Chàng trai mắc chứng sợ bẩn

Chàng trai tên Kiên vốn có tuổi thơ đẹp và vui vẻ tại quê nhà. Từ năm 10 tuổi, Kiên theo gia đình chuyển vào Sài Gòn sinh sống. Kinh tế gia đình em cải thiện đáng kể so với ngày ở quê nhưng cuộc sống nơi phồn hoa đô thị khiến cậu bé bị cô lập với bạn bè, hàng xóm, làm cho cậu hay suy nghĩ và buồn.

Vào một buổi trưa năm Kiên học lớp 9, cậu bé đang ngồi nghỉ trên ghế đá bên ngoài trường thì có một người phụ nữ trung tuổi đi đến. “Người đó hỏi han rồi đột nhiên sờ soạng vùng kín của em. Lúc đó em hoảng loạn vô cùng, chạy ào về trường”, Kiên nhớ lại mà vẫn còn run cầm cập.

Vì nỗi ám ảnh này, học lực cấp 3 của Kiên đuối trầm trọng. Em thi trượt đại học, từ đó chỉ ở nhà, xa lánh mọi người và bệnh tình ngày một nặng thêm. Ngoài bố mẹ và em gái thì bất cứ ai đụng vào Kiên hay vô tình cậu chạm vào ai đó đều khiến ý nghĩ “cơ thể mình bẩn” xuất hiện và dẫn đến hành vi loại bỏ vết bẩn. Ví như có ai mà đụng vào vai, lên đầu, không rửa được, cậu đều phải tắm.

3 năm nay, một ngày với chàng trai này là xem ti vi và tắm, rửa. Cậu không dám làm việc. "Dù kìm nén nhưng em phải rửa tay rất nhiều lần trong ngày, mỗi lần rửa 15 - 20 phút cho đến khi nào ý nghĩ đó giảm bớt và người dễ chịu hơn mới thôi".

Có ngày rửa liên tục, rửa đi rửa lại, da bàn tay cậu mỏng đi, tấy đỏ lên. "Có lúc do không tìm lại được cảm giác dễ chịu em còn bị ức chế, đập phá đồ đạc trong nhà, la hét”, cậu kể.

Ngoài ra, Kiên còn có cảm giác bồn chồn - lo lắng, tim đập nhanh, hồi hộp, tê chân tay, ngủ ít, cơ bắp bứt rứt… Các dấu hiệu này tăng nên rõ rệt khi ý nghĩ ám ảnh xuất hiện với cường độ mạnh.

Kiên đã được cho đi chữa tại Bệnh viện tâm thần trong TP HCM nhưng vẫn không khá hơn nên gia đình chuyển hẳn về Bắc sinh sống. Cậu được đưa vào Viện sức khỏe Tâm thần, Bệnh viện Bạch Mai. Tại đây cậu vẫn tự mình chăm sóc cho mình như đi mua cơm, tắm rửa, giặt quần áo.

“Em vẫn như những người bình thường khác, cũng thích bạn gái và khát khao được đụng vào họ nhưng chắc nếu không khỏi bệnh, em cũng không thể đụng vào ai vì bất cứ người nào đụng vào người đều khiến em có cảm giác hoảng sợ, ghê tởm như lần năm đó”, chàng trai 21 tuổi nói.

Bác sĩ Dương Minh Tâm - Trưởng phòng điều trị các rối loạn liên quan đến stress, Viện sức khỏe tâm thần - cho biết, Kiên mắc phải căn bệnh Rối loạn Nghi thức Ám ảnh. Trong tiền sử cậu này đã phải đối mặt với 2 sang chấn tâm lý. Lần đầu là do thay đổi môi trường sống, sang chấn này rất trường diễn ảnh hưởng không ít đến suy nghĩ và hình thành nhân cách. Sang chấn thứ hai là bị người phụ nữ sờ vào vùng kín. Đối với cậu ấy đây lại là một sang chấn mạnh và liên quan chặt chẽ với ý tưởng, ý nghĩ khi cậu ấy bị mắc Rối loạn Nghi thức Ám ảnh.

Rối loạn Nghi thức Ám ảnh (tên tiếng Anh là Obsessive-Compulsive Disorder - OCD) là một rối loạn tâm lý có tính chất mãn tính. Dấu hiệu phổ biến là ý nghĩ ám ảnh, lo lắng không có lý do phù hợp và phải thực hiện các hành vi có tính chất ép buộc để giảm bớt căng thẳng.

Có một thời gian dài người ta xem đây như một bệnh hiếm nhưng trên thực tế trong nghiên cứu của Viện Sức khỏe Tâm thần Mỹ (NIMH) cho thấy căn bệnh này ảnh hưởng đến hơn 2% dân số, có nghĩa là bệnh này phổ biến hơn bệnh tâm thần phân liệt, rối loạn lưỡng cực, rối loạn hoảng sợ. Nó được Tổ chức Y tế Thế giới xếp vào nhóm 10 bệnh lý gây ra tàn phế nặng nề nhất trên toàn cầu.

Cũng theo bác sĩ Tâm, rối loạn nghi thức ám ảm có rất nhiều loại như ám ảnh sợ bẩn, sợ gây tổn hại cho người khác, sợ mắc sai lầm, sợ đám đông, sợ độ cao, luôn đòi hỏi chính sự chính xác và hoàn hảo… Trong đó, sợ bẩn là phổ biến nhất, chiếm 0,3 - 0,5% dân số.

Biểu hiện của chứng sợ bẩn là xuất hiện các ý tưởng sai lầm không phù hợp với thực tế (không bẩn nhưng vẫn nghĩ mình bẩn) luôn xuất hiện trong đầu bệnh nhân với tính chất cưỡng bức và bệnh nhân luôn biết ý nghĩ đó là sai. Tuy nhiên dù có cố gắng xua đuổi nhưng ý tưởng đó vẫn bám riết khiến bệnh nhân phải thực hiện hành vi loại bỏ sự bẩn đó bằng cách rửa tay nhiều lần trong ngày. Chính vì ý nghĩ này mà người bệnh có nhiều biểu hiện kèm theo như lo lắng, bồn chồn, bất an, tim đập nhanh…

Có hai nguyên nhân chính dẫn đến bệnh này là do sang chấn tâm lý và nội sinh. Bệnh nhân cần phải được điều trị bằng liệu pháp nhận thức hành vi và thuốc (chống trầm cảm, an thần kinh, chỉnh khí sắc). “Tuy nhiên, hội chứng ám ảnh không thể giải quyết được ngay lập tức. Bệnh không dễ điều trị. Ngoài kiến thức chuyên môn, cần phải có sự kết hợp với gia đình và sự nỗ lực cao của người bệnh”, bác sĩ Dương Minh Tâm tiết lộ.