điền tự".
Cụm di tích bến Chương Dương đã được Nhà nước công nhận là Di tích lịch sử quốc gia từ lâu. "Cách đây mấy năm, chúng tôi nhận được lời hứa từ các cơ quan văn hoá nói rằng: Sẽ trùng tu xây dựng lại ngôi đình cho xứng tầm, lúc thì nói dự toán công trình hết 7 tỷ đồng, có lúc nghe nói lên mấy chục tỷ đồng. Chúng tôi chờ mãi mà chẳng thấy đâu cả"- Ông Bằng cho biết.
Tới thăm Chương Dương ngày này, bất cứ ai cũng có thể cảm nhận được cái mới mẻ, tươi mát của một miền quê ven sông Hồng đang vươn dậy trong cuộc sống mới. Nhưng, bến Chương Dương ngày xưa, nay chỉ còn sót lại cây đa. Theo năm tháng, thân cây này đã bị mục, cành gãy đi nhiều, không được sum suê toả bóng như ngày trước nữa. Bến Chương Dương đứng trước nguy cơ chỉ còn được nhắc đến trong sử sách...
|
Bến Chương Dương, nơi đã diễn ra trận chiến "Chương Dương độ - Hàm Tử Quan" nổi tiếng trong lịch sử chống quân Nguyên - Mông lần thứ 2 vào ngày mùng 7 tháng 5 âm lịch năm 1285, do Thượng tướng Trần Quang Khải và các tướng Trần Quốc Toản, Trần Thông, Nguyễn Khả Lạp, Nguyễn Truyền... đánh bại cánh quân Nguyên do Toa Đô chỉ huy.
Cũng tương tự như lần thứ nhất, quân Nguyên mau chóng giành thắng lợi bước đầu. Quân Đại Việt liên tục bị thất trận ở các mặt trận Lạng Sơn, Sơn Động, Vạn Kiếp, Thu Vật (Yên Bình), sông Đuống. Từ phía Bắc, chỉ khoảng 20 ngày sau khi vượt qua biên giới, quân Nguyên đã chiếm được thành Thăng Long. Triều đình nhà Trần rút lui theo sông Hồng về Thiên Trường (Nam Định) và Trường Yên (Ninh Bình), chịu sự truy kích ráo riết của quân Nguyên. Mọi nỗ lực phản kích của các vua Trần dọc theo sông Hồng đều bị quân Nguyên đánh bại. Cũng giống như lần trước, quân Nguyên lại gặp khó khăn về lương thực. Trong khi đó, quân Đại Việt đã nhanh chóng chấn chỉnh đội ngũ. Khoảng gần 2 tháng sau khi rút về Thanh Hóa, Đại Việt phản công. Dọc theo sông Hồng, quân Đại Việt lần lượt giành thắng lợi tại cửa Hàm Tử (nay ở Khoái Châu, Hưng Yên), bến Chương Dương (nay ở Thượng Phúc, thuộc Thường Tín, Hà Nội), giải phóng Thăng Long. |
Tin sáng 22/10: Núi nứt toác trước bão số 12, sơ tán khẩn cấp 216 người; xuất hiện thủ đoạn lừa đảo nhắm đến những người thích đọc trộm tin nhắn của chồng
Xã hội - 39 phút trướcGĐXH - Những vết nứt trên sườn núi Gò Oát ngày càng có chiều hướng mở rộng, đe dọa trực tiếp đến tính mạng người dân; Tuyệt đối không tải hoặc cài đặt các ứng dụng được quảng cáo có khả năng “đọc trộm tin nhắn”, “định vị người thân”...
Từ 2026, lương của giáo viên bao nhiêu phải đóng thuế thu nhập cá nhân?
Giáo dục - 49 phút trướcGĐXH - Theo Luật Nhà giáo 2025, lương của nhà giáo được xếp cao nhất trong hệ thống thang bậc lương hành chính sự nghiệp. Từ 2026, lương của giáo viên bao nhiêu phải đóng thuế thu nhập cá nhân?
Điểm danh những nơi sẽ có mưa rất to trong những ngày tới do ảnh hưởng của bão số 12 và không khí lạnh
Thời sự - 50 phút trướcGĐXH - Theo dự báo thời tiết, từ trưa nay đến 27/10, khu vực Trung Bộ bước vào đợt mưa lớn diện rộng. Trọng tâm từ Quảng Trị đến Đà Nẵng có mưa to đến rất to, lượng mưa từ 500-700mm, có điểm mưa vượt 900mm.
Tháng 6/2027, thi tốt nghiệp THPT trên máy tính ở nơi đủ điều kiện
Giáo dục - 1 giờ trướcKỳ thi tốt nghiệp trung học phổ thông trên máy tính sẽ chính thức triển khai từ tháng 6/2027 tại các điểm thi đủ điều kiện về hạ tầng và kỹ thuật.
Tạm giữ 20 thanh thiếu niên mang hung khí, đua xe náo loạn trung tâm Bắc Ninh
Pháp luật - 1 giờ trướcCông an tỉnh Bắc Ninh vừa tạm giữ 20 thanh thiếu niên tuổi 16–20 mang hung khí, lái xe máy gây náo loạn khu vực vòng xuyến ngã 6, phường Kinh Bắc rạng sáng 19/10.
Tin bão mới nhất: Bão số 12 đổi hướng, mưa lớn diện rộng từ chiều 22-23/10
Xã hội - 9 giờ trướcGĐXH - Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia cho thấy, bão số 12 sẽ không thay đổi về cường độ, nhưng đổi hướng, cách thành phố Đà Nẵng 420 km.
Chiếm đoạt tiền kêu gọi từ thiện, chủ nhân của fanpage “Hà và Việt Nam” bị bắt giữ
Pháp luật - 11 giờ trướcGĐXH – Công an tỉnh Thanh Hóa bắt giữ đối tượng Đào Quang Hà, chủ nhân của fanpage “Hà và Việt Nam” về hành vi chiếm đoạt tiền kêu gọi từ thiện.
Nhân viên phục vụ hành lý trộm 50 triệu đồng trong hành lý ký gửi của khách tại sân bay
Thời sự - 12 giờ trướcGĐXH - Công an TP Hà Nội vừa điều tra, làm rõ vụ mất cắp 50 triệu đồng trong hành lý ký gửi của một hành khách bay từ TP.HCM ra TP Hà Nội. Thủ phạm được xác định là một nhân viên phục vụ hành lý, đã lợi dụng chức vụ để thực hiện hành vi phạm tội.
Những con giáp thành thật: Sống không mưu mẹo, cả đời an yên
Đời sống - 12 giờ trướcGĐXH - Theo tử vi, những con giáp thành thật dưới đây luôn giữ được nét đẹp đáng quý ấy trong tính cách, khiến ai tiếp xúc cũng cảm thấy an tâm và tin tưởng.
Tuần mới sau ngày 20/10 đầy thay đổi với các con giáp Tý, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Thân, Tuất
Đời sống - 12 giờ trướcGĐXH – Xem tử vi tuần mới 12 con giáp, chuyên gia phong thủy Nguyễn Song Hà cho biết, tuần mới sau ngày 20/10 có nhiều thay đổi với các con giáp Tý, Dần, Mão, Thìn, Tỵ, Ngọ, Thân, Tuất dưới đây.
Ngày sinh Âm lịch của người có sự nghiệp thuận buồm xuôi gió, càng làm càng phát đạt
Đời sốngGĐXH - Những ai sinh vào các ngày Âm lịch dưới đây thường có sự nghiệp thăng hoa, kinh doanh phát đạt, cuộc sống sung túc và viên mãn.
